خبرگزاری مهر – گروه استانها: هر گردشگر ایرانی و خارجی که به یزد سفر می‌کند، مدت زمان کوتاهی را برای تماشای تاریخ گرانبهای این دیار، صرف می‌کند چرا که بازدید از جاذبه‌های تاریخی به چند جاذبه با اهمیت تر و زیبا در بافت تاریخی منحصر شده و بسیاری از گردشگران خبر ندارند که وسعت بافت تاریخی یزد تنها منطقه اطراف مسجد جامع و امیرچقماق نیست.
آثار بافت تاریخی شهر یزد البته به جز بافت به هم پیوسته و ثبت جهانی شده آن، در بسیاری از محله‌های قدیمی از جمله مریم آباد، حسن آباد، اکبرآباد، قاسم آباد، مهدی آباد و … نیز وجود دارد.
بسیاری از این محله‌ها دارای مسجد، آب انبار، بادگیر، حتی آتشکده و سایر عناصر سازنده بافت‌های تاریخی با زیبایی منحصر به فرد هستند که همواره نه تنها از چشم گردشگران بلکه از چشم یزدی‌ها و حتی مسئولان هم دور مانده‌اند. بسیاری از محله‌های قدیمی یزد دارای مسجد، آب انبار، بادگیر، حتی آتشکده و سایر عناصر سازنده بافت‌های تاریخی با زیبایی منحصر به فرد هستند که همواره نه تنها از چشم گردشگران بلکه از چشم یزدی‌ها و حتی مسئولان هم دور مانده‌اند
بافت تاریخی این محله‌ها گاه آنقدر زیبا، بکر و منحصر به فرد است که جذابیت آن کمتر از بافت تاریخی ارزشمند جهانی یزد نیست اما بی توجهی مسئولان، مردم منطقه را نسبت به حفاظت و حراست از آن دلسرد کرده در حالی که باید شرایطی فراهم شود که هم مردم یزد و هم گردشگران این زیبایی‌ها را ببینند و برای مردم محله انگیزه همکاری برای حفاظت و حراست از آنها ایجاد شود.
یکی از اهالی قاسم آباد یزد در این باره به خبرنگار مهر گفت: این محله باغ‌ها و کوچه باغ‌های قدیمی زیبایی دارد که مسئولان شهرداری و میراث فرهنگی نه تنها مردم منطقه را برای نگهداری از آن همراهی نمی‌کنند بلکه با مسدود کردن مسیرهای آبیاری و تلاش برای تغییر کاربری باغات، می‌خواهند این زیبایی‌های طبیعی که با تلاش پیشینیان به جای مانده است را تخریب کنند.
رضا دهقان افزود: قلعه تاریخی قاسم آباد یکی از جاذبه‌هایی است که حفظ و حراست و حتی تغییرکاربری آن می‌تواند جاذبه‌ای زیبا برای گردشگران داخلی و خارجی ایجاد کند و اگر زندگی در این قلعه جریان نداشت تاکنون کاملاً ویران شده بود.
مسئولان با تخصیص اعتبار مجموعه‌های تاریخی سایر محله‌های یزد را احیا کنند
وی به سایر مجموعه‌های موجود در حوالی این قلعه از جمله کوچه باغ‌های قدیمی، آتشکده، ساختمان زرتشتیان و … اشاره کرد و ا زمسئولان خواست تا با تخصیص اعتبار نسبت به مرمت و احیای این مجموعه‌های تاریخی در محله‌های دیگر شهر اقدام کرده و پای گردشگران را به همه محله‌های تاریخی باز کنند.
وی عقیده دارد که با این کار هم رونق اقتصادی در محله ایجاد می‌شود و هم مشارکت اهالی برای حفاظت از این زیبایی‌ها افزایش خواهد یافت.
یکی از اهالی محله مهدی آباد یزد هم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بناهای تاریخی که در این محله وجود دارد از مسئولان خواست نسبت به توجه به این بناها اقدام کنند.
حمید مرتضایی تاکید کرد: زمانی که هیچ توجهی از مسئولان برای حفاظت از این بناها دیده نمی‌شود، دیوارهای آنها محل نوشتن یادگاری می‌شود، اجزای آنها تخریب می‌شود وکم کم محسوس و نامحسوس تخریب می‌شوند.
برای حفاظت از بناهای تاریخی محلات باید در مردم انگیزه ایجاد شود
وی ادامه داد: مسئولان باید برای مردم همه مناطق تاریخی انگیزه ایجاد کنند. تا زمانی که مسئولی برای حفاظت از این بناهای تاریخی اعتبار نگذاشته و اهمیت ندهد نباید انتظار داشت که مردم پیشقدم شوند کما اینکه تاکنون این روند پیش رفته است اما همه دغدغه‌مند نیستند.
عضو کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر یزد در گفتگو با خبرنگار مهر با تائید اینکه مسیرهای گردشگری شهر یزد به بافت تاریخی ثبت شده در محله‌های معدودی از جمله فهادان و شاه ابوالقاسم و حوالی مسجد جامع یزد محدود شده است، بر ضرورت توسعه مسیرهای گردشگری در سایر محله‌های تاریخی شهر تاکید کرد.
فخرالسادات خامسی هامانه اظهار داشت: اگرچه قبول داریم که مشکلات زیرساختی بافت تاریخی یزد بسیار است اما اقدامات خوبی در ایجاد مسیرهای گردشگری در بافت تاریخی در محدوده ثبت جهانی انجام شده که این روند باید در سایر محله‌های قدیمی نیز اجرا شود.
