به گزارش خبرنگار مهر، محمدعلی زلفیگل در سیزدهمین نشست معاونان امور بینالملل دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور با تأکید بر اینکه رشد و توسعه علم منوط به افزایش انتشار آن در سطح جهانی است؛ گفت: برای اثرگذاری و اثرپذیری در دنیا، راهی جز تعامل با دنیا نیست. باید از همه ظرفیتهای موجود برای توسعه تعاملات علمی استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه ما وارث تمدن برتر هستیم و باید آن را از طریق توسعه تعاملات به دنیا هدایت کنیم، اضافه کرد: تاریخ درخشان کشور ما اثرگذاری بزرگان و هدایتگری آنان را نشان میدهد. مرجعیت علمی دانشمندان ایرانی بسیار بالاست و در این راستا بیش از ۳۰ درصد انتشارات علمی جهان با مشارکت دانشمندان ایرانی است.
زلفیگل اظهار داشت: دانشگاهها نردبان دانایی جامعه هستند که هم میتوانند مرجعیتساز و هم مرجعیتپذیر باشند و در ابعاد بینالمللی نقشآفرین باشند.
وی گفت: افق همکاریهای علمی بین المللی وزارت علوم رسیدن به این هدف است که هر یک از اعضای هیأت علمی دانشگاهها بتوانند با حداقل یک عضو هیأت علمی و دانشمند کشورهای دیگر همکاری علمی و فناوری داشته باشد و همچنین هر یک از گروههای آموزشی در هر سال، بتوانند یک یا چند کارگاه آموزشی بینالمللی در رشته تحصیلی خود برگزار کنند.
وی افزود: تقویت ارتباطات علمی با دنیا یک پتانسیل، ظرفیت و فرصت برای معرفی تواناییهای علمی کشور و اثربخشی در دنیا است؛ ما از طریق همکاریهای علمی میتوانیم در نظام علمی جهانی، نقش هدایتگری و خطدهی داشته باشیم.
زلفیگل گفت: با بهرهگیری از ظرفیتهای دیپلماسی علم و فناوری این امکان به وجود میآید که تمدن غنی علمی و فرهنگی خود را به دنیا بشناسانیم و دنیای امروز بتواند از وجود دانشمندانی مانند ابوعلی سینا که با یکی از تألیفات خود با عنوان علم کیمیا مسیر پژوهش و تحقیق را در سالیان دور سامان داد و نظم نوینی را در مسیر علم و پژوهش ایجاد کرد؛ آشنا شود.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اعلام اینکه هماکنون حدود ۳۰ درصد اعضای هیئت علمی و دانشمندان ما در فعالیتهای علمی بین المللی مشارکت فعال دارند؛ گفت: همکاری و فعالیت علمی مشترک با دانشمندان سایر نقاط دنیا باعث اثرگذاری بیشتر علمی جمهوری اسلامی ایران در دنیا میشود و رشد علمی در داخل نیز تقویت میشود.
وی با تأکید بر اینکه میزان اثربخشی علم به دایره انتشار آن بستگی دارد، گفت: در مباحث علم و فناوری هر چقدر دانستنیها و دستاوردها را به دیگران معرفی کنیم و در اختیار دیگران قرار دهیم به همان اندازه میتوانیم از علم و فناوریهای نو استفاده کنیم.
زلفیگل اظهار داشت: دانشگاهها نردبان دانایی جامعه هستند و اگر مسیر تعامل علمی با دنیا از طریق دانشگاهها گسترش یابد، میتوانیم مرجعیت علمی کشور در دنیا را به سایر زمینههای دیگر نیز تسری دهیم.
وی اظهار داشت: اگر سطح تعامل علمی و فناوری ما با دنیا در حد مطلوب باشد و بتوانیم از آخرین دستاوردهای علمی و فناوری دنیا استفاده کنیم، هرگز به خامفروشی و خامسوزی رو نمی آوریم و منابع کشور را با استفاده از دانش و فناوری روز دنیا به بهترین نحو ممکن مورد استفاده قرار میدهیم که عملکرد این چنینی قطعاً به نفع نسل آینده کشور نیز خواهد بود.
