خبرگزاری مهر - گروه هنر: «مهر سیمرغ» عنوان بسته خبری-تحلیلی روزانه‌ای است که به مرور متن و حاشیه چهلمین جشنواره فیلم فجر می‌پرداخت. در طول ایام برگزاری این رویداد هر روز با «مهر سیمرغ ۴۰» آخرین تحولات بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور را مرور کردیم.
امروز شنبه ۲۳ بهمن‌ماه و یک روز پس از برگزاری آئین اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر و معرفی برگزیدگان این رویداد با سیزدهمین و آخرین شماره از «مهر سیمرغ ۴۰» همراه شوید.
گزارش مشروح خبرگزاری مهر از آئین اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر را اینجا بخوانید.
چهره روز؛ شهاب حسینی
دو سال پیش و در جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر، هر چند فیلمی در ترکیب اصلی آثار جشنواره نداشت اما نمایش خارج از مسابقه فیلم «شین» به تهیه‌کنندگی خود را بهانه‌ای کرد تا با برگزاری یک نشست خبری داغ، خود را تبدیل به چهره‌ای خبرساز در جشنواره آن سال کند. شهاب حسینی هر چند در اکثر مواقع چهره‌ای حاشیه‌گریز به نظر می‌رسد اما ثابت کرده‌است که ظرفیت ویژه‌ای برای تبدیل شدن به سوژه حاشیه‌سازان را دارد.
این بازیگر موفق و توانای سینمای ایران که معتبرترین جوایز ملی و بین‌المللی سینمای ایران را در ویترین افتخارات خود دارد، از زمانی که به‌عنوان یکی از اعضای هیأت داوران جشنواره چهلمین معرفی شد، توجه حاشیه‌سازان را به سمت خود جلب کرد، به‌خصوص که برای عده‌ای بهترین زمان بود تا از رویارویی او در مقام داوران با مسعود کیمیایی فیلمساز کهنه‌کار سینمای ایران بگویند که در همان نشست جنجالی فیلم «شین» مورد شدیدترین انتقادات از سوی شهاب حسینی قرار گرفته بود.
حسینی در جشنواره سی‌وهشتم اقدام مسعود کیمیایی برای انصراف از حضور در جشنواره فیلم فجر را مورد انتقاد قرار داد و با استناد به عدم استقبال مخاطبان جشنواره‌ای از فیلم‌های متأخر کیمیایی، این اقدام او را «نذر کردن آب ریخته برای امام‌زاده» توصیف کرده بود!
حالا و پس از دو سال، زمانی که ترکیب هیأت داوران جشنواره چهلم با حضور شهاب حسینی رونمایی شد، ابتدا پولاد کیمیایی با کنایه تلویحی از حضور در جشنواره انصراف داد و پس از آن هم مسعود کیمیایی با انتشار متنی کوتاه اعلام کرد که تمایلی به داوری کارش در حوزه کارگردانی فیلم «خائن‌کشی» در جشنواره ندارد.
فارغ از این حواشی اما از یک شب مانده به برگزاری اختتامیه بود که تأخیر عجیب ستاد جشنواره در انتشار فهرست نامزدها، بهانه‌ای تازه برای حاشیه‌سازی فراهم آورد و این بار خبرهای غیر رسمی حکایت از بروز اختلاف در ترکیب داوران با محوریت شهاب حسینی داشت. خبرهایی که البته هیچیک تأیید نشد و دبیر جشنواره هم شب گذشته و پس از پایان اختتامیه صراحتاً آن را تکذیب کرد.
با این همه، به‌واسطه گمانه‌زنی‌ها و حاشیه‌های غیررسمی، شب گذشته حضور شهاب حسینی در آئین اختتامیه جشنواره فجر، به‌صورت ویژه زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار گرفت تا جایی که چهره درهم و گرفته او حین ورود به سالن هم سوژه فضای مجازی شد.
حضور حسینی روی صحنه و واکنش گرم او به حضور امین حیایی و تورج الوند بر روی صحنه هم از سوی برخی فعالان رسانه به‌عنوان نشانه‌ای از نظر متفاوت شهاب حسینی در بخش انتخاب بهترین بازیگر مرد نسبت به آرای اعلام شده از سوی هیأت داوران تحلیل شد.
با این همه شهاب حسینی هنوز نسبت به تمام حواشی حضور متفاوتش در این دوره از جشنواره فیلم فجر سکوت کرده است؛ سکوتی که حتماً شکستن آن می‌تواند جذابیتی ویژه برای حاشیه‌دوستان داشته باشد.
