خبرگزاری مهر - گروه سیاسی؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی همچون سال‌های گذشته همزمان در پیام نوروزی خود، شعار سال جدید را تعیین فرمودند. اغلب به دلیل تمرکز بالا و سریع رسانه‌ای روی شعار سال، سایر وجوه پیام نوروزی معظم له تا حدی مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته می‌شود. در این گزارش به مهمترین نکات پیام نوروزی سال ۱۴۰۱ رهبر انقلاب اسلامی می‌پردازیم.
۱- انتخابات بزرگ ۱۴۰۰ در اوج شیوع کرونا
رهبر انقلاب در ابتدای سخنان خود به تعدادی از فرازهای سالی که گذشت اشاره کرده و در رأس آنها انتخابات ۱۴۰۰ را نام بردند و آن را مهم و بزرگ نامیدند و تاکید کردند؛ «در عین شدّت بیماریِ همه‌گیر، بیماری کرونا در اوایل سال ۱۴۰۰، مردم آمدند پای صندوقهای رأی، و رأی دادند. خیلی مهم است. در حالی که اجتماع دو نفر در یک نقطه خطرناک بود. آن روزهایی که ما صدها نفر در روز تلفات داشتیم، شاید پانصد، ششصد و شاید هم بیشتر. در یک چنین شرایطی انتخابات برگزار شد. مردم آمدند شرکت کردند.»
دشمنان ملت ایران کوشیدند این انتخابات و حضور مردم را کمرنگ جلوه داده و آن را به شکل دلخواه تفسیر کنند حال آنکه علی رغم همه مشکلات و موانع قریب به ۵۰ درصد در انتخابات شرکت کردند و مطالعات جهانی نشان می‌دهد کرونا تأثیر منفی حدود ۱۵ درصدی در میزان مشارکت داشته و حتی در بسیاری از کشورها انتخابات برای مدتی طولانی به تعویق افتاده است. در چنین شرایطی و با در نظر گرفتن عملکرد دولت پیشین، حضور این تعداد از مردم پای صندوق آرا، بدون شک یک حماسه و افتخار بزرگ برای ایران است.
۲- پنج بعلاوه یک ویژگی مثبت دولت جدید
نکته بعدی در پیام رهبر انقلاب اشاره به روی کار آمدن دولت سیزدهم است. ایشان ۵ ویژگی را برای دولت جدید ذکر کردند که هر کدام در جای خود مهم بوده و قابل بررسی و تأمل است؛ «دولتی تازه‌نفس به میدان آمد که آن‌طوری که قرائن نشان می‌دهد، دولتی مردمی و علاقه‌مند به حرکات‌ها و هدف‌های مردمی و دارای ریل جداگانه‌ای غیر از دولت محترم قبلی در حال حرکت هستند و امیدهایی را در مردم زنده کرده‌اند بحمدالله.» به نظر می‌رسد مهمترین ویژگی دولت جدید که آن را از دولت قبل متمایز می‌سازد، نسبت آن با مردم است. نسبتی که در رفتار و جهت گیری های کلی دولت تا حد زیادی مشهود بوده و همین امر باعث زنده شدن امید در جامعه شده است. درباره این نکته سخنان و شواهد بسیاری وجود دارد اما به اختصار می‌توان گفت دولت پیشین کشور را از راه دور و از پشت میز مدیریت می‌کرد اما دولت جدید کوشیده است مدیریت میدانی و در صحنه را در پیش گیرد.
گفتنی است رهبر انقلاب در فراز پایانی پیام نوروزی ویژگی مثبت دیگری از دولت را برشمرده و از امید خود برای تحقق شعار سال گفتند که بدون شک مسئولیت دولت در این زمینه را دوچندان می‌کند. ایشان فرمودند؛ «این دولت با وضعی که من مشاهده می‌کنم، با تحرّکی که رئیس‌جمهور محترم و همکاران ایشان دارند، ان‌شاءالله پیشرفت خواهد کرد. یعنی این شعار روی زمین نخواهد ماند به توفیق الهی.»
