خبرگزاری مهر - گروه استانها: بنای قلعه تاریخی فلک الافلاک در مرکز استان لرستان از شاهکارهای معماری دنیا است که تاکنون به دلایل مختلف مانند «عدم ساماندهی حریم» و «مرمت» و «استحکام‌بخشی» به فهرست ثبت جهانی راه پیدا نکرده است.
این بنا به همراه پل‌های تاریخی استان لرستان در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارند و ثبت نهایی آن‌ها درگرو مرمت و ساماندهی است. این در حالی است که طی سال‌های گذشته به‌رغم نهایت همکاری نهادهای مختلف ساکن در محدوده این قلعه باستانی ازجمله سپاه استان لرستان همچنان حریم این بنای تاریخی آزادسازی نشده است و علت آن به تأمین قطره‌چکانی اعتبارات ساماندهی برمی‌گردد.
پیش از برگزاری سفر هیئت دولت در قالب سلسله گزارش‌هایی ضمن طرح برخی مسائل این استان، بستر پیگیری مطالبات و خواسته‌های مردم را فراهم کرد. در این راستا منطبق بر نظام مسائل تدوین‌شده در این خبرگزاری، مهم‌ترین مطالبات استان در حوزه‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و … مورد اشاره قرار گرفت تا زمینه‌ای برای توجه به این مطالبات در مصوبات سفر دولت فراهم شود. برای پیگیری این گزارش‌ها لینک «مطالبات مردم لرستان از دولت» را مطالعه کنید.
و اما با پایان یازدهمین سفر استانی دولت به لرستان، کار جمع‌بندی مصوبات و دستاوردهای سفر در دستور کار دستگاه‌های متولی قرارگرفته، در این راستا در خبرگزاری مهر نیز جمع‌بندی سفر هیئت دولت و انطباق مصوبات با محورها و اولویت‌های نظام مسائل استان مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.
همچنین به‌زودی پروژه این خبرگزاری در زمینه پیگیری مصوبات سفر دولت به لرستان در قالب یک پرونده ویژه در دستور کار قرار می‌گیرد. گزارش یا گزارش‌های جمع‌بندی سفر مبتنی بر نظام مسائل استان با نگاهی به گزارش‌های تولیدشده پیش از سفر بسته خواهد شد و پیش روی مخاطبان این خبرگزاری قرار خواهد گرفت.
خبرگزاری مهر، قبل از سفر رئیس جمهور به لرستان در قالب سلسله گزارش‌هایی «مطالبات مردم لرستان از دولت» را پیگیری و مطرح کرد، گزارش «فلک الافلاک» به سقف کمبود اعتبار خورد / پایه‌های سست استحکام‌بخشی!» از جمله این گزارش‌ها بود که در آن بر ضرورت اختصاص اعتبار برای اجرای طرح استحکام بخشی و همچنین ساماندهی حریم آن تاکید شده بود.
آخرین بار موضوع ترک‌های ایجادشده روی برج‌های این بنای باستانی و بحث ایمنی آن ورد زبان‌ها شد تا مدتی موضوع استحکام‌بخشی دوباره به سر خط خبرها بیاید، اما دوباره این چالش‌ها به چالش بزرگ‌تر نبود اعتبار برخورد کرد و به حاشیه رفت.
تأمین اعتبارات لازم برای مرمت و اجرای طرح استحکام فلک الافلاک
عدم تحقق وعده‌های مختلف پیرامون ساماندهی حریم بنای تاریخی فلک الافلاک در حالی است که قانون ساماندهی حریم این بنای تاریخی در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس شورای اسلامی مورخ نوزدهم آذرماه سال ۱۳۸۲ تصویب و در ۲۶ آذرماه به تأیید شورای نگهبان رسید.
شاید نخستین کسی که دغدغه ساماندهی حریم این بنای تاریخی را مطرح کرد رهبر معظم انقلاب اسلامی بود که در سال ۱۳۷۰ خواستار توجه به این امر شد. بااین‌حال همچنان کمبود اعتبار و نبود همت و عزم جدی در میان متولیان این پروژه را به نتیجه نرسانده است.
در آخرین پیگیری‌ها در این زمینه حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، در جریان سفر خود به لرستان و بازدید از این قلعه تاریخی، از تأمین اعتبارات لازم برای مرمت و اجرای طرح استحکام‌بخشی بنای تاریخی قلعه فلک الافلاک خبر داد.
وی همچنین بر فراهم کردن شرایط ثبت جهانی این قلعه تأکید کرد.
رئیس‌جمهور بر ضرورت آزادسازی حریم قلعه فلک‌الافلاک به‌عنوان یکی از مشکلات این مجموعه تاریخی- فرهنگی تأکید کرد و گفت: قلعه فلک‌الافلاک از آثار تمدنی و مدنیت مردم این خطه است و باید به‌خوبی نگهداری و معرفی شود.
رئیسی خاطرنشان کرد: دولت برای ترمیم و نگهداری آثار تاریخی اعتبار مناسبی در نظر گرفته است و با توجه به اینکه میراث تاریخی و فرهنگی گنجینه‌های پرارزشی هستند، لذا باید برای نسل‌های آینده به خوبی نگهداری شوند.
دستور مستقیم رئیس جمهور برای اختصاص اعتبار
سید امین قاسمی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: از مجموع بیش از ۲۴۰ موضوعی که در سفر رئیس جمهور مطرح شد، چهار مورد دستور مستقیم رئیس جمهور را داشت.
وی عنوان کرد: از این چهار مورد، دو مورد بحث ساماندهی و آزاد سازی حریم قلعه است و دیگری مرمت‌ها، حفاظت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری است.
| مصوبه | تایخ |
| دستور رهبر معظم انقلاب | ۷۰/۱۰/۱ |
| صورت جلسه کمیته مشورتی ملی | ۸۰/۲/۲۲ |
| مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی | ۸۱/۷/۲ |
| ابلاغ قانون مجلس شورای اسلامی | ۸۲/۱۰/۸ |
| مصوبه سفر اول هیئت دولت نهم | ۸۴/۱۲/۲۳ |
| مصوبه سفر دوم هیئت دولت دهم | ۸۷/۸/۲۰ |
| مصوبه کارگروه توسعه و عمران لرستان | ۸۷/۱۲/۲۳ |
| طرح در دو جلسه هیئت دولت با حضور معاون اول | سال ۹۰ |
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان عنوان کرد: در این راستا مقرر شد که ۱۵۰ میلیارد تومان به سپاه برای تکمیل پادگان خود پرداخت شود و ۱۰۰ میلیارد تومان نیز برای ساماندهی اطراف قلعه، میراث فرهنگی و زیرساخت‌های گردشگری اختصاص یابد.
قلعه باستانی «فلک الافلاک» یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرزوبوم است.
زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد این قلعه نیز به نام خرم‌آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
این بنای کم‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.