خبرگزاری مهر - گروه استانها- مهسا حشمتی: منابع طبیعی گنج‌های خدادادی هستند که انسان می‌تواند بهره‌های مادی و معنوی بسیاری از آن ببرد، مراتع و جنگل‌ها در غرب کشور از مهمترین منابع طبیعی هستند که متأسفانه با بهره‌برداری بیش از حد، این موهبت خدادادی به سمت نابودی پیش می‌رود.
گاهی انسان‌ها بر اثر نیاز به سراغ منابع طبیعی می‌روند و گاهی نیز از روی حرص و ولع با استفاده از تکنولوژی با هجوم به آن‌ها باعث نابودی منابع طبیعی می‌شوند.
محمدحسین رستمی، معاون حفاظت اراضی اداره‌کل منابع طبیعی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وسعت منابع طبیعی استان کرمانشاه حدود یک میلیون و ۶۷۰ هزار هکتار است که یک میلیون و ۱۵۰ هزار هکتار از آن جز مراتع بوده و حدود ۵۲۰ هزار هکتار دیگر آن جنگل است.
به گفته وی یک میلیون و ۵۷۰ هزار هکتار از اراضی ملی استان کرمانشاه در سامانه کاداستر ثبت شده است.
چالش‌های منابع طبیعی استان کرمانشاه
کاوه جراره کارشناس منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: استان کرمانشاه با توجه به موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی خود که به طور مستقیم بر پوشش گیاهی آن تأثیرگذار است در بحث منابع طبیعی با مشکلات متعددی روبه‌روست و تنوع اقلیمی و توپوگرافی و فرهنگ انسانی متفاوت در این منطقه باعث شده مشکلات در مناطق مختلف در استان کرمانشاه برای منابع طبیعی متفاوت باشد.
وی افزود: بارش‌های زیاد در شمال غربی استان کرمانشاه باعث ایجاد انواع فرسایش‌های آبی و از بین رفتن خاک این منطقه می‌شود و اقلیم فراخشک در جنوب غربی استان که اکثر مناطق آن ناحیه خالی از سکنه است مشکل از بین رفتن پوشش گیاهی را به وجود می‌آورد.
این کارشناس منابع طبیعی تصریح کرد: از موارد مهمی که می‌توان از آن به عنوان عامل اصلی تخریب منابع طبیعی یاد کرد پدیده‌هایی است که به دست انسان ایجاد می‌شود مثل آتش‌سوزی که با هدف دست‌اندازی به طبیعت برای افزایش سطح کشت زمین کشاورزی اتفاق می‌افتد، که در این اتفاق کشاورز برای تبدیل مراتع به دیمزار، اقدام به آتش زدن درخت‌ها و جنگل‌های مجاور زمین کشاورزی خود کرده تا از آن به عنوان دیمزار استفاده کند، این دیمزارها پس از مدتی کارایی خود را از دست داده و کشاورز آن را به عنوان زمین بایر رها می‌کند.
وی افزود: در برخی از مناطق جنگلی شهرستان کرمانشاه با قطع درختان بلوط و تولید زغال از آن‌ها، شاهد افول جنگل‌های زاگرس استان کرمانشاه هستیم، همچنین پدیده‌های عمرانی به خصوص راه‌سازی، خط راه‌آهن و خطوط گاز و لوله به صورت مقطعی و جزئی اما تخریب‌هایی را به وجود می‌آورد که حتی در تصاویر و نقشه‌های گوگل ارث هم قابل مشاهده است.
جراره گفت: کمبود بودجه و مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم از اصلی‌ترین مسائلی است که باعث ایجاد تخریب در منابع طبیعی می‌شود، شایان ذکر است در مواردی دسترسی به تکنولوژی و امکاناتی مثل تراکتور باعث دست‌اندازی مردم به منابع طبیعی می‌شود.
