علیاکبر فرازی سفیر سابق ایران در رومانی، مجارستان و قبرس در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از واکنش غربیها به پیشنهادات ایران در مذاکرات وین چیست، گفت: در مورد گفتگوها و واکنش طرف مقابل به نظر میرسد که اتفاق غیرقابل پیشبینی انجام نشده و از ابتدا نیز پیشبینی میشد که دور اول مذاکرات صرفاً مختص به بیان دیدگاه طرفین مذاکرهکننده خواهد بود.
فرازی ادامه داد: طبیعی است با توجه به تغییر تیم مذاکرهکننده ایران و فاصله زمانی که بین گفتگوهای گذشته و دور جدید به وجود آمده، تیم ایرانی سخنان و مواضع جدیدی را مطرح کنند و از سوی دیگر واکنش غربیها نیز طبیعی بود که خواستههای طرف ایرانی را زیادهخواهی بدانند.
زیادهخواهانه خواندن مطالبات ایران در مذاکرات، شگرد غرب برای اخذ امتیاز بیشتر است
وی افزود: در هر گفتگو و معاملهای که با طرف مقابل به مذاکره میپردازید، طبیعی است که طرف مقابل برای اینکه شما را متقاعد کند تا از مواضع خود کوتاه بیایید، خواستههایتان را زیادهخواهی تلقی کند بنابراین واکنش غربیها نیز قابل پیشبینی بود.
سفیر اسبق ایران در رومانی گفت: به نظر من هنوز امیدواری زیادی برای ادامه گفتگوها وجود دارد و نباید توقع داشته باشیم با یک دور گفتگو مشکلات و تحریمها از پیشرو برداشته شود.
فرازی خاطرنشان کرد: ایران در این دور از گفتگوها میخواست از ادامه مسیر و اینکه طرف مقابل دیگر کارشکنی نخواهد کرد، مطمئن شود و از طرفی غربیها اظهار میکنند که به لحاظ تاکتیکی و فنی امکان ارائه تضمین در این خصوص وجود ندارد به همین دلیل طبیعی است که هر دو طرف، گفتگوها را ادامه دهند تا به یک نقطه مشترک برسند.
ایران باید از عدم خروج غرب از برجام مطمئن شود
وی با بیان اینکه تصور ندارم که برجام مُرده است اما در عین حال قبول دارم که گفتگوهای سخت و پیچیدهای پیشرو داریم، گفت: گفتگوها نه تنها به لحاظ سیاسی بلکه به لحاظ فنی و تکنیکی پیشرو است که به طور طبیعی زمانبر است اما امیدواریم که قبل از پایان سال میلادی، دو طرف به یک دورنمای مشترک برسند تا بتوانند در سال جدید میلادی در مسیر جدید حرکت کنند.
وی ادامه داد: اگر دو طرف به یک دورنمای مشترک نرسند، ما از بازی «برد-برد» که همیشه شعار آن را دادهایم وارد بازی «باخت-باخت» خواهیم شد که این به سود هیچکدام از طرفین نیست. اینجا بحث زیادهخواهی و باجگیری نیست؛ بحث این است که مواضع به هم نزدیک شود و آنها باید بپذیرند مسیری ایجاد کنند که حداقل اگر نمیتوانند زیانهای وارده را جبران کنند، طرف ایرانی مطمئن شود که مجدداً سناریوی کنار کشیدن از برجام مطرح نمیشود.
سفیر اسبق ایران در رومانی گفت: طرفهای اروپایی میخواهند که ایران به تعهدات قبلی خود بازگردد و طبیعی است که ایران همواره گفته است که اگر طرفهای مقابل در چارچوب برجام به تعهدات خود پایبند باشند، ایران نیز به تعهداتش عمل خواهد کرد. آنچه در این مذاکرات مهم است، اینکه طرفین مطمئن شوند توافق همهجانبه و حداقل میانمدت باشد.
