خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: شهر گرگان به رغم همجواری با جنگل‌های هیرکانی ناهارخوران و النگدره و بهره گیری از فضای سبز طبیعی باز هم با استانداردهای فضای سبز شهری فاصله زیادی دارد. هرچند که مدیران شهری در سال‌های اخیر تلاش کردند تا با ایجاد پارک‌های محله‌ای یا فضاهای محدود موجود سرانه فضای سبز را گسترش دهند اما با توجه به رشد شهر تاکنون نتوانسته اند این سرانه را بهبود محسوسی ببخشند.
با وجود آنکه فقر سرانه‌های سبز در گرگان مشهود است اما شهرداری اخیراً با تغییر کاربری یکی از اراضی مرکز شهر (کارخانه وش) واقع در خیابان شهید بهشتی به مساحت ۲۱ هزار مترمربع موافقت کرده، مکانی که در طرح جامع و تفصیلی، کاربری فضای سبز داشته اما شهرداری در ازای دریافت ۱۷۰ میلیارد ریال مبادرت به انجام این کار کرده است؛ موضوعی که اگر نهایی شود حق شهروندان گرگانی زایل خواهد شد.
فارغ از آنکه این اقدام شهرداری مورد انتقاد کارشناسان است، براساس شنیده‌ها شرکت تعاونی که قرار است در این زمین مبادرت به ساخت و ساز کند متعلق به کارکنان استانداری گلستان است که این امر شائبه بهره گیری از رانت‌های اداری را به ذهن متبادر می‌کند.
کارخانه وش میراث صنعتی و جزئی از تاریخ شهر است
یک کارشناس ارشد مدیریت شهری در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: پروژه موسوم به کارخانه وش، در زمره پروژه‌هایی با اثر منطقه‌ای است، بنابراین در تغییر کاربری عرصه‌ای دو هکتاری از فضای سبز به تجاری- مسکونی، پیش از هر چیز باید چند نکته را مورد توجه قرار دهیم.
سیامک دُربیکی افزود: نخست، فقر سرانه فضای سبز در گرگان که محصول سیاست‌های اشتباه در دو دهه گذشته و عدم ایجاد پارک‌های شهری، متناسب با تراکم‌های واگذار شده است. بنابراین تأمین این سرانه در پهنه‌ای که پروژه در آن واقع شده حقی عمومی، خدشه ناپذیر و طبق طرح جامع بر ذمه شهرداری است.
وی اضافه کرد: مسأله دوم، عدم وجود عرصه معادلی با این وسعت در محدوده‌ای است که در دهه آینده تراکم مسکونی و جمعیت قابل توجهی خواهد داشت بنابراین، شهرداری باید مشخص کند در برابر از دست دادن عرصه‌ای که می‌توانست به پارکی منطقه‌ای بدل شود، چه عرصه جایگزینی را چه به شکل یکپارچه یا پراکنده برای مردم پیش بینی کرده است و با فرض ایجاد چهار هزار مترمربع فضای سبز عمومی در این پروژه، اکنون شهرداری باید اعلام کند، برای جبران مابقی چگونه اقدام خواهد کرد؟
شهرداری مشخص کند در برابر از دست دادن عرصه‌ای برای احداث فضای سبز، چه عرصه‌ای را پیش بینی کرده است دربیکی گفت: در سال گذشته کالبد و معماری دو کارخانه پنبه پاک کنی از معدود کارخانه‌های باقی مانده از دوران رونق اقتصادی دشت گرگان (سرزمین طلای سفید) منهدم شد؛ این کارخانه‌ها به نوعی میراث صنعتی و جزئی از تاریخ این شهر و منطقه بودند که می‌توانست مشابه آنچه که در اصفهان در مورد کارخانه ریسباف از محل بودجه‌های ملی انجام شد برای تقویت هویت شهری و تبدیل شدن به جذابیت‌های منطقه مورد برنامه ریزی قرار گیرند که چنین نشد.
شهرداری صرفاً دریافت کننده وجوه قانونی و عوارض نباشد
وی ادامه داد: سرمایه گذار در ایران معمولاً به دنبال حداکثر بهره برداری اقتصادی در کوتاه مدت و منافع حاصل از ساخت است و هنوز کمتر مالک و سازنده‌ای مسئولیت‌های اجتماعی اش را در بهره برداری از چنین پروژه‌هایی به کار می‌گیرد. اگر چنین بود، ساختمان اصلی کارخانه می‌توانست با مستندسازی پیش از تخریب، یادگاری برای تاریخ معماری و اقتصاد این شهر و خاطرات جمعی شهروندان باشد، نه اینکه در اصطلاح پشت درهای بسته تخریب شود.
