خبرگزاری مهر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: بنا بر اصل ۱۵۲ قانون اساسی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه‌جویی و سلطه‌پذیری، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت‌های سلطه‌گر و روابط صلح آمیز متقابل با «دول غیر محارب» استوار است.
از این رو انقلاب اسلامی توانست با رویکردی غرب‌پژوه، به جای رهیافت غرب‌ستیز یا غرب‌پذیر، ضمن نفی از خودبیگانگی و از خودباختگی در برابر غرب و ضمن تاکید بر اینکه غرب از حاکمیت و تمامیت یکپارچه‌ای برخوردار نیست، بر ضرورت توجه به ظرفیت‌های کشورهای همسایه و دولت‌های مستقل شرقی تصریح کند.
با توجه به محوریت ایران در کریدور شمال _ جنوب و با عنایت به افزایش همکاریهای راهبردی بین کشورهای ایران، چین و روسیه، به نظر می‌رسد امضای قراردادهای جامع همکاری بلند مدت با این قدرت‌های شرقی، می‌تواند بخشی از زمینه‌های لازم برای توسعه‌ی اقتصادی کشورمان را فراهم کند.
همچنین با توجه به رویکرد کشورهای شرقی در تعامل فرهنگی و نفی فرهنگ مسلط غربی، نفی آپارتاید علمی، رعایت تنوع فرهنگی، نفی یکجانبه گرایی و پذیرش چندجانبه‌گرایی، به نظر می‌رسد همکاریهای راهبردی مزبور به ویژه در عرصه‌ی سرمایه‌گذاری‌های مشترک، بتواند مانع از اعمال مداخلات و نفوذ بازیگران خارجی شود.
توسعه‌ی دیپلماسی با شرق نافی روابط با کشورهای غربی نیست
البته لازم به ذکر است که توسعه‌ی دیپلماسی با شرق نافی روابط با کشورهای غربی نیست؛ بلکه اجرای دیپلماسی متوازن می‌تواند منجر به ایجاد فضای رقابتی و افزایش تحرک غرب برای توجه به مطالبات کشورمان در عرصه‌ی سیاست خارجی گردد.
دولت سیزدهم پس از آنکه به ریاست حجت‌الاسلام رئیسی تشکیل شد، اهداف خود در سیاست‌خارجی را مبتنی بر مبانی اصیل انقلاب اسلامی و محورهای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تشریح کرد، به همین جهت از همان روزهای نخست تشکیل دولت، توسعه‌ی متوازن دیپلماسی ارتباط با شرق و همسایگان در دستور کار دولت و دستگاه سیاست خارجی کشور قرار گرفت.
چین ۸۰ درصد از واکسن کرونا ایران را تأمین کرد
ثمره‌ی ابتدایی این سیاست پس از تماس تلفنی رئیس جمهور کشورمان و رئیس جمهور چین به ظهور رسید و در شرایطی که کشورهای غربی به صورت قطره‌چکانی واکسن کرونا را در اختیار ایران قرار می‌دادند، چین بیش از ۸۰ درصد واکسن ایران را در ظرف چند هفته تأمین کرد.
رئیس دولت سیزدهم در اولین سفر خارجی خود برای شرکت در اجلاس سران سازمان شانگهای به دوشنبه رفت و در همین اجلاس، عضویت ایران در این سازمان استراتژیک اعلام شد.
رئیسی در این سفر بار دیگر خطوط اصلی سیاست خارجی خود را اعلام کرد و بر روبه زوال بودن سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی در نظام بین‌الملل و همچنین حرکت به سوی چند قطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشورهای مستقل تاکید و حفظ و تقویت صلح در قاره آسیا را به عنوان یک ضرورت توصیف کرد و از ایران به عنوان نقطه اتصال جنوب و شمال اوراسیا از طریق کریدور شمال - جنوب نام برد.
سفر دوم رئیسی نیز به ترکمنستان و برای شرکت در اجلاس سران سازمان اکو بود که امضای قراردادهای دوجانبه و چندجانبه‌ی مهم اقتصادی را برای کشورمان به ارمغان داشت.
در همین ایام، وزارت امور خارجه نیز با راهبری حسین امیرعبداللهیان، دیپلمات با تجربه کشورمان، گام‌های بزرگی را برای خنثی‌سازی تحریم‌ها از طریق بسط روابط با همسایگان و حل مناقشات منطقه‌ای برداشت.
تحرکات دیپلماتیک امیرعبداللهیان در هفته‌ی گذشته تشدید شد و وزیر امور خارجه در سفر منطقه‌ای خود به دو کشور قطر و عمان رفت. این دو کشور به عنوان دوستان دیرین ایران در بین کشورهای عربی شناخته می‌شوند.