نباید معیشت مردم به روند مذاکرات گره بخورد
فرازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این نوع واکنشهای رسانهای و از سوی دیگر تغییرات نرخ ارز در داخل ایران، چه اندازه در چارچوب سناریوی فشار رسانهای و سیاسی است؟ گفت: من واکنش بازار را طبیعی اما خطرناک میدانم و معتقدم مسئولان و مذاکرهکنندگان باید مراقب باشند که زندگی و معیشت مردم به روند مذاکرات گره نخورد. واقعیت این است که فشار اقتصادی بر مردم بیش از پیش احساس میشود و طولانی کردن مذاکرات به سود هیچیک از طرفین نیست.
وی بالا رفتن قیمت ارز را تحت تأثیر جوسازیهای رسانهای خارجی ندانست و گفت: اقتصاد یک امر زنده و بازار حساس است و نبض دارد، پس خیلی زود به گفتگوها و نتایج آن واکنش نشان میدهد. نوسانات ارز یک امر طبیعی است و باید با یک دید واقعبینانه با آن برخورد کرد. اینکه فکر کنیم بالا بردن قیمت ارز حتماً توطئه خارجی است، اشتباه بوده و به این شکل نیست.
سفیر سابق ایران در رومانی تأکید کرد: قطعاً طرفهای خارجی از تضعیف اقتصاد ما سود میبرند و خوشحال میشوند اما اینکه فکر کنیم حتماً واکنش بازار نسبت به گفتگوها برنامهریزی شده، خیر به این شکل نیست و به نظر من واکنش بازار، واکنشی منطبق بر منافع خودش است.
عدم توافق با ایران، به نفع غرب نیست
فرازی در خصوص اینکه آیا اروپا و آمریکا ارادهای برای حل مساله دارند؟ اظهار داشت: بله طرفهای اروپایی و آمریکایی برای رسیدن به توافق با ایران کاملاً مصمم هستند و من مخالف این هستم که فکر کنیم آنها ارادهای سیاسی برای حل موضوعات ندارند و اصلاً به نفعشان نیست که با ایران به توافق نرسند بنابراین طبیعی است که هر دو طرف برای حل مسائل اراده داشته باشند.
وی ادامه داد: اروپاییها و آمریکاییها به خوبی میدانند که اگر موضوع برجام حل نشود، با معضل بزرگی در منطقه روبرو خواهند شد و نمیتوانند آن را به این راحتیها حل کنند، پس حال که میتوانند با گفتگو معضل را حل کنند چرا از این فرصت استفاده نکنند؟
تیم ایرانی، زمان مذاکرات را کوتاه کند
سفیر اسبق ایران در رومانی تصریح کرد: به نظر من خواست و اراده دو طرف مذاکره برای حل موضوع وجود دارد اما مسئله در این است که اولاً مذاکرات، فنی و ثانیاً زمانبر است پس هوشمندی مذاکرهکنندگان ایرانی باید این باشد که زمان را کوتاه کنند تا فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها بیش از این بر اقتصاد ملی و معیشت مردم احساس نشود.
فرازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه توافق خوب از نگاه شما که میتواند نتیجه مذاکرات وین باشد، چه توافقی است؟ گفت: تعریف آکادمی توافق خوب مشخص است و بهترین توافق، توافقی است که همه طرفهای مذاکرهکننده به طور نسبی به منافع خود دست پیدا کنند و طبیعی است زمانی که صحبت از بازی برد-برد میشود، ایران و طرفهای مقابل باید منافع حاصل از بودن در برجام را احساس کنند و این ممکن نمیشود مگر اینکه همه طرفها بپذیرند در مواضع صد درصدی هیچ کسی برنده نیست.
امتیازی در مذاکرات نگیریم، نمیتوانیم امتیازی بدهیم
وی گفت: دیپلماسی و مذاکره میدان داد و ستد است و حتماً باید امتیازاتی بگیرید تا امتیازاتی بدهید و این داد و ستد است که میتواند مذاکرات را منتج به پیروزی کند اما اگر طرفی بر مواضع خودش پافشاری کند، مذاکرات طولانی شده و به نتیجه مثبتی هم نخواهد رسید.