خبرگزاری مهر – گروه استانها: چندی پیش گزارشی از رنکینگ شهرهای آلوده کشور در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد شهر اردکان در میان شهرهای کشور، از نظر آلودگی در رتبه سوم کشور قرار دارد.
بر اساس رده بندی این سایت خارجی، شهرهای مشهد از خراسان رضوی، بجنورد از خراسان شمالی و اردکان از یزد به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم شهرهای آلوده کشور را به خود اختصاص داده بودند. شاخص سنجش آلودگی هوا برای این شهرها به ترتیب ۱۶۵، ۱۵۶ و ۱۵۴ اعلام شده بود.
اینکه شهر اردکان به عنوان یکی از شهرهای مهم صنعتی ایران و استان یزد، از آلودگی های زیست محیطی رنج می برد بر کسی پوشیده نیست و این یکی از مطالبات همیشگی مردم اردکان است که دست از سر این شهر برداشته و توسعه صنایع آلاینده را متوقف کنید.
گلایه اردکانی‌ها از فعالیت افسارگسیخته صنایع
ایجاد واحدهای صنعتی بزرگ از جمله واحدهای فولادی و پایین دستی آن، کارخانه شیشه، چند واحد تولید کاشی و سرامیک و از این دست صنایع آلاینده باعث شده است که اردکانی ها همواره از فعالیت صنایع گلایه مند باشند.
بیشترین گلایه آنها متوجه بزرگترین واحد صنعتی و معدنی کشور است و مردم این شهر عقیده دارند که در ازای برداشت سرمایه از این شهرستان، چیزی عاید این شهرستان نمی شود و برای جبران خسارت هایی که به منابع این شهرستان وارد شده و آلودگی هایی که ایجاد می شود، اقدام قابل قبولی برای شهرستان انجام نشده است.
البته باید قبول کرد که به دلیل عدم آمایش سرزمین بسیاری از واحدهای صنعتی استان در گذشته در پهنه‌ای نامناسب و نادرست در مسیر شمال غرب به جنوب شرق استان یعنی در مسیر اصلی وزش باد به سمت عمده شهرهای استان مستقر شده‌اند و اصلاح این وضعیت تقریباً ممکن نیست.
اما اینکه آماری نشان دهد شهر اردکان در مقابل بسیاری از شهرهایی که آلودگی شهری از جمله خودروها در آنها بیداد می کند و میزان آلایندگی آنها از غبار تیره ای که بالای سرشان را می گیرد، قابل تشخیص است، آلوده تر است، جای سئوال و بررسی دارد. اینکه آماری نشان دهد شهر اردکان در مقابل بسیاری از شهرهایی که آلودگی شهری از جمله خودروها در آنها بیداد می کند و میزان آلایندگی آنها از غبار تیره ای که بالای سرشان را می گیرد، قابل تشخیص است، آلوده تر است، جای سئوال و بررسی دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد درباره این رتبه بندی شهرهای آلوده در یکی از سایت های خارجی به خبرنگار مهر گفت: سامانه و برنامه پایش کیفی هوای کشور به عنوان تنها مرجع رسمی تشخیص آلودگی هوا در کشور است.
نیره پورملائی اظهار داشت: بر اساس پیگیری های صورت گرفته سازمان حفاظت محیط زیست کشور، از سال ۱۳۹۶ تمام ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در سطح کشور برای نمایش و اعلام هماهنگ و مطابق دستورالعمل های کشوری و بین المللی یکپارچه سازی و تحت سامانه و برنامه پایش کیفی هوای کشور برای عموم مردم قابلیت نمایش پیدا کردند.
وی در این خصوص افزود: سامانه مذکور که برنامه یا اپلیکیشن آن نیز قابلیت نصب بر روی گوشی های تلفن همراه را دارد؛ شاخص کیفی هوا یک شهر را بر اساس داده های ثبت شده و به صورت شاخص کیفی هوای ۲۴ ساعته دیروز، امروز و وضعیت کیفی هوای حال حاضر یعنی شاخص اکنون نمایش می دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد اظهار داشت: نکات مهم و اساسی که بارها نیز عنوان شده این است که ملاک وضعیت کیفی هوای یک شهر در کشور ما شاخص کیفی هوای ۲۴ ساعته از ۱۱ صبح دیروز تا ۱۱ صبح امروز است که در بعضی کشورهای دنیا این بازه زمانی ۸ صبح تا ۸ صبح روز بعد در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: این برآورد در نهایت تحت عنوان شاخص امروز در اپلیکیشن کیفی هوا نمایش داده می شود و همچنین شاخص اکنون صرفاً یک شاخص هشداری برای همگان است تا در صورت قرارگیری در حدود بالاتر از حد استاندارد تمهیدات لازم بر اساس راهنمایی که در داخل برنامه موجود است، تصمیماتی برای رعایت نکات بهداشتی و حفظ سلامتی اتخاذ شود.
پورملائی تاکید کرد: بر اساس موارد مطرح شده و در زمان‌هایی که برای ساعاتی و یا در یک بازه زمانی خاص میزان شاخص کیفی هوا در محدوده بالاتر از استاندارد قرار می گیرد؛ باید گفت که ملاک وضعیت و شاخص کیفی هوای آن روز یک شهر برای تصمیمات شرایط اضطرار، شاخص ۲۴ ساعته یک روز است.
