خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان و رؤیا فریدونی: کمتر کسی است که اخبار ترکیه و مسائل منطقه غرب آسیا را دنبال کند، اما مباحثه تند «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور کنونی ترکیه با شیمون پرز نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۹ در جریان برگزاری نشست داووس را به یاد نداشته باشد.
هنگامی که اردوغان از ساکنان سرزمین‌های فلسطینیان حمایت کرد و نماینده رژیم صهیونیستی آن صحبت‌ها را تحمل نکرد. رویدادی که توانست اردوغان را از سویی به یک قهرمان ملی در داخل کشور ترکیه مبدل کند و از سویی دیگر در جهان اسلام برایش وجهه مثبتی بیافریند.
این مشاجره در جهان اسلام یک امیدواری پدید آورد؛ امیدوار به اینکه آنکارا هیچ گاه در مسیر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی حرکت نخواهد کرد. موضوعی که اردوغان توانست از آن به عنوان یک سیاست تاکتیکی بهره برداری کند.
اما بعد از گذشت قریب به ۱۳ سال از آن برخورد، معادلات روابط آنکارا و تل‌آویو در حال تغییر است، حالا گام‌های ترکیه برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی وارد مراحل جدی تری شده است. به طوری که اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم صهیونیستی امروز به ترکیه سفر می‌کند.
حتی «ابراهیم کالین» سخنگوی ریاست جمهوری و مشاور ارشد اردوغان به همراه «سدات اونال» معاون غرب آسیای وزارت امور خارجه ترکیه روز پنجشنبه ۲۸ بهمن ماه به فلسطین و سرزمین‌های اشغالی سفر کرد تا مقدمات سفر رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه، روابط دو جانبه و تحولات منطقه‌ای مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
خبرگزاری مهر در همین رابطه گفتگویی را با «دوغان بکین» معاون حزب رفاه جدید ترکیه انجام داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد:
*ترکیه در خصوص تحولات فلسطین موضعی انتقادی نسبت به رژیم صهیونیستی داشته و همیشه در سخنان مقامات آنکارا حمایت از مردم غزه مطرح بود. دلیل گام‌های اخیر آنکارا برای عادی سازی روابط با تل‌آویو چیست؟
دشواری‌های اقتصادی که جناب رئیس جمهور اردوغان اخیراً با آن مواجه شده است، ناگزیر باعث شد که وی از نظر سیاسی نیز قدرت خود را از دست بدهد. پس از روی کار آمدن جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا هدف تحولات جهانی، منزوی کردن دولت در قبرس، مدیترانه شرقی و شمال آفریقا بود.
از نزدیکی آنکارا و تل‌آویو می‌توان دریافت که حزب عدالت و توسعه وارد همکاری استراتژیک با رژیم صهیونیستی شده است. اسرائیل در راستای سیاست‌های سازشکارانه حزب عدالت و توسعه، حتی برای نزدیک شدن کشورهای امضا کننده «توافق آبراهام» به ترکیه نیز پیش قدم شده است.
نمی‌توان نقش رژیم صهیونیستی را در گشایش صفحه جدید بین ترکیه و امارات و شتاب گرفتن روابط اقتصادی دو جانبه نادیده گرفت.
دولت ابوظبی، مهمترین قدرت اقتصادی سیاست‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه بوده و سیاست‌های آن در تضاد با ترکیه است اما اینکه بعد از این چه نوع گشایش سیاسی در قبال ترکیه خواهد داشت جای کنجکاوی دارد.
ما به عنوان حزب رفاه جدید می‌خواهیم بگوییم که نمی‌توانیم این اقدام دولت را تأیید کنیم و مانند همیشه از آرمان فلسطین حمایت خواهیم کرد.
