خبرگزاری مهر - گروه استانها: پروژه پرشین یاقوت طرحی عظیم در زمینی به مساحت ۱۶.۵ هکتار در منطقه حیدره همدان است که پس از گذشت قریب به ۱۳ سال و مسائلی که هر باره با سرمایه گذاران و طرح پیش آمده در یک سکوت فرو رفته و گاه با یک شوک نیمه زنده به حیات ادامه داده است.
پروژه‌ای که در قالب مجتمع تفریحی و توریستی پرشین یاقوت در «شهر جواهرات» در منطقه حیدره از سال ۱۳۸۷ در زمینی به مساحت ۱۲۶ هزار متر مربع در دامنه کوه الوند و غرب شهر همدان در جوار روستای حیدره با حمایت‌های بخش خصوصی و دولتی کلنگ‌زنی شد تا این منطقه به قطب تولید جواهر در کشور بدل شود و با خود اشتغال زایی قریب به ۵ هزار نفر را به همراه داشته باشد.
موضوعی که خود را به گردشگری و معادن سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی همدان گره زد تا بتواند جای خود را در جوار کوهستان الوند خوش کند.
سال ۹۹ بود که صحبت‌ها از ورود سرمایه گذار جدید به این پروژه مطرح شد به نوعی که در این راستا، ظاهر پورمجاهد؛ معاون اقتصادی استاندار همدان با بیان اینکه پروژه «پرشین یاقوت» در حیدره با رفع مشکلات فعالیت خود را آغاز کرده است، از ورود سرمایه گذار جدید به این پروژه خبر داد و گفت: این پروژه در منابع طبیعی، مسکن و شهرسازی و بانک مشکل داشت که اکنون حل و تعیین تکلیف شده و در حال حاضر این پروژه در مرحله تمدید جواز تأسیس در میراث فرهنگی است که با اتمام استعلام و تمدید جواز کار این پروژه رسماً آغاز می‌شود.
این روند، باز هم در یک سکوت فرو رفت و حال پس از یک سال از این ماجرا، استاندار همدان از این شرکت بازدید کرد؛ اگرچه از چند و چون و صحبت‌های صورت گرفته و نتایج این بازدید هیچ خبری منتشر نشده است، اما معاون اقتصادی استاندار همدان روز گذشته از پیگیری‌های صورت گرفته جهت حل مشکلات این پروژه خبر داد و گفت: زمینی که به این پروژه واگذار و بر روی آن ساخت و ساز شده بود، تصرف زمین‌های منابع طبیعی را در پی داشت بدین سبب، این موضوع در محاکم قضائی مطرح و حکم تجدید نظر برای آن در نظر گرفته شده و میزانی جریمه نیز برای این موضوع در نظر گرفته شده بود. برای پرداخت این جریمه مقاومت‌هایی وجود داشت اما توصیه بر پرداخت آن داشتیم که هم اکنون این جریمه نیز پرداخت شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان با اشاره به اینکه موافقت اصولی این پروژه مربوط به سنوات گذشته یعنی ۱۰ سال پیش است، گفته است که این طرح باید بر اساس طرح مصوب ساماندهی دامنه شمالی الوند پیش رود و منطبق با آن باشد.
حال سوال اینجا است که طرح ساماندهی دامنه شمالی الوند که سال‌ها از آغاز و قریب به سه سال از تصویب آن می‌گذرد، چرا تاکنون جامه عمل بر تن خود ندیده است؟ پیش از این طرح، تعداد ۱۱ طرح دیگر در این زمینه ارائه شده بود که به نتیجه‌ای نرسیدند و حال نیز طرح ساماندهی دامنه شمالی الوند که توانسته مصوب شد نیز در گرداب بی توجهی فرو رفته است.
و اما حال، بحث پروژه پرشین یاقوت یا همان شهر جواهر آسیا را به این بحث و البته این طرح گره زده‌اند؛ طرحی که در کارگروه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان و کارگروه زیربنایی آن، در خردادماه سال ۱۳۹۸ تصویب نهایی شده و در آن، معرفی ۱۹ پردیس با کاربری‌های مختلف به سرمایه‌گذاران بخش کلان را شاهد هستیم. کل دامنه شمالی الوند که ۴۳ هزار هکتار است، به پنج منطقه تبدیل شد و این طرح مطالعاتی پنج منطقه شامل گنجنامه، حیدره، تاریک‌دره، دره‌مرادبیگ و سد اکباتان این محدوده را مورد بررسی قرار داد.
برای هر محدوده با توجه به ظرفیت‌های آن و پراکنشی که در کل این مناطق وجود دارد، نوعی خاص از گردشگری انتخاب شده؛ چنانکه در محدوده ورکانه پردیس گردشگری اسب و پردیس کشاورزی را در منطقه چشین و ابرو مدنظر قرار داده و از سویی پردیس‌هایی در زمینه‌های گیاهان دارویی، ورزش‌های هیجانی، اقامت ارزان‌قیمت و پرندگان نیز برای این مناطق ارائه شده است.
تعداد ۱۹ پردیس با کاربری‌های مختلف معرفی شده و در بحث‌های سرمایه‌گذاری خُرد نیز مواردی مد نظر قرار گرفته و راه‌ها مشخص شده است.
اما حال چگونه قرار است که طرحی عظیم در زمینی به مساحت ۱۶.۵ هکتار را در با قالب‌های مصوب طرح دامنه شمالی الوند انطباق و موافقت نامه‌های اصولی در این زمینه کسب کرد، جای بحث دارد.
