خبرگزاری مهر - گروه استانها- سمیه نوری: استان کرمانشاه با ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با ۲ بخش کرد و عرب نشین کشور عراق و داشتن پنج مرز رسمی و یک بازارچه، سالانه حدود نیمی از کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور ایران را به عراق را به خود اختصاص می‌دهد.
سرپل‌ذهاب یکی از شهرستان‌های مهم استان کرمانشاه است که در غرب استان کرمانشاه واقع شده و بیش از ۹۰ هزار نفر جمعیت و ۴۸ کیلومتر مرز با کشور عراق دارد.
شغل اصلی مردم سرپل ذهاب کشاورزی و دامداری است و فراورده‌ها و محصولات کشاورزی شهرستان نیز شامل گندم، جو، برنج و بنشن، کنجد، گیاهان علوفه‌ای، ذرت، انواع تره بار، سیب، گلابی، انار، انگور و انجیر است.
یکی از موقعیت‌های قابل توجه شهرستان سرپل ذهاب که از اهمیت بسیار زیادی برخورد است وجود مرز تیله‌کو بوده که به لحاظ پتانسیل‌های تجاری و ظرفیت‌های صادراتی برای استفاده از موقعیت‌های آن مورد توجه بیشتر مسئولین قرار گیرد.
سرپل ذهابی هایی که از احقاق وعده‌های دولت دوازدهم ناامید شده بودند، تاکید رئیس جمهور برای توجه ویژه به مرزها و مبادلات مرزی و همچنین تاکید استاندار برای پیگیری بازگشایی مرز تیله‌کو امید را دل‌هایشان بازگرداند.
خبرگزاری مهر از ابتدای مطرح شدن بحث بازگشایی مرز تیله‌کو با انتشار گزارش‌های میدانی و پیگیرانه سعی در بیان مطالبه مردم داشته است، در همین راستا روزهای پایانی سال گذشته با گزارش با عنوان «وضعیت معیشت و اشتغال مردم سرپل‌ذهاب در گرو بازگشایی مرز تیله‌کو» به بررسی میدانی تأثیرات بازگشایی این مرز پرداخته و بازگشایی مجدد این مرز رسمی را حق مردم زلزله‌زده این شهرستان معرفی می‌کند.
در ادامه پیگیری‌های خبرگزاری مهر در راستای بازگشایی این مرز، اواسط بهمن ماه سال جاری با شکل‌گیری دولت سیزدهم و انتصاب استاندار جدید در کرمانشاه گزارشی با عنوان، «مرزنشینان سرپل‌ذهابی چشم انتظار وعده‌های عملی نشده» با هدف تاکید بر اهمیت بازگشایی این مرز در خروجی خبرگزاری مهر منتشر شد.
در ۲ گزارش یاد شده، ظرفیت‌های مغفول مانده مرز تیله‌کو برای صادرات و وارداتی که از طریق استان کرمانشاه انجام می‌شود و نقش تأثیرگذار این مرز در بهبود رفاه و معیشت مردم مرزنشین سرپل‌ذهاب بررسی و از مسئولین پیگیری شد.
تاکید استاندار کرمانشاه بر بازگشایی مرز «تیله‌کو»
بهمن امیری مقدم استاندار دولت سیزدهم در استان کرمانشاه در روزهای اولیه حضورش به عنوان استاندار کرمانشاه با تاکید بر اهمیت بازگشایی این مرز در نشست ویژه بررسی مشکلات مرزی سرپل ذهاب، گفت: از موافقت دولت عراق برای بازگشایی مرز تیله‌کو و ایجاد بازارچه مرزی خبر داد.
وی همچنین به نقش مؤثر بازگشایی مرز تیله‌کو در ایجاد اشتغال پایدار، توسعه صادرات و مبادلات تجاری و رونق معیشت مرز نشینان منطقه سرپل ذهاب تاکید کرد.
کمتر از یک ماه از وعده استاندار دولت سیزدهم برای بازگشایی مرز رسمی تیله‌کو، دیداری بین هیأت‌های مذاکره کننده ایرانی و عراقی برگزار شد.
خبرنگار مهر برای اطلاع از نتیجه این مذاکرات گفتگویی با فرماندار سرپل ذهاب انجام داد.
نورالدین فرزادی پور در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مرز مشترک طولانی بین کشورهای ایران و عراق ظرفیت تجارت و بازرگانی بین ۲ کشور را به وجود آورده است، اما مرز تیله‌کو به عنوان یکی از مرزهای رسمی کشور چندین سال است که به حالت راکد در آمده است.
وی افزود: بازارچه مرزی تیله‌کو طی چند سال اخیر و بروز ناهماهنگی‌های بین اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی و همچنین محدودیت‌های بهداشتی به واسطه شیوع بیماری کرونا راکد بوده و مبادله‌ای از این طریق انجام نمی گرفته، اما در حال حاضر طرف ایرانی آمادگی لازم را برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی تیله‌کو دارد.
