به گزارش خبرنگار مهر، سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه روز در نشست خبری که صبح امروز (دوشنبه) با حضور اصحاب رسانه برگزار شد، ضمن تبریک سالروز ولادت حضرت امیرالمومنین علی (ع) در رابطه با سوالی مبنی بر شرایط کنونی مذاکرات وین و تعلل آمریکا در تصمیم‌گیری، گفت: بن‌بستی در وین نیست؛ مذاکرات همانند سابق برگزار می‌شود. رفت و برگشت‌ها میان هیئت‌ها در حال انجام است. وقتی گفتگو به جایی می‌رسد که باید درباره مسائل جدی صحبت شود مذاکرات سخت می‌شود و قطعاً با نکاتی روبرو خواهد شد که همه طرف‌ها باید در رابطه با آن تصمیم بگیرند.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران پس از بازگشت هیئت مذاکره‌کننده خود، پروپوزال داده شده را مجدداً به بحث گذاشت. البته در این میان نیز رفت و برگشت‌هایی صورت گرفته است. دادن و گرفتن پیشنهادات موضوعی عادی است و اقدامی خارق‌العاده به شمار نمی‌رود.
خطیب‌زاده گفت: آنچه امروز در وین در حال انجام است گفتگو بر سر موضوعات بسیار کلیدی و حساس باقیمانده است و آن رسیدن به نقاطی است که نیاز به اتخاذ تصمیمات سیاسی دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: تهران تصمیمات سیاسی خود را سال‌ها پیش اتخاذ کرده و در برجام باقی مانده است. ما منتظر این هستیم که پاسخ ابتکارات ایران توسط طرف‌های غربی به طور مشخص داده شود.
زمان رسیدن به توافق رابطه معکوس با اراده آمریکا و طرف غربی دارد
وی تاکید کرد: فاصله ما با توافق نسبت معکوسی با اراده طرف‌های غربی و آمریکایی دارد؛ هرچقدر اراده آمریکایی‌ها بالا برود فاصله ما تا رسیدن به توافق پایین می‌آید.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره نگاه ایران نسبت به تصمیمات اخیر آمریکایی‌ها درباره افغانستان نیز گفت: این اولین بار نیست که ایالات متحده اموال سایر ملت‌ها را غارت می‌کند. آمریکا باور دارد که مالک تمام دنیاست و هرگاه اراده کند می‌تواند به تنهایی دادگاه برگزار کند، حکم بدهد و اموال دیگران را ضبط کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: این اولین بار نیست که ایالات متحده رویکردی گردن‌کشانه از خود نشان می‌دهد اما زشتی ماجرا آنجاست که به کشوری تجاوز کرده که میلیاردها دلار به آن خسارت زده است.
وی با اشاره به خروج فاجعه‌بار آمریکا از افغانستان عنوان کرد: ایالات متحده تمامی زیرساخت‌های افغانستان را تخریب یا رها کرده و موجب فروپاشی اقتصاد این کشور شده است اما باز هم به مقدار اندک مایملک مردم افغانستان رحم نمی‌کند.
خطیب‌زاده ادامه داد: این اقدام آمریکا نه تنها شرم‌آور است بلکه اقدامی ضدبشری و ضد انسانی به شمار می‌رود؛ مردم آمریکا باید کارهای که دولت آنها به نام شأن در دنیا انجام می‌دهد خجالت بکشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران نسبت به این اقدام مشمئزکننده اعلام بیزاری می‌کند. آمریکا باید نسبت به رفتارهای ضدبشری خود تجدید نظر کند چرا که دنیا دیگر نمی‌تواند شاهد چنین اقداماتی باشد.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره دعوت وزیر خارجه قطر از رئیس جمهور کشورمان برای سفر به دوحه و حضور در اجلاس اوپک گازی، گفت: اجلاس اوپک گازی به زودی در قطر برگزار می‌شود ایران نیز در سطح بالایی در این اجلاس شرکت خواهد کرد اما در رابطه با سفر رئیس‌جمهور به کشورهای مختلف باید از دفتر حجت‌الاسلام رئیس پیگیری‌ها ادامه پیدا کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در رابطه با نهایی شدن مذاکرات وین و اینکه آیا تا پیش از سال جدید شاهد توافق خواهیم بود؟ گفت: اگر طرف اروپایی و آمریکا امروز پاسخی در چارچوب برجام به ابتکارات ایران پاسخ بدهند که منطق جمهوری اسلامی را شامل شود، نیاز به این نیست که تا پایان سال صبر کنیم و همین فردا می‌توانیم اعلام توافق کنیم. این توافق منتظر تصمیمات سیاسی طرف مقابل است.
