به گزارش خبرنگار مهر، یکی از راهکارهایی که معمولاً دولت‌ها برای کنترل مصرف سیگار و البته افزایش درآمدهای جانبی خود در پیش می‌گیرند، افزایش نرخ مالیات بر دخانیات است؛ امسال از شروع بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ سروصداهای زیادی در مورد نحوه افزایش مالیات نخی سیگار در سال آتی صورت گرفت، به گونه‌ای که تولیدکنندگان سیگار داخلی ضمن انتقادهای گسترده از این سیاست دولت و مجلس، اعلام کردند که در صورت افزایش مالیات قیمت سیگار صد درصد تولید داخل به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد و تولید هم با مشکل مواجه می‌شود.
با این حال در ادامه مسیر بررسی لایحه بودجه سال آتی، کمیسیون تلفیق مجلس اعلام کرد که برای سال آینده مالیات هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی از ۲۵ تومان به ۲۳۰ تومان و مالیات هر نخ سیگار تولید داخل با نشان بین المللی از ۵۰ تومان به ۸۰۰ تومان افزایش می‌یابد.
این افزایش نرخ مالیات بر سیگار اگر چه به عقیده برخی از صاحبنظران می‌تواند به کاهش مصرف دخانیات کمک کند و هدف مجلس نیز همین موضوع است اما نسبت تغییرات اخذ مالیات بین سیگار داخلی و خارجی نشان می‌دهد نمایندگان مجلس منافع تولیدکننده سیگار داخلی را دیده‌اند و عملاً افزایش قیمت سیگار داخلی با درصد پایین‌تری صورت گرفته است.
جدول زیر به تفکیک افزایش قیمت هر کدام از برندهای داخلی و خارجی را اعلام کرده است.
همانطور که در این جدول مشاهده می‌شود اگرچه قیمت سیگار داخلی وخارجی افزایش یافته است اما میزان افزایش قیمت سیگار داخلی به نسبت خارجی کمتر است که این موضوع نشان می‌دهد نمایندگان مجلس در این افزایش قیمت موضوع حمایت از تولید داخل را مد نظر قرار داده‌اند.
باید تاکید کرد که صنعت دخانیات کشور ۱۵ هزار کارگر و کشاورز دارد که در صورت عدم حمایت از این کارگران صنعت دخانیات کشور عملاً تعطیل خواهد شد و نتیجه‌ای جز ورشکستگی صنعت دخانیات، بیکاری را در بر نخواهد داشت.
کارشناسان معتقدند نمایندگان مجلس توجه بیشتری به تولید داخل داشتند، از این جهت که هم اکنون شرکت دخانیات ۳ هزار میلیارد تومان بدهی و ۶۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته دارد، که البته اگر موضوع قاچاق کنترل نشود، این میزان افزایش مالیات، ممکن است در عین حال تولید را با مشکل مواجه کند و منجر به استفاده از سیگارهای قاچاق شود.
حمیدرضا حاجی بابایی رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ در این ارتباط می‌گوید: در وهله نخست باید به این نکته توجه کرد که این مصوبه منجر به درآمدزایی و هزینه خواهد شد، در اینکه افزایش قیمت هر کالایی در رشد بهای سایر کالاها نیز مؤثر است، شکی نیست.
وی با بیان اینکه موضوع سیگار مهم است، می‌گوید: مالیات بر سیگار و هزینه‌هایی که در برابر آن پیش بینی شده نیز از اهمیت برخوردار است، یعنی ۵ هزار میلیارد تومان از ۱۹ هزار میلیارد تومان این محل برای کمک به مسکن جوانان پیش بینی شده است، همچنین ۵ هزار میلیارد تومان از این محل نیز برای حوزه ورزش در نظر گرفته شده و اعتباری نیز برای کمک به آموزش و پرورش و بهداشت و درمان پیش بینی شده است.
با این حال برخی از کارشناسان پیشنهاد داده‌اند تا اخذ مالیات بر سیگار تولید داخل تغیر کند و به همین منظور سه سناریو را پیشنهاد داده‌اند که در نمودار زیر به طور دقیق این سناریوها توضیح داده شده است.
گزارش خبرنگار مهر حاکی است با توجه به حواشی متعددی که در حوزه دخانیات وجود دارد و نحوه افزایش مالیات که به بهانه کاهش مصرف در دستور کار قرار گرفته، لازم است یک رویکرد تکلیفی برای شرکت‌های فعال جهت افزایش اقدامات فرهنگی برای کاهش مصرف سیگار الزامی شود.
همچنین باید در مورد وضعیت صدور مجوزهای بی رویه به شرکت‌های تولیدکننده سیگار و اجازه ثبت علائم تجاری جدید که با نگاه مدیریت مصرف و کاهش مصرف سیگار در تناقض است، تدبیری جدی اندیشیده شود. از سویی دیگر نیز باید یک سیاست گذاری دقیقی برای تولیدکنندگان سیگار در مورد میزان تولید و مسئولیت‌های اجتماعی و حاکمیتی صورت گیرد.