خبرگزاری مهر، گروه استانها - ریحانه شهبازی: «برای غبارروبی اجتماعی ابتدا کارتن خواب‌ها و سپس کودکان کار مد نظر است و کودکان کار را تا یکی دو هفته آینده سر چهارراه‌های اصفهان جمع‌آوری خواهیم کرد؛ البته مالک یکی از کارخانه‌های تولیدی اصفهان تقبل کرده که آنان را تحت پوشش آموزش و مهارت‌آموزی قرار دهد و در صورت علاقه‌مندی در کارهای موردعلاقه، به کار مشغول شوند که به‌دلیل منع قانونی در به‌کارگیری کودکان کار، برای این موضوع در حال مذاکره هستیم.»
این جملات بخشی از صحبت‌های علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان در نخستین نشست خبری خود با اصحاب رسانه است که در واقع می‌توان گفت به تغییر نوعِ کارِ کودکان اذعان داشته در حالی که طبق قوانین بین‌المللی، داخلی و اسلامی کار کردن کودکان به هر نوع و شکلی منع شده است؛ شهردار وقت اصفهان که با شعار شهر اسلامی به روی کار آمده، اظهاراتش در خصوص کودکان کار را بدون پژوهش و عبرت از گذشته بیان کرده است اما همه باید بدانند که حل هر معضل باید به متخصصان امر واگذار شود و کاری را انجام دهند که به نحو مطلوبی از پس آن بر می‌آید نه اینکه با زد و بند و اجبار، نگرانی خانواده‌ها و کودکان را دو چندان کند.
همچنین این اظهارات با واکنش‌های بسیاری از سوی کاربران فضای مجازی و حامیان کودکان کار روبرو شد، کاربری نوشته «آیا این اقدام برای زیباسازی شهر است و یا دلشان برای کودکان سوخته؟ این کودکان به کجا برده می‌شوند و با آنها چه می‌کنند؟ با جمع‌آوری آنها از کجا هزینه زندگی خانواده خود را تأمین کنند؟ صرفاً آموزش دغدغه آنهاست یا نیاز به تأمین مخارج زندگی و سرپناه دارند؟» کاربر دیگری نیز نوشته است «غبارروبی را بهتر است شهردار از هوای آلوده و مازوت آغاز کند.»
طی دو هفته مشکل حل نمی‌شود
در همین راستا مدیر انجمن حمایت از کودکان کار اصفهان در خصوص اظهارات شهردار به خبرنگار مهر می‌گوید: کودکان کار زباله نیستند که تا دو هفته دیگر از سر خیابان‌ها جمع‌آوری شوند.
نوید مسائلی ادامه می‌دهد: ما از شهردار شهر نخبه‌پرور اصفهان که توسط نماینده‌های شورای اسلامی شهر اصفهان و با در نظر گرفتن اولویت‌های فرهنگی و اجتماعی شهر انتخاب شده، انتظار داریم در خصوص اظهار نظر برای حل آسیب‌های اجتماعی حداقل پژوهش و بررسی اقدامات گذشته را در دستور کار خود قرار دهد.
او می‌افزاید: آسیب اجتماعی کار کودکان را نمی‌توان با دو هفته حل کرد و تنها شاید بتوان برای مدت اندکی پنهان کرد.
قانون منع کار کودکان و نادیده گرفتن شهرداری
مسائلی در خصوص تجربه مشابه و اشتباه این موضوع تصریح می‌کند: جمع‌آوری ضربتی کودکان کار در سایر استانها و شهرستان‌ها از جمله شاهین‌شهر یک بار انجام شده و نتیجه آن منجر به آسیب به کودکان کار، بدبینی یا واقع‌بینی مردم به عملکرد مسئولان و تهیه محتوا و خوراک برای رسانه‌های معاند شده است.
مدیر مؤسسه مردم نهاد طلوع مهر و دوستی با بیان اینکه برای مقابله با کار کودکان از مردادماه سال ۱۳۸۴ تا خردادماه سال ۱۴۰۰ قوانین و آئین‌نامه‌های متعددی به دستگاه‌های اجرایی از جمله شهرداری‌ها ابلاغ شده است، می‌گوید: متأسفانه هیچ‌گونه نظارتی بر روند اجرای آن صورت نگرفته است.
جمع‌آوری ضربتی در خصوص کودکان کار در سایر استانها و شهرستان‌ها از جمله شاهین‌شهر یک بار انجام شده و نتیجه آن منجر به آسیب به کودکان کار، بدبینی یا واقع‌بینی مردم به عملکرد مسئولان و تهیه محتوا و خوراک برای رسانه‌های معاند شده است
او ادامه می‌دهد: در مصوبه و ابلاغ اولین آئین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی که در مردادماه سال ۱۳۸۵، مقرر شد ۱۰ دستگاه اجرایی در این خصوص فعالیت داشته باشند و شهرداری باید فضای فیزیکی مناسب جهت ساماندهی کودکان کار را برای آنها تخصیص و تجهیز کند؛ از سویی دیگر در مصوبه آئین نامه اجرایی ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان آمده است که شهرداری به عنوان نهاد حمایتی مکلف به ارائه خدمات است و برای شناسایی باید با همکاری سازمان بهزیستی اقدام کند.