همه تحریم‌ها باید مطابق برجام مرتفع شود
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با درخواست ایران مبنی بر تضمین‌های طرف مقابل در شرایطی که آنها سیاست خود را تغییر نداده‌اند، بیان کرد: ایران تضمین می‌خواهد چراکه ایالات متحده نشان داده که قابل اعتماد نیست؛ بنابراین باید تضمین‌های عینی به ایران داده شود تا بار دیگر روابط بین‌الملل مورد سخره ایالات متحده قرار نگیرد.
وی ادامه داد: همه تحریم‌ها باید مطابق با برجام مرتفع شود و فرقی نمی‌کند با چه عنوان و برچسبی اعمال شده باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: دولت از روز اول مأموریت ویژه‌ای به همه ارکان خود داد تا در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها حرکت کند. بنابراین خنثی‌سازی تحریم‌ها به معنای ایجاد روابط خارجی مقاوم نسبت به تحریم مفهوم‌سازی شده است و بر اساس آن رابطه خارجی ایران، مستقل و مقاوم نسبت به تحریم‌ها آغاز شده است و روابط ما در منطقه و خارج از منطقه صرف نظر از اینکه در وین چه اتفاقاتی می‌افتد در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: برخی از اقدامات ما در روابط خارجی به ثمر نشسته و برخی از آنها اقداماتی بلندمدت هستند؛ اما خوشحال هستیم که برخی از آنها در همین مدت نتیجه داده است. نگاه ما برای طراحی روابط خارجه‌مان به وین نیست، سیاست خارجی خود را مبتنی بر منافع ملت ایران مشخص می‌کنیم. تلاش ما بر این است که در این مسیر در نقطه‌ای خنثی سازی تحریم‌ها و لغو آنها تلاقی پیدا کند.
ابراز نگرانی ایران از افزایش تنش بین اوکراین و روسیه
خطیب‌زاده درباره با آخرین تحولات اوکراین و اقدامات وزارت امور خارجه برای ایرانیان مقیم این کشور نیز، توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران با دقت و حساسیت اتفاقات اوکراین را پیگیری می‌کند. ما از افزایش تنش میان اوکراین و روسیه ابراز نگرانی می‌کنیم، طبیعی است به عنوان کشوری که با هر دو طرف رابطه حسنه داریم تلاش می‌کنیم هر دو طرف را به حل‌وفصل اتفاقات دعوت کنیم تا به صورت مسالمت‌آمیز از شرایط عبور کنند.
خطیب‌زاده افزود: نکته این است که این منطقه از آسیا نمی‌تواند شاهد تنش دیگری باشد، متأسفانه ایالات متحده آمریکا با رفتار خود در دهه‌های گذشته خسارات زیادی را به این منطقه و کشورهایی از جمله افغانستان و سوریه وارد کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: وزارت امور خارجه در چارچوب مسئولیت قطعی خود در حوزه اتباع ایرانی در اوکراین اقدامات مهمی را انجام داده است؛ سفارت جمهوری اسلامی ایران اطلاعیه‌های لازم را نیز صادر کرده و با ایرانیان مقیم در اوکراین از طریق یک خط مستقیم به صورت مجازی و حقیقی در ارتباط است. همچنین اخبار لازم نیز به آنها اطلاع داده شده است.
وی با بیان اینکه هشدار سفر به اوکراین از وضعیت عادی به قرمز در آمده است عنوان کرد: هشدار سفر اعلام شده است و یک خط مشخص برای تماس اتباع ایرانی اعلام کرده‌ایم که به صورت شبانه روزی پاسخگوی تمام اتباع مقیم اوکراین خواهد بود که برای پاسخ پرسش‌های خود با آن تماس بگیرند.
