ایمان شمسایی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اتفاقاتی که برای چند روزنامه و مشکل انتشار و چاپ آنها بخاطر مشکل کمبود و گرانی کاغذ پیش آمده بود، گفت: کاغذ روزنامهای که استفاده میشود عمدتاً خارجی است و از کشورهای روسیه، هند، آلمان و کرهای وارد میشود و نیاز به ارز دارد و ارز ترجیحی هم از پارسال به کاغذ بهعلت کالای اساسی نبودن تعلق نگرفت و حذف شد.
وی افزود: به همین منظور قیمت کاغذ بالا و از سه هزار تومان به چیزی حدود ۳۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش قیمت موجب بالا رفتن هزینههای تمام شده روزنامهها شده و برای خیلی از آنها، انتشار کاغذی صرف نمیکند؛ روزنامههای متوسط به پایین که کمتیراژ هستند و قدرت مانور مالی زیادی ندارند. از یکسو کارخانه چوب کاغذ مازندران هم ظرفیت محدودی دارد که حجم بالای آن را برای چاپ کتب درسی در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی در پاسخ به این سوال که مشکل اصلی، ارز اختصاص داده شده به کاغذ است یا نه، گفت: دادن ارز ترجیحی یک ایراد بزرگی هم دارد این است که تفاوت قیمت آن با بازار بهشدت زیاد است بهگونهای که مثلاً کاغذ با ارز ترجیحی کیلویی ۶ هزار تومان برای روزنامه تمام میشود و در بازار کاغذ باطله را کیلویی ۱۷ هزار تومان میخرند به نحوی که تفاوت چندبرابری آن نسبت به بازار موجب اخلال بازار میشود، مگر قیمت روزنامهها بالاتر برود که برای مردم مقدور به پرداخت آن نیست. راهکارهایی سنجیده شده، یکی افزایش خطوط تولید همانطور که وزیر گفتند، این مورد هم باز چون مواد اولیه آن از خارج وارد میشود با همان مشکل دو نرخی ارز و تحریم مواجه است کمی ایجاد مشکل خواهد کرد هرچند قیمت تمام شده تولید داخلی نسبت به واردات آن کمتر و بهصرفهتر است. اما کامل مشکل رفع نمیشود. برای برخی رسانهها و جراید که مخاطب خاص، تیراژ بالا و جذب تبلیغات دارند مشکلی از نظر قیمت بالای کاغذ وجود ندارد و هزینههای جبرانی آن را از طریق رپرتاژ، آگهی، اشتراک و مخاطب خاص برایشان محقق خواهد شد.
شمسایی در پاسخ به این سوال که آیا مشکلی برای واردات کاغذ وجود دارد یا نه، گفت: مشکل خاصی که وجود ندارد، مگر همین قیمت ارز و دلار که مانند سایر کالاها وقتی قیمت دلار چند برابر شد به طبع، روی کاغذ هم تأثیر خود را گذاشت. اما در پی آن هستیم با تقویت تولید داخلی و رفع موانع قیمتی واردات، تا آنجا که ممکن است قیمت و حجم واردات و تعادل آن با تولید را بهبود ببخشیم.
وی درباره وضعیت فعلی تولید داخلی کاغذ گفت: پیگیری این مورد زیر نظر ارشاد نیست و مسئول اصلی آن بخش صنعت کشور است. همچنین شرکت چوب و کاغذ مازندران که زیر نظر بانک ملی است. رئیس بانک و مدیرعامل این شرکت تازه تغییر کرده و در جلسات نیز بر گسترش این شرکتها و خصوصیشدن آنها تاکید شده است. این مشکل باعث سهمیهبندی کاغذ و محدودشدن تیراژ روزنامهها و مطبوعات چاپی خواهد شد. وزارت ارشاد قصد محدودسازی تیراژها را ندارد و اصلاً وظیفه ما دادن کاغذ به مطبوعات نیست بلکه جایگاه حمایتی مالی نسبت به روزنامهها را داریم؛ نه اینکه کل کاغذ ضروری و هزینههای یکرسانه را تقبل کنیم. وزارت ارشاد تامین بخشی از کاغذ و کمک مالی را برای رسانهها خواهد داشت و پس از این، رسانهها باید این حمایت را مدیریت کرده و از آن استفاده کنند.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی همچنین در پاسخ به این سوال که راهکار فوری و عملیاتی وزارت ارشاد برای رفع مشکلات مورد اشاره چیست، گفت: از دو هفته پیش جلساتی با حضور معاون اول رئیس جمهور تشکیل میشود و مسئولین چوب و کاغذ، وزارت سمت، ارشاد و بانک مرکزی حاضر شده و دستوراتی در زمینه افزایش ظرفیت خط تولید داخلی، تاکید بر نظارت سازمانهایی همچون تعزیرات برای جلوگیری از احتکار و توجه به واردات با ارز نیمایی برای کنترل بازار داده شد. وقتی ارز گران میشود، باید تیراژها واقعی شود و روزنامهها نباید با کاغذ دولتی تیراژ غیر واقعی داشته باشند که حجم باطله آن در بازار بیشتر شود و قیمتهای کاذب پدیدار شود.