وی با تائید اینکه بناها و مسیرهای گردشگری زیبا و زیادی از جمله کوچه‌های آشتی کنان و کوچه باغ‌ها در محله‌های تاریخی از جمله مریم آباد، حسن آباد، اکبرآباد، قاسم آباد و … وجود دارد، افزود: باید فرصتی فراهم شود که مطابق مسیرهای گردشگری در قلب بافت تاریخی، در این محله‌های تاریخی هم ایجاد شود.
تمرکز بر بافت تاریخی ثبت جهانی شده در حوزه گردشگری آسیب‌زا است
عضو کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر یزد گفت: در حوزه توسعه مسیرهای گردشگری، تمرکز کردن بر بافت تاریخی ثبت جهانی شده، چه داخلی و چه خارجی آسیب‌زا است.
وی افزود: مناطق دیگر تاریخی هم داریم که ارزش دارد و مغفول مانده و مردم تا منافع نداشته باشند و اثرات ارزش‌های تاریخی این بافت‌ها را نبینند به آن اعتقادی پیدا نکرده و حتی ممکن است به تخریب آنها نیز اقدام کنند.
توسعه مسیرهای گردشگری در دستور کار شورای شهر یزد
خامسی هامانه ادامه داد: در نظر است که در کمیسیون گردشگری شورای شهر یزد، به عنوان یکی از مباحث جدید و جدی، بحث توسعه مسیرهای گردشگری را در نظر بگیریم و فاز بندی کنیم و مرحله به مرحله پیش ببریم.
وی بیان داشت: به این ترتیب مشابه مسیرهایی که در بافت تاریخی یزد تعریف شده و در حال بهره برداری از سوی گردشگران داخلی و خارجی است، به شکل زیرساختی در سایر محله‌های تاریخی پیاده شود.
این عضو شورای شهر یزد تاکید کرد: بعضی از محله‌های تاریخی یزد جذابیت‌هایی دارند که اگر در کشورهای دیگر واقع شده بود، بسیار مورد بهره برداری قرار می‌گرفت اما مشابه این جذابیت‌ها از جمله قلعه‌ها، آتشکده‌ها، باغات و … در نقاط مختلف شهر یزد وجود دارد که مورد بی توجهی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: مردم به حفاظت از این باغ‌ها علاقمند هستند و هنوز کشت و زرع می‌کنند اما اگر روند رسیدگی این چنین باشد و جذابیتی برای آنها ایجاد نشود، کم کم این باغ‌ها نیز خشک شده به خانه تبدیل می‌شوند. خامسی: قبول داریم که محدودیت‌هایی برای توسعه این مسیرها در برخی از بافت‌ها وجود دارد، اما باید پذیرفت مشابه آنچه در قلب بافت تاریخی یزد به عنوان مسیر گردشگری تعریف شده، می‌تواند در محله‌های تاریخی دیگر شهر هم ایجاد شده و جذابیت فراهم کند
عضو کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر یزد اظهار داشت: البته قبول داریم که محدودیت‌هایی برای توسعه این مسیرها در برخی از بافت‌ها وجود دارد، اما باید پذیرفت مشابه آنچه در قلب بافت تاریخی یزد به عنوان مسیر گردشگری تعریف شده، می‌تواند در محله‌های تاریخی دیگر شهر هم ایجاد شده و جذابیت فراهم کند.
وی اضافه کرد: مسیرهای تاریخی ایجاد شده شاید مشکل زیرساختی دارند اما زیباسازی شده، مرمت و نورپردازی شده است و جاذبه‌ای زیبا ایجاد کرده که گردشگر را به داخل بافت تاریخی و بازدید از بناهای ارزشمند آن فرامی خواند اما این نباید به چند محله خاص محدود شود.
خامسی هامانه با ابراز نگرانی از اینکه محدود شدن این مسیرها در محدوده‌ای خاص با توجه به مشکلات و آسیب‌های ناشی از تردد زیاد و تجمع گردشگران، آسیب‌زا خواهد بود، افزود: کمبود زیرساخت‌ها و محدودیت‌ها برای ایجاد پارکینگ‌های دارای ظرفیت می‌طلبد که مسیرهای گردشگری تاریخی در شهر یزد افزایش یابد.
عضو شورای شهر یزد تاکید کرد: اگر این اقدام به صورت فازبندی در تمام محلات تاریخی اجرا شود و منافع رونق صنعت گردشگری همه ساکنان محله‌های قدیمی را در بر بگیرد، مشارکت برای حفاظت هم افزایش خواهد یافت و نگرانی‌ها برای حفاظت از جاذبه‌های تاریخی به مراتب کمتر خواهد شد چرا که مردم از محل آن منتفع می‌شوند و مباحث تجاری هم مطرح می‌شود.
وی درباره استانداردهای یک مسیر گردشگری نیز اظهار داشت: قطعاً بر اساس ضوابطی که در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان وجود دارد، قواعدی برای ایجاد این مسیرها وجود دارد که باید رعایت شود و نمونه‌های اجرا شده نیز به نظر از استانداردهای لازم برخوردار است.
ایجاد مسیرهای جدید گردشگری قطعاً برای رونق گردشگری در تمام محله‌های تاریخی و همراه کردن مردم برای حفاظت از بناهای تاریخی اهمیت بسیار و تأثیر فراوانی دارد اما با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد قبل از ورود به ایجاد مسیرهای جدید گردشگری باید به فکر استانداردسازی مسیرهای موجود نیز باشیم، چرا که برخی از این مسیرها به دلیل عدم امنیت ناشی از روشنایی کم چندان مورد بهره برداری نیستند و تردد گردشگران تنها به چند مسیر پرتردد دارای امنیت محدود شده است.