خبرگزاری مهر - گروه استانها- رؤیا متکیائی: شهرستان زیبا و تاریخی قصرشیرین در نوار مرزی استان کرمانشاه با کشور عراق قرار گرفته و یکی از مهم‌ترین دروازه‌های ایران در تجارت و تردد محسوب می‌شود که ورود و خروج مسافران به کشور عراق هم از مرزهای این شهرستان انجام می‌شود و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این شهرستان هر ساله پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
علت نامگذاری این ناحیه به قصرشیرین، احداث کاخی برای شیرین، همسر مسیحی خسرو پرویز در این محل بوده‌است و پس از حمله عرب‌ها به امپراتوری ساسانیان، قصرهای خسرو پرویز به کلی ویران گشت.
ابودلف مسعر بن المهلهل الخزرجی در آغاز سده چهارم هجری قصرشیرین را به صورت شهری «دارای ساختمان‌های بلند و عظیم» که «دید انسان از تعیین ارتفاع آن عاجز و فکر از پی بردن به آن قاصر است» توصیف کرده است.
اما یعقوبی در سال ۲۸۷ قمری از ویرانه‌های قصر یاد می‌کند و ابن اثیر از تخریب بیشتر آن در طی زلزله‌ای در سال ۳۴۵ قمری خبر می‌دهد و حمدالله مستوفی در قرن هشتم هجری و در سال ۷۴۰ قمری (۱۳۴۰ میلادی) قصرشیرین را دارای هوایی بد و دارای بادهای مسموم عنوان می‌کند و کاخ شیرین را «اندکی معمور» می نامد.
قصرشیرین مرکز توجه گردشگران
قصر شیرین به دلیل نخل‌های بلند و همچنین محصولات متنوع کشاورزی مورد توجه بوده‌است و مراکز تاریخی دیدنی آن از جمله چهارقاپی، کاخ ساسانی خسرو، حوش کری، کاروانسرای قصرشیرین، نهرشاه گدار مقصد گردشگران است.
یکی از این مظاهر زیبایی قصرشیرین نخلستان‌های آن است که به عنوان منطقه نمونه گردشگری با شماره مصوبه ۲۲۶۰۱۲/ ت ۴۱۹۲۴ در مورخه سوم اسفند ماه سال ۱۳۸۷ مورد تصویب دولت قرار گرفت.
نخلستان نمونه گردشگری واقع در شهر قصرشیرین، یکی دیگر از مناطق نمونه گردشگری استان کرمانشاه است و قابلیت‌ها و مزیت‌های این منطقه نمونه گردشگری، وجود مناطق حفاظت شده و امکان بهره گیری گردشگران علاقمند به حیات وحش گیاهی و جانوری، امکان استفاده‌های گردشگری از فضای طبیعی زیست محیطی و منابع طبیعی گردشگری در تمامی طول فصول سال است.
آب‌وهوا در قسمت‌های مختلف این منطقه متفاوت است و در جنوب قصرشیرین، آب‌وهوای بیابانی و گرم، در مرکز آن آب‌وهوای خشک و نیمه‌معتدل و در شمال و شرق آن آب‌وهوای نیمه‌خشک سرد حاکم است، قصرشیرین در فصل بهار آب‌وهوایی مطبوع و دل‌چسب دارد و نکته جالب درباره این شهر، بهار زودهنگام این منطقه است که به واسطه شرایط اقلیمی اتفاق می‌افتد.
برخلاف دیگر شهرها که طبیعت زیبا و خیره‌کننده‌ای در ماه‌های خرداد و اردیبهشت جلوه‌گری می‌کند، در قصرشیرین در روزهای پایانی اسفند و تعطیلات نوروز شاهد این زیبایی شگفت‌انگیز هستیم.
پیشینه تاریخی قصرشیرین به دوره مادها می‌رسد و در دوران هخامنشینان هم راه تجاری بوده است و به نام دروازه آسیا شناخته می‌شده است و علت نامگذاری این شهرستان به دوران ساسانی بازمی‌گردد؛ قدمت قصرشیرین با وجود بناهای تاریخی و طبیعت زیبا و کم نظیر این منطقه چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.
کاخ خسرو یا در اصطلاح محلی «حوش کوری»
کاخ خسرو که ساخته خسرو پرویز ساسانی برای همسرش شیرین بود، واقع در نخلستان‌های قصرشیرین است که اکنون از آن جز ویرانه‌ای باقی نمانده است. البته با وجود ویرانی‌های بسیار، هنوز در قسمت‌هایی از بنا ایوان‌های بازمانده از آن نمایان است. در این ایوان‌ها اتاق‌های مسقف طاقی قرار داشت که سه طاق آن، مدخل یک دهلیز طویل را تشکیل می‌داد. مدخل اصلی این عمارت، از وسط ایوان به یک سرازیری راه داشت و از آنجا به عمارت خصوصی شاه وارد می‌شد.
اولین تالار بزرگ و وسیع این کاخ، به سه راهرو تقسیم می‌شد و در انتهای این تالار، اتاق مربعی شکلی وجود داشت. اتاق‌های پادشاه برخلاف اتاق‌های دیگر عمارت، دارای سقف چوبی بود و ستون‌ها از آجرتراش‌ها ساخته شده بود. در قسمت شمالی تراس این عمارت، چندین خانه به چشم می‌خورد که خانه‌های مرکزی حرم پادشاه و خانه‌های اطراف محلی برای پذیرایی مهمانان شاه بوده است.
