خبرگزاری مهر -گروه استانها- آمنه سپهر: با شیوع بیماری کووید ۱۹، قرنطینه تنها راهکار در امان ماندن از این ویروس بود که یک جهان را به چالش کشید. ویروسی که با شیوعش بخش کثیری از جمعیت کره خاکی را خانه نشین کرد.
با تغییر شیوه زندگی در دوران پسا کرونا هر مجموعه‌ای با شیوه‌های ابداعی خود تمام تلاششان را به کار بستند تا به خوبی از عهده وظایف محوله خود بر آیند. در این میان کتابخانه‌های عمومی نیز برای جلوگیری از زوال اندیشه، باید تلاش خود را مضاعف می‌کردند تا جمعیت کتاب خوان‌ها ریزش نکند.
بر اساس گفته‌های اندیشمندان و کارشناسان حوزه سلامت، کتاب می‌تواند در روزگار فعلی، با موضوعات متنوع خود آرامش بر باد رفته انسان‌ها را به آنها برگرداند.
طبق بررسی‌ها و کنشگری‌های علمی و روانی، کتاب به میزان بسیار زیادی می‌تواند تنش‌ها و استرس‌های روزمره بشر را کاهش دهد، چرا که با خواندن آن مخاطب به دنیایی از شگفتی و رمز و راز هدایت می‌شود.
اما در دوران کرونا باید دید چه بلایی بر سر کتابخانه های عمومی در آمده است. میزبان خانه‌ای که میهمانان خود را از دست داده اما باز هم در تلاش است تا از راه دور نیز برای میهمان خود در فضای مجازی با معرفی کتابهای متناسب با رده‌های سنی مختلف و همین‌طور قصه‌خوانی و برگزاری جشنواره‌های کتابخوانی و نقاشی موجبات نشاط و سرگرمی را تا حدودی فراهم کند.
در همین زمینه رئیس اداره کتابخانه های عمومی یکی از شهرستانهای جنوب شرقی استان فارس با اذعان بر اینکه زمان زیادی لازم است تا به وضعیت گذشته در حوزه کتاب خوان‌ها برسیم، اظهار کرد: با شروع ویروس کرونا و تعطیلی کامل کتابخانه ها بیشترین آسیب به این نهاد وارد شد.
ریزش کتابخوان ها در زرین دشت
ابراهیم خسروی افزود: در طول دو سال گذشته بیشترین ریزش عضویت در کتابخانه های عمومی کشور و به طبع آن در شهرستان زرین دشت شاهد بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه کتابخانه عمومی زرین دشت دارای ۳۰ هزار جلد کتاب است، ابراز کرد: به جرأت می‌توان گفت که در سال جاری بیشتر از ۵۰ جلد کتاب هم در کتابخانه عمومی شهر حاجی آباد ثبت نشده است و دو مرکز شهری دبیران و شهر پیر نیز با همین وضعیت روبرو بوده است.
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زرین دشت تصریح کرد: تا قبل از شیوع این بیماری انجمن‌های صفحه و آدینه این شهرستان بسیار فعال و در نشست‌های خود پذیرای بیش از ۵۰ نفر حضور بودند اما در حال حاضر بیشتر اوقات مطالعه کتاب خوان‌ها در فضای مجازی و در بستر کلاب هاوس انجام می‌شود.
خسروی ضمن قدردانی از مشارکت خیرین حوزه کتاب در تأمین کتابهای کمک درسی خصوصاً کتابهای کنکور بیان کرد: در سال‌جاری دوستداران کتاب با اهدای ۴۵۰ میلیون ریال برای تأمین کتابهای کمک درسی به کمک دانش آموزان کمتر برخوردار شتافتند.
او با اشاره به اینکه دو هزار و ۴۰۷ دانش آموز بصورت فعال و غیر فعال عضو کتابخانه های عمومی این شهرستان هستند، اضافه کرد: از این تعداد فقط ۲۰۰ عضو فعال با کتابخانه ارتباطی تنگاتنگ دارند.
این مقام مسئول یکی از چالش مهم حوزه کتاب و کتابخوانی را مغفول ماندن هویت کتاب در مدارس عنوان کرد و گفت: انتظار می‌رود معلمان علاوه بر فضای مجازی برای یادگیری بهتر دانش آموزان با متون آموزشی، برای یادگیری اساسی آنان و استفاده از منابع معتبر آموزش به سمت کتابخانه ها رهنمون کنند.
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زرین دشت متذکر شد: اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زرین دشت یک کتابخانه درجه ۶ در استان فارس است که در مجموع جمعیتی افزون بر چهار هزار و ۲۷۵ نفر عضو فعال و غیرفعال در همه رده‌های سنی و با تعداد ۳۰ هزار جلد کتاب مشغول خدمات رسانی به قبیله کتاب خوان‌ها دارد.
