خبرگزاری مهر- گروه استانها - سکینه اسمی: امسال هم با وجود هشدارهای کارشناسان اقتصادی، جلسات مکرر همانند سال‌های گذشته بخش اعظمی از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیب تولید شده آذربایجان غربی در سردخانه‌های استان انباشته شده و کمتر از دو ماه برای صادرات نزدیک ۶۰۰ هزار تن سیب فرصت باقی است.
آخرین برآوردها از قطب‌های اصلی تولیدکننده سیب نشان می‌دهد که عمده محصولات تولیدی به سبب نبود خریدار، روی دست باغداران مانده و اگر هر چه سریع‌تر تمهیداتی برای مازاد تولید اندیشیده نشود، بخشی از تولید که هزینه‌های زیادی برای آن از منابع آبی و هم منابع مالی هزینه شده، به هدر می‌رود.
آذربایجان غربی هر سال گسترش باغات و افزایش میزان تولید سیب را در حالی سالانه تجربه می‌کند که اشتغال بیش از ۸۰ هزار خانوار به صورت مستقیم از طریق تولید محصولات باغی تأمین می‌شود اما این افزایش چند سالی است به کابوس نبود مشتری و بازار مناسب، متضرر شدن اقتصاد کشاورزی و باغداران استان بدل شده است، کابوسی که امسال نیز با توجه به فراهم نبودن زیرساخت‌های صادراتی همچون زخم کهنه ای سرباز زده است.
آخرین برآوردها از قطب‌های اصلی تولیدکننده سیب نشان می‌دهد که عمده محصولات تولیدی به سبب نبود خریدار روی دست باغداران مانده که اگر هر چه سریع‌تر تمهیداتی برای مازاد تولید اندیشیده نشود، بخشی از تولید که هزینه‌های زیادی برای آن از منابع آبی و ریالی هزینه شده به هدر می‌رود نبود برنامه ریزی برای حمایت از تولید، عقب ماندن در رقابت با محصول خارجی، بسته بندی نامناسب محصول، کمبود کشتی و کانتینر، خود تحریمی و چالش بازگشت ارز، تعلیق کارت‌های بازرگانی تجار، کمبود ناوگان یخچالی امسال نیز دست به دست هم داده‌اند تا سیب ایران و آذربایجان غربی سهم ناچیزی در بازارهای خارجی داشته باشند.
آنچه امروز بیش از سال‌های گذشته بر دغدغه‌های سیب آذربایجان غربی افزوده، تأثیر آب و هوایی بر کیفیت سیب‌های تولیدی و ضرورت تسریع در روند صادرات آن است چرا که به دلیل بالا بودن میزان شکر در محصولات فرصت ماندگاری آن نیز کاهش یافته است.
تا امروز وعده‌های مسئولان مبنی بر تشکیل کمیته ویژه سیب، نقشه راه، فعال کردن دیپلماسی اقتصادی، رایزنی با کشورهای هدف آبی برای رفع موانع صادرات گرم نکرده و همچنان روند صادرات کند است و تنها روزانه هزار تن سیب از استان خارج می‌شود.
این در حالی است که با توجه به وجود بیش از ۵۲۰ هزار تن در سردخانه‌ها بیش از ۵ الی ۶ ماه زمان می‌برد تا تمامی سیب‌های استان صادر شود، زمانی که عملاً انتظار برای این میزان سیب معنی ندارد و امسال نیز سریال تلخ و تکراری هدر رفت سیب در استان تکرار می‌شود.
۵۲۰ هزار تن سیب در سردخانه‌های آذربایجان غربی انباشت شده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت صادرات سیب استان گفت: تاکنون طی سال جاری نزدیک ۶۰۰ هزار تن سیب از کشور به خارج صادر شده است که از این میزان سهم آذربایجان غربی ۲۰۰ هزار تن است.
اکبر کرامتی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه امسال ۸۰۰ هزار تن سیب در سردخانه‌های استان ذخیره سازی شده بود، افزود: از این میزان هم اکنون ۵۲۰ هزار تن چشم انتظار رفع موانع صادراتی است و تنها دو ماه طلایی برای صادرات این میزان محصول باقی مانده است.
