خبرگزاری مهر، گروه استانها - آناهیتا رحیمی: قصه پر تکرار عدم مناسب سازی معابر شهری برای افراد معلول، سال‌های متمادی است که از سوی معلولان در کلانشهر تبریز مطرح می‌شود اما تاکنون اقدامات قابل توجهی در این راستا انجام نگرفته است.
این در حالی است که ۸۰ هزار و ۳۱۳ نفر معلول، تحت پوشش سازمان بهزیستی در استان آذربایجان شرقی وجود دارد اما دشواری‌هایی که هر لحظه با آنهاست تمامی ندارد و از مهم‌ترین علل آن، بی توجهی به مشکلات این قشر است.
افزایش توجه به مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولین حسی و حرکتی
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تبریز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: یکی از اولین موضوعاتی که به اتفاق نظر اعضای شورای شهر در دستور کار اولین جلسات کمیسیون‌های تخصصی شورای اسلامی شهر قرار دادیم، بحث تشکیل جلسات هم اندیشی با حضور متخصصان امر و نمایندگان جامعه معلولان در خصوص تدوین شیوه نامه‌ای اجرایی و جامع بوده، که از سویی شهرداری تبریز را متذکر به افزایش توجه به مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولین حسی و حرکتی نموده و از سویی دیگر ضوابط و اولویت‌های اقدام را تعیین نماید.
حکیمه غفوری ادامه داد: این فرآیند در نهایت، پس از تشکیل جلسات متناسب و انجام بازدیدهای میدانی مکرر اعضای کمیسیون و کارشناسان از فضاهای مختلف شهری، منجر به تدوین و تصویب شیوه نامه‌ای تحت عنوان مناسب سازی فضاهای شهری برای سهولت استفاده معلولین و جانبازان گردید.
وی افزود: در نهایت دستورالعمل فوق به شهرداری تبریز ابلاغ گردیده و شهرداری تبریز بر همین اساس، ساختاری برای تحقق این شیوه نامه و تسریع در اقدامات در سطوح معاونت‌های عمرانی و شهرسازی مناطق ۱۰ گانه تبریز ایجاد نموده و مناطق بر اساس اولویت‌ها، پروژه‌های مناسب سازی فضاهای شهری منطقه خود را به همراه ردیف اعتباری، در بودجه ۱۴۰۱ لحاظ کرده‌اند.
این پروژه مهم از فصل کاری پیش رو با جدیت دنبال می‌شود
این عضو شورای اسلامی شهر تبریز توضیح داد: البته ناگفته نماند که در دوره‌های گذشته مدیریت شهری نیز، اقدامات مستمری از سوی کارگروه واحدی بنام کارگروه مناسب سازی شهر برای معلولین و جانبازان انجام گرفته است.
فضاهای مناسب شهری برای تردد و گذران اوقات فراغت معلولین و جانبازان در شهر تبریز بالاتر از ۲۰ درصد نیست
وی افزود: اما باید چنین گفت که علیرغم اقدامات انجام یافته، به جرأت می‌توان گفت که فضاهای مناسب شهری برای تردد و گذران اوقات فراغت معلولین و جانبازان در شهر تبریز، بالاتر از ۲۰ درصد نیست.
غفوری در پایان گفت: لذا امیدواریم به لطف الهی، این پروژه مهم و ضروری را از فصل کاری پیش رو با جدیت دنبال کرده و عمده فضاهای شهری تبریز را برای تسهیل در عبور و مرور و استفاده این عزیزان آماده نمائیم.
توانبخشی فرآیندی پویا و هدفمند است
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: تعریف توانبخشی براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، فرآیندی است پیش رونده، پویا، هدفمند و غالباً محدود به یک دوره زمانی که به افراد دارای ناتوانی این توانایی را می‌دهد تا به سطح عملکردی مطلوب ذهنی، جسمی و اجتماعی دست یابند.