خسروی همچنین به در پیش بودن هفته کتاب و کتابخوانی (۲۴ آبان) اشاره کرد و یاد آور شد: امسال در هفته کتاب و کتابخوانی ویژه برنامه‌های متنوع فرهنگی در این شهرستان انجام می‌شود که شاخص ترین آنها غبار روبی مزار قبور مطهر شهدا، سلسله نشست‌های کتابخوان مدرسه‌ای در مناطق محروم روستایی، نقد کتاب مزایای تاب آوری تألیف دکتر علیرضا صارمی، برپایی کارگاه‌های آموزشی روش تحقیق و مطالعه و بازدید مسئولان شهرستان زرین دشت از اداره کتابخانه های عمومی این شهرستان می‌باشد.
او در بخش دیگری از سخنان به مشارکت خوب خیرین در این شهرستان نیز گریزی زد و گفت: اهدای یک باب ساختمان به کتابخانه عمومی خیام دبیران، اهدای زمین جهت کمک به احداث ساختمان کتابخانه عمومی امام حسین علیه السلام شهرپیر، واگذاری ودریافت سند ثبتی کتابخانه عمومی آیت الله نسابه و پیگیری طرح توسعه کتابخانه شهر حاجی آباد توسط خیر نیک اندیش از اقدامات ماندگار دوستداران و خیران حوزه کتاب در این شهرستان است.
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زرین دشت با بیان اینکه انجمن‌های ادبی این شهرستان در سطح استان فارس پیشرو هستند، خاطرنشان ساخت: انجمن ادبی آدینه و کتابخوانی سطر با اقدامات خوب خود باعث شده‌اند تا بعنوان انجمن‌های فعال و پیشرو کشور و استان مطرح شوند.
خسروی با ذکر این موضوع که کتابخانه های عمومی در دوران کرونا هیچگاه خدمات رسانی خود را به مخاطبین خود تعطیل نکردند، عنوان کرد: اگر چه برخی نهادها در دوران کرونا در وضعیت‌های رنگی مختلف با تعطیلی روبرو بودند ولی همکاران بنده هیچوقت بیکار ننشتند و با اجرای برنامه‌های فرهنگی مرتبط با حوزه کتاب و کتابخوانی در فضای مجازی ارتباط شأن را با اعضا بر قرار و با اجرای طرح پیک کتاب در خدمت رسانی به دوستداران کتاب در آماده باش بودند.
او همچنین به جذب اعتبارات از محل سه درصد تفت و گاز اعتبارات استانی در سال‌های اخیر جهت تعمیر تجهیز کتابخانه های عمومی زرین دشت نیز خبر داد.
در ادامه رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان داراب نیز در سخنانی کوتاه به ویژه برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی در این شهرستان اشاره کرد.
رضا نیک فرجام اظهار کرد: برپایی نمایشگاه کتاب، تجلیل از نویسندگان سال ۱۴۰، تجلیل از برترین عضو فعال کتابخانه عمومی، نشست کتابخوان، کارگاه آموزشی، عضویت رایگان کتابخانه عمومی، حلقه مطالعاتی، بازدید دانش آموزان از کتابخانه عمومی و ساخت کلیپ پیرامون ارزش و جایگاه کتاب و کتابخانه از برنامه‌های محوری هفته کتاب و کتابخوانی در شهرستان داراب است.
فسا سرآمد حوزه کتاب و کتابخوانی در فارس
با توجه به اینکه از سال ۹۳ فصلی نو در فعالیت‌های نهاد کتابخانه های عمومی کشور و به طبع آن در شهرستان فسا آغاز شده است، طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای و تجهیزاتی در این شهرستان رشد چشمگیری داشته است.
طرح‌های ترویجی حوزه کتاب، کتابخوانی و کتابخانه نیز در این خطه از فارس چند برابر شده است. بدلیل حجم فعالیت‌ها و نقش آفرینی کتابخانه های این شهرستان در عرصه فرهنگی، شناخت بیشتری از کتاب و مؤلفه‌های آن ایجاد شده است، به همین جهت حضور مخاطبین بویژه خانواده‌ها در کتابخانه های عمومی فسا افزایش داشته است.
راه اندازی خانه کتاب کودک و نوجوان فسا (بخش کودک کتابخانه عمومی آیت الله دکتر احمد بهشتی) به عنوان بزرگترین بخش کودک کتابخانه های عمومی استان فارس و از آن مهمترین بهره برداری از کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان شهروند فسا موضوع امیدوار کننده‌ای است که نوید آینده‌ای روشن را در حوزه کتابخوانی این شهرستان می‌دهد.
