خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم شریفی: خشکسالی و کاهش نزولات جوی در چند سال اخیر موجب خسارات شدید در بخش کشاورزی کشور شده است. اقتصاد بیش از نیمی از مردم استان گلستان وابسته به کشاورزی است و این استان به لحاظ صدمات حوزه کشاورزی بیشترین تأثیر اقتصادی را خواهد دید؛ لذا رکود در بخش کشاورزی، اقتصاد استان گلستان را بیش از سایر استانها تحت تأثیر قرار خواهد داد و سفره‌های مردم را کوچک‌تر می‌کند.
استان گلستان رتبه نخست تولید سویا در کشور را دارد و ۶۰ تا ۷۰ درصد سویای کشور در این استان تولید می‌شود.
سویا نسبت به شالی آب بسیار کمتری طلب می‌کند، توانایی تثبیت نیتروژن در خاک را دارد و از این طریق در تقویت خاک زمین مؤثر است. علاوه بر مصرف خوراک و انسان، در صنعت روغن کشی و تأمین غدای دام هم نقش ویژه ای دارد. به همین دلیل کارشناسان کشاورزی و مسئولین، کشاورزان را تشویق می‌کنند کشت سویا را جایگزین شالی کنند.
اما امسال کشاورزان گلستانی با وجود تلاش و هزینه بالایی که برای کشت این محصول انجام دادند، چیزی به جز ضرر و زیان درو نکردند.
رسول نصیری از کشاورزان روستای دودانگه به خبرنگار مهر گفت: امسال دو هکتار سویا کشت کردم، یک ونیم هکتار آن کاملاً علوفه شد، هیچ محصولی نگرفتم و در نیم هکتار از این زمین‌ها فقط ۳۰۰ کیلو سویا برداشت کردم.
این کشاورز گلستانی افزود: محصول امسال سویا به غلاف بستن نرسید و همان مقدار کمی هم که گیاه غلاف بست دچار آفت شد.
وی اضافه کرد: باوجود اینکه بیش از سه بار کل زمین را آبیاری کردم عملاً چیزی به جز خسارت عایدم نشد.
غلام جافر کشاورز روستای نوده ملک گرگان هم به خبرنگار مهر گفت: امسال چهار هکتار از زمین‌های کشاورزی خودم را سویا کاشتم؛ با وجود اینکه چهار مرحله مزرعه را آبیاری کردم ولی کل محصول من دچار آفت زدگی شد و بیش از ۴۰ میلیون تومان ضرر کردم.
وی افزود: بذرهایی که در بازار موجود است معمولاً کیفیت خوبی ندارند و سمومی که در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد توان از بین بردن آفت ها را ندارد.
قربان رضایی یکی دیگر از کشاورزان تیز به خبرنگار مهر گفت: من چندین سال متوالی از کاشت سویا ضرر کردم؛ یک سال تناژ نمی‌دهد، قیمت خوب است، یک سال محصول پربار است اما قیمت‌ها پایین است و آخرین باری که سویا کاشتم سال ۹۷ بود که هیچ محصولی نگرفتم و برای همیشه کشت سویا را کنار گذاشتم و به جای آن شالی می‌کارم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: کاهش عملکرد محصول سویا به بذر موجود در بازار ربطی ندارد و بذرهای موجود در بازار از کیفیت خوبی برخوردار است، زیرا اگر مشکل از بذر بود گیاه نباید سبز می‌شد در حالی که محصول کشاورزان سبز شده است.
گرمای هوا و خشکسالی عامل اصلی کاهش عملکرد سویا است محمد رضا عباسی با بیان این مطلب که گرمای بیش از حد هوا و خشکسالی عامل اصلی کاهش عملکرد سویا در استان است، افزود: در گرمای بالای ۳۵ درجه عمل لقاح در گیاه سویا انجام نمی‌شود و گیاه به مرحله غلاف دهی نمی‌رسد.
وی ادامه داد: بنا بر گزارشات هواشناسی تابستان امسال، گرمای هوا در استان گلستان در ۵۰ سال اخیر بی سابقه بود و به مرز ۵۰ درجه هم رسید و همین گرمای توأم با خشکسالی سویا را نابود کرد.