بازگشت ارز، تعلیق کارت بازرگانی تعدادی از تجار استان، نبود کشتی و کانتینر در جنوب کشور برای صدور سیب استان به هندوستان، از مهمترین موانع پیش روی صادرات سیب استان به شمار می‌روند وی با بیان اینکه سیب محصول استراتژیک استان به شمار می‌رود، اضافه کرد: بازگشت ارز، تعلیق کارت بازرگانی تعدادی از تجار استان، نبود کشتی و کانتینر در جنوب کشور برای صدور سیب استان به هندوستان، از مهمترین موانع پیش روی صادرات سیب استان به شمار می‌روند.
کرامتی خاطرنشان کرد: در کنار این عوامل بسته بندی، نبود ناوگان حمل و نقل، بالا بودن هزینه‌های تولید، زودآوری محصول به همراه سنتی بودن بخش کشاورزی نیز از دیگر دلایلی است که سالهاست موجب مشکلات پیش روی سیب استان شده‌اند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر افغانستان را که مهمترین بازار صادراتی سیب‌های استان بود از دست داده‌ایم، گفت: برای صادرات به هندوستان دیگر بازار هدف مناسب سیب ایران با مشکلات کشتی رانی در جنوب کشور مشکل داریم که بر اساس رایزنی با رؤسای گمرک بندرعباس و هرمزگان قرار است این مشکلات بزودی برطرف شود.
کرامتی با اشاره به تهیه دو فروند هواپیمای باری برای تسهیل در روند صادرات سیب استان گفت: امسال قرار است در مراکز عرضه مستقیم سیب‌های استان را عرضه کنیم و همچنین خرید میوه شب عید از استان در دستور کار قرار دارد امیدواریم این راهکارها بتواند بخشی از مشکل سیب استان را حل کند.
سنتی بودن کشاورزی یکی از دلایل چالش‌های پیش روی این بخش است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی یکی از مهمترین مشکلات بخش کشاورزی استان را سنتی بودن این بخش عنوان کرد و گفت: در همه دنیا قانون عرضه و تقاضا وجود دارد و نیازها و تولیدات بر اساس این قانون انجام می‌گیرد اما ما در یک بازه زمانی ۲۰ روزه در سال بیش از یک میلیون تن سیب تولید و روانه بازار می‌کنیم.
هر سال در یک بازه زمانی ۲۰ روز میلیون‌ها تن محصول و میوه تولید می‌شود یا مجبور هستیم در سردخانه‌ها انبار کنیم و در صورت عدم فروش و بازاریابی مناسب شاهد هدر رفت میلیاردها تومان سرمایه ملی باشیم کرامتی با بیان اینکه عرضه انفجاری باشد و بازار کشش نداشته باشد با کاهش تقاضا و مشکلات زیادی برای فروش مواجه می‌شویم موضوعی که در سیب به راحتی می‌توان لمس کرد، افزود: با کمک و همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی باید در خصوص زمان رسیدگی محصولات، افزایش تنوع نوع محصول، ارقام مقاوم چاره اندیشی اساسی شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تاکید کرد: هر سال در یک بازه زمانی ۲۰ روز میلیون‌ها تن محصول و میوه تولید می‌شود یا مجبور هستیم در سردخانه‌ها انبار کنیم و در صورت عدم فروش و بازاریابی مناسب شاهد هدر رفت میلیاردها تومان سرمایه ملی باشیم.
کرامتی افزود: در دنیا با روش‌های نوین و علمی با تنوع محصول و ارقام‌های مختلف کاری کرده‌اند همان محصول در طول سال به صورت تازه اقدام به تولید و برداشت شود و نیاز خود را بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم کنند ما باید از این روش‌های نوین بهره مند شویم.