وزیر علوم تأکید کرد: در مباحث علمی و فناوری شیوههای ثابت و مشخصی در کل دنیا حاکم است و ما باید از این تجربیات دنیا در مباحث علم و فناوری استفاده کنیم هر چند در بحث شیوه اجرایی آن با توجه به اقتضائات بومی میتوانیم تغییرات و شرایط مورد نظر خود را لحاظ کنیم.
زلفیگل به استفاده مشترک از ظرفیت آزمایشگاههای مرجع دنیا، مجلات معتبر بین المللی و انتشار کتابهای علمی توسط انتشارات جهانی و به صورت مشترک با دانشمندان دنیا به عنوان زمینههای افزایش تعامل علمی با دنیای اشاره کرد و گفت: باید قوانین و مقررات همکاریهای علمی را بروز رسانی کنیم تا زمینه همکاری علمی دانشگاهها و اعضای هیئت علمی آسانتر از گذشته شود.
وزیر علوم گفت: بیش از ۸۰ هزار نفر عضو هیأت علمی مشغول فعالیت علمی پژوهشی در کشور هستند که اگر هر یک از اعضای هیئت علمی فقط با یک عضو هیأت علمی یا با یک گروه پژوهشی از سایر کشورهای دنیا، تعامل همکاری داشته باشد سطح بالایی از مشارکت علم و فناوری را شاهد خواهیم بود و از این حیث خواهیم توانست دستاوردهای زیادی را در زمینه انتقال و کسب فناوریهای نو به کشور داشته باشیم.
زلفی گل همچنین گفت: برای استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی از فرصتهای مطالعاتی، حضور اعضای هیئت علمی ایرانی در دانشگاههای خارجی و همایشهای بین المللی و حضور اعضای هیئت علمی و دانشمندان خارجی در همایشهای ایرانی باید شرایط تسهیل شود. در این زمینه با استفاده از تجربیات کرونا و بهرهگیری از شیوه برگزاری آموزشهای غیرحضوری لزومی به برگزاری کارگاههای حضوری با حضور فیزیکی افراد نیست و میتوان به راحتی هر ساله شاهد برگزاری چندین کارگاه آموزشی با اساتید معتبر دنیا برای هر گروه آموزشی به شکل غیر حضوری باشیم.
وی گفت: بیش از ۱۸۴۰ مجله علمی پژوهشی در کشور در حال انتشار است که ما اگر سالانه فقط چند درصد از این تعداد را در نمایههای معتبر بین المللی وارد کنیم خواهیم توانست دستاوردهای فراوان علمی و پژوهشی کشور خود را در سطح دنیا معرفی و جایگاه علمی کشور را ارتقا ببخشیم و همچنین زمینه همکاریهای علمی بیشتر برای اعضای هیئت علمی و دانشگاهی کشور را فراهم کنیم.
وزیر علوم با اشاره به فعالیت بیش از ۸۰ هزار عضو هیئت علمی و تحصیل ۸۰۰ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها گفت: اگر امکان همکاری مشترک اعضای هیئت علمی فقط با یک عضو هیأت علمی دنیا فراهم باشد، دانشجویان تحت راهنمایی این اعضای هیئت علمی امکان گستردهای را برای همکاری علمی با دانشمندان تراز اول دنیا خواهند داشت و ما شاهد هستیم که برخی از اعضای هیئت علمی حتی با بیش از ده نفر از همکاران خود در دنیا تعامل علمی دارند که این شیوهها باید برای اعضای هیئت علمی جوانان آموزش داده شود.
وزیر علوم تأکید کرد: تجربیات دانشگاههای موفق در زمینه تعامل و همکاری علمی با دانشگاهها و پژوهشگاههای دنیا باید به شکل شیوهنامههای ابلاغی و همچنین برگزاری کارگاههای آموزشی برای سایر دانشگاهها و اعضای هیئت علمی منتقل شود تا شاهد رشد روزافزون تعاملات علمی در دنیا و اثربخشی آن باشیم.
وی همچنین بر ضرورت تدوین سند نظام ملی نوآوری تاکید کرد.