خبرگزاری مهر، گروه سیاست- طیبه بیات: قریب به ۷ ماه است که دولت سیزدهم به ریاست حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی تشکیل و آغاز به کار کرده است. دولتی که از ابتدا داعیه دار شعارهای منحصر به خود بود؛ دولتیِ مردمی که با محوریت و رویکردی متفاوت نسبت به تعامل با سایر کشورها از همان ابتدا به دنبال تحقق «دیپلماسی همسایگی» بوده است، ادعایی که به اذعان بسیاری، بی اهمیت و یا کم اهمیت جلوه می‌کرد و سناریویی ناموفق ارزیابی می‌شد. اما هر چه جلوتر می‌رویم به واقعیت پیوستن این شعار بیشتر خود را نشان می‌دهد و مرور «یک به یک» تصمیماتی که تا کنون در این راستا اتخاذ شده است نشان می‌دهد، رئیسِ جمهور بی توجه به قضاوت‌ها و حواشی به دنبال اجرایی کردن اهداف و وعده‌هایی است که پیش از آغاز به کار رسمی خود از آن سخن گفته بود.
تحلیل و بررسی سفرهایی چون تاجیکستان، روسیه و در نهایت قطر به کرّات اتفاق افتاده و سنگ اندازی ها، مانع تراشی‌ها و حتی دفاع از دستاوردهای حاصل از این سفرها که از سوی مهمترین مقام اجرایی کشور و به منظور تحقق تعامل با همسایگان رقم خورده، بارها بیان و ارائه شده است اما آنچه اهمیت پرداختن به این مطلب را بیش از پیش می‌کند این است که رئیسی در اجرای تعهداتش در این زمینه، خود را محدود به چند سفر خارجی نکرده است و از ابتدای فعالیت خود، مدام به واسطه گفتگوهای تلفنی با سران چندین کشور سنگ بنای ارتباط با بیرون از مرزها را پایه گذاری کرده است.
۲۷ تماس با ۱۴ مقام عالی جهان و گفتگو پیرامون بسیاری از مسائل، رکورد قابل توجهی را از آنِ رئیس جمهور دولت سیزدهم کرده است که ۵ سهم از این تماس‌ها به گفتگو با «امانوئل مکرون» همتای فرانسوی او اختصاص دارد. مکرون اولین رئیس جمهوری است که پس از برگزاری مراسم تنفیذ ریاست جمهوری طی گفتگویی تلفنی با سید ابراهیم رئیسی ارتباط برقرار کرد و موضوع آخرین گفتگوی تلفنی این دو رئیس جمهور، بحث و بررسی پیرامون آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای وین بود.
رئیسی در پنجمین گفتگویی که با «امانوئل مکرون» داشت ضمن اشاره به جدیت تیم مذاکره کننده ایرانی جهت پیشبرد مذاکرات وین، اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران در طول مذاکرات پیشنهادهای سازنده‌ای ارائه کرده است و پیشنهادهای مطرح شده از سوی طرف‌های دیگر مذاکره را بر اساس میزان انطباق آنها با منافع ملت ایران، مورد بررسی قرار داده است.»
وی همچنین در بخشی از این مذاکره با بیان اینکه هیئت ایرانی بارها اعلام کرده از ابتکاراتی که متضمن تأمین و حفظ حقوق ملت ایران باشند، استقبال می‌کند، گفت: «فشارها یا ادعاهای سیاسی با هدف حفظ اهرم فشار بر ملت ایران مطرح شده‌اند و چشم‌انداز حصول توافق را تضعیف می‌کنند و هرگونه توافقی در وین باید شامل لغو تحریم‌ها، ارائه تضمین معتبر و بسته شدن مسائل و ادعاهای سیاسی گردد.»
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه سابقه تعامل جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گزارش‌های متعدد این آژانس مبنی بر تأیید صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران گواه بر دروغین بودن ادعاهای برخی کشورهاست، تصریح کرد: «ایران برای اثبات حسن نیت خود همواره بر همکاری حرفه‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید داشته است و در این راستا باید مراقب فتنه‌انگیزی دشمنان بود.»
امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه هم در این گفتگوی تلفنی، عنوان کرد: «پیشرفت‌های خوبی در مذاکرات وین حاصل شده است و این امیدواری را داریم که مذاکرات هر چه زودتر به نتیجه برسد.»
پس از مکرون که پنج بار به صورت تلفنی با رئیسی گفتگو داشته است، به ترتیب «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه و «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه چهار بار و «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق سه بار به صورت تلفنی با وی به صورت تلفنی تبادل نظر کرده‌اند.
جدول زیر مشروحی از تماس‌های تلفنی سید ابراهیم رئیسی طی ۷ ماه گذشته با مقامات سایر کشورها است:
| ردیف |
مقام خارجی / کشور |
محور گفتگو |
تاریخ |
| ۱ |
«امانوئل مکرون» / فرانسه |
۱- اشاره به نقض مکرر و فاحش تعهدات از سوی آمریکا و همچنین عدم پایبندی سه کشور اروپایی عضو برجام به تعهدات خود ۲- جدیت ایران در تأمین امنیت و حفظ بازدارندگی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان ۳- حمایت از لبنان در جهت ثبات، امنیت و بهبود وضعیت اقتصادی مردم لبنان ۴- ایجاد ثبات در مسائل مختلف از جمله وضعیت دریاها |
۱۸ مرداد ۱۴۰۰ |
| ۲ |
«رجب طیب اردوغان» / ترکیه |
۱- همکاری‌های دو جانبه و منطقه‌ای ایران و ترکیه در همه زمینه‌ها ۲- تاکید بر ضرورت تسریع در تشکیل هفتمین نشست شورای عالی همکاری‌های دو کشور در تهران ۳- از دستور خارج نشدن کمک به مردم مظلوم فلسطین و نجات آنها از ظلم صهیونیست‌ها |
۲۰ مرداد ۱۴۰۰ |
| ۳ |
«مصطفی الکاظمی» / نخست وزیر عراق |
۱- حمایت از هر ابتکار و اقدامی که موجب تثبیت اوضاع در عراق و ارتقای نقش‌آفرینی این کشور در منطقه باشد ۲- قدردانی از دعوت نخست وزیر عراق برای شرکت در اجلاس سران کشورهای همسایه در بغداد ۳- جلوگیری از دخالت بیگانگان در امور منطقه ۴- تاکید برضرورت حل مشکل یمن و توقف جنگ در این کشور ۵- تأکید بر لزوم تسریع در عملیاتی شدن پروژه‌های مشترک دو کشور از جمله راه‌آهن شلمچه – بصره |
۲۶ مرداد ۱۴۰۰ |
| ۴ |
«شیء جین پینگ» / چین |
۱- در دستور کار قرار گرفتن اجرای کامل برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین ۲- محکوم کردن دخالت آمریکا در امور داخلی چین ۳- قدردانی از همکاری چین برای مقابله با کرونا و فروش واکسن ۴- قدردانی از مواضع راهبردی چین در قبال یکجانبه گرایی، همراهی در عرصه‌های مختلف بین المللی با کشورمان از جمله حمایت از حقوق هسته‌ای، عضویت ایران در پیمان شانگهای و مخالفت با تحریم‌های علیه ایران ۵- بدعهدی آمریکا در عمل به تعهدات خود در مذاکرات برجام ۶- همکاری با چین در زمینه استقرار امنیت، ثبات و آرامش در افغانستان |
۲۷ مرداد ۱۴۰۰ |
| ۵ |
«ولادیمیر پوتین» / روسیه |
