به گزارش خبرگزاری مهر، جشنواره ملی ترویج نجوم ادیب یادمان زنده‌یاد پروفسور احمد کیاست‌پور؛ چهره شناخته‌شده جهانی و برجسته علم نجوم با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد.
مدرس نجوم در مراسم اختتامیه این جشنواره که در دومین سالگرد درگذشت مرحوم کیاست‌پور ویژه منجمان آماتور، دانشجویان و دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه برگزار شد، به تشریح مفهوم حرفه‌ای و آماتور در حوزه‌های مختلف به ویژه حوزه علم پرداخت و اظهار کرد: مفهوم آماتور لزوماً به کیفیت در انجام کار اطلاق نمی‌شود و به فردی آماتور گفته می‌شود که کاری را بر حسب علاقه و بدون دریافت پول انجام می‌دهد.
پیشنهاد لغت «دانشگر» به جای آماتور
مجید منصوری با بیان اینکه لغت «دانشگر» را در فارسی برای این مفهوم پیشنهاد داده است، تصریح کرد: منجم آماتوری فردی است که به علم نجوم علاقه داشته و کار علمی مرتبط با نجوم هم انجام می‌دهد اما حرفه اش نیست و ممکن است شغل دیگری برای امرار معاش داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه باید به مفاهیم با دقت توجه کرد زیرا ممکن است در ظاهر تعیین کننده نباشند اما در باطن و در درازمدت نشان دهنده کاری هستند که فرد انجام می‌دهد، یادآور شد: تا زمانی که آماتور معنی کیفیت بد می‌دهد، تصورات اشتباه نیز وجود دارد و برخی ممکن است تصور کنند، منجم آماتور کارش جدی نیست؛ این برداشت کاملاً مردود است و در واقع منجم حرفه‌ای، مستقل از کیفیت کارش، بابت آن پول دریافت می‌کند.
منصوری ادامه داد: در سایر دیگر رشته‌های علمی نیز مفهوم آماتور وجود دارد و در گذشته نیز افرادی بوده اند که بنا به علاقه در علوم زیستی به ویژه جانورشناسی و زیست شناسی فعال بوده اند و اکتشافات زیادی داشته اند.
آینده نجوم آماتوری
این کیهان شناس تاکید کرد: آینده نجوم آماتوری بسیار پر اهمیت تر از گذشته آن خواهد بود زیرا موارد مورد مطالعه در علوم نجوم به اندازه‌ای زیاد است که منجمان دنیا هر تعدادی هم باشند، فرصت بررسی آنرا پیدا نمی‌کنند، ضمن اینکه تلسکوپ جدیدی که هفته آینده در مدار قرار خواهد گرفت، آن چنان داده تولید می‌کند که پردازش و ضبط این داده‌ها به تعداد بسیار زیادی نیروی منجم نیاز دارد.
وی بیان داشت: مؤلفه ای که در ۲۰ سال اخیر رخ داده و نقش دانشگران ناحرفه ای و منجمان آماتوری را پررنگ کرده است، نیاز بشر به رفع مسائل پیچیده است و در تعریف مسئله و حل مسئله، متخصصان رشته‌های بسیار متفاوت و مردم عادی که با علم سرو کار جدی ندارند، باید حتماً مشارکت داشته باشند.
منصوری به تشریح واژه هم گرانش پرداخت و تصریح کرد: امروزه علم از محیط بسته دانشگاهی جدا شده و به سمت جامعه حرکت کرده و دانشگر شهروند یا شهروند دانشگر که من آنها را «دانشوند» می‌نامم، نقش مهمی را در مسائل پیچیده در شهر مدرن ایفا می‌کنند اما در کشور ما هنوز به این نقطه نرسیده ایم.
این کیهان شناس با بیان اینکه در این همایش باید تلنگری در خصوص منجمان آماتوری وارد شود، گفت: وقتی از شهروند دانشگر صحبت می‌کنیم، به این معنی نیست که هر شهروند درباره علم کوانتوم صحبت کند بلکه به طور نمونه یک منجم آماتور باید بلد باشد با داده‌های نجومی کار کند و از داده‌ها تفسیر نجومی داشته باشد.
کشف‌های مهم منجمان آماتور
وی افزود: منجمان آماتور باید با وجود وبگاه های زیادی که در دسترس است، آموزش ببینند و یاد بگیرند زیرا گاهی منجمان آماتور کشف‌های مهم نجومی داشته اند، همچنان که با ابزار کوچک رصدی هم می‌توان کارهای جدی رصدی انجام داد.
مدیر مرکز نجوم ادیب نیز در این مراسم گفت: برگزاری جشنواره ملی نجوم ادیب گامی در جهت ترویج عمومی علوم نجوم در جامعه خواهد بود.
مهری نقوی اظهار کرد: این رویداد یادمان پروفسور احمد کیاست پور است که خدمات زیادی به علوم نجوم ارائه کرد اما من خود را شایسته صحبت درباره او نمی دانم زیرا مدت کوتاهی با آو آشنا بودم.
جایخالی استاد کیاست پور
مدیر مرکز نجوم ادیب با بیان اینکه جشنواره ملی نجوم ادیب، اولین تجربه ما در این سطح است، یادآور شد: توجه به آسمان به ما کمک می‌کند که زندگی دیگری داشته و کشف دوباره ای از خودمان داشته باشیم.