وی با تاکید بر اینکه در بخش کشاورزی متأسفانه سالهاست کار کرده‌ایم و و تمام تمرکز بر روس گسترش تک محصولی بوده است، گفت: وقتی تک محصولی را گسترش داده‌ایم اگر باغات دچار آفات و بیماری شوند همه محصول یکجا دچار خسارت می‌شود این در حالی است که دنیا روی ارقام متنوع با نیازهای متنوع تمرکز کرده است.
۷۰ درصد باغات سیب آذربایجان غربی سنتی هستند
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه بیش از ۷۰ درصد باغات سیب استان سنتی و پایه بذری هستند، گفت: این درختان بیشتر از میوه، شاخه و برگ دارند که مصرف بی رویه، کاهش میزان تولید محصول و ریزش بالا است، برای جلوگیری تکرار مشکلات فعلی باید ارقام با نیاز آبی کمتر، تنوع بیشتر محصول کشت و جایگزین شوند.
کرامتی با تاکید بر اصلاح و جایگزینی باغات سنتی با باغات جدید گفت: در این راستا در حال آماده سازی طرح دو هزار هکتاری تغییر باغات قدیمی به جدید با هدف مدیریت مصرف آب و افزایش کیفیت محصول هستیم که امیدواریم بزودی اجرایی شود.: بر اساس تأکیدات استاندار آذربایجان غربی با تدوین نقشه راه سیب با رویکرد توجه به تولید، بازار پس از تولید، صنایع تبدیلی و … تلاش می‌شود مسائل و مشکلات سیب استان ساماندهی شود.
وی ادامه داد: نیاز است برای افزایش بازار پسندی محصولات کشاورزی در کشورهای خارجی، کشاورزان دانش خود را برای بهره گیری از روش‌های علمی روز دنیا برای افزایش عملکرد تولید محصول در واحد سطح و مدیریت تغذیه بهینه گیاهان و نقش حاصلخیزی خاک در افزایش کیفیت محصول افزایش دهند.
روند صادرات سیب از مبادی خروجی آذربایجان غربی کند است
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و وارد کنندگان محصولات کشاورزی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مسائل و مشکلات سیب روی استان گفت: در حال حاضر متأسفانه نزدیک ۶۰۰ تن سیب در سردخانه‌های استان انباشت شد و روند صادرات کند است.
روش‌های بازگشت منابع مالی حاصل از صادرات به خصوص در بخش محصولات کشاورزی باید تغییر کند، محصولات کشاورزی فسادپذیر از تعهدات ارزی معاف شوند، با توجه به حجم قابل توجه سیب‌های باقی مانده در سردخانه‌های استان باید روند صادرات سیب در استان تسهیل شود جعفر نیکزاد با بیان اینکه هم اکنون روزانه هزار تن سیب از استان صادر می‌شوند، افزود: استان ظرفیت صدور سه هزار تن سیب را دارد اما متأسفانه زیرساخت‌ها هنوز فراهم نیست و این امر هر سال موجب خسارات زیادی در بخش اقتصادی و کشاورزی می‌شود.
وی رفع تعهد ارزی را بزرگترین راه حل و رفع مانع صادرات سیب استان برشمرد و گفت: روش‌های بازگشت منابع مالی حاصل از صادرات به خصوص در بخش محصولات کشاورزی باید تغییر کند، محصولات کشاورزی فسادپذیر از تعهدات ارزی معاف شوند، با توجه به حجم قابل توجه سیب‌های باقی مانده در سردخانه‌های استان باید روند صادرات سیب در استان تسهیل شود.
رئیس اتحادیه صادر کنندگان و واردکنندگان محصولات کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه در حال حاضر در تمام بخش‌های زنجیره تولید تا صادرات در بخش سیب استان مشکل داریم، عنوان کرد: این مشکلات باعث شده با وجود کیفیت بالای سیب ایران و آذربایجان غربی سهم ناچیزی در بازارهای جهانی داشته باشیم.
