به گزارش خبرنگار مهر، چند روز پیش هیأت وزیران طرح ساماندهی گردشگری جنگل‌های شمال و شمال غرب کشور و زاگرس و سواحل شمالی و جنوبی با اولویت سواحل مکران را تصویب کرد. این طرح به پیشنهاد وزارت میراث فرهنگی با همکاری سازمان برنامه و بودجه تهیه و وظایف دستگاهها، اهداف، چالش‌ها و اقداماتی که باید انجام دهند تبیین شده است.
یکی از وظایفی که برای وزارت میراث فرهنگی تعیین شده این است که باید برای فرهنگ سازی و تعهد به اصول توسعه پایدار گردشگری در مناطق جنگلی و ساحلی، برنامه آموزش همگانی را با رویکرد سفر مسئولانه در مدت شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه تهیه و با همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست، جهاد کشاورزی و سازمان صدا و سیما اجرا کند.
قرار است طبق این مصوبه وزارت میراث فرهنگی شبکه داده‌ها و اطلاعات گردشگری سواحل و جنگل را در پایگاه اطلاع رسانی خود ایجاد کند. تمامی دستگاه‌های ذی ربط هم موظف به همکاری برای اشتراک گذاری اطلاعات مربوط به آن هستند.
همچنین به دلیل عدم انطباق شرح خدمات مطالعات پارک‌های جنگلی با شرح خدمات ابلاغی مناطق نمونه گردشگری، در مدت ۶ ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه، وزارت جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی و محیط زیست نسبت به اصلاح و تدوین شرح خدمات یکپارچه اقدام کنند.
در بند دیگری از این تصویب نامه آمده که برای آگاهی سرمایه گذاران گردشگری از ضوابط و نحوه استفاده از اراضی جنگلی و ساحلی باید دستگاه‌های مرتبط براساس مطالعات نیازسنجی وزارت میراث فرهنگی اطلاع رسانی لازم را انجام دهند.
همچنین وظیفه هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و نظارت بر اجرای مفاد این تصویب نامه به عهده شورای راهبردی و نظارت بر تحقق سند راهبردی توسعه گردشگری است. بنابراین وزارت میراث فرهنگی باید گزارش عملکرد سالانه این طرح را به سازمان برنامه و بودجه ارسال کند. اعتبارات لازم برای اجرای آن نیز در لوایح بودجه سنواتی دستگاه‌های اجرایی پیش بینی می‌شود.
چالش‌ها در حوزه سواحل و جنگل‌ها
در بخش مربوط به چالش‌ها و تنگناهای این طرح آمده که در بخش گردشگری سواحل، اراضی همجوار در سواحل تغییر کاربری داده شده و این اراضی توسط نهادهای و دستگاه‌های اجرایی تصاحب شده اند و مردم نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. طرح‌های توسعه‌ای سطح بندی شده وجود ندارد و نظارت کافی بر پروژه‌های توسعه‌ای نیست.
همچنین در برخی از سواحل بهره برداری‌های غیر اصولی شده است. زیرساختهای اولیه و امکانات تفریحی در سواحل موجود نیست. سامانه مناسب جمع آوری و دفع پسماندهای کشاورزی وجود ندارد و این پسماندها در سواحل و آب دریا جاری است.
در بخش دیگری اشاره شده که به حریم و بستر دریا تعرض شده و تصرفات غیرقانونی توسط افراد حقیقی و حقوقی انجام شده است. قوانین متنوعی در حوزه سواحل و جنگل‌ها وجود دارد و ساز و کارهای متمرکزی نیست به همین دلیل برداشت‌های متفاوتی از قوانین می‌شود. همچنین اقامتگاه‌ها و مهمانسراهای اختصاصی ایجاد و راه اندازی شده است.
در حوزه گردشگری جنگل‌ها نیز آمده که کاربری این اراضی تغییر و در نتیجه منجر به تخریب جنگل‌ها شده است. توجه کافی از سوی جوامع محلی به اهمیت جنگل‌ها نمی‌شود. این بی توجهی در حوزه متولیان توسعه و حفاظت از جنگل‌ها نیز وجود دارد. ضمن اینکه هماهنگی بین دستگاهها برای تسهیل فعالیت‌های گردشگری در نواحی جنگلی کافی نیست. قوانین و مقررات دستگاه‌های متولی با قوانین سرمایه گذاری وزارت میراث فرهنگی هم تطابقی با هم ندارند.
۲۰ اقدامی که باید انجام شود
براساس این مصوبه ۲۰ اقدام در نظر گرفته شده تا بتوان این مصوبه را اجرایی کرد که شامل این موارد می‌شود: بازنگری قوانین برای تسهیل استفاده از ظرفیت‌های گردشگری سواحل و جنگل‌ها، واگذاری اراضی ملی و دولتی برای احداث تأسیسات و خدمات گردشگری در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط، تهیه پیوست تخصصی گردشگری پایدار برای طرح‌های توسعه گردشگری، تصویب بسته حمایتی و تشویقی برای جذب سرمایه گذاران غیردولتی.
همچنین مکان یابی و معرفی اراضی ساحلی دارای ظرفیت و قابلیت استقرار کاربری‌های گردشگری، تهیه دستورالعمل واگذاری امور مربوط به خدمات رفاهی و ایمنی سواحل به جوامع محلی، اجرای طرح‌های برندسازی گردشگری سواحل و جنگل‌ها بنا به مقتضیات، برگزاری رویدادهای بین المللی، جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز در حریم سواحل بخشی از این اقدامات است.
گردآوری و تدوین ضوابط مدیریت هدفمند در پارک‌های جنگلی و سواحل، گردآوری و تدوین یکپارچه قوانین و مقررات گردشگری سواحل، انعقاد قرارداد یا واگذاری امتیاز خدمات برای اجرای طرح جمع آوری پسماندها، تشویق و ترویج فرهنگ طبیعت دوستی، اطلاع رسانی و آگاه کردن مردم از ظرفیت‌های توسعه گردشگری نواحی جنگلی، تهیه سامانه جامع بانک آمار و اطلاعات برای شناسایی وضعیت سواحل و جنگل‌ها موقعیت تأسیسات و امکانات گردشگری، تدوین ضوابط با همکاری وزارت میراث فرهنگی، تدوین ضوابط مدیریت هدفمند و امور توسعه و بهره برداری از بوستان‌ها و تأسیسات گردشگری، صدور مجوز به مجریان صاحب صلاحیت طرح‌های گردشگری دریایی برای راه اندازی اسکله‌های تفریحی و کشتی‌های مسافرتی داخلی و خارجی، تدوین قوانین اثربخش و بازدارنده و ایجاد ساز و کار مناسب اجرایی برای بهره مندی مردم از مواهب طبیعی که در زمره انفال محسوب می‌شوند؛ از دیگر اقداماتی است که در این مصوبه به آن اشاره شده و باید انجام شوند.