۱- تاکید بر مصمم بودن در ارتقای روابط دوستانه و همه جانبه ۲- اراده جدی بر اجرایی کردن سند جامع همکاری‌های ایران و روسیه ۳- جدیت ایران در استیفای حقوق ملت خود در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ۴- تحولات افغانستان و لزوم برقرای ثبات و امنیت ۵- فرآیند تحویل واکسن کرونا به ایران |
۲۷ مرداد ۱۴۰۰ |
| ۶ |
«سباستین کورتس» / صدراعظم اتریش |
۱- کاهش مبادلات تجاری دو کشور مبنا و توجیه منطقی ندارد ۲- پرداختن به تحولات افغانستان در منطقه ۳- استقبال از همکاری با اتریش در زمینه تأمین واکسن کرونا ۴- ابراز امیدواری صدراعظم اتریش از موفقیت ایران در مذاکرات وین |
۱ شهریور ۱۴۰۰ |
| ۷ |
«دانیل اورتگا» / نیکاراگوئه |
۱- ضرورت همکاری نزدیک دو کشور در مجامع بین‌المللی، برای خنثی‌سازی تحریم‌های آمریکا ۲- تقویت و تحکیم روابط به منظور استقرار صلح و عدالت در عرصه جهان |
۹ شهریور ۱۴۰۰ |
| ۸ |
«امانوئل مکرون» / فرانسه |
۱- استقبال از پیشنهاد رئیس جمهور فرانسه درمورد بازنگری در روابط دو کشور و آغاز فصل نوینی از روابط دو جانبه و همکاری‌های منطقه‌ای تهران – پاریس ۲- استقبال از همکاری‌های منطقه‌ای به منظور حمایت از مردم عراق برای برقراری صلح و آرامش در منطقه ۳- محکوم کردن تروریسم ۴- تحولات افغانستان و دخالت ناتو و آمریکا ۴- حمایت ایران از تشکیل دولت قوی در لبنان |
۱۴ شهریور ۱۴۰۰ |
| ۹ |
«شارل میشل» / رئیس شورای اروپا |
۱- تمایل ایران برای مناسبات با اتحادیه و کشورهای اروپایی‌ها در عرصه‌های مورد علاقه دو طرف ۲- لزوم اراده عملی طرف اروپایی و وابسته نکردن آن به اراده قدرت‌های یکجانبه‌گرا مثل آمریکا ۳- تحولات افغانستان ۴- شارل میشل با ابراز نگرانی از سرازیر شدن موج بزرگی از پناهجویان به اروپا، خواستار نقش آفرینی ایران و همچنین تلاش برای بازگشت ثبات به افغانستان شد |
۱۷ شهریور ۱۴۰۰ |
| ۱۰ |
«ولادیمیر پوتین» / روسیه |
۱- اشاره به همکاری‌های مسکو – تهران در زمینه مقابله با کرونا و همچنین تولید مشترک واکسن اسپوتنیک ۲- توسعه و تعمیق همکاری‌های دو کشور |
۲۳ شهریور ۱۴۰۰ |
| ۱۱ |
«ولادیمیر پوتین» / روسیه |
۱- همگرایی مشترک دو کشور در موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی ۲- لزوم نهایی کردن سند جامع همکاری بلندمدت |
۲۵ آبان ۱۴۰۰ |
| ۱۲ |
«مصطفی الکاظمی» / نخست وزیر عراق |
تاکید بر خدشه‌دار نشدن وحدت و ثبات در عراق به عنوان موضوعی راهبردی |
۲۶ آبان ۱۴۰۰ |
| ۱۳ |
«امانوئل مکرون» / فرانسه |
۱- مبارزه مشترک با کرونا ۲- همکاری‌های منطقه‌ای ۳- گفت‌وگوهای هسته‌ای و لزوم ادامه مذاکرات تا حصول نتیجه |
۸ آذر ۱۴۰۰ |
| ۱۴ |
«نیکلاس مادورو» / ونزوئلا |
تاکید دو طرف بر همکاری‌های جدید در حوزه اقتصاد و انرژی |
۱۳ آذر ۱۴۰۰ |
| ۱۵ |
«رجب طیب اردوغان» / ترکیه |