حاشیه روز؛ وقتی «صدا» قطع شد!
پخش زنده آئین اختتامیه جشنواره فیلم فجر از آنتن تلویزیون اتفاق ویژه‌ای است که هر ساله دامنه مخاطبان این رویداد را فراتر از سالن محل برگزاری، گسترش می‌دهد. این اتفاق ویژه اما هر سال حاشیه‌هایی را هم به همراه دارد.
شب گذشته و در میانه پخش زنده آئین اختتامیه از شبکه نمایش، به ناگاه صدای سالن اصلی به مدت ۲۰ دقیقه قطع شد و تصاویر مراسم به همراه پخش موسیقی روی آنتن رفت. این اتفاق در حالی بود که همین مراسم از برخی پلتفرم‌های اینترنتی، بدون هیچ اختلالی در حال پخش بود.
این حاشیه سبب شد برخی حرف و حدیث‌ها درباره بروز اشکال فنی در سیستم صوتی مرتبط با پخش برنامه‌های تلویزیون مطرح شود که شبکه نمایش بلافاصله در واکنش به این گمانه‌زنی‌ها با اطلاع‌رسانی رسمی اعلام کرد؛ «مسئولیت خروجی صدا و تصویر سالن با ستاد جشنواره بوده و همکاران فنی سازمان از خروجی‌های تالار مراسم، این رویداد را انعکاس دادند از این رو ضمن عذرخواهی از این اختلال، با تلاش همکاران فنی در ادامه این اشکال مرتفع شده و پخش برنامه ادامه یافت. بازپخش، بخش قطع شده، بلافاصله در دستور کار قرار گرفت.»
از سوی دیگر روابط عمومی برج میلاد به‌عنوان میزبان این مراسم نیز با انتشار اطلاعیه‌ای تأکید کرد: «با توجه به مشکل پیش‌آمده حین پخش زنده اختتامیه جشنواره از شبکه نمایش و مشکل قطعی صدا، به اطلاع برساند که در طول اجرای این برنامه در سالن اصلی و تجهیزات فنی برج میلاد تهران هیچ‌گونه قطعی صدا اتفاق نیفتاده که گواه آن پخش زنده بدون مشکل مراسم از دیگر رسانه‌هایی است که این رویداد را به صورت زنده پوشش می‌داده‌اند. همچنین ذکر این نکته ضروری است که مسئولیت خروجی صدای سالن بعد از میز صدا بر عهده رسانه پخش‌کننده بوده و تمامی تجهیزات بعد از خروجی متعلق به آن رسانه است.»
هنوز ابعاد فنی این حاشیه عجیب مشخص نشده است اما صداوسیما در راستای جبران این اتفاق، ۲۰ دقیقه از مراسم را که با اختلال صدا مواجه شده بود، ساعتی پس از اتمام مراسم به‌صورت کامل روی آنتن فرستاد.
چالش روز؛ فیلمی که از ویترین فجر قاچاق شد!
همزمان با ایام برگزاری سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر، اکران فیلم سینمایی «به‌وقت شام» در پردیس سینمایی اطلس مشهد خبرساز شد؛ آنجا که در میانه پخش فیلم، ابراهیم حاتمی‌کیا با کاپشنی در دست، جلوی پرده رفت و فریادزنان خواستار توقف پخش فیلمش شد. او معترض بود که چرا برخی مخاطبان حاضر در سالن دوربین و موبایل در دست دارند و مشغول فیلمبرداری از پرده هستند! او معترض بود با صدای بلند اعلام کرد: «با این کارها سرمایه‌ها به باد می‌رود!»
چهار سال پس از آن هشدار صریح ابراهیم حاتمی‌کیا، در یکی از سالن‌های نمایش فیلم‌های جشنواره چهلم فیلم فجر، یکی از مخاطبان با دوربین موبایلی در دست و سر فرصت از ابتدا تا انتهای یکی از مهمترین فیلم‌های جشنواره را ضبط و تنها دقایقی پس از برگزاری آئین اختتامیه، در فضای مجازی منتشر کرده است!
فیلم منتشرشده هر چند زاویه‌ای نامناسب دارد و از فیلم در حال اکران بر پرده تصویربرداری شده است اما برای یک فیلم ملتهب که برگ برنده اصلی‌اش «داستان» است، این نسخه می‌تواند یک تیر خلاص به سرمایه سازندگانش باشد.
