خبرگزاری مهر - گروه استانها: مراکز سرپناه شبانه بانوان به‌عنوان سرپناه‌هایی به شکل موقتی راه اندازی شدند، مراکزی که در سال ۱۳۸۵، با هدف ارائه غذای گرم، لباس و پوشاک، دارودرمانی و آموزش به زنان آسیب‌دیده تأسیس و فعالیت‌هایی نظیر خدمات حمام، دادن یک وعده غذای گرم، میان‌وعده و چای، تماشای فیلم سینمایی، داستان‌نویسی، کتاب‌خوانی، کلاس‌های آموزشی، مشاوره فردی و گروهی در بخش مددکاری اجتماعی و روانشناسی، برگزاری جلسات هفتگی قطع کامل سوءمصرف مواد مخدر و محرک‌ها را در پیش گرفتند.
در این راستا، در شهر همدان نیز یک مرکز سرپناه شبانه با نام مرکز سرپناه شبانه بانوان خانه امید راه اندازی شد؛ مرکزی که بانوان آسیب دیده را شب‌ها پذیرا است.
اما این مرکز با توجه به موقعیت مکانی و البته گروه‌های هدف خود، سال‌ها است که برای اهالی محدوده باباطاهر همدان و خیابان‌های منتهی به آن، مشکل ساز شده است. مسائلی که نه تنها رنگ و بوی ناامنی به خود گرفته بلکه با مسائل اجتماعی نیز مواجه شده است.
چند شب پیش بود که آتش روشن کردن این بانوان در شب بیرون از مرکز هم به این اوضاع آمیخته شد و رنگ و بوی آسیب‌های اجتماعی از زیر پوست شهر به روی شهر آمد تا بار دیگر زخم نبود نظارت‌ها بر این مرکز را نمایان ساخته و نمکی دیگر بر اوضاع نا به سامان شهر بزند.
سرکشی خواهیم کرد
مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان در خصوص وضعیت زنان بی خانمان و زباله گرد در شهر همدان به خبرنگار مهر گفت: باید در این زمینه با معاونت خدمات شهری شهرداری صحبت کنید.
مهرداد نادری فر در پاسخ به اینکه «بحث شلتر بانوان همدان به کجا خواهد رفت، آیا برای این بانوان و مشکلات منتهی به این مرکز، بانوانی که شب‌ها بیرون این مرکز، آتش روشن می‌کنند و برای محله ناامنی را به همراه آورده‌اند. برنامه‌ای در دستور کار دارید یا خیر؟»، عنوان کرد: از بحث آتش روشن کردن و این موارد بی اطلاع هستم البته سرکشی خواهد شد اما برای بحث انتقال و جانمایی این مرکز نیز فکری نشده است.
وی در این راستا گفت: این مرکز در جایی شناخته شده قرار دارد، افرادی که نیاز دارند که از این فضا استفاده کنند، این مکان را از گذشته می‌شناسند و جای دیگری که می‌توان برای این مرکز در نظر گرفت، در حاشیه شهر همدان است که آسیب و مشکلات آن بیشتر از مکان فعلی خواهد بود و تهدیدی برای آنها است.
نادری فر با بیان اینکه در شرایط حال حاضر، بهترین جا همین مکان فعلی شلتر است؛ خاطرنشان کرد: باید نظارت‌ها بر این مکان بیشتر شود.
نظارت بر این مراکز بیش از پیش قوت گیرد
سرپرست معاونت توسعه پیشگیری بهزیستی استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه باید بازدیدی از این مرکز داشته باشم، عنوان کرد: اگر دستگاه‌های فرهنگی، کارشان را به نحو مناسبی انجام داده بودند، این بانوان به این وضعیت نمی‌رسیدند.
ابوالفضل باب الحوائجی در پاسخ به اینکه «آیا برای جابه جایی مکانی شلتر برنامه‌ای دارید یا خیر؟»، گفت: تا پایان سال قراردادی در این زمینه داریم، اما در ادامه روند شلتر اگر شکایت یا مسائلی باشد، آن را بررسی و در نظر خواهیم گرفت تا در نهایت برای انتقال این مرکز بتوانیم تصمیمی بگیریم.
وی ادامه داد: به لحاظ قانونی، چنین مراکز سرپناه شبانه بانوانی باید در مراکز شهر که آسیب خیز هستند راه اندازی شوند، یعنی اگر در مناطق بالای شهر همدان مستقر شوند؛ ارزش فنی ندارد.
باب الحوائجی با بیان اینکه از سویی، اگر چنین مراکزی نباشد؛ این بانوان در خیابان‌ها خواهند بود، در پاسخ به اینکه «آیا در کنار بحث انتقال، نظارت بر این مراکز و بانوان آن قوت خواهد گرفت؟»، اظهار کرد: اگر بحث نظارت بر این مراکز نباشد، حتی اگر این مرکز را به منطقه‌ای دیگر هم ببریم، باز هم همین مشکلات وجود خواهد داشت. بدین سبب، باید نظارت بر این مراکز بیش از پیش قوت گیرد.
