ارومیه – خشک شدن و تداوم وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه در سالهای اخیر موجب رسوب بیش از ۶ میلیارد تنی املاح در کف دریاچه شده که شرایط را برای احیای این تالاب بین المللی سخت تر کرده است.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: در خصوص املاح به خصوص نمک دریاچه ارومیه اظهارنظرهای متفاوتی وجود دارد، خشک شدن دریاچه ارومیه موجب رسوب بیش از ۶.۵ میلیارد تنی و حتی بیشتر املاح و نمک در بستر دریاچه شده است.

برخی کارشناسان وجود این میزان املاح و نمک را در صورت تداوم روند فعلی دریاچه ارومیه تهدیدی بر حیات و معیشت مردم منطقه با وقوع طوفان‌های نمکی و مشکلی بر احیای این تالاب می‌دانند و عده‌ای از کارشناسان نیز بر این باورند وجود این املاح و نمک ظرفیت و ذخایری بی نظیر برای رونق اقتصادی استان به شمار می‌رود.

هر چند هنوز دستورالعمل مشخصی در خصوص برداشت نمک و املاح دریاچه ارومیه تدوین نشده و به صورت مورد مجوزهایی برای برداشت نمک در استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی صادر شده است اما بهره مندی از ذخایر دریاچه ارومیه نیازمند مطالعات دقیق و اصولی است.

ضرورت رسوب زدایی املاح دریاچه ارومیه

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص ضرورت رسوب زدایی از بستر دریاچه ارومیه گفت: هم اکنون بیش از ۶ میلیارد تن املاح و نمک در بستر دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر به دلیل خشک شدن این تالاب بین المللی رسوب شده است.

حجت جباری با بیان اینکه از بیش از ۶ میلیارد تن املاح دریاچه ارومیه ۵.۵ میلیارد آن به صورت رسوبات نمک است، افزود: ضرورت داشت بر اساس ضوابط، نسبت به رسوب‌زدایی املاح دریاچه ارومیه اقدام شود که در این خصوص تا کنون ۱۴ مجوز برای برداشت نمک دریاچه ارومیه از سوی محیط زیست استان صادر شده است.

وی با اشاره به اینکه پس از بررسی و پایش نسبت به صدور مجوز برداشت نمک اقدام می‌شود، ادامه داد: از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان استعلام‌های لازم به عمل می‌آید و سپس در قالب هر مجوز برداشت ۲۰ هکتاری نمک از بستر دریاچه ارومیه صادر می‌شود و امسال نیز ۱۴ مجوز برداشت نمک از بستر دریاچه ارومیه صادر شده است.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با تاکید بر ضرورت رسوب زدایی از بستر دریاچه ارومیه عنوان کرد: اقدامات بازدارنده برای ریزگرد نمکی انجام شده و کانون‌های ریزگرد نمکی دریاچه ارومیه در حال حاضر تحت کنترل بوده تا به این لحظه شن‌های روان و نمکی تثبیت و از بروز ریزگردها جلوگیری شده است.

جباری ادامه داد: با ادامه روند فعلی خشک شدن دریاچه ارومیه، کانون‌های ریزگرد نمکی دوباره فعال شده که انتظار می‌رود برای جلوگیری از افزایش ریزگردها دریاچه آبگیری شود تا دیگر شاهد این گرد و غبار و صدمات بیشتر به محیط زیست نباشیم.

حق آبه دریاچه ارومیه ۳.۴ میلیارد مترمکعب برآورد شده است

وی در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه نیز گفت: در سال آبی جاری حق آبه دریاچه ارومیه ۳.۴ میلیارد مترمکعب برآورد شده اما با توجه به اینکه بارش‌ها به صورت برف است انتظار می‌رود باذوب شدن برف‌ها سازمان آب منطقه‌ای استان نیز حق آبه دریاچه ارومیه را تخصیص دهد.