۳- مهار کرونا
نکته بعدی در پیام رهبر انقلاب موضوع مهم مهار کرونا بود. مسئله‌ای که در برهه‌ای به دغدغه اصلی و فوری جامعه مبدل شده و به دلیل خطرات و تلفات آن به نوعی به یک ترس عمومی انجامیده بود اما با تمهیدات صورت گرفته –اعم از واردات و تولید واکسن و تزریق گسترده آن- این خطر تا حد بسیار زیادی فروکش کرد. رهبر انقلاب در ادامه اشاره به فرازهای کشور در سال ۱۴۰۰ فرمودند؛ «مورد دیگر مقابله‌ی جدّی با بیماری همه‌گیر کرونا بود که به معنای واقعی کلمه مبارزه شد، مقابله شد. تلفات این بیماریِ خطرناک از روزی چند صدتا رسید در یک برهه‌ای به روزی بیست تا، هجده تا مثلاً؛ به این جاها رسید. اگرچه باز یک مقداری بالا رفته، اما تفاوت بین این وضعیتی که خب بحمدالله واکسن در اختیار همه قرار گرفت با آن وضعیت آن روز تفاوت زیادی است.» نکته قابل تأمل آنکه عده‌ای چنین وانمود می‌کردند که واردات و تأمین واکسن نیز منوط به برجام و FATF است اما معلوم شد بدون اینها نیز می‌توان کرونا را مهار کرد.
۴- پیشرفتهای علمی و فناوری؛ از تولید واکسن تا پرتاب ماهواره
نکته مهم بعدی در پیام نوروزی رهبر انقلاب اشاره به پیشرفتهای علمی و فناورانه کشور در سال گذشته بود. ایشان به طور مشخص به دو مورد اشاره کردند و فرمودند؛ «یک اوج دیگر پیشرفت علم و فنّاوری بود. تولید چند نوع واکسن در کشور که بعضی مورد تأیید جهانی هم قرار گرفت؛ و حرکت‌های مختلف علمی و فنّی از واکسن بگیرید تا ماهواره، در همه‌ی جهات بحمدالله کشور کارهای مهمی داشت.»
تولید واکسن یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین تولیدات عرصه علم پزشکی است که تعداد بسیار اندکی از کشورها قادر به انجام آن هستند. در حالی که عمده واکسن‌های کرونا در جهان ساخت چین، آمریکا و چند کشور معدود اروپایی است، ایران موفق شد در این مدت ۶ واکسن کرونا تولید و عرضه کند. اهمیت تولید این واکسن‌ها –مانند برکت، نورا، فخرا، پاستووکوک، اسپایکوژن و کووپارس رازی- وقتی دوچندان می‌شود که توجه داشته باشیم این پیشرفت در شرایط سخت تحریمی به دست آمده و هم از نظر فناوری و هم مالی، ایران تحت محاصره و فشار شدید بوده است.
در زمینه پیشرفتهای فضایی نیز سال ۱۴۰۰ سال پرباری برای کشور بود و در جدیدترین دستاورد، در نیمه اسفندماه پارسال، دومین ماهواره نظامی ایران با نام نور -۲ توسط ماهواره‌بر سه مرحله‌ای و سوخت ترکیبی قاصد نیروی هوافضای سپاه به فضا پرتاب و با موفقیت در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین تزریق شد.
۵- اعتراف به شکست «سیاست فشار حداکثری»
نکته بعدی در پیام رهبر انقلاب اشاره به اعتراف امریکایی‌ها به شکست سیاست فشار حداکثری است؛ «یکی از مهمترین حوادث شیرین سال ۱۴۰۰ این بود که آمریکایی‌ها، در همین اواخر البته، آمدند اعتراف کردند، به زبان خودشان گفتند که ما در فشار حداکثری علیه ایران شکست خفّت‌بار خوردیم. تعبیر «خفّت‌بار»، تعبیر خود آمریکایی‌هاست. حادثه‌ی مهمّی است. ملّت ایران پیروز شد. ملّت ایران توفیق پیدا کرد. هیچکس نمی‌تواند این را به خودش نسبت بدهد. ایستادگی ملّت ایران به یک چنین پیروزی بزرگی رسید. حوادث متعدد دیگری هم رخ داد؛ چه در نزدیکی ما، چه در دوردست‌ها که همه ثابت کرد درستی راه ملّت ایران در مقابل استکبار را. نشان داد که راه درست همین راهی است که ملّت ایران در مقابل استکبار دارد حرکت می‌کند.»