بهزیستی و شهرداری برنامه منظمی در این حوزه ندارند
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان همدان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: یکی از تکالیف و وظایف در جامعه اسلامی، پشتیبانی و حمایت از مجموعه‌ها و افراد آسیب پذیر در فضای جامعه است، به همین خاطر شکل گیری مجموعه و مراکزی مانند مرکز بانوان خانه امید همدان و امثال آن، لازم است و بر آن تاکید داریم و حتی آن را ضروری می‌دانیم.
حجت الاسلام محمدهادی نظیری خاطرنشان کرد: بر این باوریم که چنین مراکزی باید توسعه پیدا کنند چراکه شاهد مسائلی چون زباله گردان، معتادین متجاهر وغیره در سطح جامعه هستیم که خطرات بسیار زیادی را برای امنیت جامعه ایجاد می‌کنند و با توسعه مراکزی خاص می‌توان از وقوع مسائل و آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کرد.
وی با تصریح بر اینکه تلقی ما بر این است که دستگاه‌های متولی مانند بهزیستی، شهرداری‌ها یا سایر دستگاه‌ها، رویکرد و برنامه مدون و منضبطی در این حوزه ندارند؛ گفت: تلقی بر این است که تنها یک مکانی برای جمع آوری و استراحت و سرپناهی برای این افراد ایجاد کنیم، اینکه این مکان یک فرصت باشد برای تربیت این افراد و برای اصلاح این افراد و بازگرداندن آنها به آغوش خانواده و جامعه، خیر.
حجت الاسلام نظیری با بیان اینکه آنچه که ما از مجموعه خانه امید همدان دیده‌ایم، این است که هیچ برنامه‌ای در این حوزه آن دستگاه متولی ندارد، ادامه داد: چندین بار در این زمینه با مدیرکل قبلی بهزیستی همدان گفتگو کرده‌ام و مشاهده کردم که در نهایت، تلقی آنها بر این است که باید فضایی تهیه کنند و این بانوان را در یک جا جمع آوری و تجمیع کنند و به نوعی از آنها نگهداری کنند.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌ای برای اصلاح و تربیت این افراد و برگرداندن آنها به آغوش خانواده و موارد مناسبی از این دست، هیچ برنامه مشخص و مدون و اقدامی و سرمایه گذاری برنامه‌ای در این عرصه ندارند، تصریح کرد: برای این موارد تدبیری اندیشیده نشده و یکی از بزرگترین آسیب‌هایی که در این فضا وجود دارد، همین موضوع است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان همدان خاطرنشان کرد: گاهی ما به دنبال ایجاد فرصت هستیم اما آن را تبدیل به تهدیدی بزرگ برای جامعه می‌کنیم؛ هم اکنون، همین مرکز خانه امید همدان متأسفانه به نظرم به صورت هدفمند و ساختار مند به یک مرکز اشاعه آسیب در جامعه تبدیل شده است.
حجت الاسلام نظیری با بیان اینکه این روند ناشی از نبود برنامه‌های مناسب در این عرصه است، ضمن ابراز ناراحتی مطرح کرد: به سبب نبود برنامه‌ای در این عرصه شاهدیم که بانوان در بیرون این مرکز جمع می‌شوند، مسبب آسیب‌های اجتماعی شده‌اند، از جامعه و خانواده‌هایشان نیز طرد و رانده شده‌اند؛ در حالی که نیازهای عاطفی، روحی و روانی و حتی نیازهای مالی دارند و متأسفانه به صورت کاملاً آشکار به آسیب‌های اخلاقی روی می‌آورند.
این مرکز از یک فرصت، به یک تهدید برای جامعه تبدیل شده است
حجت الاسلام نظیری با تصریح بر اینکه همین روند موجب شده تا این محله متأسفانه، یک محله کاملاً ناامن شود، اضافه کرد: این موضوع بسیار نگران کننده است، حال باید چه کرد؟ زمانی که یک دستگاهی تکلیف قانونی در این حوزه دارد، اولاً باید به موضوع جایابی آن توجه کند، از سویی باید مربیان کارآزموده و توانمند در آن گذاشته شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر این مراکز را صرفاً مکانی برای جای خواب این بانوان بدانیم، نه تنها مسئله‌ای را حل نکرده‌ایم بلکه به مسئله دامن زده شده است، گفت: این مرکز از یک فرصت، به یک تهدید برای جامعه تبدیل شده است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان همدان با اشاره به اینکه دو بانوی طلبه از سوی این سازمان به شلتر بانوان فرستاده شد، مطرح کرد: گزارشی که این دو نفر به مجموعه ما ارائه کردند، گزارش‌هایی بسیار نگران کننده بود اما امیدبخش هم بود چراکه می‌توان برای این بانوان در داخل شلتر کار کرد؛ خیلی از این بانوان آسیب دیده آمادگی را دارند که با آموزش و ایجاد اشتغال وارد زندگی مناسبی شوند.
