خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - محمدرضا مرادی: گروه تروریستی داعش از زمانی که شکل گرفت علامت سوال‌های زیادی در مورد منشأ و حامیان این گروه وجود داشت. سرعت پیشروی این گروه تروریستی باعث شد تا بسیاری بر این اعتقاد باشند که داعش بدون کمک‌های اطلاعاتی و مالی کشورهای غربی امکان پیروزی‌های برق آسا را نداشت. روند حوادث در ادامه به گونه‌ای رقم خورد که این فرضیه را اثبات کرد. ابوبکر البغدادی سرکرده اصلی گروه تروریستی داعش در سال ۲۰۱۹ توسط آمریکا کشته شد. «ابو ابراهیم هاشمی قرشی» که جایگزین او شده بود نیز در عملیات ارتش آمریکا در ادلب سوریه خود را منفجر کرد. «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا طی یک سخنرانی کشته شدن «ابو ابراهیم القرشی» سرکرده داعش در ادلب سوریه را اعلام کرد. این اقدام آمریکا در ظاهر این پیام را به ذهن متبادر می‌کند که آمریکا پرچمدار مبارزه با تروریسم است. اما این صرفاً یک تصویر ارائه شده توسط رسانه‌های آمریکایی است و پشت پرده ماجرا به گونه‌ای دیگر است. در ادامه به بررسی ارتباط بین آمریکا و گروه تروریستی داعش خواهیم پرداخت.
آمریکا و تروریسم
آمریکا تروریسم را به عنوان یک ابزار در جهت محقق کردن منافع خود به خدمت گرفته است. بررسی تحولات چند دهه اخیر نشان دهنده این است که بسیاری از گروه‌های تروریستی یا ساخته آمریکا هستند یا توسط این کشور تقویت شدند و یا اینکه به ابزار آمریکا تبدیل شده‌اند. به عنوان مثال القاعده به‌عنوان یک گروه تروریستی اواخر دهه ۸۰ میلادی توسط اسامه بن‌لادن و همراهانش و با حمایت آمریکا و انگلیس بنیان نهاده شد. حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان در اواخر دهه ۷۰ را شاید بتوان اولین انگیزه‌ای دانست که باعث تشکیل القاعده شد، آمریکا که نمی‌خواست به‌صورت مستقیم با اتحادیه جماهیر شوروی در افغانستان وارد درگیری شود، سعی کرد تا با فریب تعدادی از افراطیون و سلفی‌ها در کشورهای اسلامی و تحریک احساسات اسلامی آنها، گروهی منحرف را تشکیل دهد که در زیرپوسته اعتقادات پوشالی و ظاهر دینی خود، منافع آمریکا را به‌صورت دقیق و سریع برآورده کنند. هیلاری کلینتون وزیر خارجه اسبق آمریکا در سخنانی اعتراف کرد که آمریکا در تقابل با اتحاد جماهیر شوروی سابق، القاعده را ایجاد کرده است. وی تأکید کرده که بیایید به خاطر آوریم کسانی که هم‌اکنون با آنها در حال جنگ هستیم (شبکه القاعده) همان کسانی هستند که ۲۰ سال پیش به آنها کمک مالی کردیم. در واقع القاعده تا زمانی که در خدمت منافع آمریکا بود مورد حمایت این کشور قرار می‌گرفت و زمانی که تاریخ مصرف این گروه تروریستی تمام شده آمریکا ژست مبارزه با القاعده را گرفت.
گروه تروریستی داعش نیز در سال ۲۰۱۴ به سرکردگی ابوبکر البغدادی تشکل خلافت ادعایی خود را اعلام کرد. این گروه تروریستی به سرعت توانست مناطق وسیعی از سوریه و عراق را تصرف کند. همین مسئله باعث شد تا اولین اظهارنظرها در مورد ارتباط این گروه تروریستی و غرب مطرح شود. در ادامه مشخص شد که داعش اساساً یک پروژه غربی با هدف بی ثبات کردن منطقه و تضعیف محور مقاومت است.
اسناد ارتباط آمریکا و داعش
با بررسی روند حوادث در ۷ سال گذشته در غرب آسیا می‌توان به خوبی ارتباط بین آمریکا و گروه‌های تروریستی به ویژه داعش را اثبات کرد. اما در این میان علاوه بر بررسی روندی، مدارک و مستنداتی نیز وجود دارد که چند نمونه از آنها ذکر می‌شود.
۱. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اخیراً تاکید کرد: «مسکو اسناد و مدارک زیادی در دست دارد که حاکی از همکاری نزدیک آمریکا و گروه تروریستی داعش است».
