به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس قانون بودجه سال جاری، وزارت نفت مکلف است معادل ۱۵ هزار میلیارد تومان نفت خام به پتروشیمی‌ها برای تولید وکیوم باتوم ماده اولیه قیر تحویل دهد؛ شرکت‌های پتروشیمی نیز این ماده را به شرکت‌های قیرساز ارائه داده و حواله‌های قیر رایگان از سوی کارخانه‌های قیرساز در اختیار دستگاه‌های درج شده در قانون بودجه سال جاری برای دریافت قیر رایگان، قرار می‌گیرد.
دو معاونت «ساخت و توسعه راه‌ها» و «ساخت و توسعه آزادراه‌ها» ی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل اصلی ترین مصرف کنندگان قیر تهاتری هستند.
مجلس قانون امکان تخصیص قیر رایگان در نیمه نخست سال را تصویب کرد
با این حال برداشت وزارت نفت از قانون بودجه امسال، تحویل نفت خام به پتروشیمی‌ها و سپس وکیوم باتوم به قیرسازان برای نیمه دوم سال بود؛ نهایتاً طرح استفساریه «امکان استفاده از قیر رایگان در نیمه اول سال»، در شهریور امسال به مجلس رفت و در مهر ماه امسال به قانون تبدیل شد.
از نیمه دوم آبان ماه امسال بود که توزیع حواله‌های قیر رایگان میان دستگاه‌های مصرف کننده این قیر از جمله شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور که در قانون به آن اشاره شده، آغاز شد.
صورتجلسه عجیب وزرای راه و نفت و رئیس کمیسیون عمران مجلس
از آنجایی که قیر در بورس کالا عرضه می‌شد، قیمت پایه آن طبق قانون چیزی بود که از معاملات بورس کالا به دست می‌آمد؛ با توجه به افزایش قیمت قیر در بورس کالا در مهر و آبان امسال تا حدود ۱۴ میلیون تومان در هر تن، لذا صورتجلسه‌ای در کمیسیون عمران میان وزرای راه، نفت و رئیس کمیسیون عمران مجلس امضا و مقرر شد قیر با قیمت ثابت هر تن ۹.۳ میلیون تومان به وزارت راه و شهرسازی تحویل شود.
توافقی که پیش بینی کاهش قیمت قیر در آن نشده بود!
این در حالی است که در حال حاضر قیمت قیر روند کاهشی در پی گرفته و به زیر هر تن ۹ میلیون تومان و بین ۸ تا ۹ میلیون تومان در هر تن رسیده است.
قرار است صورتجلسه مذکور اصلاح شده و قیمت مذکور، به صورت شناور دربیاید؛ به این معنا که اگر از قیمت هر تن قیر در معاملات بورس کالا از ۹.۳ میلیون تومانی که در کمیسیون عمران مجلس توافق شده، کمتر شود، قیرساز موظف به رعایت قیمت کمتر است.
پیش از این نیز رانت‌ها و ایرادات دیگری به قانون قیر رایگان وارد بود؛ با این حال دستگاه‌های مصرف کننده قیر رایگان معتقدند بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای آنها به خصوص برای مناطق محروم، معطل دریافت قیر رایگان است.
معاون شرکت ساخت: سهم شرکت ساخت از ۱۵ هزار میلیارد تومان قیر رایگان ۱۴۰۰، هزار میلیارد تومان است
محمدرضا کدخدازاده عطار معاون ساخت و توسعه راه‌های شر کت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت اعطای قیر رایگان به پروژه‌های راه سازی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اظهار کرد: سهمیه این شرکت برای سال جاری تا کنون اعلام شده که معادل هزار میلیارد تومان است ولی قابل افزایش خواهد بود؛ به شرط اینکه بتوانیم تا پایان سال جاری قیرهای تحویلی را در پروژه‌ها مصرف کنیم.
امسال ۱۱۰ هزار تن قیر به شرکت ساخت می‌دهند
وی ادامه داد: حدوداً تا پایان سال جاری می‌توانیم ۱۱۰ هزار تن قیر در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور مصرف کنیم؛ البته سال مالی ما در شرکت ساخت با سال مالی قیرسازان متفاوت است؛ سال مالی شرکت ساخت و توسعه، ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۱ خواهد بود اما قیرسازان سال مالی خود را تا پایان اسفند ماه می‌دانند که همین مسأله برای ما در سال گذشته دردسرساز شد. چرا که شرکت‌های قیرساز در پایان اسفند ۱۳۹۹ اعلام کردند که سهمیه قیری که ابلاغ شده بود، به اتمام رسیده و دیگر قیری تحویل نمی‌دهند در حالی که دیوان محاسبات و مجلس به این موضوع ورود و اعلام کرد که باید سهمیه قیر باقی مانده را به وزارت راه و شهرسازی بدهند و نهایتاً قیرسازان با پرداخت سهمیه‌ای اندک، پس از آن به تحویل سهمیه قیر شرکت ساخت ادامه ندادند.
