خبرگزاری مهر - گروه استانها: محله خط ۴ حصار کرج با مساحت ۳۷.۵ هکتار در طرح تفصیلی در شمال شرق کلان‌شهر کرج در کوهپایه‌های البرز و مجاورت جاده چالوس و جاده کرج به بیلقان واقع شده است. حد این محله از شمال به جاده چالوس، از غرب به بوستان طبیعت و از جنوب و شرق به ارتفاعات البرز تعیین و محدود می‌شود.
کمتر کسی است که نام خط ۴ حصار کرج را شنیده باشد و کوچه‌های باریک، خانه‌های ناپایدار و لرزان بنا شده روی کوه برایش تداعی نشود. خانه‌هایی که با ضعیف‌ترین طوفان ویران می‌شوند، حوادثی مانند زلزله، رانش زمین، آتش‌سوزی که جای خود دارد، ضمن اینکه در این مواقع نیروهای امداد و نجات برای رسیدن به محل حادثه با چالش فراوان روبه‌رو می‌شوند، چراکه خانه‌های این محلات یک‌شبه و بدون اصول مهندسی ساخته شده است.
بافت کالبدی محله خط ۴ حصار سه شاخصه فرسودگی را دارد که به شرح ذیل است؛
۱. بلوک‌هایی با بیش از ۵۰ درصد قطعات کمتر از ۲۰۰ مترمربع
۲. بلوک‌هایی که بیش از ۵۰ درصد بناهای آن فرسوده (فاقد سیستم سازه‌ای) و به عبارتی ناپایدار و غیراستاندارد باشند.
۳: بلوک‌هایی که بیش از ۵۰ درصد برِ آنها کمتر از ۶ متر باشد.
خانه‌های خط ۴ حصار کرج لرزان و به شدت ناپایدار است
محمد آئینی، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خانه‌های خط ۴ حصار کرج لرزان و به شدت ناپایدار است، چراکه این محلات قبل از انقلاب شکل گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه آلام و دردهای مردم این منطقه بسیار است، تصریح کرد: بر این اساس وظیفه مسئولان ذی‌ربط رسیدگی و حضور در این خانه‌هاست تا از نزدیک درد و رنج مردم را به خوبی حس و راهکار اساسی در جهت رفع نوسازی و بهسازی ارائه دهند؛ نگاه دولت و جمهوری اسلامی ایران به این مناطق روشن است و سند ملی بازآفرینی شهری به صراحت ساماندهی این مناطق را تصریح می‌کند.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ادامه داد: با توجه به وضعیت ناپایدار موجود در خط ۴ حصار کرج وظیفه ما حفاظت از جان انسان‌ها است و باید در جهت تسریع ساخت و ساز مجدد منازل مردم این منطقه به صورت جهادی تلاش کنیم.
وی بیان کرد: با شیوه‌های معمول اداری این مشکل حل نمی‌شود و تمام دستگاه‌ها باید با جان و دل کمک کنند؛ به تعداد محلاتی که در استان البرز و شهر کرج به عنوان محلات کمتر برخوردار مطرح هستند، متناظراً محلات برخوردار نیز، وجود دارد و محله عظیمیه می‌تواند معین منطقه زورآباد یا خط ۴ حصار باشد.
آئینی ادامه داد: گروه‌های جهادی، مساجد و پایگاه‌های بسیج می‌توانند در محلات برخوردار شکل بگیرند و به مردم مناطق کمتر برخوردار کمک کنند؛ باید واحد به واحد و پلاک به پلاک این محلات ورود کنیم، وقتی به این عرصه وارد می‌شویم مشکلات فکری، اشتغال، بهداشت، معیشت و … نمایان می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس دفاتر تسهیلگری و خانه‌هایی همچون امداد، احسان، هلال، اوقاف و رضوی جهت دریافت سند مالکیت و پروانه ساخت منازل فرسوده گام بردارند تا امر نوسازی سریع‌تر انجام شود.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه پروژه مشترک بازآفرینی شهری برای ۴۲ محله استان تعریف شده است، تصریح کرد: کمیته امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی، بسیج سازندگی، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و بنیاد مستضعفان در صف مقدم این مهم قرار گیرند، چراکه باید با مردم همگام شوند؛ بر این اساس مسئولیت اصلی کار در استان با استاندار البرز و در شهرستان‌ها با فرمانداران است.
وی متذکر شد: وظایفی در ستاد بازآفرینی استان و شهرستان تعریف شده است که در راستای آن باید مشکلات و موانع حل و تعریف پروژه‌ها و پیگیری ماهانه نیز، انجام شود.
خط ۴ حصار کرج یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق بازآفرینی شهری
محمدرضا صفایی‌فر، معاون بازآفرینی شهری و مسکن اداره کل راه و شهرسازی البرز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در این باره اظهار کرد: خط ۴ حصار کرج یکی از مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین مناطق بازآفرینی شهری دارای بافت فرسوده است که جمعیتی بالغ بر ۴ هزار خانوار در آن سکونت دارند.