حجت الاسلام نظیری با بیان اینکه باید برای این بانوان فرصت‌های اشتغال خلق کرد تا به سمت مفاسد اخلاقی نروند، افزود: حتی در صورت امکان باید زمینه برای آنها مهیّا شود که به آغوش خانواده بازگردند.
وی به این موضوع که برخی بانوان شب‌ها بیرون این مرکز می‌نشینند و آتش روشن می‌کنند نیز اشاره کرد و گفت: این موضوع بسیار آزاردهنده و جلوه شهر را نامناسب کرده، نباید بگذاریم دشمن از این فضا بهره ببرد.
حجت الاسلام نظیری در پاسخ به اینکه «برخی مسئولین، عدم ورود مناسب دستگاه‌های فرهنگی و مذهبی را در بدنه جامعه عامل بروز و ظهور چنین بانوانی می‌دانند، نظر شما در این زمینه چیست؟»، مطرح کرد: این حرف درستی است، اما این هم نیست که اگر اقدامی می‌کردیم، مشکلی پیش نمی‌آمد چراکه رشد و ظهور چنین بانوانی در نتیجه عوامل بسیاری چون مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.
وی با بیان اینکه ما در برخی از شهرستان‌های همدان با گستره مأموریت‌ها و تکالیفی که داریم، تنها دو نیرو داریم، مطرح کرد: از سویی، منابع مالی سازمان تبلیغات اسلامی نیز برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی محدود است به نوعی که نهایتاً با همان اعتبار محدود توانستیم در حوزه خانواده و جمعیت کارگاه برگزار کنیم و عملاً کاری در حوزه مسائل اجتماعی نمی‌توانیم به انجام برسانیم.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان همدان با اشاره به اینکه وجود دستگاه‌های متعدد در این حوزه نیز موجب می‌شود که هر دستگاه، موضوع را گردن دستگاهی دیگر بیندازد؛ خاطرنشان کرد: از سویی، منابع هدر می‌روند و کسی در این بین پاسخگو نیست، منابع هم درست مصرف نمی‌شوند.
کاهش تعداد روحانیون در روستاهای همدان به سبب محدودیت اعتبار
حجت الاسلام نظیری با تاکید بر اینکه وظیفه سازمان تبلیغات اسلامی ساماندهی حوزه تبلیغ دین است، درحالی که آسیب‌های اجتماعی متأثر از عوامل مختلفی هستند؛ گفت: در حوزه تبلیغ دین هم باید بتوانیم در یک هزار و ۲۰۰ روستای همدان، مبلغ و روحانی مستقر کنیم و دولت باید این زمینه را ایجاد کند، اما با توجه به کاهش اعتبارات در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ مجبور شدیم تا ۱۰ درصد روحانیون مستقر در روستاهای همدان را کاهش دهیم.
وی با تصریح بر اینکه با این روند، حدوداً ۲۰ روستای همدان را از عالم و روحانی محروم کرده‌ایم، حال باید با چه توانی در این مسیر گام برداشت؟ عنوان کرد: پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی در شناسایی و حل مسائل و آسیب‌های اجتماعی در محله‌های محروم استان همدان بسیار موفق عمل کرده‌اند، اما نه تنها نتوانسته‌ایم، آنها را توسعه دهیم بلکه از تعداد ۱۷ مورد به ۱۲ مورد نیز رسیده‌اند.
این روزها نبض تند آسیب‌های اجتماعی زیرپوست شهر همدان در حالی حس می‌شود که با نبود نظارت‌ها، مرکز سرپناه شبانه شلتر بانوان نیز به عنوان یک تهدید بروز کرده است.
حال باید دید آیا این موضوع در دستور کار این مسئولین قرار خواهد گرفت یا همچنان، نبود نظارت بر این مراکز، نمکی دیگر بر زخم‌های مردم خواهد پاشید.
از سویی، بانوانی که بیرون مرکز در چند شب اخیر دیده شده اند، بانوانی بودند که به سبب شرایط زندگی و مشکلات خانوادگی مجبور به پناه آوردن به این مرکز بودند؛ بانوانی که در گیر موادمخدر و آسیب‌های اجتماعی نبودند اما از خانه امن همدان بی خبر هستند. حال در این بین باید گفت، بانوانی که از فضای درگیری با اعتیاد و آسیب‌های اخلاقی دور بوده اند اگر به شلترها ورود پیدا کنند و سرنوشتشان با بانوانی دیگر گره بخورد؛ چه فرد یا مسئولی پاسخگو خواهد بود.
یقیناً هدف از ایجاد شلترها ایجاد سرپناهی امن برای این زنان و دختران آسیب دیده و در معرض آسیب است تا آنها را از این چرخه دور کند، نه اینکه خود، در سایه خلاءهای نظارتی و البته نبود برنامه‌های مناسب اجتماعی، حلقه واسطی برای احیای چرخه آسیب اجتماعی شود.