خبرگزاری مهر – گروه استان ها: استان فارس با داشتن بیش از ۱۰ میلیون هکتار عرصه جنگلی، ۱۸ درصد از جنگل های کشور را شامل می شود و رتبه نخست از نظر میزان سطح جنگل ها را داراست.
مساحت جنگل های این استان به تنهایی با وسعت جنگل های سه استان شمالی کشور برابری می کند. وجود گونه‌های مختلف درختان جنگلی در رشته‌کوه‌های زاگرس در استان فارس به اهمیت این منطقه افزوده است. جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از منتهی‌الیه شمال غربی ایران آغاز و به جنوب غرب ایران می‌رسد.
با وجود تمامی این ظرفیت ها فارس از داشتن حداقل امکانات اطفای حریق محروم است.
۵۳۱ فقره آتش سوزی
فارس در ۶ ماه نخست سال با تعداد ٥٣١ فقره آتش سوزی و ۳۰ هزار هکتار مساحت درگیر آتش، بهار و تابستانی سوزان را پشت سر گذاشت. ۹۸ درصد این آتش سوزی ها بر اثر عامل انسانی رخ داد و ۹۰ درصد این آتش سوزی ها عمدی صورت گرفته و تنها ۲ درصد این آتش سوزی ها به دلایل طبیعی رخ داده است.
امسال تعداد آتش سوزی ها در شش ماه اول سال در کل استان ۵۳۱ فقره بود و بیشترین آتش سوزی از نظر تعداد در ممسنی، فیروزآباد و شیراز و از نظر وسعت در برگیری در فیروزآباد، شیراز و مرودشت رخ داد.
مساحتی حدود ۳۰ هزار و ۹۰۰ هکتار از جنگل ها و مراتع فارس در شش ماه اول سال با شدت ١٠ تا ٦٥ درصد درگیر حریق و آتش سوزی شد که خسارات آتش سوزی های بسته به شدت و پوشش و تراکم گیاهی آن منطقه متفاوت بود.
بنا بر گزارش اداره منابع طبیعی فارس این آتش سوزی ها در مدت مشابه خود در سال گذشته به یک سوم کاهش پیدا کرده و از نظر تعداد نیز ۱۰ درصد کمتر از مدت مشابه پارسال بوده است.
بر این اساس کارشناس حوزه محیط زیست بر این باورند که از بین رفتن پوشش های گیاهی در این آتش سوزی ها در آینده فارس را در حوزه های مختلف از جمله تغییر اقلیم، اختلاف شدید درجه دما در روز و شب، فرسایش خاک و ... با مشکلات زیادی روبه رو خواهد کرد.
البته کارشناسان محیط زیست اعتقاد دارند که رویش یک گیاه در مناطقی که دچار آتش سوزی شده اند به سالیان سال نیازمند است.
با آغاز فصل بهار ، مخاطرات اتش سوزی جنگل نیز دامن گیر فارس می شود از این رو به نظر می رسد باید هرچه سریعتر نسبت به تجهیز امکانات اطفای حریق اقدامات مناسب صورت گیرد و در عین حال پیشگیری های لازم نیز برای کاهش این معضل زیست محیط انجام داد.
یک کارشناس حوزه محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه میزان قابل توجهی از آتش سوزی ها در عرصه های منابع طبیعی منسا انسانی دارد، گفت: متاسفانه همین سهل انگاری های مردم در فصول گرم باعث آتش سوزی های گسترده در عرصه های جنگلی فارس شده به گونه ای که در این آتش سوزی ها میزان قابل توجهی از پوشش های گیاهی و درختان از بین رفته است.
علمدار علمداری با بیان گوشه ای از مشکلات به وجود آمده با از بین رفتن پوشش های گیاهی در استان توضیح داد: برای رویش یک گیاه بعضا به سالیان سال زمان نیازمندیم از این رو نباید اجازه داد درختانی با قدمت زیاد اینگونه راحت از بین بروند.
اقدام مناسبی برای جایگزینی نهال جدید با درختان سوخته نمی شود
وی با اشاره به سوختن تعداد قابل توجهی از درختان کهنسال فارس بیان کرد: بعد از اینکه آتش سوزی رخ می دهد متاسفانه از سوی دستگاه های ذی ربط اقدام مناسبی برای جایگزینی نهال های دیگر یا انجام نمی شود یا اگر هم انجام می شود چشمگیر نیست که بتواند جبران کند.
این کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: البته در برخی از مواقع دستگاه های ذی ربط اقدام به کشت گونه های غیربومی در برخی از این مناطق می کنند که متاسفانه این موضوع علمی نیست و می تواند مشکل ساز شود.
علمداری افزود: حتما نیاز نیست که نهال های جایگزین کاشته شود بلکه می توان با مراقبت از ریشه های درختانی که دچار آتش سوزی شده اند شرایط را برای احیای آن درخت فراهم کرد.
وی گفت: این جنگل‌ها خدمات زیادی را به مردم می‌دهند که به عنوان نمونه می‌توان به جلوگیری از فرسایش خاک، جلوگیری از ورود ریزگردها به استان، اکسیژن دهی و … اشاره کرد که البته تنها نمونه‌هایی از ارمغان جنگل‌های زاگرس هستند.
۴۰درصد از آب کشور از طریق جنگل‌های زاگرس تأمین می‌شود
یک کارشناس دیگر حوزه محیط زیست نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: ۴۰درصد از آب کشور از طریق جنگل‌های زاگرس تأمین می‌شود و مهمترین رودهای کشور از جمله رود کارون، قره غاج، کرخه و… از زاگرس تغذیه می‌کنند و آب برخی استان‌های کشور به ویژه مناطق مرکزی، غربی و استان‌های جنوبی کشور از زاگرس تأمین می‌شود.
علی اکبر کاظمینی با اشاره به اینکه برای اینکه گونه‌های حیوانی و گیاهی جایگزین گونه‌های از دست رفته شوند به صدها سال نیاز است، افزود: متاسفانه علاوه بر از بین رفتن پوشش های گیاهی این آتش سوزی ها باعث کوچک شدن و ناامن شده زیستگاه ها برای حیات وحش شده است.
وی با تاکید بر اینکه باید برای جایگزین کردن درختانی که در این آتش سوزی ها از بین می روند تدابیری اتخاذ شود، ادامه داد: این بدان معنا نیست که در یک آتش سوزی یک درخت از بین می رود و تمام، نه اینگونه نیست از بین رفتن پوشش های گیاهی در استان به طور حتم در آینده مشکلات زیادی را از لحاظ هوا و... برای فارس به همراه خواهد داشت.
در دیگر نقاط دنیا زمانی که جنگلی طعمه حریق می‌شود سازمان‌های ذی‌ربط برای احیای آن دست به کار می‌شوند و نهال می‌کارند. محیط زیست و منابع طبیعی باید جوابگو باشد که برای جنگل‌های سوخته فارس چه کارهایی انجام داده است این کارشناس حوزه محیط زیست توضیح داد: در حال حاضر تمام دریاچه های استان فارس به طور کامل خشک هستند و شاهد تغییر اقلیم در سطح استان هستیم و حتی ورود کویر نیز به استان نیز نگران کننده است با این وجود نباید اجازه داد که به همین راحتی پوشش های گیاهی از بین برود.
کاظمینی گفت: در دیگر نقاط دنیا زمانی که جنگلی طعمه حریق می‌شود سازمان‌های ذی‌ربط برای احیای آن دست به کار می‌شوند و نهال می‌کارند. محیط زیست و منابع طبیعی باید جوابگو باشد که برای جنگل‌های سوخته فارس چه کارهایی انجام داده است.
به گزارش مهر، با توجه به شرایط استان فارس در حوزه آتش سوزی منابع طبیعی و عرصه های زیست محیطی، به نظر می رسد دستگاه های متولی باید اقدامات جدی تر برای بهبود عرصه های جنگلی و طبیعی استان انجام دهند.
بارش های چند ماهه اخیر مراتع استان فارس را برای ایام بهار سرسبز تر و غنی تر می کند از این رو آتش سوزی های احتمالی ماه های آینده می تواند گستره قابل توجهی را شامل شود.
از دیگر سو دغدغه متولیان امر برای احیای جنگل های سوخته و نهال کاری می تواند مرهمی بر زخم عرصه های طبیعی فارس شود.