خبرگزاری مهر - گروه استانها: اقتصاد دانش‌بنیان به روش تولیدی گفته می‌شود که در آن از دانش برای ایجاد ارزش افزوده محسوس یا غیر محسوس استفاده می‌شود. کارشناسان بر این باورند که سرمایه‌های اقتصادی کشورمان تنها محدود به منابع زیرزمینی مانند نفت نیست بلکه نیروی انسانی سرمایه اصلی به حساب می‌آید.
در واقع اصول اصلی اقتصاد دانش‌بنیان بر نیروی انسانی خلاق و متخصص استوار شده است. بر این اساس، کشور ما با در اختیار داشتن جمعیت جوان و پتانسیل‌های بالا در زمینه‌های فناوری، چند سالی است با هدایت رهبر معظم انقلاب به سوی پیاده‌سازی این مدل از اقتصاد رهنمون شده است.
نامگذاری سال ۱۴۰۱ به نام سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» از سوی رهبر معظم انقلاب نشان دهنده این مهم است که امروز اولویت اول کشور ما باید بحث تولید و اشتغال‌زایی در راستای دانش بنیان باشد چرا که امروز تکنولوژی نو می‌تواند برای ما تولید ثروت، اشتغال‌زایی و درآمدزایی کند و ثروت ملی را به شکل جهنده بالا ببرد.
چرخه تولید علم در کشور حرکت کند
مهدی شمسی از کارشناسان حوزه اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اقتصاد دانش‌بنیان اقتصادی است که بر اساس تولید، توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل گرفته، سرمایه‌گذاری در دانش و صنایع دانش پایه شکل می‌گیرد و نقش علم و فناوری در آن بسیار زیاد است.
وی اضافه کرد: علم برای کشور، سرمایه‌ای بی‌پایان و تمام نشدنی است؛ بنابراین اگر چرخه تولید علم در کشور به راه افتد، اگر استعدادی به جریان افتد، اگر ظرفیت‌ها شروع به بروز و ظهور کرد، آن موقع دیگر منبع تمام‌نشدنی است.
شمسی افزود: علم پدیده‌ای درون‌زاست؛ چیزی نیست که انسان برای آن ناچار و ناگزیر باشد وابسته شود. اگر شما بخواهید علم حاضر و آماده را بگیرید، همین است که وابستگی دارد، احتیاج دارد، دست دراز کردن دارد اما بعد از آنکه بنیان علمی در یک کشوری به وجود آمد، استعداد هم در آن کشور وجود داشت، آن وقت حالت چشمه‌های جوشان را پیدا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: در اقتصاد دانش بنیان، نیروی کار تخصصی به عنوان سواد رایانه‌ای شناخته می‌شود و در پردازش داده‌ها، و مدل‌های شبیه‌سازی شده و نوآوری در فرآیندها و سیستم‌ها، به خوبی آموزش دیده است.
بومی‌سازی دانش
کارشناس حوزه سرمایه‌گذاری افزود: در واقع باید نگاه ما به اقتصاد دانش بنیان که متشکل از صنعت و تولید است اینگونه باشد که وقتی راجع به تولید دانش‌بنیان داریم صحبت می‌کنیم تولید دانش‌بنیان تولیدی است که طراحی‌هایش برای خودمان است، تحقیق توسعه‌اش متعلق به خودمان است. محصول را خودمان بومی‌سازی می‌کنیم برای مردم خودمان و این تحقیق و توسعه نوآوری در آن جریان دارد به عنوان یک اصل.
وی بیان کرد: این می‌شود تفاوت آن تولید دانش‌بنیان، با این تولید که فقط تولید می‌کنیم و صنعت و ماشین آلات آن همگی از بیرون از کشور تأمین می‌شود.
شمسی تصریح کرد: یکی از تکانه‌های اقتصادی ما در بازه سال‌های ۹۷ تاکنون بحث ذخیره کالاهای اساسی است، شاید خیلی‌ها سوال بگیرند این چه ربطی به اقتصاد دانش بنیان و اشتغال زایی دارد که برعکس کار اصلی و اساسی با توجه به ظرفیت‌های کشور باید در این حوزه صورت بپذیرد.