جباری با بیان اینکه تاکنون ۵۰۰ میلیون مترمکعب حق آبه دریاچه ارومیه تأمین شده است، گفت: با وجود بارش‌های اخیر هنوز رودخانه‌ها و انهار منتهی به دریاچه ارومیه آب ندارند و انتظار می‌رود پس از ذوب برف‌ها این رودخانه‌ها و انهار نیز آبگیری شوند.

وی با بیان اینکه به دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه امسال برخی جزایر به خشکی متصل شده بودند، اضافه کرد: در حال حاضر حیات وحش ساکن در جزایر به جز حضور گونه‌های مهاجم از جمله شغال، پلنگ و روباه مشکل خاصی در زمینه تأمین علوفه و آب ندارند، محیط زیست استان امسال تلاش کرد با تعدیل سازی این گونه‌های مهاجم زمینه زندگی حیات وحش ساکن دریاچه ارومیه را فراهم سازد.

استحصال نمک از دریاچه ارومیه به صورت موقت صورت می‌گیرد

معاون معدن سازمان صنعت، معدن آذربایجان‌غربی نیز در خصوص برداشت نمک از دریاچه ارومیه ارومیه گفت: استحصال نمک از دریاچه ارومیه از دیرباز و با صدور پروانه بهره‌برداری استحصال نمک انجام گرفته است.

پریسا عابدپور ادامه داد: با توجه به مخالفت اداره کل محیط زیست استان برای صدور پروانه اکتشافات استحصال نمک از دریاچه ارومیه و موافقت اداره‌کل محیط زیست بر اساس ضوابط و مقررات زیست محیطی مبنی بر صدور مجوز برداشت موقت با محدوده یابی با مساحت ۲۰ هکتار و به صورت موقت ۲ ماهه صورت می‌گیرد.

وی در خصوص میزان درآمد حاصل استخراج نمک دریاچه ارومیه یادآور شد: میزان حقوق دولتی به ازای هر تن نمک خشک ترسیب شده به صورت علی الحساب با قیمت پایه ۱۱ هزار ریال است که در زمان صدور مجوز به حساب خزانه واریز می‌شود.

عابدپور در خصوص میزان استخراج نمک از دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: با توجه به صدور برداشت نمک از دریاچه ارومیه به صورت موقت و در بازه زمانی هر مجوز برداشت ۲ ماهه است، میزان برداشت روزانه نسبت به مجوز برداشت صادره متفاوت بوده و طی ۹ ماه سال جاری تعداد ۱۴ فقره مجوز برداشت نمک به میزان ۵۶۴/۲۰۰ تن صادر شده است.

معاون معدن سازمان صنعت، معدن آذربایجان‌غربی تصریح کرد: تمام مجوزهای استحصال نمک طبق تاییده سازمان محیط زیست انجام می‌شود و در زمان صدور مجوز برداشت از دستگاه‌های مربوطه استعلام انجام و در صورت مخالفت یکی از دستگاه‌های استعلام شونده هیچ‌گونه مجوزی صادر نمی‌شود.

وی عنوان کرد: در چند سال گذشته به علت کاهش تراز آب دریاچه ارومیه درصد نمک در بستر آن بالا رفته است از این‌رو برداشت آن نه‌تنها خللی در کار ستاد احیا ایجاد نمی‌کند بلکه کمکی به احیای دریاچه خواهد بود.

عابدپور گفت: در این اساس برداشت نمک از بستر دریاچه با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست امکان‌پذیر است اما باید این برداشت از مکان‌های تعیین‌شده انجام شود تا آسیب بیشتری به دریاچه وارد نشود.

دریاچه ارومیه بیش از ۷ میلیارد تن ذخایر معدنی وجود دارد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است و بهره برداری از آن ناچیز است، دریاچه ارومیه دارای بهترین معادن پتاس، منیزیم بوده اما بنا به دلایلی به نحو احسن برای توسعه استان مورد استفاده از قرار نگرفته است.