وی با اشاره به تلاش شرکت بازآفرینی شهری برای احیای بافت‌های فرسوده بیان کرد: در جلسه اخیر ستاد بازآفرینی استان که در استانداری البرز برگزار شد، مقرر شد شهرداری‌ها و شوراهای شهرستان‌ها امکانات و شرایط لازم را برای سرمایه‌گذاران در زمینه ساخت و ساز در حوزه‌های بازآفرینی و بافت‌های فرسوده فراهم کنند؛ بر این اساس برای احیای بافت‌های فرسوده باید مردم را توجیه کنند تا قطعات ریزدانه تخریب و تجمیع و در نهایت به قطعات مناسبی تبدیل شوند.
صفایی‌فر خاطرنشان کرد: از این رو به منظور تسهیلگری در امر ساخت و ساز بناهای فرسوده تسهیلات قابل ملاحظه‌ای پرداخت خواهد شد و متولیان امر در راستای افزایش سقف تسهیلات با نرخ سود پایین‌تر گام برمی‌دارند؛ یکی دیگر از مباحث مطرح شده تعامل فی مابین اداره ثبت استان با اداره راه و شهرسازی در حوزه املاک حقوقی در حال پیگیری است تا معضل اسناد ثبتی این قطعات تعیین تکلیف شود.
وی ادامه داد: بر این اساس شهرداری موظف شده با نامه اداره ثبت که این کار در دست اقدام است، مجوزهای ساخت و ساز را صادر نماید؛ با این روند اگر مشکل اسنادی این عرصه‌ها تعیین تکلیف شود به تبع، مشکل مالکیتی افراد مشخص و از همه مهم‌تر امکان سرمایه‌گذاری و ساخت و ساز نیز، فراهم می‌شود.
معاون بازآفرینی شهری و مسکن اداره کل راه و شهرسازی البرز با اشاره به اینکه بسیاری از خانواده‌های ساکن در خط ۴ حصار کرج از ابتدای انقلاب در این منطقه سکونت گزیدند، بیان کرد: بسیاری از ساخت و سازها غیرمجاز بوده، اما برای ارتقا کیفیت زندگی ساکنان این منطقه پروژه‌های همچون مرکز بهداشت، مرکز امداد و نجات، کانکس نیروی انتظامی و احداث کلانتری تعریف شده است که در مرحله بهره‌برداری است.
وی در خصوص منازل در حال تخریب و ناپایدار منطقه ۴ حصار کرج، خاطرنشان کرد: در جلسه ستاد بازآفرینی استان که با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و استاندار البرز برگزار شد، یک تعداد از انبوه‌سازان و سازندگان به نامِ استان برای رفع این مشکل حضور داشتند؛ استاندار البرز مواردی را در جلسه تبیین و عنوان کردند به عنوان نماینده دولت در تلاش‌اند امکانات لازم را در جهت رفع مشکلات مردم فراهم کنند.
صفایی‌فر متذکر شد: طبیعی است در طول زمان افراد متناسب با شرایط، امکانات، تفکرات و امکانات مالی سرپناهی را برای خود در منطقه یادشده بنا نهادند که از کیفیت و استاندارهای لازم برخوردار نیست؛ براین اساس یکی از اقدامات وزارت راه و شهرسازی و به تبع آن شرکت بازآفرینی شهری کشور بحث ارتقا کیفیت ساخت و سازها است. منازل با مساحت کم و قطعات ریزدانه به صورت مشارکتی در اختیار سرمایه‌گذار قرار داده می‌شود، از این رو وام ودیعه مسکن برای ساکنان در نظر گرفته شده است تا پایان ساخت منازل، مکانی برای سکونت اجاره کنند.
کودکان بازمانده از تحصیل در منطقه خط ۴ حصار فراوان هستند
نعیمه اسماعیل‌زادگان مدیر دفتر تسهیلگری محله خط ۴ حصار و حصار پایین کرج در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره مشکلات خط ۴ حصار کرج اظهار کرد: دفتر تسهیلگری از مهر ماه سال ۹۹ فعالیت خود در محله خط ۴ حصار آغاز کرده است. بر این اساس در ابتدا با برگزاری نشست‌هایی با مردم محله و نماینده اقشار مختلف مانند معتمدین، کسبه، بانوان، آقایان، نوجوانان، جوانان، دانشجویان، معلولین و حتی کودکان به احصاء مشکلات پرداختیم. هر گروهی مشکلات و مسائل خود را مطرح و در نهایت کارشناسان دفتر توانستند، پانزده مسئله اصلی را دسته‌بندی کنند و در نشست‌های بعدی نهادهای مسئول و ظرفیت‌هایی که در راستای حل مسائل وجود داشتند، شناسایی شدند.
وی تصریح کرد: سپس در جلسات آتی با توجه به فاکتورهای ضرورت و زمان حل مسئله، اولویت بندی شدند و ۵ مسئله اصلی همچون نداشتن سند مالکیت، ضعف زیرساخت‌های شهری، وجود مخروبه‌ها و نخاله‌های ساختمانی و تجمع زباله‌ها، مسائل آموزشی و نبود الگوی مناسب گذران اوقات فراغت مطرح شدند. علاوه بر مشکلات یادشده عواملی مانند خریدوفروش مواد مخدر، نبود امنیت، بیکاری و کمبود سرانه‌های خدمات شهری و … مزید بر علت شده است.
