خبرگزاری مهر، گروه استانها: مهم‌ترین مشکل جامعه معلولان ایران بیکاری است و بر اساس آمار موجود ۵۰ تا ۶۳ درصد معلولان ایران بیکارند یا شغل مناسب با حداقل حقوق ندارند که این موضوع سبب شده است در آمد ثابتی برای گذران زندگی نداشته باشند.
توانمند سازی معلولان یکی از اساسی‌ترین اقداماتی است که برای حل این مشکل بیش از گذشته با هدف حفظ و تقویت کرامت معلولان باید مورد توجه قرار گیرد.
در این راستا طرح‌های مختلفی تاکنون توسط مسئولان مربوط در بهزیستی اجرا شده است که هرچند تا حدودی مفید بوده اما همچنان تعدادی بسیاری از معلولان بیکارند یا شغل مناسب با شرایط خود را ندارند و کارفرمایان کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی هم از به‌کارگیری آنها با وجود مشوق‌های در نظر گرفته شده استقبال چندانی نمی‌کنند.
در خراسان جنوبی با وجود همه تلاش‌های انجام شده توسط بهزیستی با راه اندازی ۱۴ مرکز حرفه آموزی معلولان برای توانمند سازی و حمایت از آنها برای ورود به بازار کار اما باز هم تعدادی از آنها بیکارند و معلولانی هم که در سال‌های گذشته کارگاهی را ایجاد یا در کارگاهی مشغول به کار شده‌اند با شیوع ویروس کرونا دچار آسیب شده‌اند.
اجرای نامناسب قانون به کارگیری ۳ درصد معلولان در استخدام‌های دستگاه‌های اجرایی هم بر میزان بیکاری معلولان به ویژه معلولان تحصیل کرده افزوده است و دولت سیزدهم برای بهبود اشتغال معلولان قول اجرای دقیق این قانون را داده است.
ما را با معلولیت باور کنید
یکی از معلولان بیرجندی که بر اثر بیماری در دوران کودکی معلول شده است در گفتگو با مهر با بیان اینکه از مردم می‌خواهیم ما را با معلولیتمان باور کنند زیرا خودمان را از افراد سالم کمتر نمی‌دانیم، اظهار کرد: چون خانواده‌ام از نظر مالی در سطح پایینی بودند باید برای کمک به آنها قالی بافی می‌کردم به همین دلیل مانند بچه‌های دیگر به مدرسه نرفتم و تا سیکل را شبانه درس خواندم.
فاطمه امینی که مسئول تعاونی تولیدی توان جویان بیرجند است، ادامه داد: گلدوزی را در بهزیستی یاد گرفتم تا اینکه سال ۷۹ با تشکیل تعاونی تولیدی توان جویان کارگاه خیاطی را راه اندازی کردیم.
وی بیان داشت: اوایل کار ۳۴ نفر بودیم اما اکنون ۱۴ نفر سهامداریم و تنها ۷ نفر در تعاونی کار می‌کنند و بقیه یا ازدواج کرده‌اند و یا از این شهر رفته‌اند.
وی تصریح کرد: ابتدا سفارش بیشتری داشتیم و کارخانه‌ها و شرکت‌های خدماتی برای دوخت لباس‌های خود به ما سفارش کار می‌دادند.
به گفته وی به تدریج از میزان سفارش‌ها کاسته شد و به دلیل وجود هزینه‌های جانبی و بیمه ادامه کار به ویژه با شیوع کرونا خیلی سخت شد و بعد از مدتی که کارگاه به دلیل کرونا تعطیل بود با رعایت فاصله گذاری اجتماعی مجدد در مکان تعاونی مشغول کار شده‌ایم.
وی تصریح کرد: سال ۸۶ با معرفی بهزیستی ۳ نفر از اعضای تعاونی تسهیلات ۳ میلیون تومانی اشتغال را دریافت کردند و تعدادی وسایل کار هم به ما داده شد و اگر سفارش کار داشته باشیم نیازی به حمایت نداریم اما با توجه به اینکه قیمت پارچه‌ها افزایش پیدا کرده و قیمت تمام شده برای لباس‌ها نسبت به گذشته بیشتر شده بعضی از تولیدی‌های سطح شهر قیمت پایین‌تری را می‌گیرند از میزان سفارش کار کاسته شده است.
به توانمندی معلولان اعتماد نمی‌شود
امینی اضافه کرد: در بعضی از موارد هم با وجود اینکه کیفیت لباس‌های ما بهتر است اما به دلیل معلول بودن بچه‌های ما کارخانه‌ها و ادارات کارهای خود را به ما نمی‌دهند.