توافقات اولیه برای بازگشایی مرز «تیله‌کو» انجام شد
فرماندار سرپل‌ذهاب با اشاره به پیگیری‌های صورت گرفته از جانب استاندار استان کرمانشاه و برنامه‌ریزی‌هایی که برای اجرای طرح بازگشایی بازارچه‌های مرز تیله‌کو انجام شده است، تصریح کرد: به منظور هماهنگی با کشور عراق جلسه‌ای به صورت مشترک با مدیران ارشد اقلیم کردستان در نقطه مرزی تیله‌کو انجام گرفت.
فرزادی پور بیان کرد: از سمت نمایندگان اعزامی ایران در این جلسه برای بازگشایی مرز و راه‌اندازی بازارچه تیله‌کو در قالب قوانین گمرکی نظام جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی شد، اما نمایندگان عراقی حاضر در جلسه طرحی را برای راه اندازی مرز تیله‌کو ارائه دادند که به گفته مشاورین پروسه‌ای هشت الی ۹ ماهه را باید طی می‌کرد و به همین دلیل اجرای طرح با مخالفت طرف ایران رو به رو شد.
وی با بیان اینکه ممکن است این بازه زمانی تعریف شده طولانی‌تر هم شود، ادامه داد: با توجه به آمادگی زیرساخت‌های مرز تیله‌کو از سمت ایران و اهمیت بازگشایی هرچه سریع‌تر این مرز، پیشنهاد آغاز فعالیت‌های مرزی عراق در کانکس تا زمان آماده شدن زیرساخت‌های لازم از سمت نمایندگان ایران ارائه شد که مورد قبول نمایندگان عراقی قرار گرفت.
فرماندار سرپل ذهاب خاطرنشان کرد: توافقات انجام شده در این جلسه به صورت مکتوب درآمد و مقرر شد که طی ۱۰ روز آینده متن توافقنامه به مقام‌های بالاتر در هر ۲ کشور برای تأیید نهایی ارسال شود تا به صورت قطعی این تفاهم نامه رسمیت و جایگاه قانونی پیدا کند.
«تیله‌کو» ششمین مرز رسمی استان کرمانشاه با کشور عراق
بختیار رحمانی‌پور مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: استان کرمانشاه با بیش از ۳۷۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق در حال حاضر پنج مرز رسمی با کشور عراق دارد و زیرساخت‌های مرزی در مرز تیله‌کو کرمانشاه این نوید را می‌دهد این مرز به عنوان ششمین مرز مشترک و رسمی ۲ کشور به زودی فعالیت خود را آغاز کند.
وی ادامه داد: در بازدیدی که مدیرکل گمرکات اقلیم کردستان عراق از زیرساخت‌های مرزی در تیله‌کو داشت ظرفیت‌های این مرز بررسی و نظر هر ۲ طرف برای بازگشایی این مرز مثبت بود.
مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه تصریح کرد: مرز تیله‌کو این ظرفیت را دارد که مبادلات را هم با دولت مرکزی عراق و هم اقلیم کردستان این کشور داشته باشد و این مساله اهمیت بازگشایی این مرز را دوچندان کرده است.
رحمانی‌پور با اشاره به نظر مثبت طرف عراقی برای بازگشایی این مرز، خاطرنشان کرد: بر اساس توافقات انجام شده طرف عراقی متعهد شده در کوتاه‌ترین زمان زمینه توافقات اصلی را فراهم کند.
مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه با ابراز امیدواری نسبت به بازگشایی این مرز، گفت: امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن مرز تیله‌کو در شهرستان سرپل ذهاب بازگشایی شود تا مردم این شهرستان از ظرفیت‌های مرزنشینی استفاده کنند.
بازگشایی مرز «تیله‌کو» اثرات خوبی در تجارت بین ۲ کشور خواهد داشت
شهریار حیدری نماینده مردم شهرستان‌های سرپل ذهاب، قصرشیرین و گیلانغرب در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص بازگشایی مرز تیله‌کو اظهار کرد: دولت سیزدهم از روزهای نخست شروع به کار پیگیر بازگشایی مرز تیله‌کو بوده که برای نمونه می‌شود به رایزنی با بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق در مراسمی که وی برای تألیف ریاست جمهوری سیزدهم به ایران سفر کرده بود اشاره کرد.
وی ادامه داد: بازگشایی مرز تیله‌کو اثرات خوبی در تجارت بین ۲ کشور خواهد داشت و برای اشتغال منطقه نیز بسیار مهم است، از این رو تاکید بسیاری بر بازگشایی این مرز از طرف هر ۲ کشور است.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه تصریح کرد: برای بازگشایی این مرز از ظرفیت‌های کنسولی در اربیل و سلیمانیه استفاده شده و به زودی شاهد اتفاقی خوب برای مردم منطقه خواهیم بود.