این کارشناس ارشد مدیریت شهری گفت: مجموعه شهرداری و شورای شهر نهاد اجتماعی- خدماتی شناخته می‌شوند و از این رو انتظار می‌رود که در این پروژه صرفاً دریافت کننده وجوه قانونی و عوارض نباشند و به اثرات و هزینه‌های احتمالی پروژه برای شهر هم توجه کنند و به شهروندان در خصوص این تصمیمات و مجوزها در آینده پاسخگو باشند، اثراتی مانند مرتفع سازی در پهنه، تغییر خط آسمان و سایه اندازی، اثرات اجتماعی و فرهنگی در بافت فرسوده پیرامونی، اثر ترافیکی، حمل و نقل و اقتصادی اجتماعی بارگذاری پیش بینی نشده جمعیت (مطابق طرح جامع)، موضوعات پدافند غیرعامل، نفوذپذیری و مسائلی مانند آن.
دربیکی بیان کرد: نکته دیگر اینکه گویا عقب ساخت پروژه به عنوان فضای سبز و پارک خطی معرفی شده در حالی که چنین فضایی کارکرد پارک (در مفاهیم شهرسازی) را ندارد و مانند پروژه آفتاب، صرفاً ایجاد پیاده رویی مناس بتر برای جداره‌ای تجاری است بنابراین در بهترین حالت، کمتر از یک پنجم از عرصه مذکور به فضای سبز تبدیل می‌شود که امیدواریم بهره از آن متعلق به عموم نه صرفاً ساکنان پروژه باشد.
۴۰۰۰ متر برای احداث پارک در نظر گرفته شد
عضو شورای اسلامی شهر گرگان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: تغییر کاربری کارخانه وش، به صحن شورای شهر آمده و بعد از توافق مصوب و به کمیسیون ماده پنج استانداری ارسال شد.
مهران کاظم نژاد افزود: این کارخانه در طرح تفصیلی به عنوان املاک ستاره دار بوده و با تغییر کاربری آن موافقت شده است که باید با موافقت شهرداری باشد.
وی ادامه داد: عرصه دو هکتار بوده که چهار هزار متر تعریض داشته و چهار هزار متر هم باید برای احداث فضای سبز و پارک در نظر گرفته شود که پارکی عمومی بوده و دسترسی آن برای همگان است.
کاظم نژاد بیان کرد: علاوه بر احداث پارک در جوار پروژه، پارک خطی هم در جلوی آن ایجاد خواهد شد.
پارک محصور نیست
شهردار منطقه ۳ گرگان هم به خبرنگار مهر گفت: بر اساس تصمیمی که در گذشته اخذ شده، با درخواست شرکت تعاونی وش برای تغییر کاربری موافقت و به کمیسیون ماده پنج ارسال شد.
مجید میرزاحسینی افزود: براساس توافق با شهرداری مقرر شد، شرکت در این پروژه پارک و فضای سبز احداث و آن را به شهرداری واگذار کند و البته پروژه تعریض هم داشته و در توافق قید شده است.
وی اضافه کرد: بعد از تصمیم گیری کمیسیون ماده پنج، این تغییر کاربری به شهرداری ابلاغ می‌شود تا ادامه روند را انجام دهد.
میرزاحسینی با بیان اینکه پارک در حاشیه زمین و در ضلع شرقی و جنوبی در نظر گرفته شده است، ادامه داد: پروژه مختص کارکنان استانداری و شورای ادوار قبل شهر گرگان و بخشی هم مختص سایر مردم است.
وی تأکید کرد: همه شهروندان می‌توانند از این پارک بهره‌برداری کنند و محصور نیست و این فضای سبز غیرقابل تغییر است.
شرایط خاص گرگان از منظر دست یابی شهروندان به فضای سبزو پارک‌های شهری و همچنین کمبود سرانه فضای سبز این شهر را در وضعیت شکننده‌ای قرار داده است و هرگونه تصمیم غیر معقول و غیر کارشناسانه تبعات مخربی بر محیط زیست شهری اهالی گرگان می‌گذارد
فروش حق السهم فضای سبز در اراضی بزرگ واقع در دل شهر، رویکرد اشتباهی است که در صورت تعمیم یافتن، باید فاتحه فضای سبز شهر را خواند.
هر چند درآمدزایی و تأمین نقدینگی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و حتی امور اداری شهرداری از ملزومات مدیریت شهری محسوب می‌شود اما نمایندگان مردم در پارلمان شهری و شهردار گرگان باید قبل از اتخاذ هر تصمیمی، نتیجه سیاست‌های خود را ارزیابی کنند و کاری نکنند که آیندگان چوب بی تدبیری و تصمیمات غلط مدیران شهری را بخورند.