جستجویی کوتاه در آرشیو اخبار کافی است تا با تعداد قابل توجهی از اعترافات آمریکایی‌ها در این زمینه مواجه شوید اما آنچه رهبر انقلاب به آن اشاره کردند سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکاست که ششم بهمن ماه سال گذشته در یک نشست خبری ایراد شد. «ند پرایس» در این نشست اذعان کرد: «هر قولی که (دولت قبلی آمریکا) دادند، خلافش اتفاق افتاد، اعم از وعده‌ها برای (دستیابی به) توافق بهتر، وعده‌های (داشتن) ایرانی مطیع و مرعوب و وحشت زده و وعده اینکه برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کنند؛ (وعده اینکه) جهان را در ارائه مطالبات حداکثری از ایران متحد می‌کنند، در تمام این زمینه‌ها خلاف (آنچه وعده داده شد) رخ داد.
میراثی که به ما رسید، یک برنامه هسته‌ای ایران است که (در دوره دولت ترامپ) چهار نعل می‌تاخت و با این اوصاف ما مجموعه‌ای از گزینه‌های بسیار دشوار و چالش انگیز و حتی وحشتناک به ارث برده‌ایم. کمپین فشار حداکثری علیه ایران شکستی خفت بار برای آمریکا بود.»
۶- تلخی تنگی معیشت مردم
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه پیام خود به مشکلات کشور و مردم در سالی که گذشت نیز پرداختند و در این زمینه تاکید کردند؛ «تلخی‌هایی هم داشتیم، که از بین همه‌ی تلخی‌ها آنی را که از همه به نظر من سخت‌تر و مهمتر است عرض می‌کنم و آن تنگی معیشت مردم، مسئله‌ی گرانی‌ها و تورّم و این چیزها بود که خب باید حتماً علاج بشود. [اینها] چیزهای علاج‌پذیری است، مشکلات اقتصادی است که ما امسال امیدواریم بخشی از اینها برطرف بشود، چون همه‌ی اینها دفعتاً برطرف نمی‌شود، به تدریج برطرف خواهد شد. اینکه آدم عجله کند، بگوید نه‌خیر، به همین زودی، واقع‌بینانه نیست. لکن ان‌شاءالله امیدواریم بعضی از اینها در طول ۱۴۰۱ که سال اول قرن هم هست، قرن پانزدهم هجری شمسی ان‌شاءالله برطرف بشود.»
درباره این فراز از پیام رهبر انقلاب چند نکته قابل توجه است؛ نخست آنکه ایشان نگاهی واقع‌بینانه به مسائل کشور داشته و نقاط ضعف و قوت را در کنار یکدیگر می‌بینند و ارائه و تاکید بر نقاط قوت به معنای بی توجهی نسبت به مشکلات و نقاط ضعف نیست. نکته دیگر آنکه ادبیات و نوع نگاه ایشان به مسئله گرانی و تورم حاکی از دغدغه مندی و تالم شدید ایشان نسبت به این قضیه و عوارض تلخ و دشوار آن برای مردم و به خصوص قشر محروم دارد. و بالاخره نکته بعدی اینکه همانطور که رهبر انقلاب نیز اشاره کردند مسئله گرانی و تورم یک شبه و دفعتاً علاج نمی‌شود و یک روند زمان‌بر است. کما اینکه آمارهای اقتصادی در ماه‌های اخیر از کاهش سرعت رشد تورم حمایت دارد و البته که این روند مهار تورم باید تداوم داشته و سرعت بیشتری بگیرد.