وزیر امور خارجه پس از این پایان این سفر، بدون فوت وقت عازم ووشی در چین شد تا با مقامات چینی دیدار و گفتگو کند. این سفر از آنجایی حائز اهمیت است که پس از پایان گفتگوهای فشرده بین هیئت‌های ایرانی و چینی، امیرعبداللهیان در جمع خبرنگاران زمان آغاز اجرای تفاهم‌نامه ۲۵ ساله‌ی همکاری دو کشور را اعلام کرد و گفت: در این سفر اولاً توافق کردیم دو طرف اجرایی شدن و شروع عملیاتی شدن توافق همکاریهای راهبردی و جامع ۲۵ ساله دو کشور را اعلام کنیم.
وی تاکید کرد: ما همزمان با گفتگوها در چین، مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز را روز شروع اجرای توافق جامع همکاریهای راهبردی دو کشور اعلام کنیم.
۸ محور توسعه روابط با چین از زبان امیرعبداللهیان
وزیر امور خارجه در یادداشتی که در نشریه «گلوبال‌تایمز» منتشر کرد، مهم‌ترین محورهای توسعه روابط با چین را به شرح ذیل برمی‌شمرد:
- توسعه همکاریهای اقتصادی و تجاری و اجرای طرح همکاری جامع
- اجماع و مشورت درباره موضوعات مختلف بین‌المللی و منطقه‌ای و ایفای نقش مؤثر در میانجیگری برای حل مؤثر چالش‌ها و تنش‌ها
- مبارزه علیه کووید -۱۹ و همکاری در پروژه‌های تولید واکسن مشترک
- کمک به تقویت مکانیسم همکاری برای پیشبرد توسعه جهان با آینده مشترک
- ارتقای چندجانبه گرایی و مقابله با استانداردهای دوگانه از طریق طرح اصلاح سیستم حکمرانی بین المللی
- مبارزه با تروریسم و افراط گرایی و کمک به آوردن همه کشورهای مظلوم و سرکوب شده به جامعه بین المللی
-همکاری مؤثر و سازنده در زمینه طرح بزرگ ابتکار کمربند و جاده و کمک به چین برای استفاده مؤثر از این پروژه
- تداوم تمهیدات اجرایی برای عضویت دائمی ایران در سازمان همکاری شانگهای و استفاده از فرصت همکاری با سایر کشورهای عضو بر اساس ابتکار توسعه جهانی.
فارین‌پالسی: قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین تحریم‌های آمریکا را درهم خواهد شکست
نشریه‌ی آمریکایی «فارین‌پالسی» نیز با اشاره به تفاهم‌نامه ۲۵ ساله بین ایران و چین به منافع ایران در این قرارداد پرداخت و نوشت: در این قرارداد از محل سرمایه‌گذاری‌های چین در زمینه انرژی و مسائل زیرساختی به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا خواهد کرد و اثربخشی تحریم‌های آمریکا را در هم خواهد شکست.
وزیر خارجه چین نیز در دیدار امیرعبداللهیان با اعلام آمادگی کشورش برای توسعه همکاری‌ها در حوزه تأمین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی و ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین گفت: آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند.
موافقتنامه ۲۵ ساله، موفقیتی راهبردی برای تهران است
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «آغاز اجرای موافقتنامه ۲۵ ساله میان ایران و چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان آن هم در شرایطی که آمریکا همچنان با یکجانبه‌گرایی و تداوم فشار حداکثری به دنبال محروم کردن ایران از تعاملات اقتصادی با دنیاست، موفقیتی راهبردی برای تهران محسوب می‌شود».
گفتنی است، همزمان با تحرکات گسترده امیرعبداللهیان، سفرهای مستمر باقری و صفری معاونین سیاسی و اقتصادی وزارت امور خارجه، به کشورهای منطقه نیز دستاوردهای مهمی از جمله ارتقای روابط سیاسی کشورمان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در پی داشته است.
سفر رئیسی به روسیه نقطه عطف روابط دو کشور است
اما روزهای شلوغ دستگاه دیپلماسی با سفر حجت‌الاسلام رئیسی به روسیه به اوج خود خواهد رسید. رئیس جمهور روز چهارشنبه عازم مسکو خواهد شد و علاوه بر دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، در مجلس دومای این کشور نیز سخنرانی خواهد کرد.
بنابر عقیده‌ی کارشناسان، این سفر نقطه‌ی عطفی در روابط دو کشور خواهد بود و در جریان این سفر قراردادهای مهمی در حوزه‌های تجاری، سیاسی، فرهنگی به امضای دو طرف خواهد رسید.
این همسایه‌ی پهناور شمالی که در سال‌های اخیر و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همکاری گسترده و تنگاتنگی با کشورمان در زمینه‌های مختلف داشته است، می‌تواند به مانند گذشته و در نقش یک شریک مطمئن در مناسبات بین‌المللی برای کشورمان ایفای نقش کند.