یکی دیگر از معلولان که از ۶ سالگی از ناحیه اندام تحتانی دچار معلولیت شده است، اظهار کرد: با وجود معلولیت به تحصیلم ادامه دادم و بعد از برگشت به بیرجند در مجتمع توانبخشی حضرت علی اکبر (ع) مشغول کار شدم.
مجید صالحی که کارشناس ارشد مهندسی طراحی سیستم و ساختاری و مسئول فنی و مربی هنری مجتمع توانبخشی حضرت علی اکبر (ع) است، اضافه کرد: تا جایی که اطلاع دارم قانون ۳ درصد اشتغال معلولان به خوبی توسط دستگاه‌های دولتی و شرکت‌ها اجرا نمی‌شود و باید نواقص موجود در قانون حمایت از معلولان بر طرف و آئین نامه‌های مربوط نوشته شود تا زمینه اجرای آن فراهم شود.
وی تصریح کرد: با دیجیتال شدن تلفن ادارات به کار گیری معلولان تحصیل کرده در دستگاه‌های اجرایی کم رنگ تر شده است و به خاطر نقص جسمانی آنها برای اشتغال با مشکل مواجه‌اند.
کارشناس توانبخشی و توان پزشکی بهزیستی خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با شناسایی افراد معلولی که از خدمات حمایتی دیگر دستگاه‌ها استفاده نمی‌کنند بعد از اینکه به شرایط با ثباتی رسیدند افرادی که امکان تحصیل برای آنها فراهم نمی‌باشد در مراکز فنی و حرفه‌ای آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند تا بتوانند در جایی مشغول کار شوند یا خود کار گاهی را راه اندازی کنند.
محمد عباس آبادی بیان کرد: برای معلولانی که در روستاها زندگی می‌کنند هم در کمیته اشتغال بهزیستی برای حرفه آموزی آنها تصمیم‌گیری می‌شود.
همکاری کم کارفرمایان
وی با بیان اینکه معلولانی که شرایط حرفه آموزی در فنی و حرفه‌ای را نداشته باشند به مراکز حرفه آموزی بهزیستی معرفی می‌شوند تا به تدریج با افزایش حرفه آموزی از حمایت‌ها کاسته و برای ورود به کارگاه‌های تولیدی آماده شوند، اضافه کرد: معلولان در کارگاه‌های تیپ یک با حمایت بهزیستی دستمزد هم دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: این افراد بعد از اینکه از کارگاه‌های تیپ دو ترخیص شوند، با دادن مشوق‌هایی از کارفرمایان خواسته می‌شود که آنها را به کار گیرند اما همکاری کارفرمایان در این زمینه خیلی کم است.
مدیر کل بهزیستی خراسان جنوبی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ۱۴ مرکز حرفه آموزی بهزیستی در شهرستان‌های استان وجود دارد و ۳۲۵ معلول در این مراکز مشغول حرفه آموزی هستند.
علی عرب نژاد بیان داشت: سال گذشته هم ۲۹۸ معلول در این مراکز مشغول حرفه آموزی بودند که بعضی از آنها آموزش‌های لازم در مدت چهار سال فرا می‌گیرند.
اعطای ۶۱ میلیارد ریال تسهیلات
وی اضافه کرد: در ۸ ماهه امسال برای ۱۰۲ نفر توان‌خواه در قالب ارائه تسهیلات خویش فرمایی قرض‌الحسنه ایجاد شغل شده است.
به گفته وی در این راستا از ابتدای سال جاری ۶۱ میلیارد و ۹۵۰ میلیون ریال تسهیلات پرداخت شده است. سال گذشته هم ۲۹۹ نفر معلول ۱۳۹ میلیارد و ۹۵۰ میلیون ریال تسهیلات خویش فرما دریافت کرده‌اند.
وی با انتقاد از اینکه قانون سه درصد استخدام معلولان به خوبی اجرا نمی‌شود، اظهار کرد: ایجاد اشتغال خرد، خود اشتغالی و طرح‌های کارفرمایی یک گام برای اشتغال جامعه هدف است. در این راستا بیش از ۱۷۲ نفر از معلولان روستایی با عضویت در صندوق خرد محلی تسهیلات اشتغال پایدار دریافت کرده‌اند.
عرب نژاد تصریح کرد: برای اشتغال جامعه هدف به ویژه معلولان بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها، کار آفرینانی که برای یک تا پنج معلول اشتغال ایجاد کنند به ازای هر معلول تا ۵۰۰ میلیون ریال تسهیلات چهار در صد پرداخت می‌شود و بیمه مددجویان تا پنج سال به شرطی که برای فرد مددجو تا پنج سال ایجاد اشتغال شود برعهده بهزیستی است.