خبرگزاری مهر – گروه استانها: روال ساخت و سازهای غیرمجاز در استان یزد به ویژه شهر جهانی یزد به جایی رسید که استان یزد در زمره اولین استان‌های دارای بیشترین آمار تخلفات ساخت و ساز قرار گرفت و نگرانی‌هایی که پیش از این بارها مطرح شده بود، تقویت شد.
آمارهای متعددی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد بودن تخلف در ساختمان‌های شهر یزد مطرح بود که بخشی مربوط به آمار ساخت‌وسازهای بدون پروانه و بخشی نیز مربوط به ساختمان‌هایی است که پروانه می‌گیرند اما خلاف پروانه می‌سازند و به نوعی با تهیه دو نقشه، شهرداری‌ها را دور می‌زنند.
دست اندرکاران به این نتیجه رسیدند که باید با فرهنگ سازی و گفتمان اجتماعی باورهای نهادینه شده در میان مردم و حتی برخی کارکنان شهرداری و دیگر دوایر دولتی اصلاح شود که این کار سخت و دشواری است.
شهرداری برای شروع نسبت به راه‌اندازی سامانه‌های متعدد برای کاهش مراحل صدور پروانه ساخت و ساز و برقراری ارتباط با سایر دستگاه‌های دارای نقش در این حوزه به صورت الکترونیکی وارد عرصه شد.
در ادامه، امور اجراییات شهرداری که مأمور شناسایی تخلفات ساخت و ساز برای برخورد بود را تقویت کرد یعنی برای ایجاد انگیزه، کار را به بخش خصوصی واگذار کرد.
این طرح در وهله اول در منطقه ۴ شهرداری یزد اجرا شد و در حال تسری در سایر مناطق شهرداری است و همه اذعان دارند این گام، گامی مؤثر در کاهش تخلفات ساخت‌وساز بوده است.
گزارش مرکز آمار ایران درباره وضعیت ساخت و سازها
اما این روزها مرکز آمار ایران گزارشی را درباره وضعیت ساخت و ساز و تعداد پروانه‌های صادر شده در شهرداری‌های کشور اعلام کرده که نشان از کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی دارد.
این آمار نشان می‌دهد که در تابستان امسال، هزار و ۶۰۹ پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادر شده که نسبت به فصل گذشته ۱۵ درصد افزایش و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۱.۷ درصد کاهش داشته است، این تعداد پروانه حدود پنج درصد از کل پروانه‌های ساختمانی کشور را تشکیل می‌دهد.
بر اساس همین بررسی در تابستان امسال، ٣٢ هزار و ١٣٦ پروانه ساختمانی توسط شهرداری‌های کشور صادرشده که نسبت به فصل گذشته حدود ۱۴.۹ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۳۹.۴ درصد کاهش داشته است.
از کل پروانه‌های صادرشده در شهرداری‌های کشور، ٢ هزار و ٤٩٢ پروانه یعنی ۷.۸ درصد مربوط به افزایش بنا و ٢٩ هزار و ٦٤٤ پروانه ۹۲.۲ درصد مربوط به احداث ساختمان بوده است.
به این ترتیب پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان نسبت به فصل گذشته ۱۴.۷ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۴۰.۱ درصد کاهش داشته است.
نقش مهاجرپذیری در افزایش ساخت و ساز در یزد
معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد اما ارائه این آمار به صورت کل را ملاکی برای سنجش تخلفات ساخت و ساز در شهرها ندانست و افزود: در مسیر بررسی باید به این نکته بررسی کرد که شهرهایی که توسعه می‌یابند، تخلفات در آنها کاهش یابد.
مهدی شرافت در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به مهاجرپذیر شدن یزد، ادامه داد: اعتقاد دارم که شهر یزد به اندازه جمعیت بومی خود، مسکن دارد و نیاز به ساخت و ساز جدید ندارد و ساخت و سازهای جدید بیشتر از سوی مهاجران انجام می‌شود.
وی بیان کرد: با این حال میزان صدور پروانه‌های ساختمانی هم از لحاظ تعداد، هم متراژ و هم تعداد واحد نشان از رشد صدور پروانه‌ها در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت‌های مشابه دو سال قبل دارد.