نیکزاد از اعزام هیئت اقتصادی کشاورزی آذربایجان غربی به هندوستان برای رایزنی صادرات سیب خبر داد و اظهار کرد: هم اکنون هندوستان بازار هدف مناسبی برای سیب استان است امیدواریم در نتیجه این رایزنی‌ها بخشی از سیب‌های تولیدی انباشت شده در سردخانه‌ها صادر شود.
وی خاطرنشان کرد: لازم است حداقل دو کشتی به سمت هندوستان، به ناوگان دریایی ایران افزوده شود و در ایام پیک صادراتی، که بین مهرماه تا فروردین سال آینده است، نرخ کرایه کانتین‌ها ثابت بماند.
نیکزاد با بیان اینکه مسئولان به جای وعده‌های روی کاغذ باید روند صادرات سیب استان را تسهیل ببخشند، گفت: رفع تعهد ارزی، رایزنی سریع با کشورهای هدف و تقویت دیپلماسی اقتصادی، رفع مشکل ناوگان یخچالی باید تسریع یابد چرا که فرصت بسیار اندکی برای سیب‌های انباشت شده در سردخانه‌ها داریم.
سیستم حمل و نقل هوایی به کمک صادرات سیب آذربایجان غربی بیاید
در این رهگذر استاندار آذربایجان غربی دو روز گذشته در جلسه تسهیل و روان سازی سیب بر ضرورت استفاده از سیستم حمل و هوایی و حمایت دولت از روند صادرات سیب استان شد و گفت: با استفاده از سیستم حمل و نقل هوایی و حمایت دولت از این سیستم روند صادرات سیب استان به کشورهای مختلف دنیا تسریع و شتاب می‌یابد.
محمدصادق معتمدیان با اشاره به افزایش میزان صادرات سیب استان در ۹ ماهه ابتدای سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، گفت: امسال میزان صادرات سیب استان با حدود ۷ برابر رشد نسبت به سال گذشته، به ۱۹۵ هزار تن به ارزش ۵۳ میلیون دلار رسیده است و این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل فقط ۲۳ هزار تن سیب به ارزش ۷ میلیون دلار از گمرکات استان صادر شده بود و این نشان دهنده عزم جدی استان برای رفع موانع موجود برای صادرات این محصول استراتژیک است.
معتمدیان همچنین با تاکید بر ضرورت برنامه ریزی برای صادرات ۵۰۰ هزار تن سیب موجود در ۴۰۰ سرخانه استان تا پایان سال جاری، افزود: با حضور مدیران وزارت جهاد کشاورزی و صمت در آذربایجان غربی و رایزنی‌های انجام شده، بخشی از سیب موجود در سردخانه‌های استان به عنوان میوه شب عید خریداری خواهد شد.
استاندار آذربایجان غربی با اشاره به تشکیل کمیته دائمی سیب درختی در حوزه معاونت امور اقتصادی استانداری اظهار داشت: مهمترین وظیفه این کمیته، تدوین سند جامع بهره برداری مناسب از محصول سیب استان از تولید، فرآوری، بازاریابی و تجاری سازی است.
تشکیل کمیته ویژه سیب، تدوین نقشه راه وعده‌های جدید دولت برای حل مشکلات سیب است اما این راهکارها تا زمانی که زیرساخت‌های اولیه فراهم نشود نمی‌تواند دردی از قصه تلخ و تکرای قطب سیب ایران را دوا کند.
زیرساخت‌های اولیه یعنی اینکه میزان تولید با میزان تقاضا با بازار مطابقت داشته باشند، به بیان دیگر زیرساخت اولیه یعنی نحوه تولید با روش‌های نوین و علمی روز دنیا مطابقت داشته باشند.
زیرساخت اولیه بیانگر آن است که ناوگان یخچالی استان تقویت شود و در عین حال متولیان امر قبل از تولید به فکر صادرات و بازاریابی باشند نه بعد از انفجار تولید و فاسد شدن محصولات استراتژیک، موضوعاتی که فراهم کردن آنها به غیر از برگزاری جلسات تکراری و روتینی که مصوبات آن تنها به درد روی کاغذ ماندن می‌خورد، عزم عملی و جدی از سوی مسئولان می‌خواهد.