به گزارش خبرنگار مهر، بررسی آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در ۹ ماه منتهی به آذر ۱۴۰۰ نشان می‌دهد، تعداد ۲۹ هزار و ۴۵۸ فقره جواز تأسیس با پیش‌بینی سرمایه ۹۶۵ هزار میلیارد تومانی و پیش‌بینی اشتغال بیش از ۷۱۷ هزار نفری در استان‌ها صادر شده است که به ترتیب رشدهای ۵.۵ درصدی، ۱۴۵.۸ درصدی و ۱۳.۴ درصدی را نشان می‌دهد که گویای این نکته است که با وجود افزایش قابل‌توجه پیش‌بینی سرمایه مجوزها، اشتغالزایی پیش‌بینی‌شده این مجوزها رشد ناچیزی داشته است.
همچنین در این بازه زمانی شاهد صدور ۵۳۷۵ پروانه بهره‌برداری بودیم که نسبت به دوره زمانی پیش از آن در سال ۹۹ بیانگر رشد ۴.۹ درصدی است.
جنبه دیگر آمارهای وزارت صمت، وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش صنعت تا پایان ۹ ماه ۱۴۰۰ بوده است. استان‌هایی که بیشترین میزان مجوز صنعتی را در این مدت دریافت کرده اند، به ترتیب یزد، آذربایجان‌شرقی، سمنان، خراسان‌رضوی و آذربایجان‌غربی هستند و از آن سو به منطقه جنوب کرمان و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، ایلام و بوشهر کمترین تعداد مجوز اعطا شده است.
هزینه ایجاد هر یک شغل در بخش فلزات اساسی ۴.۷ میلیارد تومان
پنج بخش «محصولات از کانی‌های غیرفلزی»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی»، «محصولات غذایی و آشامیدنی»، «ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک» و «محصولات فلزی فابریکی» برای سرمایه‌گذاران صنعتی، جذاب‌ترین حوزه‌های تولید در این دوره زمانی ۹ ماهه هستند.
نکته جالب این سند، سهم ۲۴.۳ درصدی گروه فلزات اساسی از سرمایه پیش‌بینی‌شده مجوزهاست که با بیش از ۲۲۴ هزار میلیارد تومان، هزینه‌بر بودن سرمایه‌گذاری در این بخش را به‌خوبی نشان می‌دهد. با این حال تنها موجب اشتغالزایی بر ای ۴۷ هزار و ۳۲۴ نفر می‌شود. یعنی به ازای ایجاد هر یک شغل ۴.۷ میلیارد تومان هزینه شده است.
این در حالیست که در دو صنعت غذا و پوشاک با سرمایه‌های به مراتب کمتر زمینه اشتغالزایی برای به ترتیب ۶۸ هزار و ۷۱۱ نفر و ۵۸ هزار و ۴۳۲ نفر فراهم شده است.
۲.۸ درصد طرح‌های در دست اجرا پیشرفت بالای ۸۰ درصد دارند
بررسی بخش دیگری از آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد، تعداد کل طرح‌های صنعتی در دست اجرا در اقصی‌نقاط کشور تا پایان آذر امسال، ۵۷ هزار و ۲۳۵ واحد است که تنها هزار و ۶۴۴ واحد از آنها یعنی ۲.۸ درصد کل طرح‌ها در مرز پیشرفت ۸۰ تا ۹۹ درصد قرار دارند. موضوعی که نشان می‌دهد میل به تکمیل واحدهای صنعتی، دریافت پروانه بهره‌برداری و شروع تولید کاهش یافته و توان اشتغالزایی بخش صنعت کمتر شده است.
۸۵ درصد طرح‌های جاری پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصد دارند
اینکه ۴۸ هزار و ۶۲۴ طرح (۸۴.۹ درصد) از کل مجوزهای صادر شده برای طرح‌ها در مرحله پیشرفت فیزیکی صفر تا ۲۰ درصد قرار دارند، شاهد دیگری بر این مدعاست که میل به فعالیت صنعتی کمرنگ شده است.
همچنین شواهد گزارش وزارت صمت گویای این نکته است که از مجموع بیش از یک میلیون و ۵۹۳ هزار شغل صنعتی ایجاد شده از مجوزهای صنعتی، تنها ۴.۵ درصد یعنی ۷۱ هزار و ۷۳۸ شغل در مرحله بهره‌برداری قرار داشته و در واحدهایی با پیشرفت ۸۰ تا ۹۹ امکان ایجاد دارند.
گریزی به وضعیت پروانه‌های بهره‌برداری نیز نشان می‌دهد در ۹ ماه نخست امسال ۵ هزار و ۲۰۲ پروانه در کل کشور صادر شده است که نسبت به سال قبل رشد ۱۰.۷ درصدی را نشان می‌دهد؛ وضعیتی که با ایجاد بیش از ۱۰۹ هزار شغل همراه شده است.
بیشترین اشتغالزایی در طرح‌های بهره‌برداری‌شده مربوط به طرحی در البرز با بیش از ۱۱ هزار نفر و اصفهان با بیش از ۱۰ هزار نفر است.
نکته دیگر اینکه از مجموع پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده، ۲ هزار و ۷۸۲ فقره آن ایجادی و ۲ هزار و ۴۲۰ فقره توسعه‌ای است.
همچنین بیشترین تعداد پروانه بهره‌برداری صادرشده در بین استان‌های کشور مربوط به اصفهان و تهران است که به ترتیب ۴۵۵ و ۴۰۳ فقره بوده است. کمترین طرح‌های بهره‌برداری‌شده نیز با ۲۸ فقره به خراسان شمالی تعلق دارد.
بالاترین میزان سرمایه‌گذاری مندرج در پروانه‌های بهره‌برداری صادره استان‌ها، متعلق به استان هرمزگان با حدود ۲۰ هزار و ۴۲۰ میلیارد تومان و با سهم ۱۲.۷ درصدی از کل کشور بوده است.
وضعیت صدور مجوزهای صنعتی در مناطق آزاد و ویژه
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، در ۹ ماه ۱۴۰۰ شاهد رشد ۸۱.۸ درصدی صدور مجوز صنعتی و دریافت ۳۰۹ مجوز بود. سرمایه ناشی از این مجوزها بیش از ۱۳۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته، در حالی که اشتغال آنها بیش از ۸۹ درصد افزایش داشته است.
«ساخت مواد و محصولات شیمیایی» در این مناطق با ۶۰ جواز تأسیس صادره بیشترین محبوبیت را داشته است. ضمن اینکه «ساخت ماشین آلات و تجهیزات» نیز با ۴۱ مجوز در رده بعدی قرار داشته است.
از نظر حجم سرمایه‌گذاری ناشی از مجوزها هم بخش ساخت مواد و محصولات شیمیایی در رده نخست قرار دارد. از منظر اشتغالزایی مجوزها هم این بخش با ۶ هزار و ۲۰۱ موقعیت شغلی جدید، جایگاه ویژه‌ای در بین فعالان اقتصادی حاضر در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی دارد.
دو بخش استخراج از معادن، محصولات از توتون و تنباکو و تولید کیف، کفش و محصولات چرم نیز با کمترین استقبال از سوی فعالان اقتصادی روبه‌رو شده و برای آنها در این مناطق تنها یک‌مجوز صادر شده است.