خبرگزاری مهر، گروه استانها، عصمت اسماعیلی؛ چهارشنبه سوری از آئین‌های کهن ایرانی است که همه ساله و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال در آخرین چهارشنبه سال، توسط بسیاری از مردم جشن گرفته می‌شود.
ایرانیان قبل از فرا رسیدن نوروز و بهار طبیعت با برپایی مراسمی ویژه به پیشواز بهار می‌روند که آئین چهارشنبه سوری از مهمترین این مراسم به شمار می‌رود و این جشن در هرگوشه‌ای از سرزمین ایران مراسم و آدابی ویژه دارد.
این سنت و آئین کهن در دهه‌های اخیر تفاوت چشمگیری با سنت قدیمی و شادی خانواده‌ها در این روز پیدا کرده و پای ترقه و آتش بازی‌های خطرناک به این جشن باستانی باز شده است که مراسم همراه با استفاده از مواد محترقه به ویژه توسط جوانان برگزارمی شود و به آسیب‌دیدگی افرادی زیادی نیز منجر می‌شود.
بیشترین قربانیان این رفتارهای خطر آفرین، نوجوانان و جوانان هستند که با شور و نشاط سال‌های نوجوانی و جوانی، رفتارهای هیجانی کنترل ناپذیری از خود بروز می‌دهند و با این گونه رفتارهای خود خانواده و جامعه را دچار مشکلات زیادی می‌کنند.
طی دو سال گذشته با شیوع ویروس کرونا، آئین‌های سنتی نیز تحت تأثیر شرایط ویژه و حواشی این بیماری قرار گرفته‌اند و آئین چهارشنبه سوری نیز از این امر مستثنی نبوده و کمرنگ‌تر برگزار شد.
آئین چهارشنبه سوری در گناوه برخلاف سایر نقاط کشور در عصر چهارشنبه آخر سال برگزار می‌شود و بیشتر مردم این بندر همه ساله تا پاسی از شب برای برگزاری این آئین کهن وقت خود را در کنار ساحل سپری می‌کنند.
تا پیش از شیوع کرونا همه سال، ساحل این بندر در عصر روز چهارشنبه آخر سال یکی از شلوغ ترین روزهای سال را تجربه می‌کرد اما با شیوع ویروس کرونا طی دو سال گذشته و با اعمال محدودیت‌ها و لزوم ماندن در خانه به دلیل شیوع گسترده ویروس، این آئیین کمرنگ‌تر برگزار شد.
امسال با فروکش کردن نسبی ویروس کرونا و حضور مسافران و گردشگران و مسافران به خصوص در روزهای پایانی هفته در گناوه هشدارهای و خطرات برگزاری این آئیین به خصوص برای جوانان و نوجوانان باید جدی تر گرفت تا مبادا با رفتارهای پرخطر سال نو را به کام خود و دیگران تلخ نکنند.
آئین‌های سنتی و باستان ایرانیان ریشه در فرهنگ غنی مردمان این سرزمین کهن دارد که نباید با دامن زدن به ناهنجاری‌های وارد شده به این گونه آئیین ها، اصالت و هدف اصلی آنها که گسترش همدلی، مهربانی، آرامش و گرمی کنار همدیگر بودن برای آغاز سالی نو و جشن بهار بوده است را به تلخ کامی تبدیل کرد.
ضرورت آموزش عدم استفاده از مواد محترقه
کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر در مصاحبه با خبرنگار مهر اظهار داشت: چهارشنبه‌سوری یکی از رسومات نام‌آشنا است که مردم آخرین غروب سه‌شنبه سال را با روشن کردن آتش جشن می‌گیرند و شادی می‌کنند.
هاجر عوض پور تصریح کرد: همواره در روزهای پایانی سال، نگرانی از حوادث تلخ چهارشنبه‌سوری بیشتر از همیشه دلهره‌آور است و متأسفانه چند سالی می‌شود که سنت قدیمی آخرین چهارشنبه سال شامل رسوم مختلفی از آتش‌افروزی و آتش‌بازی تا خوردن آجیل مشکل‌گشا، دور همی‌های خانوادگی، قاشق‌زنی و… می‌شود، رنگ‌باخته و استفاده از مواد محترقه و آتش‌زا جایگزین آن شده است.
وی افزود: به‌گونه‌ای که برخی از جوانان، آداب و رسوم یک جشن باستانی را به باد فراموشی سپرده و رفت‌وآمد در این شب را حتی برای عابرین پیاده خطرناک می‌کنند، حوادثی که فدای یک‌لحظه شادی می‌شود و عواقب جبران‌ناپذیری را برای استفاده‌کنندگان از مواد محترقه به وجود می‌آورد.
کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گناوه تأکید کرد: درحالی‌که این روزها ویروس کرونا تعدادی از هم‌وطنان را روانه بیمارستان کرده و بسیاری از مردم برای فرار از این ویروس ترجیح می‌دهند در خانه بمانند ضرورت ایجاب می‌کند خانواده‌ها نسبت به هدایت فرزندان خود اقدام کنند تا هم از آسیب‌های احتمالی ناشی از سوختگی مواد آتش‌زا در امان باشند و هم از تبدیل شدن جشن‌های چهارشنبه‌سوری به کانون انتشار ویروس کرونا پیشگیری شود.
وی عنوان داشت: تجربه سال‌های پیش نشان می‌دهد برخی افراد سودجو با آموزش ساخت مواد محترقه و منفجره در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سلامت کودکان و نوجوانان را به خطر می‌اندازند که این تجربه‌ها ضرورت هوشیاری والدین را بیشتر کرده است.
وی بیان کرد: نگهداری از مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش‌بازی دستی از سوی فرزندان از دیگر مواردی است که این روزها باید موردتوجه خانواده‌ها باشد.
عوض پور تأکید کرد: آتش‌بازی در خیابان و انفجار مواد محترقه از یک‌سو به ایجاد تجمع افراد که خود مهمترین عامل شیوع ویروس کرونا است کمک می‌کند و از سوی دیگر با بروز سوختگی یا مصدومیت منجر به فشار مضاعف به کادر درمان می‌شود.
نظارت کنترل بیشتر والدین بر رفتار فرزندان
وی اظهار داشت: ازآنجایی‌که بیشترین میانگین سنی افرادی که دچار آسیب شده‌اند ۶ تا ۱۸ سال است، والدین باید نظارت بیشتری بر رفتار و تردد فرزندانشان داشته باشند.
وی توصیه اکید داشت: مصدومان چشمی و قطع عضو بایستی به‌صورت سریع و اورژانسی به مرکز درمانی منتقل شوند، بنابراین درصورتی‌که افراد در طول مسیر با مصدومی روبه‌رو شدند حتماً با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.
عوض پور اضافه کرد: اگر در مسیر تردد خود دیدید که افرادی در حال فروش مواد محترقه یا استفاده از آن هستند حتماً با عوامل انتظامی تماس بگیرید.
کارشناس مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گناوه عنوان داشت: هر جراحت کوچک و بزرگی در خصوص حوادث چهارشنبه آخر سال می‌تواند راهی برای ابتلاء به کرونا باشد، امیدواریم والدین نهایت تلاش خود را انجام دهند که فرزندانشان در سال جدید سالم و در کنار آنها باشند.
خانواده‌ها مراقب فرزندانشان باشند
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گناوه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان چند توصیه برای چهارشنبه سوری ایمن با اشاره به اینکه خانواده‌ها در شادی‌های فرزندان دلبندتان مشارکت کنید تا همیشه نظاره گر گل خنده‌هایشان باشند افزود: خانواده‌ها فرزندان خود را در تهیه وسایل آتش بازی بی خطر و مفرح همراهی کنند و از برپایی آتش‌های حجیم و غیر قابل مهار خودداری شود۰
ولی سیفی بیان کرد: قبل از روشن کردن آتش، به یاد داشته باشید حتماً یک خاموش کننده استاندارد (کپسول آتش نشانی شارژ شده و دارای تاریخ اعتبار) و شیلنگ متصل به شیر آب، آماده داشته باشید تا در صورت سرایت آتش و یا از کنترل خارج شدن آن، بلافاصله اقدام به خاموش کردن آتش بوسیله آب کنید ۰
وی گفت: از پریدن از روی آتش با چادر، مانتوی بلند، شال بلند و یا لباس گشاد جداً اجتناب کنید و از به پرواز در آوردن بالن‌های آرزو جدا خودداری کنید زیرا درصد بسیاری از حریق‌های منازل و فضای سبز در این شب مربوط به سقوط این بالن‌ها است.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گناوه گفت: اگر گوشه لباستان آتش گرفت به هیچ وجه ندوید زیرا این کار باعث رسیدن اکسیژن بیشتر به آتش شده و آن‌را شعله ور تر می‌سازد بلکه به جای این کار، بر روی زمین خوابیده و آهسته روی زمین بغلتید، با پتو، پالتو یا … روی آتش لباس را بپوشانید تا با جلوگیری از رسیدن اکسیژن، آتش خفه و خاموش شود همچنین شیلنگ آب برای این زمان مفید است.
وی با اشاره به اینکه از انداختن شیشه آمپول و قوطی اسپری و… در آتش اکیداً خودداری کنید اضافه کرد: از انفجار این موارد ترکش‌هایی تولید می‌شود که در صورت اصابت به چشم، صورت و اعضا بدن صدمات غیر قابل جبرانی به وجود خواهد آورد.