خطیب‌زاده عنوان کرد: به طور منظم با سفارت خود در اوکراین در ارتباط هستیم. در وزارت امور خارجه ستادی برای پیگیری اوضاع اوکراین تشکیل داده‌ایم و وزارت امور خارجه آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد را پیگیری می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص مخالفت برخی کشورها برای برگزاری سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: در خصوص راهپیمایی ۲۲ بهمن در برخی کشورها برای اخذ مجوز با توجه به وضعیت شیوع کرونا با مسائلی روبه‌رو شدیم اما به طور عمومی مشکلی نداشتیم، طبعاً در برخی مناطق به علت شرایط خطرناک کرونایی موفق به اخذ مجوزهای لازم بین المللی نشدیم.
وی در رابطه با مذاکرات ایران و عربستان و بیان کرد: در خصوص عربستان تحول جدیدی نداریم، جمهوری اسلامی ایران همچنان آمادگی خود را برای برگزاری مذاکرات اعلام می‌کند، اما نمی‌توان از سوی عربستان سعودی اظهار نظر کرد، طبعاً هرکس اشتباه محاسباتی داشته باشد نتیجه آن نتیجه خوبی نخواهد بود. ما منتظر اراده برای برگزاری نشست هستیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با گفتگوهای ایران و عراق حول پیگیری پرونده شهید سلیمانی، گفت: وزیر امور خارجه از زمان شروع به کار به طور جدی این موضوع را پیگیری کرد. چندین جلسه داخل وزارت امور خارجه با حضور نهادهای مختلف برگزار شد، از جمله جلساتی که در آن دوستان قوه قضائیه حضور داشتند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: همچنین در سفر آقای امیرعبداللهیان به بغداد پرونده ترور شهید سلیمانی به عنوان یکی از موضوعات اصلی مطرح و کمیته‌ای در این باره تشکیل شد که کارها را پیگیری کرده و جلسات خود را برگزار می‌کند. همچنین معاون بین‌الملل قوه قضائیه گزارش این جلسات را برای رسیدن به مسیر سیاسی، حقوقی و قضائی پیگیری می‌کند و به استحضار رسانه‌ها می‌رساند.
وی عنوان کرد: محسن نذیری با حفظ سمت به عنوان مشاور وزیر و مسئول پرونده پیگیری ترور سردار سلیمانی منصوب شد. نتایجی که تا امروز به دست آمده قابل توجه بوده است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با توئیت اخیر دبیر شورای عالی امنیت ملی مبنی بر تماس تلفنی با علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین گفت: مذاکرات در وین به مرحله حساس و سختی رسیده است که این حساسیت باعث شده مذاکرات با وسواس خاصی از طرف همه پیگیری شود. ایران پیشنهاداتی ارائه داده و طرف مقابل نیز پیشنهاداتی مطرح کرده است که بعضی از این پیشنهادات بعضاً رد شده است؛ اما این معنای خاصی ندارد. همچنین این پیشنهادات چیزی را زیر و رو نمی‌کند و گاهی اوقات مباحث مطرح شده کنار گذاشته می‌شود؛ نباید خیلی به فضاسازی‌های رسانه‌ای توجه کنیم.
گفتگو بر سر موضوعات بسیار کلیدی باقیمانده است
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار کرد: واقعیت این است که من خدمت شما می‌گویم مذاکرات پیچیده شده و موضوعات کلیدی مطرح شده است همچنین بر سر مسائل کلیدی اختلاف نظر وجود دارد لذا نیازمند تصمیمات جدی و سیاسی از طرف مقابل به ویژه واشنگتن هستیم.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اتهام سخنگوی وزارت دفاع آمریکا مبنی بر اینکه واکنش‌های انصارالله یمن به حملات امارات و ائتلاف سعودی با سلاح‌های ایرانی انجام می‌شود، گفت: ما نگران جان‌های معصومی هستیم که هفت سال جنگ خانمان‌سوز بر علیه مردم یمن انجام شده است، نگران کودکانی هستیم که امروز در فقر، قحطی و سختی به سر می‌برند.
خطیب‌زاده عنوان کرد: کسانی که بخشی از این کارزار را حمایت می‌کنند و با ارائه سلاح، جنگنده و مشاور، همه ملزومات این جنگ را فراهم می‌آورند، نمی‌توانند امروز در مقام خیرخواهی مردم یمن قرار بگیرند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: باید این چرخه خشونت قطع شود و این امر با فروش سلاح بیشتر به منطقه درست نمی‌شود. کسانی که سلاح می‌فروشند و بعد اشک تمساح می‌ریزند و نمایش نگرانی می‌دهند را همه دنیا می‌شناسند. جمهوری اسلامی ایران دعوت می‌کند تا با گفتگویی صلح‌آمیز و سیاسی بحران یمن حل و فصل شود.
سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران
وی در رابطه با سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران و بازگشایی سفارت ایرلند در تهران توضیح داد و گفت: سفیر آکردیته ایرلند روز گذشته رونوشت استوارنامه خود را تقدیم کرد؛ همچنین کاردار موقت ایرلند مدتی است در ایران مستقر شده و مقدمات بازگشایی سفارت نیز در دست انجام است.
خطیب‌زاده ادامه داد: سفر وزیر خارجه ایرلند در راستای گسترش روابط انجام می‌شود و امید است تا در اولین فرصت برنامه بازگشایی سفارت ایرلند در تهران عملیاتی شود.
وی در پاسخ به پرسشی در رابطه با روند مذاکرات و اینکه در کدام حوزه‌ها پیشرفت به دست آمده است، بیان کرد: مادامی که در تمامی چهار حوزه به توافق نرسیم نمی‌توان گفت در پیشرفت داشته‌ایم چراکه این‌ها ظروف متصل به هم هستند.
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه در موضوعات هسته‌ای موضوع حفظ و صیانت از دستاوردهای دانشمندان را نمی‌توان نادیده گرفت و خط قرمز ما به شمار می‌رود، اضافه کرد: رفع تمامی تحریم‌ها باید محقق شود. برخی موضوعات در این حوزه باقی مانده‌اند که نیازمند تصمیم سیاسی طرف مقابل است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: در رابطه با راستی‌آزمایی پیشرفت‌هایی داشتیم و ایده‌های مطرح شده به کلمات و کلمات به فرآیندهای اجرایی تبدیل شده‌اند. تضامین به بخش‌های مختلفی تقسیم شده‌اند و تا جایی که ممکن بود گفتگوها انجام گرفته است. البته در این حوزه برخی موضوعات باقیمانده است. همه این پرونده‌ها با هم در یک فضای مرتبط حرکت می‌کنند.
وی در واکنش به پرسش دیگری در خصوص تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز گفت: موضوع زندانیان یکی از موضوعات جدی است که همواره در دستور کار بوده است چراکه از بعد انسانی اولویت ایران بوده که حل شود. این موضوع در یک مسیر موازی با وین از ماه‌ها پیش مطرح بوده است و متأسفانه طرف آمریکایی شب اجرا زیر توافقی زد که یک بار به دست آمده بود و بار دیگر نشان داد که تا چه میزان در توافق با واشنگتن باید دقت کرد؛ چراکه معلوم نیست توافقاتی که اعلام می‌کنند را تا چه حد اجرایی کنند.
خطیب‌زاده ادامه داد: این موضوع در مسیر موازی وین در جریان است، البته هیچ چیز را منوط به گفت‌وگوهای وین نکرده‌ایم اما به نظر می‌رسد طرف مقابل حتی در این حوزه هم تصمیم نگرفته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: موضوع زندانیان موضوع انسانی است و انتقال آنها مسئله‌ای است که می‌تواند به صورت مستقل حل شود و زمینه خوبی باشد که نشان دهد رفتار آمریکا تغییر کرده است.
وی گفت: میانجی‌گری‌ها صورت گرفته وپیام‌هایی دریافت شده است. برخی می‌خواهند بیش از حد خوشبینی و برخی بدبینی بدهند. واقعیت این است که در وین گفت‌وگو در خصوص موضوعات حساس ادامه دارد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه اصلاً زمان خوبی نیست برای اینکه در رابطه با نتیجه گفتگوها قضاوت کنیم، گفت: در میانه مسیر حساسی که فراز و فرود بسیار دارد نمی‌توانستیم درباره نتیجه نهایی بر اساس تحولات روزانه تصمیم بگیریم یا اظهار نظر کنیم.
خطیب‌زاده افزود: اینکه طرف آمریکایی در برخی مسائل از روز اول پافشاری کرده، موضوعی است که بر کسی پوشیده نیست، جمهوری اسلامی ایران نیز در طرف دیگر بر مواضع خود پافشاری کرده و پیشنهاداتی را ارائه داده است.
