آرزو دهقانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به شعار امسال روز جهانی معلولان «پیش به سوی دنیایی فراگیر، دسترس پذیر و پایدار بعد از بیماری کرونا با راهبری و مشارکت افراد دارای معلولیت»، گفت: امروزه جمعیت جهان بیش از ۷ میلیارد نفر است و بیش از یک میلیارد نفر یا تقریباً ۱۵ درصد از جمعیت جهان با نوعی از معلولیت زندگی می‌کنند.
وی با عنوان این مطلب که ۸۰ درصد معلولان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، افزود: روز جهانی افراد دارای معلولیت، تمام انواع معلولیت از اوتیسم تا سندروم داون را شامل می‌شود.
دهقانی با اعلام اینکه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از افراد دارای معلولیت در ایران تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند، ادامه داد: روز جهانی معلولان در تاریخ ۳ دسامبر در سال ۱۹۹۲ با قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد که هدف آن ارتقای حقوق و رفاه افراد دارای معلولیت در تمامی عرصه‌های اجتماعی و توسعه و افزایش آگاهی آنها در هر جنبه از زندگی همچون ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است.
وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی معلولان «پیش به سوی دنیایی فراگیر، دسترس پذیر و پایدار بعد از بیماری کرونا با راهبری و مشارکت افراد دارای معلولیت» نامگذاری شده است، گفت: از مارس ۲۰۲۰، همه افراد روی زمین تحت تأثیر تغییرات شدید سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در نتیجه واکنش‌های داخلی و بین المللی به کووید ۱۹ قرار گرفته‌اند. تاکنون ۲۶۵,۳۰۶,۰۷۸ نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا شده و ۵,۲۶۱,۰۷۸ هم فوت کرده‌اند.
دهقانی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که با معلولیت زندگی می‌کنند، از جمله جمعیت‌هایی هستند که بیشترین آسیب را در دوران همه‌گیری کووید ۱۹ دارند. کاهش دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و خدمات توانبخشی معمول، انزوای اجتماعی بارزتر، پیام‌های بهداشت عمومی نامناسب، و ساختار ناکافی منجر به تشدید این آسیب پذیری ها می‌شود. خدمات بهداشت روانی و عدم آمادگی اضطراری برای افراد با نیازهای ویژه نیز این وضعیت را تشدید می‌کند.
وی افزود: طبق بررسی‌های میدانی انجام شده در سایر کشورها در خصوص تأثیرات کووید ۱۹ بر معلولان، نشان داده شده است که بیشتر از ۹۲ درصد از این افراد تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته‌اند و عواملی مانند حمل و نقل محدود، محدودیت رفت و آمد، کاهش پاسخ به نیازهای موجود، عدم تماس اجتماعی با دیگران در مدرسه، محل کار و فعالیت‌های اجتماعی، کاهش درآمد و از دست دادن شغل یا درآمد از جمله این تأثیرات بوده است.
دهقانی تاکید کرد: با توجه به تعطیلی بسیاری از مشاغل، احساس ناامنی شغلی یک از آسیب گذارترین چالش معلولان در دو سال اخیر بوده است. همچنین دسترسی ناکافی به خدمات بهداشتی، درمانی، عدم فراهم سازی زیرساخت‌های لازم جهت دسترسی مناسب به خدمات درمانی و واکسیناسیون، تجهیزات مراقبت اولیه به خصوص ماسک، معلولان را دچار مشکل کرده است. دسترسی به اطلاعات تخصصی مورد نیاز جهت پیشگیری و درمانی و دریافت خدمات سلامت در دوران کووید ۱۹ بسیار محدود بود چون محتوای مورد نیاز که پاسخگوی سوالات این افراد باشد به خصوص در ماه‌های اول شیوع بیماری تهیه و منتشر نشد.
دانشجوی دکترای تخصصی سلامت در بلایا و فوریت‌ها، افزود: در مطالعه دیگری که در آفریقا انجام شده است در حدود ۴۰ درصد معلولان اعلام کرده‌اند که تبعیض در دریافت خدمات حیاتی و سلامت را در دوران کرونا و خشونت‌های خانگی و اجتماعی تجربه کرده‌اند.
وی گفت: ارزیابی شرایط دو سال اخیر نشان می‌دهد که بیماری کووید ۱۹ به طور نامتناسبی بر بسیاری از افراد دارای معلولیت تأثیر گذاشته است و بسیار واضح است که افراد دارای معلولیت محرومیت بیشتری را جهت پاسخ به کووید ۱۹ تجربه می‌کنند.
دهقانی افزود: با حمایت و تعهدات دولت این اطمینان حاصل خواهد شد که آنها می‌توانند در عصر حاضر و پسا کرونا به خدمات ضروری از جمله خدمات بهداشتی و حفاظت اجتماعی و امکانات پزشکی دسترسی داشته باشند. لذا دولت‌ها باید اقدامات مناسب را برای حمایت از افراد دارای معلولیت که در معرض خطر بیشتر تحت تأثیر قرار گرفتن کووید ۱۹ هستند، برای حفظ و محافظت از استانداردهای زندگی ارائه دهند.
وی اظهار داشت: افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنها به حمایت هدفمند در مورد درآمد یا از دست دادن شغل و خدمات بیمه‌ای نیاز دارند. دولت‌ها باید مزایای حمایتی برای افراد دارای معلولیت را فراهم کرده و در برخی موارد حمایت مستقیم از راه‌اندازی مجدد کسب و کار آنها ارائه کنند. برای افراد دارای معلولیت باید پیام‌هایی اختصاصی در خصوص مقابله با کووید ۱۹ آماده و در دسترس آنها قرار گیرد. همچنین آموزش‌های لازم به کادر درمان و تیم‌های سلامت برای برقراری ارتباط مؤثر با این افراد جهت ارائه خدمات اثربخش، باید ارائه گردد.
دهقانی گفت: با توجه به شرایط و تأثیرات کووید ۱۹ بر روی معلولان می‌بایست خدمات سلامت روان توسط تیم‌های کارشناس به این گروه از افراد جامعه جهت سازگاری با شرایط ارائه شود. همچنین از مقامات حوزه سلامت ملی و بین‌المللی، نمایندگان سیاسی، مدافعان، حامیان و هر شهروند در هر جامعه این توقع وجود دارد که از تجربیات افراد دارای معلولیت در طول این بیماری همه‌گیر بیاموزند و برای سرمایه‌گذاری مناسب و اثربخش در حوزه‌های مختلف سلامت، اجتماعی، اقتصادی و محیطی تلاش کرده و موانع پیش روی افراد دارای معلولیت در هر جامعه را کاهش دهند.
وی ادامه داد: فراهم کردن شرایط کاری انعطاف پذیر برای افراد دارای معلولیت، از جمله تهیه وسایل کمکی و فن آوری های دیگر برای فعال کردن کار در خانه می‌تواند راهکاری مؤثر در این زمینه باشد. همچنین حتماً باید از افراد دارای معلولیت در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر پاسخ‌های ملی کووید ۱۹ کمک گرفته شود و نتایج حاصل در اختیار سیاست گذاران قرار گیرد.
دانشجوی دکترای تخصصی سلامت در بلایا و فوریت‌ها، تاکید کرد: در هنگام ساختن خانه، مدرسه، خوابگاه، دانشگاه، بیمارستان، مراکز بهداشتی و درمانی، مراکز واکسیناسیون، سینما، فرهنگسرا، پارک و هر مجموعه و ساختمان دیگری باید به فکر معلولان و دیگر توانخواهان بود و شرایط زیست آنها را در جامعه تسهیل و متناسب‌سازی کنند.