خبرگزاری مهر – گروه استانها: نوروز باستانی یکی از اعیاد بزرگ ایرانیان است و هر استانی در این عید بزرگ برای خود رسم و رسومی دارد. البته که این سال‌ها رسوم خارج از آداب هم به این آئین اضافه شده اما قرار گرفتن حیوانات در سفره هفت سین به نشانه خوش یمنی، اتفاق عجیبی است که این روزها باب شده است.
انواع و اقسام حیوانات به ویژه سمندر، مار آبی، لاک پشت، میمون، سنجاب و انواع پرنده‌های وحشی حیواناتی هستند که این روزها در حصار سفره زیبای هفت سین قرار می‌گیرند و معادله سین‌ها را به هم می‌زنند.
یزد از استان‌هایی است که دارای ظرفیت بالای زیست محیطی و طبیعت آن، زیستگاه حیوانات بسیاری است اما برخی انسان‌ها به دلیل سو استفاده، خودخواهی و … این حیوانات را از زیستگاه اصلی‌شان جدا کرده و در خانه‌ها یعنی جایی که برای آنها قفسی دور از آزادی محسوب می‌شود، نگهداری می‌کنند.
نگرانی‌هایی درباره تسری این فرهنگ در بین یزدی‌ها ایجاد شده و فعالان زیست محیطی بارها در این باره اظهار نظر کرده اند که مردم به این باورها اعتقاد نداشته باشند و عقیده به اینکه حضور حیوانات در کنار سفره هفت سین، سال خوبی را برای آنها رقم خواهد زد، کاملاً اشتباه است، اما این حرف برای برخی خوشایند نیست.
سین سمندر در سفره هفت سین
یکی از فعالان محیط زیست استان یزد در این باره به خبرنگار مهر گفت: در ایام نزدیک به نوروز شاهد افزایش تقاضا برای نگهداری انواع گونه‌های جانوری برای سفره هفت سین با عقایدی برای خوش یمن شدن سال نو و برکت و سایر خرافات هستیم که حیات وحش را در معرض خطر قرار می‌دهد.
ابوالفضل زارع ادامه داد: این اقدام در هیچ جایی از فرهنگ ما تعریف نشده اما شاهد هستیم که خرید و فروش برخی از حیوانات وحشی به طور خاص سمندر، مار آبی، لاک پشت کوچک، میمون، سنجاب و انواع پرندگان وحشی افزایش یافته است.
وی، این اقدام را به اسارت کشیدن و آزار دادن این حیوانات دانست و افزود: نگهداری این حیوانات در محیط انسانی کار نادرست و خطرناکی برای حیوان و آزار دهنده است و باید این آداب افزوده به فرهنگ نوروز باستانی را هر چه زودتر حذف کرد.
این فعال محیط زیست اظهار داشت: مردم برای جلوگیری از این وضعیت و حفاظت از حیات وحش باید از این اقدام دوری کرده و مواردی که مشاهده می‌کنند را به اطلاع سازمان حفاظت محیط زیست برسانند چرا که در قبال محیط زیست مسئول هستیم و از بین رفتن این حیوانات، اکوسیستم طبیعت را بر هم زده و در نهایت زندگی انسان را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهد.
وی با اشاره به اهمیت حفاظت از محیط زیست عنوان کرد: اهمیت این موضوع تا حدی است که روزی به عنوان روز جهانی حیات وحش در دنیا نامگذاری شده تا مردم نسبت به این موضوع حساس شوند و آگاهی یابند که زندگی انسانی به زندگی حیات وحش بستگی دارد.
زارع ادامه داد: شاید نقش حیات وحش برای بسیاری از ما روشن نباشد و مطلع نباشیم که اگر گونه‌ای از حیات وحش از بین برود، چه خسارتی به اکوسیستم وارد می‌شود. اگر مردم به این مهم واقف شوند قطعاً برای حفاظت از محیط زیست بیشتر کمک می‌کنند.
تنوع کم‌نظیر حیات وحش در استان یزد
این فعال محیط زیست استان اعلام کرد: در استان یزد نزدیک به ۲۵۲ گونه پرنده، ۷۰ گونه پستاندار و ۴۲ گونه خزنده و دوزیست داریم که این آمار نشان از مناسب بودن زیستگاه‌های استان برای زندگی حیات وحش است.
وی تاکید کرد: اگر این گونه‌ها حفظ نشوند، نظم طبیعت به هم خواهد خورد زیرا طبیعت از اجزای مختلف حیات وحش است که هر کدام از این گونه‌های وحشی از بند پایانی مانند گونه عقرب زرد ایرانی، سوسمار خاردم ایرانی، گرفته تا کاراکاس و … باید حفاظت شوند.
زارع گفت: طبیعت مشابه ساعتی است که از چرخ دنده‌های متفاوتی تشکیل شده و اگر هر کدام از این چرخ دنده‌ها از کار بیفتند یا بشکنند و حذف شوند، ساعت از کار خواهد افتاد.
لزوم تلاش انسان‌ها برای فعال نگه داشتن ساعت طبیعت
این کارشناس حفاظت محیط زیست تاکید کرد: وقتی ساعت طبیعت از کار افتاد، همه با هم نابود می‌شویم و اینجاست که بحث نجات انسان‌ها مطرح است و دیگر تنها بحث نجات یک گونه جانوری نیست زیرا به طور قطع با انقراض هر کدام از گونه‌های جانوری، انسان‌ها یک گام به نابودی نزدیک می‌شوند و وقتی ما به این سطح از آگاهی برسیم به طور قطع تلاش می‌کنیم که گونه‌های جانوری را حفظ کنیم.
وی با بیان اینکه روز جهانی محیط زیست امسال با شعار با شعار بازیابی یا احیای گونه‌های کلیدی برای بازسازی بوم سازگان برگزار شد، اظهار داشت: در این روز تلاش شد که اطلاع رسانی لازم صورت گیرد و آموزش‌های لازم داده شود هر چند این آموزش‌ها و اطلاع رسانی باید در تمام سال تداوم یابد.
حذف گونه‌های کلیدی در بازسازی اکوسیستم
وی ادامه داد: گونه‌های کلیدی گونه‌هایی هستند که در صورتی که حذف شوند یا جمعیت آنها کاهش پیدا کند، تأثیر منفی بسیاری بر اکوسیستم دارد مثلاً در زیستگاه‌های زاگرس، گونه‌هایی مثل گراز و سنجاب ایرانی بسیار کلیدی هستند چون این گونه‌ها نقش زیادی در بازسازی اکوسیستم دارند.
زارع اظهار داشت: در اکو سیستم‌های بیابانی گونه‌هایی مثل گرگ به عنوان یک گونه کلیدی مطرح است و اگر از طبیعت ما حذف شوند، کل اکوسیستم دچار مشکل می‌شود و بسیار مهم است که ما گونه‌های کلیدی را حفاظت کنیم.
متأسفانه موضوع شکار بی رویه، تصادف حیوانات در جاده‌ها و کشته شدن آنها، خرافات و … از جمله دلایل تعرض به حیوانات است و روزانه از جمعیت حیات وحش استان می کاهد و حال اگر در کنار همه اینها، این حیوانات قربانی آداب و رسومی چون قرار گرفتن در سفره هفت سین شوند، خطر جدیدی آنها را تهدید می‌کند و بیم آن می‌رود که این فرهنگ توسعه یابد و گونه‌های بسیاری را تهدید کند.