صالح قاسمی، پژوهشگر و کارشناس حوزه جمعیت در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص اینکه مادران ۳۰ تا ۳۴ ساله از بیشترین نرخ فرزند آوری بهره مند هستند گفت: براساس آمار میانگین سن مادر شدن در کشور ما حدوداً ۲۹ سال است البته در شهرهای مختلف این آمار ممکن است بالا و پایین باشد اما میانگین خانم های ایرانی در ۲۹ سالگی اولین فرزند خود را به دنیا می‌آورند.
این پژوهشگر و جمعیت شناس افزود: با توجه به میانگین سن ازدواج خانم‌های ایرانی که حدود ۲۴ سال است؛ بین ازدواج و اولین تولد فرزند در خانم‌های ایرانی حدود پنج سال فاصله است، که در این خصوص نباید از تأثیر باورهای غلط و داده‌های علمی غلط به زوج‌های جوان مبنی بر اینکه بعد از ازدواج چندین سال باید بین ازدواج و فرزندآوری فاصله بیاندازند تا به شناخت بیشتری برسند و به ثبات خانواده برسند غافل شد.
وی اظهار کرد: پنج سال فاصله افتادن بین ازدواج و تولد اولین فرزند؛ ریسک ناباروری خانم‌ها را افزایش می‌دهد همچنین خانواده را ناپایدار می‌کنند چراکه بسیاری از زوج‌های جوان بعد از چندین سال زندگی مشترک و استفاده از روش‌های پیشگیری مبتلا به نوعی از ناباروری ثانویه می‌شوند.
۶۷ درصد طلاق‌ها در خانواده‌های بدون فرزند، ۲۲ درصد در خانواده‌های یک فرزند و کمتر از ۱۰ درصد در خانواده‌های دو فرزند قاسمی عنوان کرد: براساس مطالعات فقدان فرزند در سال‌های اول زندگی مشترک زوجین سبب افزایش آمار طلاق شده است؛ براساس آمار ۶۷ درصد طلاق‌ها در خانواده‌های بدون فرزند، ۲۲ درصد در خانواده‌های یک فرزند و کمتر از ۱۰ درصد در خانواده‌های دو فرزند و بیشتر رخ می‌دهد و حتی فقدان فرزند سبب کاهش طلاق عاطفی می‌شود بنابراین وجود فرزند با دوام زندگی مشترک رابطه مستقیمی دارد.
این کارشناس و پژوهشگر جمعیت اظهار کرد: امروزه ۶۰ درصد از تولدها از مادران بالای ۳۰ سال و ۴۰ درصد از مادران زیر ۳۰ سال است که به نظر نمی‌رسد عدد نگران کننده‌ای باشد چراکه تغییر الگو و سبک زندگی، اشتغال، تحصیلات بانوان و مؤلفه‌های زندگی شهری سبب شده تا بانوان فرزندآوری را به بعد از طی شدن بعضی از مراحل مهم زندگی خود موکول کنند.
وی با اشاره به اینکه باید سنین ایمن بارداری را برای بانوان تبیین کنیم تصریح کرد: براساس باور غلط در کشور ما سنین ایمن بارداری ۲۵ تا ۳۵ سال است و کمتر از ۲۵ و بالای ۳۵ را بعضی از پزشکان پرخطر اعلام می‌کنند اما طبق مطالعات امروزی اثبات شده است که در بسیاری از کشورهای دنیا سنین ایمن بارداری را از ۱۷ سال اعلام می‌کنند که در ۱۹ سالگی به اوج آمادگی باروری رسیده و تا ۴۳ سالگی این آمادگی وجود دارد؛ ضمن اینکه خانم زیر ۱۹ سال و بالای ۴۳ سال را از فرزندآوری منع نمی‌کنند و فرزندی را که از این مادران به دنیا می‌آید به جهت فرهنگسازی فرزند طلایی می‌نامند.
قاسمی در خصوص اینکه تا چه اندازه مسائل اقتصادی در بحث فرزندآوری مؤثرند خاطرنشان کرد: مسائل اقتصادی تأثیر زیادی در فرزندآوری دارد اما نکته‌ای که از نظر عموم جامعه مغفول واقع شده است، مسئله سبک زندگی است چراکه بسیاری از هزینه‌های امروز زندگی وابسته به سبک زندگی مدرنیته شهری است که هزینه‌های زیادی را بر دوش خانواده متحمل کرده است.
یکی از مسائلی که سبب تأخیر در فرزندآوری شده؛ تغییر اولویت زوجین در زندگی مشترک است این کارشناس و پژوهشگر جمعیت بیان کرد: اما یکی دیگر از مسائلی که سبب تأخیر در فرزندآوری شده؛ تغییر اولویت زوجین در زندگی مشترک است برای مثال زمانی که اشتغال و تحصیل برای بانوان ما به عنوان اولویت خطاب می‌شوند به طور طبیعی فرزندآوری بعد از ۳۰ سال انجام می‌شود، بنابراین دولت‌ها و حاکمیت‌ها باید در مسائل اقتصادی و فرهنگ ورود کنند تا شاخص‌های جمعیتی اصلاح شود.
وی گفت: در بالا رفتن میانگین سن ازدواج علاوه بر مسائل اقتصادی موضوعات نگرشی هم تأثیر دارند چراکه یک سری آداب و سنن دست و پاگیر جوانان سبب افزایش هزینه‌های ازدواج جوانان شده است؛ به طور مثال ما در دوره دوساله گذشته که درگیر کرونا بودیم با توجه به اینکه دورهمی ها منع شد بسیاری از هزینه‌ها برای جوانان مثل برگزاری مراسم عروسی و عقد حذف شد و جوانان هم احساس کردند که راحت تر می‌توانند ازدواج کنند و برخلاف بسیاری از آمارها که در دوره کرونا کاهش پیدا کرد، آمار ازدواج افزایش پیدا کرد، لذا در کنار مسائل اقتصادی باید موضوعات فرهنگی و نگرشی را مورد ارزیابی قرار داد.
قاسمی افزود: امروزه باید از ظرفیت رسانه، جریان سازی و کمک گرفتن از چهره‌های مشهور سینمایی، هنری، ورزشی، علمی و دینی و مذهبی که مرجع جامعه در حوزه‌های مختلف هستند در فضای فرهنگسازی جهت فرزندآوری استفاده شود.
این کارشناس و پژوهشگر جمعیت تصریح کرد: توصیه ام به دولت سیزدهم که امیدواریم دولت حامی فرزندآوری و خانواده باشد این است که رئیس جمهوری پرچم تکریم خانواده‌های پر فرزند را بلند کنند و جلساتی را برای تجلیل از این خانواده‌ها داشته باشند؛ در کنار این اقدام قانون جوانی جمعیت که ابلاغ شده باید به درستی اجرا شود و باید مشوق‌های اقتصادی فرزندآوری به خانواده‌ها اعطا شود چون دولت سیزدهم آخرین فرصت نجات جمعیت ایران را دارد و این دولت می‌تواند نجات دهنده جمعیت باشد.