خبرگزاری مهر، گروه استانها: ارگ کلاه فرنگی بیرجند یکی از بناهای شاخص این شهر است که در خیابان شهید مطهری بیرجند به مساحت ۶۷۷ متر مربع در شش طبقه و به شکل زیگورات قرار دارد که از شش طبقه آن دوطبقه کاربری دارد و بقیه طبقات برای شکل بخشی به بنا ساخته شده‌اند.
این بنا متعلق به دوره قاجار است که به ارگ کلاه فرنگی یا ارگ حسام الدوله معروف است و دارای تزئینات و حوض خانه‌ای در طبقه هم کف می‌باشد که به دلیل موقعیتی که در آن قرار گرفته است در سال‌های گذشته از آن عنوان ساختمان اداری استانداری و فرمانداری بیرجند استفاده شده است و تا کنون پی گیری های مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان برای فراهم شدن زمینه بازدید عموم مردم از این بنای تاریخی جز در مواقع محدودی فراهم نشده است.
چندی پیش سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در جلسه بررسی نحوه مدیریت و بهره برداری از ارگ کلاه فرنگی بیرجند، خاطرنشان کرد: پیرو دستور استاندار، تحویل، بهره برداری و مدیریت ارگ کلاه فرنگی به اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی واگذار می‌شود.
علی رضا عباس زاده ادامه داد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید با تسهیل شرایط بهره برداری مردم از ارگ کلاه فرنگی و تأمین استانداردهای لازم، زمینه استفاده عموم مردم از این بنای تاریخی را تا نوروز ۱۴۰۱ فراهم کند.
به گفته وی؛ از زمان واگذاری این مجموعه، علاوه بر مسئولیت تأمین حفاظت فضا و امنیت مردم، تضمین حفاظت از ساختمان فرمانداری نیز به عهده اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
ارگ کلاه فرنگی از ساختمان فرمانداری جدا شود
سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در گفتگو با مهر تصریح کرد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید در اولین قدم نسبت به احداث دیوار دور تا دور ارگ کلاه فرنگی اقدام کند تا این اثر تاریخی از ساختمان فرمانداری کاملاً جدا شود.
عباس زاده با تأکید بر آغاز کارهای فنی مرمت بنا، ادامه داد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید با لحاظ کردن همه مسائل و جوانب امر، برای درب ورودی مجموعه نیز طرحی شکیل و چشم نواز ارائه کند.
وی تأکید کرد: باید از ظرفیت شهرداری بیرجند نیز در زیباسازی محوطه ارگ استفاده شود و توجه به ارگ کلاه فرنگی به عنوان یکی از سرمایه‌های ملی و از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی استان، دارای اهمیت است.
عباس زاده خاطر نشان کرد: ارگ کلاه فرنگی نه برای بیرجند بلکه برای استان، نماد هویتی و جز ظرفیت‌های فرهنگی است لذا باید به خوبی مراقبت و نگهداری شود.
وی با تأکید بر اینکه استفاده از این فضای تاریخی به یک مطالبه عمومی تبدیل شده، ادامه داد: باید به مطالبه عمومی در خصوص بهره‌مندی از این اثر تاریخی شاخص توجه شود و این مجموعه هر چه زودتر در اختیار مردم قرار گیرد.
استاندار در دیدار با اعضای شورای اسلامی و شهردار بیرجند یک بار دیگر بر انجام این کار تاکید کرد.
بعد از تاکید وی بر حفاظت و مراقبت از ارگ کلاه فرنگی برای پاسخگویی به مطالبه مردم، مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان که سال‌ها است منتظر چنین فرصتی بودند و پی گیری های بسیاری در سال‌های گذشته در سطح کشور در این باره انجام داده‌اند دست به کار شدند تا این بنای تاریخی را برای بازدید عموم مردم در نوروز ۱۴۰۱ آماده کنند.
ایجاد موزه سیاسی استان در ارگ کلاه فرنگی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی به خبرنگار مهر اظهار کرد: برای مرمت ارگ کلاه فرنگی در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ حدود ۳۰۰ میلیون تومان هزینه شده است و حداقل به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان دیگر برای تکمیل مرمت، نورپردازی، بهسازی و غیره در این بنای تاریخی نیاز است تا برای بازدید عموم مردم در نوروز ۱۴۰۱ آماده شود.
علی شریعتی منش با بیان اینکه بخشی از اعتبار مورد نیاز تخصیص یافته است، اضافه کرد: با پیشنهاد مدیر کل میراث فرهنگی استان کاربری موزه تاریخ سیاسی استان برای این بنا در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه بعد از تهیه محتوای موزه، باید توسط اداره کل موزه‌ها کشور تأیید شود و بعد از آن تجهیزات مورد نیاز موزه فراهم شود امکان انجام این کار تا نوروز ۱۴۰۱و وجود ندارد.
به گفته وی ممکن است نمایشگاه تاریخ سیاسی یا نمایشگاه دیگری برای بازدید عموم مردم در نوروز ۱۴۰۱ در ارگ کلاه فرنگی بیرجند برگزار شود.
وی درباره مرمت این بنا هم اظهار کرد: مرمت طبقه اول ارگ انجام شده است و مرمت طبقات بعدی آن باید انجام شود و کار برآورد تجهیزات، برق و تأسیسات در حال انجام است و بعد از انجام این کار، دیوار کشی اطراف ارگ کلاه فرهنگی انجام خواهد شد.