تاکید بر ضرورت همکاری مشترک و جدی دو کشور در حوزه اقتصادی و مبارزه با تروریسم |
۱۷ آذر ۱۴۰۰ |
| ۱۶ |
«قربان‌قلی بردی محمداف» / ترکمنستان |
تاکید بر لزوم ارتقای همکاری‌های اقتصادی، تجاری و انرژی و تقویت روابط ترانزیتی |
۲۲ آذر ۱۴۰۰ |
| ۱۷ |
«دانیل اورتگا» / نیکاراگوئه |
تاکید بر فعال کردن ظرفیت‌ها به نفع پیشرفت و رفاه دو ملت |
۸ دی ۱۴۰۰ |
| ۱۸ |
«نیکول پاشینیان» / نخست وزیر ارمنستان |
۱- توسعه سطح همکاری‌های اقتصادی تهران-ایروان ۲- حمایت از تمامیت ارضی و حق حاکمیت کشورها |
۱۳ دی ۱۴۰۰ |
| ۱۹ |
«رجب طیب اردوغان» / ترکیه |
نگاه بلند مدت و همه‌جانبه به رابطه و همکاری با ترکیه |
۲ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۰ |
«امانوئل مکرون» / فرانسه |
۱- لغو تحریم‌ها، راستی‌آزمایی و ضمانت معتبر به عنوان مبانی اساسی توافق هسته‌ای ۲- بررسی راهکارهای تقویت روابط تهران-پاریس |
۹ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۱ |
«قاسم ژومارت توکایف» / قزاقستان |
اظهار امیدواری برای برداشتن گام بلندی در ارتقای سطح تعاملات اقتصادی در سی‌امین سال برقراری روابط |
۱۳ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۲ |
«مصطفی الکاظمی» / نخست وزیر عراق |
تاکید بر قابل حل و فصل بودن مشکلات منطقه به شرط عدم مداخله خارجی |
۱۶ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۳ |
«رجب طیب اردوغان» / ترکیه |
تاکید بر تقویت سطح روابط تهران-آنکارا |
۱۸ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۴ |
«کیشیدا فومیو» / نخست وزیر ژاپن |
انتقاد رئیسی از چسبندگی آمریکا به سیاست‌های شکست‌خورده دولت ترامپ به عنوان مانع اصلی در پیشرفت قابل قبول مذاکرات |
۲۰ بهمن ۱۴۰۰ |
| ۲۵ |
«الکساندر ووچیچ» / صربستان |
فعال شدن فرصت‌ها و ظرفیت‌های متنوع و گسترده توسعه سطح همکاری‌های دو کشور |
۳ اسفند ۱۴۰۰ |
| ۲۶ |
«امانوئل مکرون» / فرانسه |
آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای وین |
۳ اسفند ۱۴۰۰ |
| ۲۷ |
«ولادمیر پوتین» / روسیه |
۱- بحران اوکراین ۲- تاکید رئیس جمهور روسیه بر تداوم رایزنی‌های دو طرف درباره مذاکرات هسته‌ای |
۵ اسفند ۱۴۰۰ |
مقایسه بازه زمانی مشابه رؤسای جمهور دولت‌های نهم و یازدهم و گفتگوهای تلفنی صورت گرفته از سوی آنها نشان می‌دهد که رکورد تعامل و ارتباط با سایر کشورها از سوی رئیسی، با سرعت و جدیت بیشتری پیش رفته است. «محمود احمدی‌نژاد» رئیس جمهور دولت نهم طی ۷ ماه ابتدایی دولت خود صرفاً ۱۳ تماس با کشورهای مختلف از جمله الجزایر، پاکستان، هند، ونزوئلا، قطر، افغانستان، سوریه، ترکمنستان، بولیوی و عربستان داشت. حسن روحانی رئیس جمهور دولت یازدهم نیز طی ۷ ماه اول دولت خود، ۱۱ تماس با سران کشورهای ترکیه، عمان، قطر، روسیه، لبنان، چین، انگلیس، سوریه و روسیه برقرار کرد.