خبرگزاری مهر، گروه استانها: قرارگیری استان سمنان در باریکه شمال دشت کویر و کوهپایه جنوبی البرز هر قدر توانسته از لحاظ اقلیمی، آب و هوا، زیبایی‌های طبیعی و گردشگری و… جاذبه ایجاد کند، متأسفانه دشواری‌هایی را نیز برای مردم به همراه داشته که از جمله آن می‌توان به خشکسالی‌های چند سال اخیر به خصوص در پهنه دشت کویر اشاره کرد.
برداشت بی رویه آب از سرچشمه‌های استان سمنان، حفر هزاران چاه بی برنامه و حتی بعضاً بدون مجوز، استحصال بیش از اندازه آب ارزشمند برای کشاورزی، به مخاطره انداختن منابع آبی به واسطه تخریب محیط زیست، عدم عملکرد مسئولانه در زمینه منابع آبی و… سبب شده تا خشکسالی در استان سمنان نزدیک به ۱۵ سال ادامه پیدا کند.
تنش‌های آبی در استان سمنان
از سوی دیگر این کم آبی و خشک شدن منابع آبی باعث می‌شود تا مدیران برای تأمین آب دست به اقداماتی مثل استحصال بیشتر، کشف منابع جدید، ایجاد سدها و… بزنند که البته تبعاتی را نیز دارد که مثال آن را می‌توان رانش زمین در کالپوش دانست که برخی کارشناسان دلیل آن را نگه داشت آب در پشت سد و خالی شدن زیر خانه‌های مردم روستای حسین آباد می‌دانند.
استان سمنان این روزها با بحران‌های جدی مانند کم آبی، تنش آبی، بیابان‌زایی، هجوم شوراب‌ها کویری به سطح در روستاهای همجوار کویر، مهاجرت روستاها، سرمازدگی شدید محصولات کشاورزی، تصادفات جاده‌ای متعدد، ناایمن بودن معادن و فضای کاری که در همین سال جاری فقط جان شش نفر را در معادن استان سمنان گرفته، اعتیاد، طلاق و… روبرو است که بررسی همه آنها نیازمند مجالی طولانی است.
از آنجا که معمولاً سرمازدگی‌ها در آبان، آذر و دی ماه در سطح مزارع و باغات استان سمنان رخ می‌دهد و از آنجا که در بدو سرمای شدید منطقه کالپوش همچنان بسیاری از اهالی روستای حسین آباد به واسطه رانش زمین، خانه ندارند، با کمال طاهریان سرپرست مدیریت بحران استانداری سمنان پیرامون این دو معضل بزرگ استان به گفتگو نشستیم تا در مجالی دیگر به بررسی تعدادی دیگر از مشکلات این استان بپردازیم.
*برای شروع درباره سرمازدگی و خسارات آن در استان سمنان توضیح دهید.
ابتدا باید گفت که ۴۴ هزار و ۱۸۰ هکتار زمین و اراضی کشاورزی از سرمازدگی در سال زارعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ دچار خسران شدند از این میزان زمین آسیب دیده حدود ۲۴ هزار و۸۸۰ هکتار زمین بیمه شده بودند همچنین جهاد کشاورزی استان مبلغ کل خسارت را ۵۸۹ میلیارد تومان اعلام کرد که ۳۰ میلیارد تومان غرامت از این مبلغ را صندوق بیمه‌ای محصولات کشاورزی برای محصولات کشاورزی خسارت دیده دارای بیمه پرداخت کرد.
حمایت دولت از خسارت دیدگان حوادث غیر مترقبه در حوزه کشاورزی بر اساس بند خ ماده ۳۳ قانون برنامه ششم مورد تاکید ما است اما بر اساس این بخشنامه دولت جریمه، کارمزد، دیرکرد تسهیلاتی را که بانک‌های عامل به کشاورزان آسیب دیده از حوادث غیرمترقبه پرداخت کرده‌اند را برعهده گرفته است.
*سهم استان از این امر چقدر است؟
سهم استان از بند (خ) ماده ۳۳ برنامه ششم ۹۵ میلیارد تومان است البته باید گفت که این کار از سال ۹۷ شروع و اعتبار در نظر گرفته شده طی چهار مرحله به استان داده شد. درباره زمان بازپرداخت تسهیلات این طرح نیز باید گفت که سه سال برای بازپرداخت‌ها در نظر گرفته شده
*درباره اقداماتی که برای کاهش خسارت سرمازدگی انجام شده است نیز توضیح دهید
توسعه و جایگزینی باغ‌ها با استفاده از اقلام و گونه‌های مقاوم و گیاهان دیر گل ده و مقاوم در برابر سرما، تأمین حدود ۵۰۰ هزار اصله درخت مقاوم در برابر سرما و همچنین اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به کشاورزان در کنار تغذیه و مدیریت بهینه ۱۰ هکتار زمین برای افزایش مقاوم سازی در برابر سرمازدگی از جمله اقداماتی بوده که در سال جاری نیز انجام شده است.