آمارهای نشان دهنده افزایش صدور پروانه
معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد افزود: بر اساس آمارها تعداد پروانه‌های صادرشده در ۹ ماهه امسال ۶۳۱ مورد بوده است که همین تعداد در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ به ترتیب ۵۹۳ و ۳۸۱ مورد بوده است که رشد بسیار خوبی را نشان می‌دهد.
وی ادامه داذ: به طور قطع در سه ماهه آخر سال با توجه به افزایش هزینه‌های دریافت پروانه ساختمانی به ویژه در ماه‌های بهمن و اسفند، تقاضا برای صدور پروانه افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
شرافت به مقایسه مساحت پروانه‌های صادر شده در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ پرداخت و گفت: در این سال‌ها به ترتیب برای ۲۰۰ هزار و ۱۰۷ مترمربع، ۳۸۳ هزار و ۶۵۲ مترمربع و ۴۵۹ هزار و ۴۵۱ مترمربع پروانه صادر شده است که روند افزایشی قابل توجهی دارد.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از شاخص‌های بررسی روند صدور پروانه‌های ساختمانی تعداد واحدهایی است که پروانه دریافت کرده‌اند، افزود: در سال ۱۳۹۸، برای ۸۵۶ واحد، در سال ۱۳۹۹ برای هزار و ۵۴۲ واحد و در سال جاری برای هزار و ۹۲۸ واحد پروانه ساختمانی صادر شده که این هم رشد را نشان می‌دهد.
دلایل افزایش پروانه‌های ساختمانی
معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد، این افزایش را ناشی از نیاز به نوسازی و بهسازی همچنین نیاز به ساخت مسکن جدید برای مهاجران دانست و افزود: شهر یزد به اندازه جمعیتش، مسکن دارد و این روند افزایشی بنا به دلایل گفته شده بروز یافته است.
وی با بیان اینکه مهاجرپذیری برای تأمین نیروی کار مورد نیاز صنایع استان، یکی از دلایل افزایش تقاضا برای ساخت مسکن در شهر یزد است، اظهار داشت: این تقاضا در همه مناطق شهری وجود دارد اما در منطقه تاریخی روند افزایشی مشاهده نشده است.
کاهش تخلفات ساخت و ساز
معاون معماری و شهرسازی شهرداری یزد یکی از نشانه‌های افزایش صدور پروانه‌های ساختمانی را کاهش تخلفات ساخت و ساز و تعداد پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون ماده ۱۰۰ عنوان کرد.
شرافت بیان کرد: با اتفاقاتی که در حوزه نظارت بر روند ساخت و ساز با مشارکت بخش خصوصی و اهتمام شهرداری صورت گرفته است، کنترل ساخت و سازها به مراتب افزایش یافته و زمانی که زمینه برای تخلف کاهش یابد، تمایل به دریافت پروانه و سیر روال قانونی برای ساخت و ساز افزایش خواهد یافت.
وی با تاکید بر اینکه شهروندان یزدی در امر ساخت و ساز ضابطه‌مند شده‌اند، افزود: این تغییر را هم در افزایش صدور پروانه‌های ساختمانی و هم در تعداد پرونده‌های تخلفات ساخت و ساز می‌توان به وضوح احساس کرد.
زخم ساخت‌وسازهای غیرمجاز بر معماری امروز شهر یزد
به طور قطع ترمیم زخم‌هایی که معماری امروز شهر یزد از ناحیه تخلفات ساخت و ساز خورده، سال‌ها زمان برده و حتی جبران ناپذیر است اما اگر از همین الان هم شروع کنیم و جلوی تخلفات ساخت و ساز را بگیریم، دیر نیست.
تخلفات ساخت و ساز جدای از خسارتی که بر سیمای شهر ایجاد می‌کنند، شهر را غیرایمن ساخته و جان شهروندان را نیز در معرض خطر قرار می‌دهند.
ای کاش مردم آگاه شوند و بدانند هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیمی که در ساخت و سازهای غیرمجاز برای دور زدن قانون و کم کردن هزینه و تسریع روند ساخت، پرداخت می‌کنند به مراتب سنگین‌تر و بیشتر از هزینه‌هایی است که برای سیر روال قانونی می‌پردازند.