۷- ادامه شعار تولید محور
رهبر معظم انقلاب اسلامی سال جدید را «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» نامگذاری کردند. انتخاب این نام از سوی ایشان نشان دهنده نوع نگاه و اهمیت موضوع «تولید» در منظومه فکری ایشان است؛ «در این چند ساله بنده برای شعار سال «تولید» را عمدتاً محور قرار دادم با یک قیدی، با یک خصوصیتی. علت هم این است که تولید کلید حل مشکلات اقتصادی کشور است. تولید ملّی در واقع راه اصلی عبور از سختی‌ها و دشواری‌های اقتصادی برای کشور است. یعنی مهمترین مسائل اقتصادی کشور را مسئله‌ی تولید، رواج تولید ملّی و رونق تولید ملّی، حل می‌کند. طبیعت تولید این است. این است که ما روی تولید تکیه کردیم؛ یعنی رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد، اشتغال ایجاد می‌کند، تورّم را کاهش می‌دهد، درآمد سرانه را افزایش می‌دهد، رفاه عمومی ایجاد می‌کند. علاوه بر این دارای تأثیرات روانی است؛ اعتماد به نفس ملّی را بالا می‌برد، احساس عزتمندی را در ملّت به وجود می‌آورد. تولید، یک چنین اکسیری است. یک چنین حادثه‌ی مهمّی است تولید ملّی، اگر ان‌شاءالله به بهترین وجهی پیش برود. لذا ما در این چند سال روی مسئله‌ی تولید تکیه کردیم.»
مروری بر نام گذاری سال‌ها از سوی رهبر انقلاب نشان می‌دهد این هفتمین سالی است که ایشان موضوع تولید را دستمایه انتخاب شعار سال قرار می‌دهند. سال‌هایی که نام آنها به شکل مستقیم مرتبط با بحث تولید بوده عبارتند از؛
۱۳۹۱: تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی.
۱۳۹۶: اقتصاد مقاومتی، تولید - اشتغال
۱۳۹۷: حمایت از کالای ایرانی
١٣٩٨: رونق تولید
۱۳۹۹: جهش تولید
۱۴۰۰: تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها
گفتنی است در نامگذاری سایر سال‌های دهه ۹۰ نیز همیشه اقتصاد نقش داشته و در بیانات ابتدای سال رهبر انقلاب نیز بر موضوع تولید به عنوان راه حل مشکلات اقتصادی کشور، تاکید شده است.
۸- هشدار درباره برخوردهای سطحی و شعاری
و بالاخره نکته پایانی هشدار رهبر انقلاب درباره برخوردهای سطحی با موضوع نام سال است. متأسفانه باید گفت این نوع برخوردها را بارها و بارها دیده‌ایم، از نام سال گرفته تا موضوعات مهم و مفاهیم عمیقی همچون اقتصادی مقاومتی، بیانیه گام دوم انقلاب، جهاد تبیین و …البته که نمی‌توان و نباید تمام مسببان این نوع برخوردها را یکسان انگاشت. آنان طیفی از گروه‌های مختلف را شامل می‌شوند؛ از ناآگاهان گرفته تا افراد دچار رخوت و تنبلی که سعی دارند با کارهای سطحی و پر سر و صدا تنبلی و بی عملی خود را به این شکل جبران کنند و فرصت طلبانی که هر سوژه و موضوعی را ابزاری برای تأمین منافع شخصی خود می‌بینند.
ناظر به همین برخوردهای سطحی و بی فایده و حتی گاهاً مضر، رهبر انقلاب هشدار دادند؛ «من درخواست مؤکّد دارم، سال گذشته هم این را گفتم که اکتفا نکنند دوستان به اینکه حالا روی کاغذهایِ سربرگ‌های دستگاه‌های گوناگون بنویسند این عبارت را یا مثلاً فرض کنید که یک تابلو درست کنند در خیابان مثلاً بزنند؛ اینها کار نیست. عمده این است که به معنای واقعی کلمه روی این سیاستگذاری بشود.»