به گزارش خبرنگار مهر، ابراهیم محمدی آیدین‌لو ظهر جمعه در نشست با جمعی از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای اهر با اشاره به کاهش بارندگی‌ها و منابع آبی شهرستان اهر اظهار داشت: لازم است تا از دغدغه‌مندی اصحاب رسانه و خبرنگاران اهر برای انعکاس صدای آب و اطلاع‌رسانی از وضعیت نگران‌کننده منابع آبی قدردانی کنم و درخواست می‌کنم تا خبرنگاران و رسانه‌های اهر؛ کمک‌حال امور آب باشند. با این حال مصرف آب در اهر روزبه‌روز افزایش و مخزن سد ستارخان در حال خالی شدن است.
مدیر امور آب اهر افزود: سد ستارخان با ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۳۱ میلیون مترمکعبی طراحی شده؛ اما تابه‌حال سد ستارخان اهر به طور میانگین ۴۰ تا ۴۵ میلیون مترمکعب آب به خود دیده است و این امر نشان می‌دهد خشک‌سالی‌ها در شهرستان اهر همچنان تداوم دارد، البته زمانی که سد ستارخان نبود آب شرب اهری‌ها از قنات‌ها تأمین می‌شد.
وی بابیان اینکه همچنان در شرایط کم‌آبی اهر، توسعه‌های بی‌رویه باغات وجود دارد، گفت: هر ساله برنامه توسعه باغات به جهاد کشاورزی اهر ابلاغ می‌شود و امسال قرار بود ۲۰۰ هکتار بر سطح باغات اهر افزوده شود، اما با کدام منابع آبی بایستی باغات اهر را توسعه دهیم؟ ولی امور آب به لحاظ اینکه شهرستان اهر با تنش آبی مواجه است با توسعه باغات مخالفت کرد.
محمدی آیدین‌لو ادامه داد: شهرستان اهر ۱۲۶۰ هکتار باغات مجاز و ۱۶۵۰ هکتار باغات غیرمجاز دارد، این در حالی است که اکثر باغات غیرمجاز، از زراعت به باغ تغییر کاربری داده‌اند و در بررسی‌ها نشان می‌دهد باغات غیرمجاز منابع آب خود را از طریق حفر چاه‌های غیرمجاز و سرقت از منابع آب تأمین می‌کنند! برای شناسایی سرقت آب در بخش کشاورزی؛ فقط در اراضی کشاورزی روستای دیزبین ۲۶ انشعاب غیرمجاز کشف شد سرقت از منابع آب باعث می‌شود تا برخی باغداران از حق قانونی خود محروم شوند و بگویند امور آب؛ آب تحویل نمی‌دهد در حالی که همسایه پایین‌دست آن‌ها از آب سرقت می‌کند.
هدررفت ۶۰ لیتر در ثانیه از منابع آبی در شبکه انتقال آب سد ستارخان به تصفیه‌خانه
مدیر امور آب اهر از هدررفت ۶۰ لیتر در ثانیه از منابع آبی در شبکه انتقال آب از سد ستارخان به تصفیه‌خانه خبر داد و یادآور شد: پس از نصب کنتور در خروجی سد ستارخان که آب را به آب و فاضلاب اهر تحویل می‌دهیم با کنتور اداره آب و فاضلاب متفاوت بود، چراکه اختلاف از مبدأ تا مقصد نشان‌گر هدررفت ۶۰ لیتر در ثانیه از منابع آب در شبکه آب و فاضلاب است؛ بارها گفته‌ایم شبکه آب شرب اهر نیاز به بازسازی دارد تا از هدررفت منابع آبی از شبکه فرسوده جلوگیری شود.
وی تصریح کرد: از اهداف سد ستارخان این است که سالانه ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب آب جهت شرب مردم اهر را تأمین کند، اما در طول سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ فقط ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب آب در بخش شرب استفاده شده است و اگر کنترل نشود میزان مصرف آب شرب به ۱۵ میلیون مترمکعب هم خواهد رسید؛ هرچند امور آب وظیفه‌ای در توزیع آب شرب ندارد اما چون از کمبود منابع آب احساس خطر کرده‌ایم می‌گوئیم اهری‌ها بایستی در مصرف آب شرب صرفه‌جویی حداکثری کنند.