از سوی دیگر اجرای طرح سایبان باغی برای ۱۰ هکتار زمین، تأمین به موقع سوخت برای تجهیزات مقابله با سرما مانند اتوپلارها، و خرید تجهیزات مقابله با سرمازدگی شامل دستگاه اتوپلار برای ۴۰۰ هکتار و دستگاه شاهک معکوس برای ۲۰۰ هکتار از اقدامات انجام شده برای کاهش خسارت سرمازدگی در استان است.
*اما ممکن است بیش از این میزان خسارت به اراضی وارد شده باشد
درباره نحوه بررسی‌ها باید گفت که دولت کارگروهی تشکیل شده از فرماندار، بانک عامل و جهاد شهرستان را مکلف کرد تا میزان خسارتی که حوادث غیرمترقبه به کشاورزان زده شده بود را بررسی کنند و تسهیلات را به کشاورزان اعطا کنند. برای مثال: کشاورزی باهدف اینکه با برداشت محصول خود می‌تواند تسهیلات بانکی را بپردازد از بانک وام گرفته است. اما براثر سیل تمام محصولات را خود را ازدست داده برای این گونه موارد دولت در سه سال گذشته بند (خ) ماده ۳۳ برنامه ششم به همه استانها ابلاغ کرده است.
*به دومین بحران برسیم، کالپوش و رانش زمین که سه سال است مردم را با دشواری روبرو کرده است
بله؛ ابتدا باید گفت تعداد واحد مسکونی آسیب دیده حادثه رانش زمین منطقه قرمز کالپوش در سه سال گذشته ۱۱۳ واحد بوده که اعطای زمین رایگان به آسیب دیدگان در شهرک جدید این منطقه در دستور کار قرار گرفته است یعنی به زبان ساده‌تر با تخصیص زمین رایگان به صدمه دیدگان از ۱۱۳و احد مسکونی ۱۰۶و احد پروانه کسب کردند.
از ۱۰۶ واحد مسکونی دارای پروانه ۴۵ واحد مسکونی از نظر ساختمانی قابل بهره برداری است از سوی دیگر با توجه به رانش زمین، شرایط خاص منطقه و حفر چاه‌های جدید سازمان آب و فاضلاب به دنبال این است که آب شهرک را از محل سد تأمین کرده؛ شبکه فاضلاب و آبرسانی را ایجاد کنند.
*اما همه خانه‌های خراب شده که در منطقه قرمز نبوده‌اند
بله؛ درباره این موضوع توضیح می‌دهیم اما قبل از آن فقط این نکته را بگوییم که جلسات متعددی با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درباره بحران کالپوش برگزار شه است ما برای احداث دو واحد آموزشی در کالپوش حدود ۱۰ میلیارد تومان اعتبار تصویب شده است.
و حالا درباره سوال شما؛ باید گفت که خطر منطقه نارنجی کالپوش را تهدید می‌کند و ما بر جابجایی ساکنان این منطقه تاکید داریم. در این شرایط اگر افراد بخواهند جابجا شوند دولت پیش‌بینی اعطای زمین و تسهیلات را انجام داده است همچنین تسهیلات ۷۰ میلیون تومانی کم بهره با بازگشت پنج درصدی نیز در نظر گرفته شده است در کنار اینها ۴۱ میلیون تومان کمک بلاعوض به خسارت دیدگان پرداخت شد که از این مبلغ ۲۱ میلیون تومان برای اجاره موقت و ۲۰ میلیون تومان دیگر از محل اعتبارات هلال احمر هزینه شد.
*در همین یک ماه اخیر شاهد بودیم که معاون مناطق محروم رئیس جمهور به میامی سفر کرد.
بله؛ پس از سفر رئیس جمهور و بازدید معاون رئیسی از حسین آباد کالپوش و با پیگیری‌های استان و برگزاری جلسات در دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری، پیشنهاداتی برای معاون اول رئیس جمهور برای تصویب در هیئت وزیران ارسال شد.
اختصاص تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی به افرادی که کار ساخت خانه را خودشان شروع کرده‌اند از دیگر اقداماتی است که صورت گرفته اما شرط آن این است که ابتدا ۴۰ میلیون تومانی که قبلاً گرفته را تسویه کند یعنی بر اساس این شرط ۶۰ میلیون تومان دیگر به خسارت دیدگان حسین آباد کالپوش پرداخت می‌شود. اعطای ۳۰ میلیون تومان کمک بلاعوض دیگر نیز از سایر پیشنهادات مطرح شده برای مصوبه هیئت وزیران است که ما منتظر ابلاغیه برای اجرای این پیشنهادات هستیم با ارسال مصوبه هیئت دولت برای ما؛ کمک و تسهیلات بلاعوض برای جابجایی منطقه نارنجی را فراهم خواهیم کرد.