فرگل صحاف ادامه داد: این فرآیند با تأمین و در اختیار گذاشتن ابزار، امکانات و تسهیلاتی جهت تغییر زندگی به منظور افزایش کیفیت زندگی از طریق جبران محدودیت عملکردی یا نقص عملکردی و نیز تسهیلاتی برای تطابق یا متناسب سازی مجدد محیط زندگی و اجتماعی انجام می‌شود.
وی در رابطه با دفاتر حوزه توانبخشی سازمان بهزیستی توضیح داد: این معاونت شامل سه دفتر امور مراکز توانبخشی مراقبتی، دفتر امور توانبخشی روزانه و توانپزشکی و هم‌چنین دفتر توانمندسازی معلولین است.
صحاف به دفاتر امور مراکز توانبخشی مراقبتی اشاره کرده و گفت: دفتر مراکز توانبخشی و مراقبتی یکی از دفاتر سه گانه معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور است و با تبعیت از رویکردی کاملاً تخصصی و متناسب با نیازهای گروه هدف تلاش می‌کند تا خدمت رسانی به سالمندان, بیماران روانی مزمن, افراد دارای معلولیت ذهنی, جسمی-حرکتی، اختلال طیف اتیسم و چند معلولیتی را درقالب مراکز شبانه روزی، تیم‌های ارائه خدمات توانبخشی در منزل وتوانبخشی مبتنی بر خانواده عملی سازد.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی بیان کرد: فعالیت‌های این دفتر در محورهای خدمات توانبخشی و مراقبتی در مراکز شبانه روزی، ارائه خدمات توانبخشی در منزل و ارائه خدمات مراقبتی در منزل، ساماندهی افراد مجهول الهویه مقیم مراکز شبانه روزی و خدمات توانبخشی اجتماعی (کمک هزینه مستمری و حق پرستاری) می‌باشد.
وی افزود: دفتر امور توانبخشی روزانه و توانپزشکی مسئولیت امور توانبخشی گروه‌های مختلف معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن را در بخش‌های خدمات توانبخشی پزشکی، حرفه‌ای و ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی در قالب مراکز روزانه (مراکز روزانه ویژه افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی، ذهنی، اوتیسم، سالمندان، اختلالات بلع ودهان، بینایی، شنوایی، حرفه آموزی، کارگاه‌های تولیدی حمایتی و پشتیبانی شغلی) به عهده دارد.
تأمین وسایل کمکی و اندام‌های مصنوعی معلولین
صحاف ادامه داد: هم‌چنین این دفتر فعالیت‌هایی از جمله تأمین وسایل کمک توانبخشی، تأمین وسایل کمکی و اندام‌های مصنوعی معلولین، ارائه خدمات توانپزشکی از طریق خرید خدمت، کمک به کودکان ناشنوای نیازمند کاشت حلزون، تأمین وسایل بهداشتی معلولین را به افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان ارائه می‌نماید.
وی، توانمند سازی را فرآیندی دانست که به یک فرد یا یک سیستم قدرت و اختیار می‌دهد و افزود: برای افراد معلول، توانمندسازی به معنی خود مختاری وخودسرپرستی است که در این فرآیند آنان با استفاده از ظرفیت‌های موجود، کشف منابع و حمایت‌های هدفمند و ساختارمند به خودباوری می رسند و فرصت لازم برای مشارکت اجتماعی و قدرت لازم برای انتخاب و اقدام در عرصه‌های گوناگون را به دست می‌آورند.
۸۰ هزار و ۳۱۳ نفر معلول تحت پوشش در استان آذربایجان شرقی
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی گفت: فعالیت‌های این دفتر شامل توانبخشی مبتنی بر جامعه، دسترسی و مناسب سازی و توانبخشی اجتماعی و حمایت‌های رفاهی (کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان معلول نیازمند، کمک هزینه تحصیلی دانشجویان معلول دانشگاه‌های دولتی، ساماندهی مبتلایان به اختلال متابولیک، طرح ارتقای توانمندی معلولان، کمک هزینه ایاب و ذهاب معلولان، استخدام ۳ درصد افراد دارای معلولیت، بازنشستگی پیش از موعد افراد دارای معلولیت، اعطای پلاک ویژه خودروی معلولین و معافیت سربازی می‌باشد.