وی تاکید کرد: ما به دلیل اینکه یارانه‌های زیادی که دولت در حوزه‌ی کشاورزی پرداخت می‌کند و یا شبکه‌هایی که در حوزه‌های مختلف واردات مشغول‌اند نتوانسته‌ایم شرکت‌های دانش بنیان را برای اصلاح روش‌های کشاورزی خصوصاً در بحث آبیاری و مدیریت آب در کشاورزی و تولید اقتصادی و بازدهی بیشتر وارد این عرصه کنیم و کشور را همچنان وابسته به خارج در بحث غلات و نهاده‌های دامی و روغن خوراکی کرده‌ایم در صورتی که می‌توانیم در این حوزه با ورود شرکت‌های دانش بنیان کاملاً خود کفا شویم.
لزوم تقویت حمایت‌ها
شمسی گفت: در حال حاضر قریب به سه درصد تولید ناخالص داخلی‌مان در حوزه دانش‌بنیان است ولی واقعاً ظرفیت کشور بیشتر از اینها است و به سمت آن اهدافی که رهبر انقلاب بیان کرده‌اند -که بیش از پنج درصد مدنظرشان هست- باید حرکت کنیم. یعنی این حداقل مطالبه‌ای است که ایشان در این موضوع داشته‌اند.
وی ادامه داد: ما هنوز با اهدافمان فاصله داریم ولی رشد این زیست‌بوم بسیار خوب بوده است. یکی دیگر از مؤلفه‌های لازم، همراهی کردن سازمان‌های دیگر با دانش‌بنیان‌ها است. ساختار اقتصاد ما بر اساس اقتصاد سنتی درست شده و در بخش خصوصی نیز به همین شکل است. در کارخانجات خصوصی و دولت هم همین‌طور است. این یک فرهنگ است که باید همه‌مان با آن بتوانیم خودمان را وفق بدهیم تا اتفاقات خوبی برایمان بیفتد.
این کارشناس حوزه اقتصادی افزود: انتخاب مسیر اقتصاد و صنعت و تولید و کشاورزی از مسیر دانش بنیان نشان دهند این است که رهبر معظم انقلاب رسیدن به یک اقتصاد پویا و بدون نفت را از این مسیر دنبال می‌کنند زیرا ما قریب به چهار میلیون دانشجو و بیش از ۱۴ میلیون نفر تحصیل کرده داریم و راهی جز این نداریم که به این سمت برویم.
وی گفت: نیروی انسانی فوق العاده‌ای داریم. برای حفظ و جذبشان، برای اینکه اقتصادمان را از این سلطه نفت رها کنیم، به تولید دانش‌بنیان نیاز داریم. خود نفت مهم نیست، مهم فرهنگ نفتی است که این فرهنگ نفتی باعث شده که ما یک دولت چاق، این‌قدر بروکراسی، این‌قدر قوانین متناقض و محیط کسب‌وکار نامناسب برای کارآفرینی داشته باشیم.
لزوم توجه به اقتصاد دانش‌بنیان
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: انتخاب شعار «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی برای امسال بیانگر اهمیت و نقش مهم این حوزه در آینده کشور است.
آیت‌الله غلامعلی صفایی بوشهری بر لزوم تلاش جهادی برای تحقق شعار سال تاکید کرد و ادامه داد: نامگذاری امسال به نام «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» بیانگر توجه ویژه و حساس رهبر معظم انقلاب اسلامی به حوزه معیشت، اقتصاد و تولید جامعه است.
وی با تاکید بر اینکه مسئولان باید روی مسائل اقتصادی و معیشتی توجه ویژه‌ای داشته باشند افزود: تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و حرکت در این مسیر باعث تقویت تولید ناخالص، ثروت و اقتدار ملی در فضای بین‌المللی می‌شود.
امام جمعه بوشهر با تاکید بر انیکه اولویت مسئولان باید حل مشکلات اقتصادی و بیکاری جوانان باشد خاطرنشان کرد: تحقق شعار امسال مقام معظم رهبری زمینه برطرف کردن مشکلات جامعه را فراهم می‌کند.
امید است در سال ۱۴۰۱ با رشد اقتصادی از مسیر دانش بنیان هم از نظر کیفیت و هم از نظر کمیت اقتصاد ما رشد کرد و اشتغال زایی خوبی برای نیروی انسانی ما فراهم شود