خبرگزاری مهر - گروه استانها: تالاب و دریاچه قوپی باباعلی یکی از تالاب‌های متعدد استان آذربایجان غربی است که در شهرستان مهاباد و در سی کیلومتری شهر مهاباد واقع شده است که پرندگانی نظیر اردک سرسبز، حنایی، آنقوت، انواع غاز وحشی و تنجه در آن زیست می‌کنند.
براساس سرشماری ۱۳۹۹ سال در تالاب قوپی باباعلی حدود ۲ هزار و ۲۱۶ قطعه پرنده ثبت شده است، اما این تالاب به دلیل خشکی در انتظار ثبت در لیست مونترو قرار دارد.
مونترو به لیست قرمز جهانی از تالاب‌های در حال خشک شدن و در معرض خطر می‌گویند که در حال حاضر چند تالاب ایرانی در این لیست مانند تالاب انزلی وجود دارند.
تالاب قوپی باباعلی سال گذشته به دلیل خشکسالی و عدم تزریق حقابه و نیز کاهش بارشها کاملاً خشک شده بود هر چند در پی بارندگی‌های اخیر و تلاش مردم با همکاری سازمان آب منطقه‌ای استان برای تزریق یک میلیون مترمکعب آب جان دوباره گرفته ولی همچنان این تالاب در شرایط مناسبی قرار ندارد.
از سال ۱۳۹۶، موضوع انتقال و هدایت آب سد مهاباد به تالاب بین المللی قوپی علی بابا به منظور حفظ زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی این تالاب بین المللی و جلوگیری از ایجاد کانون ریزگرد در منطقه، در دستور کار قرار گرفت.
در برنامه ریزی‌ها پیش بینی شده بود که حقابه تالاب قوپی بابا علی در سه سناریوی پرآبی، نرمال و کم‌آبی، تعریف و از محل سد مهاباد تأمین شود، اما در عمل می‌بینیم که تا کنون از حجم ذخیره آب ۳۰۵ میلیون متر مکعبی سد مهاباد چه در شرایط نرمال و چه در شرایط خشکسالی، سهمی برای تالاب در نظر گرفته نشده و همچنان حقابه آن نادیده گرفته می‌شود.
نیاز آبی سالانه تالاب قوپی باباعلی ۱۰.۷ میلیون مترمکعب است
معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص وضعیت تالاب قوپی باباعلی مهاباد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این تالاب با وجود بارشها وضعیت مناسبی ندارد و سال گذشته این تالاب به صورت کامل خشک شده بود.
حجت جباری ادامه داد: امسال در اثر بارشها و لایروبی نهر منتهی به تالاب با همکاری مردم و سازمان آب منطقه‌ای موجب رهاسازی یک میلیون مترمکعب آب به تالاب شده و تقریباً این تالاب آبگیری شده اما هنوز از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.
وی نیاز آبی سالانه تالاب قوپی باباعلی را ۱۰.۷ میلیون مترمکعب عنوان و خاطرنشان کرد: احیای کامل تالاب نیازمند تأمین حقابه کامل آن است اگر روند بارشها و نیز رهاسازی حقابه تالاب در شرایط فعلی تداوم یابد بهار سال آینده وضعیت تالاب ممکن است بهبود یابد.
جباری اظهار کرد: تالاب‌های فصلی به دلیل اینکه از طریق نزولات جوی در زمستان و بهار آبگیری می‌شوند و امسال در فصل بارش کمترین میزان بارندگی ثبت شد متأسفانه فقط ۴۵ درصد این تالاب‌ها آبگیری شدند.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی گفت: در آذربایجان غربی ۴۰ تالاب وجود دارد، از این تعداد ۱۴ تالاب دائمی و ۲۶ تالاب فصلی هستند که از تعداد تالاب‌های دائمی استان ۸ تالاب نسبتاً وضعیت خوبی دارند و ۶ تالاب دائمی نیز ۴۵ درصد آبگیری شدند.
۴۰ درصد از مساحت تالاب قوپی باباعلی آبگیری شد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد نیز در این خصوص اظهار کرد: پس از بارش‌های مناسب در سال زراعی جاری و به ویژه بارندگی‌های هفته اخیر، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از مساحت ۵۰۰ هکتاری تالاب قوپی بابا علی آبگیری شد.
فاروق سخنور در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت این تالاب افزود: با احیای دوباره این تالاب هم اکنون بیش از سه هزار بال انواع پرندگان مهاجر وارد این تالاب بین المللی شده که تعداد آنها به تدریج در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: این تالاب با ویژگی‌های طبیعی و پرندگان خاص خود یکی از بهترین زیستگاه‌های مهم پرندگان آبزی و کنارآبزی و از تالاب‌های مهم این منطقه محسوب می‌شود که در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.
سخنور گفت: این تالاب دارای دیپلم افتخار از سازمان ملل متحد «یونسکو» نیز است زمانی که دارای آب بوده و شرایط زیستی مناسبی برخوردارست شمار زیادی از انواع پرندگان بومی و مهاجر وارد آن می‌شوند.
تالاب قوپی باباعلی در کریدور مهاجرت پرندگان قرار دارد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: با توجه به اینکه این تالاب در کریدور مهاجرت پاییزی پرندگان قرار دارد در صورت احیا کامل و تخصیص حقابه به آن در فصل پاییز سال آینده قادر است میزبان تعداد زیادی از پرندگان مهاجر و بومی آبزی و کنارآبزی باشد.
وی گفت: بخش‌های زیادی از این تالاب بین المللی در ۲ سال گذشته به دلیل کاهش بارندگی‌ها و خشک شدن چشمه‌ها و زهکش های اطراف آن، به ویژه در فصل تابستان خشک شده بود.
تالاب قوپی باباعلی با مساحت ۵۰۰ هکتار به سبب قرارگرفتن در مسیر کوچ پرندگان مهاجر، یکی از زیستگاه‌های مهم در منطقه به شمار می‌آید.
وجود تالاب‌های کانی‌برازان، قوپی باباعلی، حسن‌خان، گروس، داشخانه و قره‌قشلاق، این شهرستان را به یکی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان در آذربایجان‌غربی تبدیل کرده‌است.
تالاب بین‌المللی قوپی باباعلی مهاباد در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر و مسیر جاده مهاباد به میاندوآب و در نزدیکی روستایی به همین نام واقع شده است.