وی تاکید کرد: اگر اختلافات باقی نمانده بود که امروز توافق اعلام می‌شد. مطمئناً اختلافات باید با تصمیمات سیاسی حل شود. ایالات متحده توافق را خراب کرده بنابراین خودش باید جبران کند؛ باید اجازه بدهیم که این مسیر در حالت عادی ادامه پیدا کند. اینکه هیئت‌های دیگر با هم ملاقات کنند نکته عجیبی نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: کسانی که به طور جدی گفتگوی‌های وین را پیگیری می‌کنند می‌دانند که به صورت روزانه سران هیئت‌های مذاکره‌کننده با هم ملاقات می‌کنند و گاهی چند بار در روز این اتفاق می‌افتد که کاملاً عادی است. برخی می‌خواهند بیش از حد خوشبینی و برخی بدبینی بدهند. واقعیت این است که این گفتگوها در خصوص موضوعات حساس ادامه دارد.
خطیب‌زاده در واکنش به پرسشی درباره ارائه تسهیلات به نخبگان افغانستان، گفت: ایران میزبان بیش از ۴ و نیم میلیون از اتباع است و بسیاری از آنها، نخبگانی هستند که به دلیل آماده نبودن فضا به حوزه تمدنی خودشان آمده‌اند. ما میزبان آنها هستیم و آنها میهمان ما هستند. نهادهای مختلفی در ایران به فکر آنها بودند و خودشان نیز به خوبی این را می‌دانند، ایران در وضعیت سختی قرار دارد. این آمار را در کشورهای مختلف بررسی کنید که کدام کشور دنیا هستند که در تحریم و فشار نیستند و می‌توانند میزبان چهار و نیم میلیون نفر فقط از یک کشور مهاجر باشند!
سفیر روسیه نباید افکار عمومی را جریحه دار می‌کرد
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اظهارات و اقدامات سفیر روسیه در تهران که باعث جریحه‌دار شدن افکار عمومی مردم ایران شد، عنوان کرد: روابط ایران و روسیه چند لایه، چند بعدی و مبتنی بر مشارکت راهبردی است. در سفر رئیسی به روسیه، ملاقات طولانی و پرمحتوا بین دو رئیس‌جمهور انجام شد، درباره برنامه‌های مختلف برای گسترش روابط در سازمان‌های بین‌المللی و حمایت‌های ایران از مواضع روسیه هم گفتگو شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: باید تلاش کنیم که روابط ممتاز با حفظ منافع دو طرف انجام شود. هر دیپلمات برجسته‌ای می‌داند نباید اقدامی کند که افکار عمومی مردم میزبان را جریحه‌دار کند. این کاری نیز با روابط بسیار ممتاز همخوان نیست و از مجاری خود این مباحث اعلام شده و اعلام خواهد شد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال خبرنگار مهر، درباره اتهامات بی اساس وزیر امور اسلامی عربستان سعودی، تاکید کرد: این اظهارات خیلی بی‌ارزش است و از این اظهارات مهندسی شده که اهداف خاصی دارند کم نشنیده‌ایم. فارغ از اینکه چه کسی این اظهارات را گفته این اتهامات بسیار «مشمئز» کننده است و نشان می‌دهد برخی در عربستان همچنان بر طبل نادانی می‌کوبند و سعی می‌کنند از فضاهای بین‌المللی و جمع مسلمانان استفاده تا بدین وسیله فرافکنی و عقده‌گشایی کنند.
وی افزود: هرکسی می‌دانند که ایدئولوژی تکفیری چه ریشه‌ای در تفکرات عربستان سعودی داشته است. کشتار در یمن با چنین اظهاراتی قابل پوشاندن نیست. عمیقاً و قویاً توصیه می‌کنم مقاماتی مانند او قبل از اینکه صحبت کنند و دهان خود را باز کنند، تاریخ پرتمدن ایران سرافراز را بخوانند شاید متوجه شوند که کجای تاریخ ایستاده‌اند و بدانند ایدئولوژی آنها تا چه حد برای منطقه و جهان خسارت داشته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان گفت: یکی از موضوعاتی که در دستور کار گفتگوهای امروز است نقش ایرلند به عنوان تسهیل کننده قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد برجام است.