به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، کشورهای اروپایی روز سهشنبه به روسیه درباره از بین بردن تلاشها برای بازگشت آمریکا و ایران به توافق هستهای ۲۰۱۵ هشدار دادند.
در این گزارش، رویترز گفته است که با درخواست روسیه برای تضمین آمریکا مبنی بر اینکه تحریمها علیه مسکو به دلیل جنگ اوکراین بر روابط تجاری روسیه با ایران تأثیری نخواهد گذاشت، رسیدن به توافق در آخرین گامها پیچیده شده است.
انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترک خود به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته اند: «پنجره فرصت در حال بسته شدن است. ما از همه طرفها میخواهیم که تصمیمات لازم برای نهایی شدن این توافق را در حال حاضر اتخاذ کنند و از روسیه میخواهیم که شرایط اضافی را به توافق اضافه نکند.»
دو مقام غربی به رویترز گفته اند اکنون متن نهایی توافق روی میز است و مسائل باقی مانده حل شده است.
«آن کلر لژاندر»، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه نیز در نشست روزانه به خبرنگاران گفت: «ما به توافق بسیار نزدیک هستیم. ضروری است تا زمانی که هنوز میتوانیم، به نتیجه برسیم.» او گفت: «ما نگران خطراتی هستیم که تأخیرهای بیشتر ممکن است بر احتمال نتیجه گیری تأثیر بگذارد.»
فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیه مشترک خود که در شورای حاکم آژانس خوانده شد، گفتند: «ما آژانس را برای گزارشهایش، علیرغم محدودیتهایی که برای فعالیتهایش در ایران قائل است، تحسین میکنیم و از استقلال آن حمایت میکنیم.»
در این بیانیه همچنین ادعا شده است: «ما با نگرانی متذکر میشویم که از زمان آخرین شورای حکام در نوامبر، ایران به پیشبرد برنامه هستهای خود با توسعه ذخایر اورانیوم غنی شده خود و انجام فعالیتهایی که دستاوردهای دانش دائمی و غیرقابل برگشتی دارد، ادامه داده است. برنامه هستهای ایران هرگز تا این حد پیشرفته نبوده است و جامعه بین المللی را در معرض خطرات بی سابقهای قرار داده است. به ویژه، ایران ذخایر اورانیوم با غنای بالا را از زمان آخرین دور مذاکرات برجام تقریباً دو برابر کرده است و طی دو هفته گذشته شروع به تبدیل این مواد به اورانیوم با غنای بالا کرده است.»
سه کشور اروپایی در ادامه در بیانیه خود افزودند: «ایران همچنین به انباشت اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد ادامه داده است و شروع به بهره برداری از مجموعهای از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 برای انجام این کار در تأسیسات زیرزمینی فردو کرده است. ایران هیچ توجیه غیرنظامی قابل قبولی برای غنی سازی ۲۰ درصد و ۶۰ درصد ندارد و تولید اورانیوم با غنای بالا برای کشوری که برنامه تسلیحاتی ندارد بی سابقه است. انباشت اورانیوم غنی شده با ۲۰ درصد و ۶۰ درصد مدت زمانی را که ایران برای دستیابی به اولین سلاح هستهای نیاز دارد کاهش میدهد. تحقیق و توسعه ایران و استفاده گسترده از سانتریفیوژهای پیشرفته، قابلیتهای غنیسازی ایران را برای همیشه بهبود بخشیده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین بیش از یک سال است که از زمانی که ایران اجرای راستیآزماییها و ترتیبات نظارتی توافقشده در برجام را متوقف کرده و اجرای پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورده است، دسترسی حیاتی به دادههای مربوط به سانتریفیوژ و ساخت قطعات نداشته است. آژانس گزارش میدهد که فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت به طور جدی در نتیجه تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات مرتبط هستهای خود تحت برجام تحت تأثیر قرار گرفته است.»
در ادامه بیانیه گفته شده: «کشورهای E3/EU+3 یازده ماه است که درگیر مذاکرات فشرده با ایران بوده اند. ما اکنون به نهایی کردن توافقی نزدیک شدهایم که به فوریترین نگرانیهای ما در مورد عدم اشاعه، بازگرداندن برنامه هستهای ایران به محدودیتهای برجام و همچنین بازگرداندن اقدامات شفافیت برجام و اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران، پاسخ میدهد. میزان پیشرفت در برنامه هستهای ایران به این معنی است که این توافق نمیتواند به طور نامحدود روی میز بماند. پنجره فرصت در حال بسته شدن است.»
انگلیس، فرانسه و آلمان در ادامه از این خواسته اند: «ما قویاً از ایران میخواهیم از هرگونه تشدید تنشهای جدید خودداری کند و بهویژه از ایران میخواهیم که فوراً تمام فعالیتهای مربوط به تبدیل اورانیوم بسیار غنیشده را متوقف کند، که پیامدهای عملی برای بازگشت به محدودیتهای برجام خواهد داشت. ما از ایران میخواهیم آماده برداشتن گامهایی در جهت اجرای مجدد برجام شود، از جمله: اولاً، توقف تولید اورانیوم با غنای بالا و هرگونه غنیسازی بالاتر از محدودیتهای برجام. ثانیاً، آماده سازی برای دفع ذخایر اورانیوم غنی شده بیش از حد مجاز برجام. ثالثاً، بازگرداندن ظرفیتهای غنی سازی و تحقیق و توسعه به محدودیتهای مورد توافق. چهارم، توقف کلیه فعالیتهای مربوط به تولید فلز اورانیوم. و پنجم، بازگرداندن شفافیت و همکاری کامل با آژانس.»
بیانیه سه کشور اروپایی در پایان گفته است: «ما مجدداً تأکید میکنیم که ایران باید با آژانس همکاری کند و آژانس را قادر سازد که تداوم دانش را در مورد برنامه هستهای خود بازگرداند، توانایی آژانس برای از سرگیری راستیآزمایی و نظارت را افزایش دهد و به جامعه بینالمللی اطمینان کامل و مؤثر در مورد ماهیت صلحآمیز برنامه ایران ارائه دهد.»