*به نظر می‌رسد دولت کنونی ترکیه در موضوع فلسطین موضعی تاکتیکی و غیر راهبردی دارد. کما اینکه این شکل موضع را ما در بحران سوریه نیز مشاهده کردیم زیرا در موضوع سوریه نیز بدون در نظر داشتن موضعی راهبردی سیاست‌هایی علیه دمشق اتخاذ کردند که بر خلاف اینکه گمان می‌کردند برنده خواهند شد با شکست مواجه شدند. تحلیل شما از این نوع سیاستگذاری چیست؟
ما از همان ابتدا در تلاش بودیم اشتباهات سیاست حزب عدالت و توسعه (دولت حاکم) در قبال سوریه را آشکار کنیم. دولت در موضوع سوریه سیاست نادرستی در پیش گرفت و تقریباً به طور غیر مستقیم از طرح یینون و طرح‌های مشابهی که در گذشته توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی ارائه شده بود، حمایت کرد. ما (حزب رفاه جدید)، سیاست ترکیه در قبال سوریه را نادرست می‌دانیم و اعلام می‌کنیم که با طرح آمریکا برای تجزیه سوریه با رویکرد «دولت جدید در یک دولت» مخالف هستیم. «دیک چنی» در سال ۱۹۹۹ در سخنرانی خود در مؤسسه نفت لندن در راستای طرح یینون ایده تجزیه سوریه، عراق، ایران و ترکیه را مطرح کرد. متأسفانه در چارچوب این طرح‌ها، عراق و سوریه اکنون عملاً تجزیه شده‌اند.
ایران و ترکیه باید از این تحولات درس گرفته و سیاست نزدیکی به هم پیش بگیرند. در راستای گفتمان پروفسور دکتر نجم‌الدین اربکان، آرزو می‌کنیم هر چه سریع‌تر صلح و آرامش در سراسر جغرافیای اسلامی به ویژه در عراق و سوریه حاکم شود. ترکیه و ایران در جهت رسیدن به این هدف وظایف بزرگی بر عهده دارند.
*زمانی که برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس وارد روند عادی سازی با رژیم صهیونیستی شدند مقامات ترکیه این رویداد را محکوم کردند. با این اوصاف چرا آنکارا خود قصد دارد روابطش را با تل‌آویو بهبود ببخشد. آیا میان سیاست عادی سازی ترکیه با رژیم صهیونیستی با روند عادی سازی کشورهایی مانند امارات و بحرین تفاوت وجود دارد؟
سیاست عادی سازی ترکیه با رژیم صهیونیستی با دشواری‌های سیاست اقتصادی حزب عدالت و توسعه در ارتباط است. متأسفانه می‌بینیم که دولت ترکیه با یک چرخش سیاسی در حال دنبال کردن خط جدیدی زیر یوغ آمریکا و رژیم صهیونیستی است. در اصل حزب عدالت و توسعه با آغاز روند عادی سازی، بار دیگر وارد همکاری استراتژیک با رژیم صهیونیستی شده است. به نظر ما (حزب رفاه جدید) جناب اردوغان با نزدیک شدن به آمریکا و رژیم صهیونیستی در حال پیش بردن سیاستی همسو با واشنگتن است.
ما در برهه‌ای از تاریخ هستیم که رژیم صهیونیستی در سودای تأسیس کشوری با مرزهای نامحدود است. شهرک سازی در مناطقی مانند قدس و کرانه باختری دقیقاً با همین هدف است. این رژیم همچنین سیاست‌هایی خصمانه علیه مردم فلسطین و غزه را دنبال می‌کند. در نتیجه تصور اینکه عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر آن هم در چنین شرایطی برای مردم فلسطین سودآور خواهد بود، تصوری اشتباه است.
*با توجه به اینکه حزب عدالت و توسعه همواره از موضوع فلسطین حمایت کرده است، اقدامات اخیر دولت و اردوغان در خصوص دعوت از رئیس رژیم صهیونیستی برای سفر به ترکیه و عادی سازی روابط با تل‌آویو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سفر رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه هیچ تغییری در ذهنیت اشغالگری این رژیم ایجاد نخواهد کرد. دعوت کردن رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه که این رژیم از سوی سازمان ملل و حقوق بشر به عنوان «رژیم آپارتاید» شناخته است با حمایت آنکارا از فلسطین، زمین تا آسمان در تضاد است.
در نتیجه قبول کردن این موضوع غیر ممکن است. رژیم صهیونیستی عامل تمامی مشکلات در منطقه است. این رژیم با تضعیف دولت‌های کشورهای منطقه سعی در تقویت امنیت خود دارد. ما به عنوان حزب رفاه جدید، سفر رئیس رژیم صهیونیستی را مقبول نمی‌دانیم.