بدون اغراق شهرستان فسا در استان فارس در حوزه کتاب و کتابخوانی و فضای زیر بنایی و همچنین تعداد عضویت در کتابخانه از شهرستانهای شاخص فارس به شمار می‌رود.
مسئولان حوزه فرهنگ و اداره کتابخانه های عمومی شهرستان فسا به دنبال رساندن این شهرستان به جایگاه پایتختی کتاب ایران هستند.
در همین راستا نیز رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان فسا نیز در گفتگوی خود با خبرنگار مهر اظهار داشت: در ایام تعطیلی و دورکاری های کرونایی بیش از ۱۰۰۰ برنامه فرهنگی در کتابخانه های این شهرستان برگزار شده است.
محمد حسین فیروزی افزود: همزمان با هفته کتاب بیش از ۸۰ برنامه فرهنگی و ترویجی در هفته کتاب به میزبانی ۱۰ کتابخانه عمومی و مشارکتی برگزار می‌شود که از این تعداد برنامه فرهنگی ۱۰ نشست کتابخوان، ۳ مسابقه فرهنگی، آئین نقد و رونمایی از ۱۴ کتاب در حوزه‌های مختلف، برپایی ۱۲ کارگاه فرهنگی آموزشی، اجرای ۱۴ نشست جمع خوانی و قصه گویی، بازدید از ۱۳ کتابخانه و … در کتابخانه ها برگزار می‌شود.
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان فسا بیان کرد: به رغم برنامه‌های غیر مجازی که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود، رنامه های مجازی نیز در قالب ۱۲ کارگاه و نشست با موضوعاتی مانند «خوانش مثنوی»، «چگونه در دوران کرونا موفق باشیم؟»، «هنر نویسندگی برای کودکان و نوجوانان»، «مدیریت چالش‌های زندگی»، «روش های ساده برای افزایش سرعت مطالعه»، «معرفی کتاب خرده عادت ها»، «نقد و بررسی روایت شناسی حکایت‌های مثنوی»، «معرفی تازه‌های کتاب کودک»، «نجوم و کیهان شناسی»، «معرفی کتابهای حوزه نهج البلاغه پژوهشی»، «شناخت ویژگی‌های منحصر به فرد مغز در یادگیری» در این هفته در فضای اسکاری روم برگزار می‌شود.
فیروزی تاکید کرد: فسا ۱۰ کتابخانه نهادی و کتابخانه مشارکتی فعال دارد که شش کتابخانه آن در شش سال‌گذشته به این مجموعه اضافه شده است.
او با بیان اینکه این شهرستان بیش از ۳۵۰۰ متر مربع فضای کتابخانه ای دارد، عنوان کرد: این شهرستان از نظر عضویت و زیربنا از میانگین استانی بالاتر است.
این مقام مسئول ابراز خرسندی کرد و گفت: در حال حاضر، درشهرستان فسا، هشت کتابخانه نهادی و دو کتابخانه مشارکتی فعال وجود دارد، علاوه بر آن دو شهر فسا (ششده و نوبندگان) نیز فاقد کتابخانه بودند که با همت اداره کتابخانه های عمومی و همکاری مسئولان و خیرین این حوزه کتابخانه عمومی شهدای اینانلو شهر قره بلاغ با مساعدت خانواده محترم شهید ابراهیم دوگانی در سال گذشته افتتاح شد.
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان فسا متذکر شد: در شهر نوبندگان نیز ساختمان کتابخانه در حال ساخت است و از پیشرفت فیزیکی خوبی برخوردار است.
فیروزی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه کرد: پیگیری‌ها برای پروژه‌های کتابخانه روستاهای دستجه و فدشکویه ادامه دارد.
او گفت: تجهیز بخش کودک و نوجوان جدید کتابخانه بقیه الله میانشهر نیز با مساعدت خیرین مراحل نهایی خود را سپری می‌کند.
فیروزی در خاتمه عمده مشکلات حوزه کتاب و کتابخوانی را در دسترس نبودن متوازن کتاب و کتابخانه در بین شهروندان دانست و خاطر نشان ساخت: برای کاهش مشکلات این حوزه پس از راه اندازی کتابخانه در شهرها، با اجرای طرح‌های متعدد از جمله ایستگاه مطالعه، سبد کتاب آرایشگاه آقایان و بانوان، پیک کتاب و توسعه فضای کتابخانه ای به روستاها و تلاش برای راه اندازی کتابخانه سیار و راه اندازی پانسوین های مطالعه به رفع این خلاء کمک می‌کند.