کشاورزی حفاظتی راه حل افزایش عملکرد محصولات کشاورزی است
عباسی، کشاورزی حفاظتی را یک روش مؤثر برای افزایش عملکرد محصول معرفی کرد و توضیح داد: در همین سال جاری که محصول بسیاری از کشاورزان به باردهی نرسید و خوراک دام شد کشاورزی توانست با استفاده از کشاورزی حفاظتی اراضی خود را تقویت کرده و چهار تن در هکتار سویا برداشت کند.
وی با بیان اینکه در روش کشت حفاظتی، کشاورز از شخم و دیسک زدن زمین خودداری کرده و محصول را به صورت مستقیم می‌کارد افزود: در این روش برای حفظ مواد مغذی زمین، کاه و کلش محصولات از مزرعه خارج نمی‌شود و بقایای محصول را آتش نمی‌زنند.
رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان هم خبرنگار مهر گفت: عملکرد سویا سال گذشته دو نیم تن در هکتار بود اما امسال عملکرد سویا به یک و نیم تن در هکتار کاهش پیدا کرده است.
علی موسی خانی با بیان این مطلب که کیفیت بذر و سایر نهاده‌هایی که در اختیار کشاورزان قرار گرفته همانند سال‌های گذشته است افزود: امسال ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع گلستان زیر کشت سویا رفته است و عملکرد آن نسبت به سال گذشت ۵۰ درصد کاهش داشته است.
رئیس اداره دانه‌های روغنی گلستان با بیان اینکه استان گلستان در تولید سویا رتبه نخست را در بین استان‌های کشور دارد و ۶۰ درصد سویای کشور در استان گلستان تولید می‌شود افزود: دانه سویا دارای ۲۰ درصد روغن و ۴۰ درصد پروتئین است و برای صنایع دامپروری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در همین رابطه، دبیر خانه کشاورز گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مشکل ریزش گل و عدم غلاف دهی در سویا در سال‌های قبل هم وجود داشته است و این مشکل تا حدود زیادی به مدیریت مزرعه توسط کشاورز بر می‌گردد.
علی قلی ایمانی، کاهش عملکرد سویا به علت بذر نامرغوب را کاملاً منتفی دانست و افزود: وقتی سویا در زمین کشاورز سبز می‌شود دلیل بر این است که بذر پتانسیل تبدیل به محصول را دارد.
وی ادامه داد: مدیریت صحیح کشاورز در کشت همه محصولات در عملکرد محصول نقش بسیار مؤثری دارد و این مطلب را کارشناسان بعد از سال‌ها تحقیق به اثبات رسانده‌اند.
ایمانی توضیح داد: در همین استان ما دو کشاورز در یک اقلیم و شرایط کاملاً مساوی، با بذر یکسان در همسایگی هم اقدام به کشت سویا می‌کنند که یک کشاورز هیچ محصولی نمی‌گیرد و کشاورز بعدی تا چهار تن در هکتار محصول برداشت می‌کند، این تفاوت تنها به دلیل نوع مدیریت آنها در روش کشاورزی است.
کشاورزان از روش‌های علمی و توصیه‌های کارشناسان کشاورزی استفاده کنند
دبیر خانه کشاورز به کشاورزان توصیه کرد در کنار تجربه خود روش‌های علمی کاشت محصول را نادیده نگیرند وبا عمل به توصیه کارشناسان، به بهترین نحو به محصولات خود رسیدگی کنند.
وی تهیه نهاده‌ها از مراکز معتبر، سمپاشی محصول در زمان مناسب و آبیاری در فواصل منظم زمانی را به عنوان عوامل مهم در افزایش بهره وری محصول نام برد.
ایمانی با بیان این مطلب که علم در دنیا در حال پوست اندازی است و با روش‌های قدیمی نمی‌توان کشاورزی خوبی داشت بیان کرد: کارشناسان کشاورزی باید با گذراندن دوره‌های ضمن خدمت علم خود را به روز کنند تا بتوانند به کشاورزان درست آموزش دهند.
بنا بر اعلام کارشناسان هواشناسی اقلیم استان گلستان در حال تغییر سریع است و گرمای بیش از اندازه سال‌های متوالی محصول سویا کشاورزان را نابود می‌کند.
در عین حال با توجه به کاهش منابع آب زیر زمینی، کشاورزان از کشت شالی منع و به کشت گیاهان کم آب تشویق می‌شوند، بنابراین یا باید بذرهای سویای مقاوم‌تر به گرما در اختیار کشاورز قرار دهند و یا با فراهم کردن شرایط، مثل احداث کارخانه کشت محصول جایگزین را در استان تقویت کنند.