به گزارش خبرگزاری مهر، گرمایش جهانی که از آن با عنوان تغییرات اقلیمی یاد میشود از عمده نگرانیهای جهانی درباره وضعیت کره زمین و زندگی در سالها و دهههای پیش روست. بعضی کارشناسان تا حدی این تغییرات را جدی میدانند که احتمال انقراض ششم در کره زمین را مطرح میکنند. تغییرات اقلیمی انسان و حیوان و گیاه و درخت و تالاب و جنگل و کوه و دشت نمیشناسند و هر پدیده انسانی، حیوانی و زیستی را توأمان در معرض آسیب قرار میدهد. خبرگزاری تسنیم در جدیدترین گزارش خود روی موضوع جالب و البته دردناکی دست گذاشته است؛ اینکه گرمایش جهانی چطور روی طلاق مرغهای دریایی تأثیر میگذارد. این گزارش را میخوانیم:
یکی از جنبههای جالب تغییرات اقلیمی که از آن به عنوان یک پدیده آخرالزمانی یاد میشود، تغییر رفتار و نحوه تطبیق حیوانات با افزایش دمای زمین است.
به گفته مورگان تینگلی، استاد زیستشناسی و تکامل در دانشگاه کالیفرنیا، جانوران در تطبیق خود با تغییرات اقلیمی، یا محل زیست خود را عوض میکنند، یا روندهای بیولوژیکیشان، از جمله فصل زاد و ولد یا فصل مهاجرت را با تغییرات فصلی وفق میدهند؛ در بلندمدت نیز، تغییرات ژنتیکی تکاملی روشی است که جانوران برای تطابق با تغییر اقلیم در پیش گرفتهاند.
تغییرات اقلیمی، طبیعت را به روشهای شگفتانگیزی نحن ناثیر قرار میدهد برای نمونه، افزایش شدید دما ممکن است با بالا بردن استرس جسمی موجب بروز بیماری سل در گونه "دمعصایی" (پستانداری کوچک و گوشتخوار در تیره خدنگ) شود؛ گرمای بیش از حد هوا دم عصاییها را مضطرب میکند و نمیگذارد صبح زود برای یافتن غذا بیدار شوند! گرما همراه با خشکسالی ناشی از کمبود باران و غذای اندک، این جانوران را دچار اضطراب و برای ابتلاء به بیماری مستعد میکند. این معضل در سنجابها و سمورها نیز مشاهده شده است.
یکی دیگر از پیامدهای گرم شدن هوا، ازدیاد موارد "طلاق" در میان مرغهای دریایی نوع قادوس یا آلباتراس است؛ مرغهای دریایی همه عمر با جفت خود میمانند اما پژوهشهای علمی روی ۱۵ هزار قادوس در جزایر فالکلند در طول ۱۵ سال نشان داده است که نرخ جدایی زوجهای آلباتراس از یکدیگر و یافتن جفتهای جدید در سالهایی که دمای آب به طرزی غیرعادی افزایش یافته است، تا هشت درصد بالا رفته است!
خرسهای قطبی نیز در طول ۲۰ سال گذشته در نتیجه افزایش دمای هوا، به "همسریابی درونگروهی" روی آوردهاند و در نتیجه ۱۰ درصد از ژنهای خالص خود را از دست دادهاند؛ دانشمندان با مطالعه روی خرسهای قطبی جزایر نروژ، نتیجهگیری کردهاند که "همسریابی درونگروهی" خرسهای این منطقه به ذوب سریع یخهای قطب شمال مرتبط است. این روند ممکن است به ناتوانی خرسهای قطبی به تولید تولههایی منجر شود که یا قادر به تولید مثل نیستند، یا توانایی مقابله با امراض را ندارند.
پژوهشگرانی که ۳۰ سال روی فُکهای جزیره اسکومر بریتانیا تحقیق کردهاند، میگویند فصل زاد و ولد آنها نیز تغییر کرده است. پژوهشگران معتقدند که تغییرات اقلیمی ساعت بیولوژیکی فکها را عوض کرده است. در سال ۱۹۹۲ که این پژوهش آغاز شد، فصل زاد و ولد فکها هفته نخست ماه اکتبر بود اما در حال حاضر این زمان سه هفته جلو آمده و در نیمه ماه سپتامبر رخ میدهد. این تغییر فصل به بریتانیا محدود نمیشود و در تمام گروههای فکها در سراسر جهان و منطقه قطب رخ داده است.
یکیدیگر از پیامدهای افزایش دما، در وزن و وضعیت اندامی پرندگان جنگلهای بارانی آمازون رخ داده است. زیستشناسانی که در چهار دهه گذشته روی جمعیت پرندگان آمازون تحقیق کردهاند، میگویند ۳۶ نوع آنها با گرمتر و خشکتر شدن هوا به گونهای چشمگیر وزن خود را از دست دادهاند. برخی از آنها از سال ۱۹۸۰ تاکنون, به طور میانگین در هر دهه، دو درصد وزن کم کردهاند. آنها میگویند که پرندگان باید دمای بدن خود را با افزایش دمای هوا تنظیم کنند و اندام کوچکتر، به معنای توانایی بیشتر برای دفع مؤثرتر حرارت است.
ایندیپندنت در این باره نوشت: زیستشناسان، پرندگان را نماد سلامت زیستبوم تلقی میکنند و این وضعیت به منزله هشداری دیگر برای طرفداران حفظ سلامت و توازن محیط زیست است.