این چالش درست زمانی دامنگیر جشنواره چهلم شد که ساعتی پیش‌تر «لو رفتن» فهرست جوایز این رویداد قبل از برگزاری مراسم اختتامیه نیز خبرساز شده بود.
حالا لو رفتن نسخه یکی از فیلم‌های حاضر در بخش سودای سیمرغ، به این چالش برای دبیرخانه ضریب دوچندان داده است.
مسعود نقاش‌زاده دبیر جشنواره هم بلافاصله اعلام کرد که پیگیر هر دو موضوع خواهد بود؛ حراست سازمان سینمایی حالا باید ماجرای این «لو رفتن» ها در دقیقه ۹۰ را تا حصول نتیجه پیگیر باشد.
محافظت از آرای داوران و مهمتر از آن محافظت از حقوق مادی و معنوی صاحبان آثار از جدی‌ترین وظایف دبیرخانه محسوب می‌شود و باید دید آیا سازمان سینمایی می‌تواند مقصران این حواشی مهم را در اسرع وقت شناسایی و از اعتبار جشنواره فجر صیانت کند؟
تحلیل روز؛ یک «داوری» قابل دفاع
مسعود جعفری‌جوزانی، مجید انتظامی، شهاب حسینی، محمدعلی باشه‌آهنگر، محمد داوودی، مهدی سجاده‌چی و پژمان لشکری‌پور اعضای هیأت داوران چهلمین جشنواره فیلم فجر بودند؛ هیأت داورانی که در یکی از پرحاشیه‌ترین دوره‌های جشنواره فیلم فجر توانستند کارنامه‌ای قابل دفاع در زمینه بررسی فیلم‌ها و اهدای جوایز در آئین اختتامیه از خود به یادگار بگذارند.
فارغ از برخی تفاوت سلیقه‌ها که درباره هر ترکیب داورانی قابل مطرح شدن است، باید اذعان کرد که فهرست برگزیدگان جشنواره چهلم فیلم فجر یکی از کم‌چالش‌ترین و کم‌ایرادترین ترکیب‌ها در قیاس با برگزیدگان این رویداد در دوره‌های گذشته بوده است.
انتخاب فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» به‌عنوان بهترین فیلم این دوره را می‌توان موردتوافق‌ترین جایزه این دوره دانست. همان‌طور که نقش‌آفرینی بازیگرانی چون طناز طباطبایی، امین حیایی، صدف استهبدی و نادر سلیمانی در ایام اکران فیلم‌ها به‌صورت ویژه موردتوجه منتقدان و اصحاب رسانه قرار گرفته بود و اهدای سیمرغ‌ها در بخش بازیگری هم متناسب با معدل نظرات منتقدان درباره فیلم‌های جشنواره بود.
در زمینه بهترین کارگردانی هم هر چند رقابت بسیار نزدیکی میان دیگر کاندیداهای این بخش یعنی هادی حجازی‌فر برای فیلم «موقعیت مهدی»، کاظم دانشی برای فیلم «علف‌زار»، بهروز شعیبی برای فیلم «بدون قرار قبلی» و امیرحسین عسگری برای فیلم «برف آخر» بسیار نزدیک بود اما رضا میرکریمی هم یکی از متفاوت‌ترین و تحسین‌برانگیزترین فیلم‌های خود یعنی «نگهبان شب» را به جشنواره امسال رسانده بود و دریافت این سیمرغ چندان دور از انتظار نبود. هر چند واکنش میرکریمی به این سیمرغ و غیب او در آیین اختتامیه که شائبه تسویه حساب با مدیران سازمان سینمایی بر سر لغو جشنواره جهانی فیلم فجر را به ذهن متبادر می‌کرد، اقدامی غیرمنتظره و عجیب بود!
از دیگر سیمرغ‌های اصلی جشنواره هم می‌توان به اهدای سیمرغ بهترین کارگردانی فیلم اول به هادی حجازی‌فر برای «موقعیت مهدی» اشاره کرد که بعید است بتوان در صحت آن تردید کرد.
در مجموع می‌توان گفت هیأت داوران جشنواره چهلم یکی از بی‌حاشیه‌ترین و درست‌ترین آرای داوری را درباره ۲۲ فیلم بخش سودای سیمرغ جشنواره چهلم داشته‌اند و این می‌تواند امتیازی ویژه برای این دوره از جشنواره محسوب شود.