مسائلی این موارد را در حالی بیان می‌کند که بر اساس قانون، شهرداری باید گزارش موارد تخلف حاصل از نظارت مؤثر بر عملکرد پیمانکاران را به منظور عدم بکارگیری اطفال و رعایت مقررات کار در مورد نوجوانان به دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان دادگستری بالاخص در زمینه بازیافت ارائه دهد.
تغییر نوع کار کودکان مغایر با قوانین اسلامی و داخلی
او بر این باور است که اگر بدون برنامه‌ریزی و زیرساخت‌های لازم کودکانی که مجبور به کار کردن برای امرار معاش هستند را جمع‌آوری کنید، روی‌آوری به سمت کارگاه‌های زیرزمینی و یا بزهکاری را بین کودکان افزایش می‌دهد؛ از این رو از منتخبان انقلابی با دغدغه کاهش آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی، انتظار داریم که اقدامات گذشته را بررسی و با مشورت فعالان این حوزه بهترین راهکار را برای مقابله با کار کودکان اتخاذ کنند.
مدیر انجمن حمایت از کودکان کار اصفهان می‌گوید که اقدام شهرداری مبنی بر مشورت با مدیران کارخانه‌های تولیدی با هدف تغییر نوع کار کودکان مغایر با قوانین بین‌المللی، داخلی و اسلامی است و در صورت تخلف شهرداری، با این دستگاه با جدیت برخورد خواهد شد.
استرس و نگرانی خانواده‌ها با اظهار جمع‌آوری کودکان
سعید یوسفی از دیگر فعالان حوزه کودکان کار است که اظهارات شهردار را بدون پشتوانه فکری عنوان می‌کند و به خبرنگار مهر می‌گوید: در واقع به جای حذف عوامل کار کردن کودکان به دنبال پاک کردن صورت مسئله هستند.
او می‌گوید که این اظهار نظرها باعث نگرانی و استرس خانواده‌ها شده و امیدواریم که جمع‌آوری کودکان با زد و بند همراه نباشد و کودکان سالم به خانه برگردند؛ ای کاش هر سخنی که گفته می‌شود سنجیده و فکر شده باشد و چنین برنامه‌ای را که ۹ سال پیش در تهران اجرا و منجر به شکست شد، درس عبرتی برای خود قرار دهند.
این گفته شهردار و حذف این چنینی کودکان، یک کار نمایشی و صرفاً برای جذب بودجه خواهد بود و یا اینکه پیشنهاد آن کارخانه‌دار برای فرار مالیاتی عنوان شده است. بنابراین حذف کودکان کار طی این دو هفته غیر ممکن است و نگرانی خانواده‌ها را افزایش داده است
یوسفی اذعان می‌کند که برای رفع این مشکل بارها و بارها دستورالعمل‌های بهتری را برای شهردار بازگو کرده‌ایم در حالی که این گفته شهردار و حذف این چنینی کودکان، یک کار نمایشی و صرفاً برای جذب بودجه خواهد بود و یا اینکه پیشنهاد آن کارخانه‌دار برای فرار مالیاتی عنوان شده است. بنابراین حذف کودکان کار طی این دو هفته غیر ممکن است زیرا آگاهی درستی از تعداد کودکان کار و موسساتی که در این زمینه فعالیت دارند و حتی نحوه برخورد صحیح با کودکان، وجود ندارد.
او با ابراز تأسف از وضعیت کودکان کار در جامعه که دیگر زنگ خطری برای این آسیب به گوش نمی‌رسد و تبدیل به یک روزمرگی شده است، می‌گوید: اقدامات انجام گرفته برای کودکان اغلب بدون هدف است و صرفاً به حمایت از نوع تغذیه و لباس گرم خلاصه می‌شود، در صورتی که باید برای حذف کار کردن کودکان تلاش کنیم که حتی برای این موضوع هم با برخی از مؤسسات مقابله می‌شود.
این فعال کودکان کار معتقد است که در اصل باید با کار کردن کودکان مبارزه کرد زیرا کودکی آنها با کار کردن تباه می‌شود و در آینده به یک بزهکار تبدیل می‌شوند؛ در حال حاضر نه تنها در پایتخت بلکه در اکثر شهرستان‌ها کودک کار مشاهده می‌شود و این تعدد کودکان کار به راحتی قابل جمع‌آوری نیست.
صحبت‌های مدیر آموزش یکی از مؤسسات حامی کودکان کار نیز بر این موضوع صحه گذاشت که کودکان کار و حاشیه شهر با مشکلات بسیاری دسته و پنجه نرم می‌کنند که حتی نیازهای اولیه هرم مازلو و الفبای زندگی در حاشیه شهر برای آنها نایاب است و خبری از غذا، بهداشت، امنیت و … نیست، با این حال مسئولان ما این موارد را رها و به جمع‌آوری آنها و فرستادن به کارخانه‌ها می‌اندیشند.
در این میان پیگیری‌های خبرنگار مهر از اداره کل بهزیستی استان اصفهان، پاسخی را در رابطه با جمع‌آوری کودکان کار طی دو هفته و تبعات آن دریافت نکرد که شهرداری اصفهان چگونه می‌تواند بدون داشتن آمار صحیحی از کودکان کار و مشخص کردن مکانی برای آنها دست به چنین اقدامی بزند.