محمدی اضافه کرد: کاملاً درک می‌کنیم کرونا وجود دارد و مصرف آب برای پاکیزگی افزایش یافته است، ولی اینکه فقط در شهر اهر نزدیک به ۶ میلیون مترمکعب مصرف آب شرب افزایش یافته کمی غیرمنطقی است! اگر منابع آب نامحدودی داشتیم، قطعاً نمی‌گفتیم صرفه‌جویی کنید اما وضعیت منابع آبی شهرستان اهر نگران‌کننده است چون هنوز آب به اندازه سال گذشته به مخزن سد ستارخان وارد نشده؛ چراکه بارندگی‌ها به طور چشمگیری کاهش یافته است.
احتمال جیره‌بندی آب شرب در شهرستان اهر وجود دارد
مدیر امور آب اهر ابراز داشت: وضعیت بارندگی‌ها و ورودی منابع آب به سد ستارخان به گونه‌ای است که احتمال جیره‌بندی آب شرب و محدودیت در تخصیص آب به بخش کشاورزی شهرستان اهر در سال ۱۴۰۱ وجود دارد، هرچند تأکید می‌کنیم شهرستان اهر با تنش آبی مواجه است از این‌رو تنها امیدمان به لطف خداوند متعال است تا بارندگی داشته باشیم چون با تداوم شرایط فعلی؛ سال سختی پیش‌رو خواهیم داشت.
وی، اولویت تخصیص منابع موجود آب در سد ستارخان را با شرب و صنعت در مواقع بحرانی دانست و گفت: امسال علی‌رغم تخصیص حق‌آبه قانونی به کشاورزان؛ یکی از کشاورزان با وجود اینکه حق‌آبه او را داده بودیم، با حضور در مدیریت امور آب؛ اخلال در نظم اداره ایجاد کرده و خسارت‌هایی به اموال دولتی وارد نمود در حالی که اگر در مقابل زیاده‌خواهی‌ها مقاومت نکنیم حق‌آبه سایر کشاورزان نیز تضییع می‌شود.
محمدی بر لزوم احداث سد کج‌رود برای تأمین آب شرب شهر اهر و روستاها تأکید کرد و گفت: حدود ۱۵ سال قبل محل سد کج‌رود به عنوان منبع جدید تأمین آب شرب اهر شناسایی و مطالعات ژئوتکنیک آن انجام شد، ولی با گذشت سال‌ها برای اجرایی شدن احداث این سد اقدام به خصوصی صورت نگرفته؛ با این حال مجدداً روند پیگیری احداث سد کج‌رود را از طریق مسئولان شهرستانی و استانی استارت زده‌ایم تا از این راه بتوانیم آب شرب سالم برای مردم تأمین کنیم.
مدیر امور آب اهر با ذکر اینکه آب شرب ۳۶ روستای شهرستان اهر از سد ستارخان تأمین می‌شود، گفت: اینکه خشک‌سالی بر شهرستان اهر سایه افکنده؛ قابل کتمان نیست، اگر به شرایط امسال هوراند توجه کنیم، منبعی برای تأمین آب شرب هوراند پیدا نمی‌شد به‌طوری‌که چند ماه آب شرب هوراند با تانکرهای آب‌رسانی تأمین شد، اگر در مصرف صرفه‌جویی حداکثری نشود جیره‌بندی آب در اهر دور از انتظار نیست.
ضرورت شناسایی قنات‌های قدیمی شهرستان اهر
وی در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر اینکه برخی‌ها معتقدند تمامی منابع آب سد ستارخان به سونگون هدایت می‌شود، می‌توانید به طور شفاف سهم حق‌آبه سونگون را اعلام کنید؟ گفت: طبق قرارداد بین شرکت مس و وزارت نیرو؛ سونگون سالانه نهایتاً ۵ میلیون مترمکعب آب از سد ستارخان حق‌آبه دارد و در صورت تکمیل خط انتقال از سد حاجی‌لار و انتقال آب به سونگون، برداشت آب از سد ستارخان متوقف می‌شود، هرچند حجم حق‌آبه سونگون از سد ستارخان کمتر از هدررفت منابع آبی در بخش کشاورزی است.
محمدی با تأکید بر اینکه شهرستان اهر آب زیرزمینی ندارد تا در صورت خالی شدن سفره آب‌های زیرزمینی شاهد فرونشست زمین باشیم، خاطرنشان کرد: در شهرستان اهر امکان فرونشست زمین وجود ندارد، چراکه سفره آب‌های زیرزمینی در این شهرستان نداریم.