معاون مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه درباره تأثیر اختصاص سهمیه قیر رایگان به دستگاه‌های ذی ربط از جمله شرکت ساخت برای تکمیل پروژه‌های عمرانی گفت: اعطای سهمیه‌های قیر، تأثیر به سزایی در اجرای پروژه‌های عمرانی دارد؛ اما مشکل این است که سهمیه قیر را دیر می‌دهند و ما در نیمه دوم آبان سهمیه قیر را دریافت کردیم؛ این موضوع سبب می‌شود تا فصل اجرای پروژه‌های عمرانی را از دست بدهیم در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های استان‌های غربی و شمال غربی به دلیل سرما متوقف است و مجبوریم طرح‌های عمرانی استان‌های گرمسیر مانند استان‌های جنوبی، جنوب غربی، جنوب شرقی و شرقی کشور را پیگیری کنیم.
وی با تأکید بر اینکه پروژه‌های راهسازی زیادی در کشور صرفاً معطل آسفالت ریزی هستند که منتظر رسیدن قیر است، گفت: برای هر استانی سهمیه اختصاصی قیر در نظر گرفته‌ایم که شامل پروزه های بزرگراهی، آزادراهی و راه‌های اصلی و روستایی هر استان می‌شود؛ از این ۱۱۰ هزار تنی که قرار است به شرکت ساخت داده شود، برای ۹۱ هزار تن آن حواله صادر کرده‌ایم تا پیمانکاران پروژه‌های راهسازی آن را از قیرسازان دریافت کنند.
کدخدازاده افزود: ستاد وزارت راه به شرکت ساخت اعلام کرده که سهمیه مذکور قابل ارتقاست به این شرط که ریز جزئیات مصرف ۱۱۰ هزار تنی که داده شده و همچنین جزئیات قیری که برای پروژه‌هایی که معطل قیر هستند اعلام شود. به این معنا که تا کنون در کجاها قیر مصرف شده و در کدام پروژه جدید قرار است قیر مصرف شود.
فساد را از چرخه توزیع قیر رایگان حذف کردیم
وی درباره نحوه حذف فساد از چرخه عرضه قیر رایگان در پروژه‌های عمرانی تأکید کرد: سامانه‌ای تحت عنوان سامانه صبا راه اندازی شده که در سال‌های قبل هم وجود داشت اما ثبت صدور حواله‌های قیر برای پروژه‌های عمرانی، به روز نبود و با تأخیر انجام می‌شد.
عضو هیئت مدیره شرکت ساخت بیان کرد: ایرادات و اشکالات این سامانه برطرف شده و در حال حاضر در لحظه، حواله‌های قیر صادره در آن ثبت می‌شود که چه افرادی حواله قیر را برای کدام پروژه دریافت کرده‌اند؛ همزمان قراردادهای قیر با پیمانکاران نیز به امضا می‌رسد و در سامانه صبا ثبت می‌شود. این سامانه از آنجایی که اساس و مبنای آن GIS و اطلاعات مکانی پروژه‌ها است، لذا هیچ پیمانکاری نمی‌تواند برای یک پروژه دو بار قیر بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: سامانه صبا به حذف فساد از چرخه تخصیص قیر رایگان کمک زیادی کرده است؛ هر چه شفاف سازی در این سامانه بیشتر شود، درصد امکان بروز فساد کاهش می‌یابد که به رفع دغدغه‌های نمایندگان مجلس در خصوص قیر تهاتری می‌انجامد.
قیمت قیر در بورس کالا ۵ میلیون تومان در هر تن کاهش یافت
کدخدازاده درباره قیمت کنونی قیر اظهار کرد: در ماه‌های مهر و آبان امسال قیمت قیر به هر تن ۱۳ تا ۱۴ میلیون تومان رسیده بود که در حال حاضر به کمتر از ۹ میلیون تومان در هر تن رسیده است؛ خوشبختانه کاهش قیمت قیر با اجرای پروژه‌های عمرانی همزمان شد؛ به خصوص که اصلی‌ترین مصرف کننده قیر در کشور، پروژه‌های عمرانی و صادرات است که هم مشکل صادرات برطرف شده و هم اجرای پروژه‌های عمرانی و راهسازی شدت گرفته که به افزایش تولید قیر و کاهش قیمت آن منجر شده است؛ در مواردی هم قیمت قیر در بورس کالا با قیمتی که در صورتجلسه توافق وزرای راه و نفت برای عرضه قیر به وزارت راه به قیمت هر تن ۹.۳ میلیون تومان تعیین شده، سر به سر شده است.
* خبرنگار - اسماعیل مرادی