صحاف، تعداد کل معلولین تحت پوشش را ۸۰ هزار و ۳۱۳ نفر معرفی کرده و افزود: از این تعداد، ۴۳ هزار و ۶۹۳ نفر دارای معلولیت شدید و خیلی شدید و ۳۶ هزار و ۶۲۰ نفر نیز دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
تعداد معلولین جسمی و حرکتی در استان آذربایجان شرقی، ۳۷ هزار و ۴۰ نفر است که از این تعداد، ۱۵ هزار و ۸۲۷ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۲۱ هزار و ۲۱۳ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است
وی ادامه داد: تعداد معلولین جسمی و حرکتی در استان آذربایجان شرقی، ۳۷ هزار و ۴۰ نفر است که از این تعداد، ۱۵ هزار و ۸۲۷ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۲۱ هزار و ۲۱۳ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
صحاف گفت: تعداد معلولین بینایی در استان آذربایجان شرقی، ۱۱ هزار و ۱۲۱ نفر است که از این تعداد، ۵ هزار و ۴۵ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۶ هزار و ۷۶ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: تعداد معلولین ذهنی در استان آذربایجان شرقی، ۱۹ هزار و ۹۹۴ نفر است که از این تعداد، ۹ هزار و ۹۸۰ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۱۰ هزار و ۱۴ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
وی افزود: تعداد معلولین روانی در استان آذربایجان شرقی، ۵ هزار و ۲۹۳ نفر است که از این تعداد، ۳ هزار و ۲۰۴ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۲ هزار و ۸۹ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
صحاف گفت: تعداد معلولین شنوایی در استان آذربایجان شرقی، ۱۳ هزار و ۴۵۲ نفر است که از این تعداد، ۵ هزار و ۹۹۱ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۷ هزار و ۴۶۱ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
وی افزود: تعداد معلولین صوت و گفتار در استان آذربایجان شرقی، ۵ هزار و ۴۶۶ نفر است که از این تعداد، ۲ هزار و ۷۴۶ نفر دارای معلولیت خیلی شدید و شدید و ۲ هزار و ۷۲۰ نفر دارای معلولیت خفیف و متوسط است.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی بیان کرد: ۵۳ هزار و ۹۸ نفر دارای معلولیت دریافت کننده کمک هزینه نگهداری (مستمری) و یک هزار و ۱۸۸ نفر دارای معلولیت دریافت کننده کمک هزینه حق پرستاری ضایعه نخاعی است.
یک هزار و ۴۴۶ نفر، دریافت کننده کمک هزینه حق پرستاری
صحاف توضیح داد: یک هزار و ۴۴۶ نفر دارای معلولیت دریافت کننده کمک هزینه حق پرستاری و مددکاری افراد دارای معلولیت در خانواده است که ۱۴۹ نفر، نیز دارای معلولیت بهره مند از معافیت سربازی است.
وی افراد بهره‌مند از پلاک خودروی معلولین را ۲۱ نفر اعلام کرده و گفت: ۲۸۸ نفر دارای معلولیت بهرمند از کمک هزینه مناسب سازی منزل و خودرو و یک هزار و ۴۴۶ نفر نیز دارای معلولیت بهرمند از کمک هزینه ایاب و ذهاب معلولین و هم‌چنین ۶۴۰ نفر، دارای معلولیت بهرمند از کمک هزینه دانشجویی می‌باشد.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی، با اشاره به وجود ۴۴ مرکز شبانه روزی در استان آذربایجان شرقی توضیح داد: تعداد مراکز شبانه روزی افراد دارای معلولیت ذهنی، ۱۷ مرکز است که (دو مرکز زیر ۱۴ سال و ۱۵ مرکز بالای ۱۴ سال) می‌باشد.