نکته جالب این است که حیوانات وحشی آزادانه در این عمارت زندگی می‌کردند و آب رودخانه الوند به باغ‌های این عمارت جاری می‌شد. یاقوت حموی کاخ خسرو را یکی از عجایب جهان معرفی کرده است. این بنا به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه مردم شناسی قصرشیرین
تنها موزه موجود در قصرشیرین، موزه مردم شناسی است. در این موزه پوشاک کردی، وسایل عشایری و ابزار زندگی کشاورزی در معرض دید عموم به نمایش گذاشته شده‌اند. بازدید از این موزه، برای آشنایی با زندگی گذشتگان و آشنایی با فرهنگ و لباس و پوشش کردی، خالی از لطف نیست.
چهارقاپی یا چهارقاپو
چهارقاپی یا چهارقاپو یا آتشکده چهارقاپی به‌صورت چهارطاقی، از مصالحی مانند لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این بنا مربوط به دوران ساسانی و جز آثار ملی ثبت شده در ایران است.
چهارقاپی به‌معنای چهار در و عنوانی برای آتشکده‌های عصر ساسانی است. این آتشکده، از آتشکده‌هایی است که دالان طواف داشته‌اند. به مرور زمان، رواق آتشکده تخریب شده؛ اما آثاری از این بنا هنوز هم قابل رؤیت است. این آتشکده مربعی شکل و سقف آن به‌صورت گنبدی است.
کاروانسرای عباسی قصرشیرین
قبلاً اشاره کردیم که قصرشیرین در مرز مبادلات اقتصادی قرار دارد. همین موضوع باعث شد که در دوران صفوی، مثل هر شهر مهم دیگر ایران، در قصرشیرین هم کاروانسرایی احداث شود. بخشی از این کاروانسرا در دوره پهلوی ترمیم و بازسازی شد. متأسفانه در زلزله اخیر بخش زیادی از کاروانسرا تخریب شد؛ اما هنوز هم می‌تواند جاذبه جالبی برای گردشگری باشد.
رودخانه الوند و نهر شاهگدار
واژه الوند به معنای بلندی و بزرگی است. این رودخانه همیشه سرزنده از سراب اسکندر سرچشمه می‌گیرد. رودخانه الوند در شهرستان‌های قصرشیرین، دالاهو و سرپل ذهاب جریان دارد. گفتنی است رودبارهای کوچک مانند یاران، قلعه شاهین، دیره، آب سراب گرم و… از سرچشمه‌های جداگانه، به سمت این رودخانه جاری می‌شوند. رودخانه الوند از مرز ایران و عراق عبور می‌کند و سپس از شهر خانقین واقع در کشور عراق به رود سیروان می‌ریزد.
با عبور این رودخانه در این شهر، کشاورزی رواج پیدا کرده و آب‌وهوای اطراف این مناطق، مدیترانه‌ای شده است. این رودخانه علاوه بر سیراب‌کردن مزارع کشاورزی، نیزارها و نخلستان‌هایی در سطح شهر پدید آورده است. این نخلستان‌ها تفرجگاهی برای دوست‌داران طبیعت و علاقه‌مندان به ماهی‌گیری به حساب می‌آید.
کانال نهر شاهکدار که مردم محلی این اسم را برای آن برگزیده‌اند در دوران ساسانیان، از ملات گچ و بلوک‌هایی ساخته شده است که جنس آن‌ها از سنگ‌های ماسه‌ای است و به رنگ خاکستری مایل به سبز هستند. ارتفاع دیواره‌های این کانال بلند است و دریچه‌هایی در ۲ طرف کانال برای انتقال آب قرار داده شده است. در دوره پهلوی برای احیای باغ‌ها و مزارع کشاورزی از این کانال استفاده می‌شد.
صنایع دستی قصرشیرین
از صنایع دستی قصرشیرین: گلیم، گیوه، تذهیب، سرمه دوزی، منبت، معرق، حصیربافی و گلدوزی از جمله رشته‌های محبوب مردمان قصر شیرین است.
هنر سرمه دوزی همان دوخت انواع ملیله‌های فلزی روی پارچه‌های نفیس محکم از جمله ترمه است. طرح‌های سرمه‌دوزی معمولاً انواع گل و بته و گل‌های شاه عباسی است و مانند گلدوزی محدودیتی در انتخاب طرح ندارد. انتخاب پارچه در این هنر اصیل و زیبا بسیار مهم است؛ چرا که ضخامت و مقاومت پارچه‌ای که سرمه دوزی روی آن انجام می‌گیرد باید به اندازه‌ای باشد که پس از اتمام دوخت، پارچه چروک نشود.
لیموشیرین و خرماهای قصرشیرین بسیار پرطرفدار هستند و از سوغاتی‌های اصیل این شهر محسوب می‌شوند، وجود بازارچه سنتی در کاروانسرای شاه عباسی، محلی برای عرضه انواع کالاهای خارجی وارداتی است.
به گزارش خبرنگار مهر، در تعطیلات نوروز و آخر هفته‌ها این مکان بسیار پررفت‌وآمد و همواره در مرکز توجه گردشگران است.