این طرح، هیچ گونه انطباقی با طرح دامنه شمالی ندارد
مدیر پروژه مطالعاتی ساماندهی دامنه شمالی الوند در این خصوص به خبرنگار مهر تاکید کرد: طرح پرشین یاقوت یا همان شهر جواهر آسیا نه از جهت زمین، نه از جهت ارتفاع و نه از جهت ظرفیت برد، هیچ گونه انطباقی با طرح دامنه شمالی ندارد.
صاحب محمدیان‌منصور با بیان اینکه چنین برج‌هایی در شهر مجوز نمی‌گیرند اما حال، چطور در کنار یک روستا و در حریم شهر می‌تواند مجوز بگیرد؟، عنوان کرد: در کدام یک از مناطق نمونه گردشگری همدان چنین ساخت و سازهای بزرگی را شاهد هستیم؟ چنین ساخت و سازی در این منطقه پاسخگو نیست.
وی با اشاره به اینکه این محدوده از نظر ظرفیت بار جاده‌ای نیز نمی‌تواند پاسخگوی سه برج یا آن حجم از کارمند و افراد مراجعه کننده به آنها باشد، خاطرنشان کرد: جاده حیدره کشش این موضوع را ندارد، حتی با توجه به بُرد این جاده برای پارک جنگلی ولایت هم بحث وجود دارد.
عضو هیئت‌علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی‌سینای همدان ادامه داد: از سویی، از نظر طبیعت و کوهستان نیز به راستی باید گفت که این حجم از ساخت و سازها مناسب نیست، چطور می‌توان این حجم از ساخت و ساز را در حاشیه شهر داشته باشیم و از نظر اقتصادی هم پاسخگو باشد؟
وی ضمن ابراز گلایه مندی تصریح کرد: بحث لزوم انطباق این پروژه با طرح مصوب ساماندهی دامنه شمالی الوند مطرح شده اما پروژه پرشین یاقوت همدان نه در قالب سرمایه گذاری‌های خرد این طرح و نه در قالب پردیس‌های گردشگری تعریف شده آن نمی گنجد.
این پروژه چه بلایی سر روستای حیدره بیاورد؟
محمدیان‌منصور با اشاره به اینکه مسئولین مربوطه اول باید پاسخ دهند که آیا این محدوده کشش چنین جمعیتی را دارد یا خیر و در ادامه بیان کنند که قرار است این پروژه چه بلایی سر روستای حیدره بیاورد؟ گفت: روستای حیدره در کنار این برج‌های عظیم هضم خواهد شد.
مدیر پروژه مطالعاتی ساماندهی دامنه شمالی الوند یادآور شد: موارد ساخت و ساز طبق طرح دامنه شمالی الوند برای مجتمع‌های تفریحی و سرگرمی به صورت ارتفاع ۴ طبقه و یک طبقه زیر است نه اینکه چنین برج‌هایی ساخته شوند.
وی در ادامه مطرح کرد: مسئولین همدان اگر می‌خواهند پروژه پرشین یاقوت انجام شود، نباید به طرح دامنه شمالی الوند اتکا و توجهی داشته باشند چراکه موافقت نامه اصولی گرفتن جدید با اتصال به طرح دامنه شمالی الوند و موافقت نامه اصولی جدیدی با این روند به نتیجه نمی‌رسد.
عضو هیئت‌علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی‌سینای همدان با بیان اینکه این صحبت بدین سبب است که نه مکان یابی این پروژه درست است، و نه توان اکولوژیک این منطقه برای گردشگری مناسب است؛ تاکید کرد: از همه مهم‌تر، کوهستان الوند و روستایی همجوار این پروژه است که با پیش روی آن در پروژه پرشین یاقوت هضم خواهد شد.
با این تفاسیر، پروژه پرشین یاقوت که در قالب ایجاد شهر جواهر آسیا در همدان قریب به ۱۳ سالی است که مطرح شده است، می‌تواند کوهستان الوند و مناطق روستایی اطراف را در خود هضم کند.
روندی که شاید به چشم مسئولین یک سرمایه گذاری و مسیری برای اشتغالزایی باشد؛ اما آیا در کنار بدنه روستایی این حجم از سرمایه گذاری با خود پیامدها و آثار نامناسبی را به همراه نخواهد داشت؟ جاده‌های حیدره می‌تواند کفاف این حجم از ورودی و خروجی‌ها را داشته باشد؟
سایه افکنی این پروژه بر دامنه الوند با نگاه‌های زیرست محیطی و طبیعت گردی و مباحثی از این دست همخوانی دارد؟ همدان قابلیت‌های بسیاری در یاقوت آبی و معادن آن دارد اما آیا برای پیشبرد این ظرفیت‌ها و استفاده از آن، لازم است که کارگاه‌ها و ساختمان‌هایی عظیم الجثه بدون همخوانی با توان اکولوژیکی و گردشگری آن منطقه را ایجاد کنیم و در نهایت، پس از ۱۳ سال بلاتکلیفی، به تبدیل آنها به هتل و اقامتگاه تن داده یا با مصائب دیگری این محدوده را روبرو سازیم؟
تمامی این موارد نیازمند بررسی‌های جدی دارد و نباید برای تناسب سازی و اخذ موافقت‌های فنی و البته اجتماع از نام طرح‌های مطالعاتی تنها استفاده برده و در نهایت، طرح‌های مطالعاتی مان در گنجه‌های کتابخانه خاک بخورند و ما بمانیم و روستاها و البته کوهستانی هضم شده در پروژه‌های بی سرانجام…