مدیر امور آب اهر بر لزوم پرهیز از آبیاری فضای سبز شهری اهر با آب شرب تأکید کرد و گفت: متأسفانه شهرداری اهر علی‌رغم داشتن چاه آب، با آب شرب فضای سبز شهری را آبیاری می‌کند، این در حالی است که وضعیت منابع آبی شهرستان اهر خوب نیست و آبیاری فضای سبز با آب شرب به دور از انصاف است.
وی بر ضرورت شناسایی قنات‌های قدیمی شهرستان اهر تأکید کرد و گفت: احیای قنات‌های شهرستان و ایجاد سدهای معیشتی آب جزو مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد، هرچند شناسایی و احیای قنات‌های قدیمی اهر را به آب و فاضلاب و شهرداری نیز پیشنهاد داده‌ایم.
کاهش ۱۲ میلیون مترمکعبی آب سد ستارخان
رئیس اداره بهره‌برداری و نگهداری از سد ستارخان اهر نیز در این جلسه با اشاره به کاهش ۱۲ میلیون مترمکعبی ذخایر آبی سد ستارخان گفت: سد ستارخان اهر تنها ۴ میلیون مترمکعب آب قابل استفاده دارد.
مرتضی فریان با اشاره به اینکه از ابتدای سال آبی تنها ۱۵ میلی‌متر بارندگی در شهرستان اهر داشتیم، اظهار داشت: بارندگی‌ها از ابتدای سال آبی در شهرستان اهر نسبت به سال گذشته کاهش ۸۱ درصدی دارد و در شاخص تبخیر آب مخزن سد ستارخان نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداریم.
رئیس اداره بهره‌برداری و نگهداری از سد ستارخان افزود: از ابتدای سال آبی ۱۴۰۱ (از اول مهرماه ۱۴۰۰) میزان ورودی آب به سد ستارخان ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار مترمکعب است در حالی که نسبت به سال گذشته ورودی آب به سد ستارخان ۴۰ درصد معادل ۳ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
وی ادامه داد: موردی که از همه نگران‌کننده‌تر است در حال حاضر ۴ میلیون مترمکعب آب قابل استفاده در سد ستارخان اهر داریم، این در حالی است که سال گذشته همین موقع ۱۶ میلیون مترمکعب آب قابل استفاده داشتیم و امسال منابع آب سد ستارخان نسبت به سال گذشته کاهش فاحش ۱۲ میلیون مترمکعبی معادل ۷۵ درصدی دارد.
مصرف آب در بخش صنعتی اهر افزایش ۲ درصدی دارد
فریان از افزایش ۱۲ درصد آب در بخش شرب شهرستان اهر نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: در بخش صنعت شهرستان اهر نیز مصرف آب افزایش ۲ درصدی داشته است؛ البته پیش‌بینی ورودی آب به مخزن سد ستارخان ۷.۵ میلیون مترمکعب بود که از این میزان تنها ۴.۵ میلیون مترمکعب تحقق یافته و ۳۹ درصد از پیش‌بینی تحقق نیافته است.
رئیس اداره بهره‌برداری و نگهداری از سد ستارخان بابیان پیش‌بینی‌های هواشناسی از بارندگی در شهرستان اهر ناامیدکننده است، یادآور شد: نقشه‌های پیش‌یابی هواشناسی نشان می‌دهد که بارندگی‌ها در فصل زمستان در شهرستان اهر به اندازه نرمال و زیر نرمال خواهد بود و اگر در فصل بهار کمبود بارندگی‌ها جبران نشود، سال ۱۴۰۱ از نظر منابع آبی برای شهرستان اهر بسیار سخت می‌شود.
وی با ابراز نگرانی از وضعیت منابع آبی شهرستان اهر گفت: در طول چند ماه گذشته؛ با صدور اطلاعیه‌های متعدد به کشاورزان اهری تأکید شده تا از کشت لوبیا به دلیل کمبود منابع آبی خودداری کنند چراکه در صورت بی‌توجهی به اطلاعیه‌ها و کشت محصولات کشاورزی پُرمصرف آب؛ بخش شرب در معرض تهدید قرار می‌گیرد.
فریان اضافه کرد: خلاصه وضعیت بارندگی‌ها و کاهش چشمگیر ورودی آب به سد ستارخان گواه بر این است که سال آینده شرایط سختی از نظر منابع آبی را اهری‌ها تجربه می‌کنند و انتظار داریم رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای از هم‌اکنون هشدارهای لازم را در خصوص جلب مشارکت مردم برای صرفه‌جویی در مصرف آب را منعکس کنند.