مدیر دفتر تسهیلگری محله خط ۴ حصار و حصار پایین کرج با بیان اینکه نداشتن سند مالکیت بزرگترین مشکل و چالش و مانع حل سایر مشکلات است، گفت: چراکه عرصه این محله در مالکیت اداره راه و شهرسازی استان البرز است و تا زمانی که این زمین‌ها و عرصه در مالکیت شهرداری نباشد شهرداری نمی‌تواند خدماتی به مردم منطقه ارائه دهد، از این رو انتقال سند گام اول حل مشکلات است.
وی اظهار کرد: پیگیری‌های لازم برای حل مشکلات یاد شده و انتقال سند به شهرداری، از تمام نهادهای درگیر این مسئله حتی وزیر راه و شهرسازی، فرماندار کرج و شورای شهر کرج انجام شده است تا انتقال سند رخ دهد. بر این اساس این مهم در دستور کار تمام ارگان‌ها وجود دارد تا موانع انتقال سند حل شود.
اسماعیل‌زادگان دومین مشکل مردم خط ۴ حصار کرج را نبود شبکه فاضلاب شهری برشمرد و تصریح کرد: توپوگرافی محله و عدم مالکیت شهرداری یکی از موانع حل این مسئله محسوب می‌شود؛ البته طی جلسات اخیر که شهرداری، شورای شهر کرج با آبفا در محل اداره راه و شهرسازی در خصوص مشکلات محله انجام شد، مقرر شد، دسترسی‌های اصلی شبکه فاضلاب احداث و گام اول این امر احداث تصفیه خانه است که به زودی کلنگ‌زنی می‌شود.
وی در خصوص مشکلات آموزشی دانش‌آموزان گفت: با برگزاری رویدادها در دفتر تسهیلگری سطح کیفیت آموزش درسی دانش آموزان نامطلوب ارزیابی شد؛ کودکان بازمانده از تحصیل در منطقه خط ۴ حصار فراوان هستند، این امر نیازمند توجه جدی مسئولان است زیرا در دوران کرونا دانش آموزان به تبلت و موبایل دسترسی نداشتند، همین امر روند یادگیری دانش آموزان را با مشکل مواجه کرده است.
ایجاد بستر آسیب‌های اجتماعی
مدیر دفتر تسهیلگری محله خط ۴ حصار و حصار پایین کرج اظهار کرد: نبود الگوی مناسب برای گذران اوقات فراغت دانش آموزان و گذراندن وقت نوجوانان در کوچه و خیابان یکی دیگر از معضلات جدی خط ۴ حصار است، زیرا بستر آسیب‌های اجتماعی در این محلات فراهم بوده و تهدیدی جدی برای ایشان است. یکی دیگر از مشکلات مورد توجه که ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود، مسئله بیکاری و نبود درآمد پایدار برای مردم این منطقه است که باید از سوی متولیان این امر مورد توجه قرار گیرد.
وی بیان کرد: با وجود اینکه محله از لحاظ سرمایه اجتماعی و فرهنگی غنی است و درصد زیادی از اهالی مهارت گلیم‌بافی دارند، اما هیچ فضای کارگاهی مناسبی جهت بهره‌گیری از این پتانسیل وجود نداشته تا از مهارت خود در جهت کسب درآمد پایدار استفاده کنند؛ خانواده‌ها نیاز به مهارت‌های فرزند پروری و تعامل با همسر را نیز جهت ارتقا کیفیت زندگی خود دارند و این امر نیازمند آموزش و فرهنگ سازی است.
اسماعیل‌زادگان با اشاره به کمبود فضای کارگاهی و تجاری که از عوامل دور ماندن اهالی از این کسب و کارهاست، گفت: دفتر تسهیلگری پروژه‌هایی در زمینه کار آفرینی تعریف کرده است که علاوه بر مهارت گلیم، زمینه آموزش مهارت زنان سرپرست خانوار فراهم شد و بعد از یک سال به کسب و کار رسیده‌اند. امید است با هماهنگی و انسجام نهادها و همچنین جلب مشارکت مردم مسائل به دست خود مردم حل شود.
خسارتی جبران‌ناپذیر بیخ گوش کرج
رفع مشکلات یاد شده شرایط را برای احیای بافت‌های فرسوده و بازگشت مردم خط ۴ حصار کرج به زندگی مطلبوب فراهم می‌کند، چراکه در صورت وقوع بلایایی همچون زلزله خسارت‌های جبران ناپذیر مالی و جانی را فراهم خواهد آورد. بر این اساس قول‌ها و راهکارهایی از سوی مسئولان به منظور نوسازی و بهسازی محلات ارائه شده است، اما فاصله حرف تا عمل بسیار است، از این‌رو ساماندهی این وضعیت باید با حمایت دولت از مردم مورد توجه جدی قرار گیرد.