خبرگزاری مهر - گروه هنر- زهرا منصوری: هفته گذشته، بعد از کش و قوس‌های فراوان و گمانه‌زنی‌های مختلف بالاخره قیمت بلیت سینماها برای سال ۱۴۰۱ اعلام شد، قیمت‌هایی که بسته به سالن‌های مختلف و درجه استاندارد آن‌ها از ۴۵ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان متغیر است. اما این سقف قیمت بلیت تعیین شده، مبلغی کمتر از هزینه واقعی‌ای است که در فرآیند خرید بلیت از برخی سامانه‌های آنلاین فروش بلیت، باید از سوی خریدار پرداخت شود.
با مراجعه به سامانه‌های فروش بلیت هنگام پرداخت وجه متوجه می‌شوید چیزی حدود ۴ درصد تحت عنوان خدمات آنلاین مازاد بر قیمت هر قطعه بلیت از حساب شما کسر می‌شود.
ماجرای ۴ درصد کارمزد سامانه‌های آنلاین چیست؟
همه چیز از راه‌اندازی سامانه یکپارچه «سمفا» برای مدیریت فروش و اکران سینمای ایران شروع شد، از همان زمانی که سامانه‌های اینترنتی فروش بلیت به‌عنوان بخشی از سامانه سمفا در نظر گرفته شدند و ۵ مرجع فروش بلیت یعنی «گیشه ۷»، «سینماتیکت»، «آپ»، «ایران تیک» و «سینمابلیط» با هدف شکستن انحصار فعالیت خود را در این حوزه آغاز کردند.
گرچه بعدها از همین ۵ سامانه دو درگاه عرضه بلیت به کناری رفتند و تنها سینماتیکت به عنوان قدیمی ترین مرجع بلیت فروشی در کنار دو سامانه گیشه هفت و ایران تیک به فعالیت خود تا امروز ادامه داده‌اند. اما همزمان با دو نرخی شدن قیمت بلیت‌ها بحثی تازه به میان آمد؛ سامانه‌های فروش بلیت مجاز شدند تا در قبال فروش بلیت علاوه بر قیمت مصوب، ۴ درصد کارمزد به عنوان «خدمات آنلاین» از خریداران خود دریافت کنند، به این صورت که خریدار بلیت آنلاین باید پول بیشتری نسبت به مخاطبی که از گیشه بلیت می‌خرد پرداخت کند، هزینه‌ای که تا پیش از آن پرداختش بر عهده سینماداران بود اما به یکباره به دوش مخاطبان افتاد و به جیب آن‌ها واگذار شد.
فرایند خدمات آنلاین جزو آن دسته از اموری است که به صنف سینمادار ارایه می‌شود و طبیعتاً هزینه آن باید از سوی آن‌ها پرداخت شود، این موضوع می‌تواند بخشی از قیمت تمام شده بلیت باشد نه اینکه به عنوان هزینه‌ای مضاعف به مخاطب تحمیل شود.
کدام سامانه‌ها از مخاطب کسب درآمد می‌کنند؟
ماجرای پرداخت وجهی به عنوان «خدمات آنلاین» اما بعدها از سوی سازمان سینمایی به عنوان ایده‌ای برای جذب مخاطبان از سوی سه درگاه فروش بلیت معرفی شد، درواقع سامانه‌ها مختار بودند که به نفع جذب مشتری بیشتر و به‌عنوان یک آپشن تبلیغاتی از دریافت این کارمزد چشم‌پوشی کنند، در ادامه اما با از بین رفتن فضای رقابتی، سامانه‌ها ترجیح داده‌اند روی سود بیشتر متمرکز شوند.
این در حالی است که از همان آغاز این بدعت از میان این سه سامانه تنها «گیشه هفت» هزینه‌ای را بابت خدمات از مخاطب دریافت نکرد و نمی‌کند اما دو سامانه دیگر در حال حاضر به ازای هر بلیت مبلغ ۱,۸۰۰ تومان کارمزد از مخاطب دریافت می‌کنند.
همزمان با رشد پنجاه درصدی قیمت مصوب بلیت که اتفاقاً بیشترین جهش را در طول سالیان گذشته داشته است، نرخ کارمزد خدمات آنلاین هم افزایش داشته است، در حالی که در سال ۹۹ مبلغ ۸۰۰ تومانی از مخاطبان دریافت می‌شد حالا این خدمات هم رشد ۱۲۵ درصدی داشته و مخاطبان علاوه بر پرداخت ۴۵ هزار تومان به عنوان قیمت بلیت باید هزار و ۸۰۰ تومان هم به عنوان خدمات آنلاین بپردازند.
چرا شفاف‌سازی نمی‌شود؟
گرچه پیش از اعلام قیمت‌های جدید در سالن‌های مختلف سینمایی، گمانه‌زنی‌های مختلفی مبنی بر ارایه بلیت‌ها به مبلغ ۵۰ هزار تومان در رسانه‌های مختلف عنوان می‌شد، اما تنها چند روز بعد از این اعلام، رسانه‌های رسمی و غیررسمی نزدیک به سازمان سینمایی از مقاومت و مخالفت محمد خزاعی در برابر این قیمت سخن به میان آوردند و آن را واکنشی قهرمانانه توصیف کردند، به فاصله چند روز اما این قیمت به صورت رسمی اعلام شد که چندان تفاوتی با رقم ۵۰ هزار تومان آن نداشت، ۴۵ هزار تومان وجه بلیت اما مساله‌ای است که هنوز برخی از کارشناسان اقتصاد سینما تعیین آن را زنگ هشداری برای گریز مخاطبان از سینما می‌دانند.
با این حال آنچه اما از زمان اعلام رسمی قیمت‌های جدید از سوی مسئولان سینمایی بیشتر رخ نمایی می‌کرد مطرح کردن این بحث بود که مبلغ تعیین شده بر اساس احتساب مالیات بر ارزش افزوده است، به طوری که شورای صنفی نمایش در خبری ریز مبلغ جدید به همراه میزان مالیات آن را در هر سالن رسانه‌ای کرد اما اطلاع‌رسانی نشد که برخی سامانه‌ها همچنان مجاز به دریافت هزینه مضاعف به نفع خدمات فروش هستند.
این در حالی است که مخاطب درواقع با پرداخت این مبلغ هزینه خدماتی را پرداخت می‌کند که سامانه بلیت فروشی به سینماداران ارائه می‌کند، گرچه همزمان با استقرار مدیران جدید در سازمان سینمایی بسیاری از تصمیمات مدیران در دولت قبلی مورد بازنگری، اصلاح و حتی حذف قرار گرفت اما به نظر می‌رسد تحمیل هزینه بیشتر به مخاطبان جزو آن دسته از تصمیماتی است که از سوی مدیران فعلی هم چندان محل نگرانی نیست.
حالا بر اساس آنچه از سوی دفاتر مختلف فروش و البته بسترهای آنلاین مخابره می‌شود، مشخص است که اکران نوروزی تا به اینجای کار نتوانسته مخاطبان را ترغیب به تماشای فیلم در سینماها کند. افزایش ۵۰ درصدی قیمت بلیت‌ها نیز وجهی تازه به آن بخشیده و باعث عقب نشینی تماشاگران از تماشای فیلم در سالن‌های سینمایی شده است.