ورود برخی سایت‌ها به مباحث آلودگی برای تبلیغات
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد با اشاره به بعضی از وب سایت هایی که اخیراً رده بندی شهرهای دنیا و ایران به لحاظ شاخص کیفی هوا را نمایش می دهند، گفت: اینگونه سایت‌ها در کل کشور وجهات رسمی ندارند.
وی ادامه داد: باز هم تاکید می کنم که بر اساس پیگیری های صورت گرفته تنها مرجع اعلام وضعیت کیفی هوا، سامانه پایش کیفی هوای کشور است و وب سایت های اشاره شده تحت هیچ عنوان به عنوان رفرنس در هیچ جای کشور مطرح نیستند.
پورملائی تصریح کرد: همچنین سایت های مذکور وابسته به ارگان و یا سازمان معتبر جهانی نبوده و صرفاً با استفاده از داده های ایستگاه ها و سامانه های رسمی دیگر کشورها اقدام به نمایش وضعیت کیفی هوا به صورت متوسط شاخص منتهی به هر ساعت می کنند.
وی بیان کرد: بر اساس این نوع ارزیابی ممکن است در بعضی از ساعات، برخی از شهرها به نظر این سایت و بر اساس صرفاً شاخص منتهی به هر ساعت در رده بالاتری قرار بگیرند و در ساعات دیگر که شاخص زیر حد استاندارد باشد، اصلاً در سایت نمایش داده نشود.
ملاک‌های استاندارد سنجش آلودگی شهرها
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: بنابراین بر اساس ضوابط و دستورالعمل های بین المللی و کشوری، این نوع نمایش و رده بندی تحت هیچ شرایطی ملاک وضعیت کیفی هوای یک روز یک شهر نیست و آماری اعلامی درباره قرار گرفتن شهر اردکان در رنکینگ اخیر در جایگاه سوم کشور مورد تائید نیست.
وی ادامه داد: بر اساس بررسی های کارشناسی به عمل آمده سایت های مذکور تبلیغاتی بوده و در کنار نمایش شاخص مدنظر خود اقدام به تبلیغ دستگاه های کاهش دهنده آلودگی هوا نیز می کنند.
پورملائی تصریح کرد: بر اساس ضوابط قانونی یعنی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک و استاندارد کشوری و بین المللی، شاخص ۲۴ ساعته کیفی هوای یک شهر شاخص دیروز و امروز، ملاک تشخیص و تایید وضعیت اضطرار آلودگی هوای یک شهر بوده که موارد عنوان شده در برنامه مذکور در دسترس و این موضوع در تمام کشور یکسان است.
اگرچه ارائه این آمار به نظر غیرکارشناسی به نظر می آمد و تهیه این گزارش صرفاً برای شفاف سازی بود چرا که شهرهای آلوده تر البته با منابع متفاوت تر از شهر یزد در کشور وجود دارد که بسیاری از روزهای آنها آلوده است و در این میان نمی توان از شهر تهران غافل شد، اما باز منکر این موضوع نمی شویم که اردکان شهر آلوده ای است.
رساندن صدای گلایه مردم اردکان به گوش رئیس جمهور
موضوعی که نماینده مردم اردکان در جلسه شورای اداری اخیر استان با حضور رئیس جمهور بارها مورد تاکید قرار داد و خواستار توجه ویژه به این شهرستان از این بابت شد.
محمدرضا دشتی در این جلسه با بیان اینکه اردکان وسیعترین شهرستان و پرجمعیت‌ترین شهرستان بعد از مرکز استان است، گفت: متاسفانه فرایند توسعه نامتوازن در این شهرستان طی دو دهه اخیر، این دیار را با مشکلات اساسی که مهم ترین آنها آلودگی هواست، مواجه کرده است.
وی ادامه داد: الزام صنایع به ایفای مسئولیت های اجتماعی، اختصاص ۲۰ درصد از صنایع و معادن بزرگ و اختصاص بخشی از سود آنها به توسعه شهرستان، اجرای طرح بهینه سازی سوخت و اجرای خط ریلی بین شهری از جمله خواسته های این نماینده مجلس برای کاهش اثرات سوء صنایع آلاینده در این شهرستان بود.
ورد برخی سایتهای نامعتبر به رده بندی شهرهای آلوده، بر آلوده کردن ذهن مردم و تصور شرایط بحرانی حاکم بر شهر از لحاظ آلودگی تاثیر سوئی دارد و باید با این موضوع برخورد کرده و نسبت به شفاف سازی اقدام کرد و از سوی دیگر با اقدامات کارساز، نسبت به اعتمادسازی و جلب رضایت مردم کوشید تا مردم به این باور برسند که صاحبان صنایع و مسئولان شهرستان و استان، به فکر سلامت آنها هستند.
به طور قطع این موضوع برای همه مهم است و برنامه های اخیر سازمان حفاظت محیط زیست برای پایش آلایندگی محور یزد- اردکان برای تشخیص منابع آلاینده و برنامه ریزی برای کاهش آنها با هم افزایی و همکاری دستگاه ها در این زمینه کارساز خواهد بود.