سیفی ادامه داد: از گذاشتن رنگ، تینر، فرچه‌های آغشته به رنگ و تینر، الکل، بنزین و هرگونه مواد سریع الاشتعال در بالکن و پشت بام جداً خودداری کنید زیرا امکان دارد یک «بالن آرزو» به هنگام خاموش شدن بر روی آنها افتاده و حرارت باقی مانده بالن موجب اشتغال این مواد و در نتیجه بروز یک آتش سوزی ناخواسته شود.
مواد محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید
وی یادآور شد: سالمندان، بیماران قلبی، مادران باردار، نوزادان و در مقابل آلودگی صوتی و صداهای بلند و ناهنجار ترقه‌های خطرناک و پر صدا، بسیار آسیب پذیرند، آنها را عزیزان خودمان بدانیم و به آرامش و سلامت آنها هم فکر کنیم؛ از آلودگی صوتی شدید پرهیز کنیم تا موجب تشدید بیماری، سکته و … یا خدای نکرده عامل مرگ کسی نشویم.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گناوه افزود: مواد محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید، از پرتاب نمودن مواد آتش زا مانند فشفشه، بالن، دارت، و.. بر روی درختان، پشت بام‌ها و منابع سوخت جدا خودداری شود۰
وی گفت: پس از خاموش شدن بوته‌ها و سایر مواد سوخته، خاکستر باقیمانده را بوسیله آب کاملاً" خیس کرده و پس از اطفای کامل محل را ترک کنید ۰
وی اضافه کرد: ظروف تحت فشار گاز و قوطی‌های حشره کش و اسپری‌ها را به خصوص در روزهای آخر سال و چهارشنبه سوری از دسترس کودکان و افراد نابالغ دور نگهدارید ۰
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری گناوه خاطرنشان کرد: از فروشندگان محترم مواد شیمیایی نیز تقاضا می‌شود از فروش یا تحویل مواد محترقه بخصوص اکلیل، ترنج، زرنیخ و کلرات در اختیار افراد نابالغ و ناشناس خودداری کنند و قابل توجه است که بدانیم انفجار فقط ۲۵۰ گرم مواد ساخت ترقه می‌تواند یک آپارتمان را به شدت تخریب و ویران کند ضمن اینکه شیشه‌های ساختمان‌های مجاور نیز بر اثر این انفجار شکسته خواهد شد لذا مراقب رفتارهای خطرناک و ناهنجار افراد باشید و در صورت لزوم مراتب را به واحدهای گشتی نیروی انتظامی یا پلیس ۱۱۰ اطلاع دهید.
سیفی با توصیه به اینکه بیایید شور و شادی چهارشنبه سوری را با یک عمر غم و افسوس عوض نکنیم و با آرزوی چهارشنبه آخر سال بدون هیچ‌گونه حادثه جانی و مالی برای شهروندان گفت: در صورت بروز هرگونه حادثه‌ای بدون هیچ پیش شماره‌ای با سامانه ۱۲۵ مرکز آتش نشانی تماس حاصل کنید
آماده باش بیمارستان سوانح و سوختگی
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی گناوه از آمادگی این بیمارستان برای پذیرش مصدومان احتمالی حوادث چهارشنبه‌سوری با توجه به تجارب سال‌های گذشته خبر داد.
محمدجواد طاهری اظهار داشت: از والدین تقاضا داریم به دلیل ناآگاهی بسیاری از نوجوانان از مخاطرات مواد محترقه و پنهان‌کاری آنها، آموزش‌ها و نکات لازم در مورد نحوه نگهداری و خطرات مواد محترقه را به فرزندان خود آموزش بدهند.
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی گناوه بیان کرد: آسیب‌های ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش‌افروزی چهارشنبه‌سوری، تهدیدی جدی برای سلامتی افراد خصوصاً کودکان، نوجوانان و جوانان است و هرگونه بی‌توجهی به نکات ایمنی و سهل‌انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه‌سوری می‌تواند زیان‌های جانی و مالی سنگین و غیرقابل جبرانی را در پی داشته باشد.
وی افزود: امیدواریم در این ایام اتفاقی رخ ندهد، اما اگر فردی دچار سوختگی سطحی شد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اندام سوخته خود را زیر آب معمولی قرار دهد تا علاوه بر تسکین درد، آسیب به عمق اندام نیز کاهش یابد.
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی گناوه تأکید کرد: از هم استانی‌های عزیز خواهشمندیم در صورت بروز هرگونه سوختگی در چشم یا دیگر اعضای بدن، هرچه سریع به بیمارستان یا مراکز درمانی مراجعه کنند، کوچک‌ترین سوختگی عمیق می‌تواند منجر به عفونت و مشکلات اساسی شود، پس بااحتیاط و پرهیز از رفتارهای پرخطر زندگی را برای خود و دیگران تلخ نکنیم.