دبیر کمیته اجرایی جشنواره ملی ترویج نجوم ادیب نیز در این مراسم گفت: استاد کیاست‌پور همواره دغدغه ترویج نجوم به صورت همگانی را داشت و با اینکه آن مرحوم چهره‌ای آکادمیک بود، بر ترویج نجوم در میان مردم از طریق برگزاری رصدهای عمومی و باشگاه‌های نجوم تأکید داشت و برگزاری جشنواره ترویج نجوم نیز پیشنهاد خود ایشان بود.
داریوش ذوالفقاری‌راد، با اشاره به تصویب برگزاری جشنواره ملی ترویج نجوم در شورای علمی مرکز آموزش نجوم ادیب افزود: در ادامه به دلیل شیوع بیماری کرونا با وقفه‌ای در برگزاری این جشنواره مواجه شدیم اما امیدوارم این دوره آغازی برای برگزاری هرچه بهتر دوره‌های بعدی جشنواره ترویج نجوم ادیب باشد.
ذوالفقاری‌راد ادامه داد: شرکت‌کنندگان در جشنواره حتی با پایان یافتن آن نیز نمی‌توانند از نجوم فاصله بگیرند چون پرداختن به نجوم بر زندگی افراد بسیار تأثیرگذار است.
این مدرس و مروج نجوم و اخترشناسی گفت: مرکز آموزش نجوم ادیب به گفته کارشناسان این حوزه یکی از بهترین مراکز نجومی کشور است و نظیر کتابخانه این مرکز در ایران وجود ندارد، بنابراین باید از ظرفیت بالای این مرکز برای ترویج نجوم به خوبی بهره ببریم.
انتخاب ۸ مقاله برگزیده از میان مقاله‌های ارسالی به جشنواره
وی با اشاره به انتخاب هشت مقاله برگزیده از میان مقاله‌های ارسالی به جشنواره ملی ترویج نجوم ادیب بیان کرد: از این تعداد، پنج ارائه شفاهی و سه ارائه کتبی (پوستر) بود. همچنین تعداد زیادی عکس به جشنواره ارسال شد که برخی از آنها در مجلات و وب‌سایت‌های زیرمجموعه ناسا منتشر شده است.
ذوالفقاری‌راد تأکید کرد همه افراد باید دانش نجوم خود را افزایش دهند، البته نه اینکه به منجم حرفه‌ای تبدیل شوند بلکه بتوانند به هزاران سوال ساده خود درباره سیارات و نجوم پاسخ دهند.
در ادامه معاون فرهنگی شهردار در این مراسم با گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم کیاست‌پور اظهار داشت: عمر علاقه انسان به آسمان به اندازه خلقت آدم است و انسان از زمانی که پا به عرصه وجود گذاشت همواره سر به آسمان داشته است.
مجتبی شاهمرادی آسمان و ستارگان را از معجزات خلقت خداوند دانست و افزود: اگر این‌چنین نبود بارها و بارها از این موضوع در قرآن کریم یاد نمی‌شد. هر جا انسان به آسمان درست نگاه کرده راه خود را به درستی در زمین پیدا کرده است.
وی تأکید کرد: گرچه ترویج نجوم اقدامی علمی است اما اگر نگاه درستی به آن داشته باشیم، آموختن نجوم آموختن زندگی است.
معاون فرهنگی شهردار اصفهان گفت: خوشبختانه جشنواره ملی ترویج نجوم ادیب در سطح بسیار خوبی برگزار شد.
در ادامه از همسر مرحوم احمد کیاست‌پور تجلیل شد و معرفی و تقدیر از برگزیدگان جشنواره نیز پایان‌بخش این مراسم بود.
اسامی نفرات برگزیده نخستین دوره جشنواره ملی ترویج نجوم ادیب به شرح زیر است:
نفرات برگزیده بخش عکس:
بخش عمق آسمان (رتبه برتر: حسن عبداله‌آبادی)
بخش منظومه شمسی (رتبه برتر: محمد رنجبران)
بخش آسمان شب (رتبه برتر: علیرضا آقایی مبیدی)
نفرات قابل تقدیر بخش عکس:
امیر ارمغان، سیدمحمد موسوی ندوشن، مجید الهی، حسن حاتمی، علی رحیمی، حسن بهرام‌پور و میلاد آزادمنش، مرتضی صالحی، آرمان محمدی
نفرات برگزیده بخش مقاله و پوستر:
رتبه‌های برتر مقاله: (محمد رنجبران از شیراز و راضیه هاشمی از اصفهان)
گفتنی است، در این مراسم، محمد رنجبران به ارائه مقاله‌ای با عنوان محاسبه پارامترهای مداری سیاره زحل با کمک عکاسی پرداخت، سارا سرشوق مقاله انواع فیلترهای تلسکوپ برای منجمان آماتور را تشریح کرد، مقاله جایگاه نمادهای صورفلکی دایره البروج در هنرهای تجسمی ایران توسط حنانه صادقی ارائه شد و شیدا سیمین نیز به ارائه مقاله نگاهی به تغییرات ژنتیکی احتمالی حاصل از برخورد شهاب سنگ‌ها پرداخت.