راه‌های مقابله با تخریب منابع طبیعی توسط سودجویان
وی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با دست‌اندازان به منابع طبیعی، افزود: رسالت اصلی سازمان حفاظت محیط زیست و اداره‌کل منابع طبیعی در کشور در مرحله اول حفاظت، سپس احیا و بعد توسعه منابع طبیعی است، اما بودجه در بخش حفاظتی که اولین و مهمترین مسئله برای حفظ منابع طبیعی است کم بوده و راه را برای سودجویی عده‌ای هموار می‌کند.
جراره بیان کرد: در فصل‌های گرم خطر آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس استان کرمانشاه بالا می‌رود و بخش حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی برای اطفا حریق به امکانات مجهزتری نیاز دارد.
وی همچنین ضعف مشارکت مردم در حفاظت از منابع طبیعی را عنوان کرد و گفت: مشارکت خودجوش مردم چه در احیا و چه در حفاظت منابع طبیعی می‌تواند بسیار مشکل‌گشا باشد.
کارشناس منابع طبیعی با اشاره به کاداستر و سنددار کردن اراضی ملی، گفت: اگر کاداستر ضمانت اجرایی داشته باشد و در بخش حفاظت به خوبی اجرا شود بعد از مشخص شدن حدود منابع ملی می‌توان مقابل خاطیان ایستاد و از تخریب‌های انسانی کاست.
مشکلاتی که به منابع طبیعی آسیب می‌زند
وی افزود: در سطح ملی به منابع طبیعی استان مشکلاتی تحمیل می‌شود که از آن می‌توان به ضعف در بودجه و قوانین وضع شده مربوط به ناقضان حقوق منابع طبیعی اشاره کرد که با برخورد ضعیف، برخی افراد سودجو را به سمت سوءاستفاده از منابع ملی سوق می‌دهد.
جراره خاطرنشان کرد: بسیاری از پرونده‌های منابع طبیعی پس از ارجاع به دادگاه در موارد زیادی مختومه می‌شود؛ چرا که بودجه اداره منابع طبیعی برای پیگیری پرونده قضائی و هزینه‌های دادرسی بسیار کم است در نتیجه پرونده‌ها رها می‌شوند و ادارات منابع طبیعی شکایت نمی‌کنند و یا در دادگاه بدوی به خاطر محدودیت بودجه، شکایات متوقف می‌شود.
وی با اشاره به راهکاری برای پیگیری قضائی پرونده‌های متخلفین منابع طبیعی، افزود: با افزایش بودجه و تعیین بودجه اختصاصی، و در نظر گرفتن ردیف مستقل بودجه‌ای و بودجه سالانه برای سازمان جنگل‌ها و اختصاص به موقع و به هنگام آن به سازمان کل استانها، می‌توان امیدوار بود تا با پیگیری جدی پرونده‌های متخلفین منابع طبیعی از سودجویی برخی جلوگیری به عمل آید.
کارشناس منابع طبیعی گفت: عدم به روزرسانی قوانین در خیلی از موارد و جریمه‌های پایین، عدم بازدارندگی را برای متخلفین در پی دارد، آخرین‌بار که جرایم تعیین شدند، سال ۹۶ بوده و هزینه‌های دریافتی از مردم مانند حق علف‌چر یا جریمه‌هایی که دادگاه دریافت می‌کند کم است، همچنین اگر این هزینه‌ها به خود منابع طبیعی اختصاص داده شود، می‌توان برای احیا منابع طبیعی استفاده کرد.
مرگ تدریجی جنگل‌های بلوط در استان کرمانشاه واقعیت تلخی است که به دلیل تدریجی بودن حساسیت موضوع نشان داده نمی‌شود، حفاظت از منابع طبیعی در حال حاضر تنها به صورت شعار بوده و در عمل به جز مواردی، حفظ منابع طبیعی دغدغه‌ی مردم نیست، نابودی مراتع و جنگل‌ها برابر با نابودی حیات جانداران زنده و حتی انسان‌هاست که امید است با پیگیری و فرهنگ‌سازی از تخریب آن‌ها جلوگیری به عمل آید.