صحاف ادامه داد: ۷ مرکز شبانه روزی بیماران روانی مزمن، ۱ مرکز شبانه روزی افراد دارای معلولیت جسمی، ۱ مرکز اقامت موقت افراد دارای اختلال طیف اوتیسم، ۵ خانه شبانه روزی افراد دارای معلولیت ذهنی، ۴ خانه حمایتی شبانه روزی بیماران روانی مزمن در استان آذربایجان شرقی وجود دارد که تعداد مقیمان مراکز شبانه روزی استان نیز به ۲ هزار و ۲۸۵ نفر می‌رسد.
۲۳ مرکز روزانه ذهنی در استان آذربایجان شرقی
وی افزود: ۸۸ مرکز روزانه، ۲۳ مرکز روزانه ذهنی، ۱۳ مرکز روزانه جسمی حرکتی، ۵ مرکز روزانه اوتیسم، ۱۳ مرکز روزانه حرفه آموزی، ۱۰ کارگاه تولیدی حمایتی، ۷ مرکز روزانه شنوایی، ۹ مرکز روزانه سالمند و ۳ مرکز روزانه پشتیبانی شغلی در استان آذربایجان شرقی وجود دارد.
صحاف بیان کرد: تعداد مراکز روزانه چندمعلولیتی، اختلالات بلع و دهان، بیماران روانی مزمن، بینایی و ضایعه نخاعی هر کدام یک مرکز در استان آذربایجان شرقی است.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی گفت: ۴ هزار و ۱۶۲ نفر تعداد خدمت گیرندگان از مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی است که تعداد ۳۰۰ نفر از خدمات مراکز پشتیبانی شغلی در شهرستان تبریز بهره مند می‌گردند.
نظارت بر جذب و هزینه کرد اعتبارات استانی
وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اقدامات مناسب سازی شهری، پاسخ داد: پیگیری الزامات مناسب سازی از طریق برگزاری جلسات ستاد و پیگیری جلسات مربوطه، برگزاری جلسات کمیته تخصصی ذیل ستاد مناسب سازی، نظارت بر جذب و هزینه کرد اعتبارات استانی و ذیل مناسب سازی، ارائه مشاوره و راهنمایی‌های تخصصی برای دستگاه‌ها و نهادهای عمومی و اماکن و ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها و پیگیری مرتفع نمودن مشکلات مربوطه از اقدامات انجام گرفته در این راستاست.
صحاف در پایان گفت: پیگیری تشکیل کمیته نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولین و شرکت در جلسات شورای برنامه ریزی استان در خصوص پیگیری قانون نیز از دیگر اقدامات انجام گرفته است که نظارت بر موارد ذیل قانون اعم از ماده ۱۵ با سهمیه ۳ درصدی، ماده ۲۵، مالیات، ماده ۷، بازنشستگی پیش از موعد و ماده ۱۸، کسر ساعات کاری است.
یکی از نابینایان در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: متأسفانه شهر ما برای رفت و آمد افراد نابینا مناسب نیست و همواره در رفت و آمد با مشکلات بسیاری روبرو هستیم و بدون سرویس، نمی‌توانیم در شهر رفت و آمد کنیم.
معانی ادامه داد: من همواره موقع رد شدن از خیابان، منتظر می‌مانم تا کسی به کمک من بیاید چرا که به تنهایی نمی‌توانم از خیابان عبور کنم و برای همین، مسئولان باید فکری به حال ما بکنند.
وی افزود: رفت و آمد افراد معلول و نابینا در کلانشهر تبریز به سختی انجام می‌شود و هر لحظه خطر، آنها را تهدید می‌کند.
در حال حاضر، سالهاست که مناسب سازی معابر شهری برای معلولین در کلانشهر تبریز، راه به جایی نبرده و موجب نارضایتی معلولین شده است اما به گمان می‌رسد اگر مناسب سازی معابر شهری به عنوان یک مطالبه عمومی مطرح شود، شاید در اولویت مسئولان قرار بگیرد تا بدین گونه مشکلات معلولان حل و فصل شود.