۲. سال ۲۰۲۱ نشریه آمریکایی «واشنگتن پست» با انتشار گزارشی تأکید کرد که فرمانده جدید گروه تروریستی داعش پس از البغدادی، سابقه همکاری گسترده با دستگاه‌های امنیتی آمریکا داشته و اطلاعات مهمی در اختیار آنها گذاشته است. در گزارش این نشریه آمده که شخصیتی که با اسم رمز M۰۶۰۱۰۸-۰۱ شناخته می‌شود در واقع «ابو ابراهیم الهاشمی القریشی» است که در سال ۲۰۰۸ در زندانی در عراق در چنگ نیروهای آمریکایی بود. این گزارش به نقل از یک مقام امریکایی تأکید کرده که القرشی در دوران دستگیری «یک زندانی نمونه با همکاری خوب» با نیروهای آمریکایی بود. در این گزارش تأکید شده که القرشی در روزهای دستگیری تلاش بسیاری می‌کرد که خود را چهره‌ای مفید برای آمریکایی نشان دهد و در شناسایی هویت بسیاری از دستگیرشدگان با آمریکایی‌ها همکاری می‌کرد.
۳. در افشاگری‌های ادوارد اسنودن، پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا، علیه دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور، در این باره آمده است: «سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی در شکل‌گیری داعش نقش داشتند و در عملیاتی با نام لانه زنبور، گروه داعش را تشکیل دادند» وی طبق اسناد فاش‌شده معتقد است گروه داعش برای حمایت از رژیم صهیونیستی تشکیل شده است و هدف عملیات «لانه زنبور» تشکیل گروهی با شعارهای اسلامی است که تندروها را از سراسر جهان جذب کند و براساس اندیشه‌های تکفیری، سلاح خود را به‌سوی کشورهای مخالف موجودیت رژیم صهیونیستی نشانه بگیرد.
۴. مایکل تی. فلین، رئیس سابق آژانس اطلاعات دفاعی پنتاگون، نیز در یک گفت‌گوی تلویزیونی با شبکه «الجزیره» اعلام کرد که رشد داعش نتیجه مستقیم حمایت آمریکا از شورشیان سوری بود که هسته مرکزی جنگجویان آن را القاعده عراق تشکیل می‌داد.
۵. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا نیز بارها در سخنانی دولت اوباما را متهم کرد که به صورت فعالانه از گروه‌های افراطی سلفی که بعداً به داعش تبدیل شدند، حمایت کرده است.
نتیجه
بررسی نوع روابط گروه تروریستی داعش و سرکردگان این گروه با آمریکا نشان دهنده این است که داعش برای آمریکا تاریخ مصرف مشخصی دارد. زمانی ابوبکر البغدادی می‌توانست منافع آمریکا را محقق کند بنابراین باید حمایت می‌شد و زمانی نیز تاریخ مصرف وی گذشت و باید حذف می‌شد. این سناریو در مورد «ابو ابراهیم هاشمی قرشی» نیز دقیقاً اجرا شد. این مسئله نشان دهنده این است که ادعای آمریکا در مورد مبارزه با تروریسم تنها یک شوی تبلیغاتی است و با هدف انحراف افکار عمومی از روابط با داعش صورت می‌گیرد.
نکته مهم این است که چرا سرکرده داعش در این بازه زمانی کشته شد؟ این مسئله به عوامل مختلفی ارتباط دارد. از یک طرف فشارها بر آمریکا برای خارج کردن نظامیانش از عراق شدت گرفته و حضور نظامی این کشور در سوریه نیز با مخالفت‌های زیادی مواجه شده است. بنابراین آمریکا با کشتن سرکرده داعش این پاسخ را به منتقدان داده که حضور نظامیانش در منطقه بسیار مهم و تأثیرگذار است.
از سوی دیگر به نظر می سد جو بایدن برای بهبود جایگاه داخلی خود به اقدامی مهم و رسانه‌ای نیاز داشت. بایدن در حالی که با ۵۷ درصد محبوبیت وارد کاخ سفید شد مشکلات مختلفی که او در طول دوران ریاست جمهوری با آنها مواجه بوده است، موجب شد تا درصد محبوبیت او افت چشمگیری داشته باشد به صورتی که بر اساس نظرسنجی‌ها میانگین محبوبیت وی به ۴۸.۹ درصد رسید و در بین هم حزبی‌ها یعنی دموکرات‌ها محبوبیت او از ۹۰ به ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است. بنابراین این اقدام بایدن به زعم وی می‌تواند در ارتقای محبوبیتش مؤثر باشد.