خبرگزاری مهر - گروه استانها- ندا سپاهی: وجود افزون بر ۵۰۰ شرکت فناور و دانش بنیان فعال در شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان، این استان را پس از تهران در رتبه دوم تولیدات دانش بنیانی کشور قرار داده است.
صادرات محصولات و تجهیزات فناورانه شرکت‌های دانش بنیان اصفهان در زمینه پزشکی، صنعتی و محیط زیستی به اروپا، آسیا و خاورمیانه که دستکم در یک سال اخیر به بیش از ۵۴ میلیون دلار می‌رسد، نشان می‌دهد که در صورت حمایت جدی از سوی نهادهای ملی و استانی در سالی که رهبر انقلاب اسلامی آن را سال «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» نامگذاری کردند، اصفهان می‌تواند قطب صنعت دانش بنیانی کشور باشد.
جعفر قیصری رئیس شهرک علمی- تحقیقاتی استان اصفهان معتقد است: شعار «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» در واقع خط مشی عبور از تولید کارخانه‌ای به تولید متکی به دانش و فناوری بومی را مشخص می‌کند و کشور را به این سمت و سو سوق می‌دهد تا بتوان سهم اقتصاد دانش بنیان را در اقتصاد کلان افزایش داد و تولید و اقتصاد دانش بنیان یک ظرفیت بی نظیر برای اشتغال قشر تحصیل کرده و دانشگاهی است و با سرمایه گذاری‌های محدود نسبت به کارخانه‌ها می‌توان اشتغال بیشتری ایجاد کرد.
او می‌گوید: رشد اقتصادی شرکت‌های دانش بنیان اصفهان در سه سال اخیر از نظر ریالی و ارزی بیش از ۱۰ برابر بوده است و با توجه به تجربه و ظرفیت صنایع و دانشگاه‌های خوبی که در استان وجود دارد باید این افق را برای سه سال آینده اصفهان ترسیم کنیم که بین ۶ تا ۱۰ برابر دیگر رشد اقتصاد دانش بنیانی استان را ارتقا دهیم که اگر محقق شود به ۲۰ درصد از اقتصاد استان خواهیم رسید و این عدد قابل ملاحظه خواهد بود اما تنها همت و حمایت مدیران و مسئولان و همه دست اندر کاران را می‌طلبد که شعار سال را تحقق دهند.
ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان استان اصفهان، تولیدات شاخص فناورانه و دانش پایه، موانع و چالش‌ها و نیز سهم تولیدات دانش بنیان در کاهش معضلات زیست محیطی استان از دیگر موضوعاتی بود که خبرنگار مهر درباره آنها با دکتر قیصری رئیس شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان گفتگو کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
*چه تعداد شرکت دانش بنیان در استان اصفهان فعالیت دارند و تاکنون چه ظرفیت‌هایی در این حوزه شناسایی شده است؟
نزدیک به ۶۰۰ شرکت دانش بنیان در استان اصفهان وجود دارد که نیمی از آنها حدود ۳۰۰ شرکت در شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان قرار دارند ضمن اینکه در این شهرک در مجموع ۵۰۰ شرکت فن آور و دانش بنیان وجود دارد. شرکت‌های فناور نیز به نوعی دانش بنیان اند؛ فناوری دارند و بر اساس توسعه فناوری کار می‌کنند و برای این شرکت‌ها از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری مجوز داده می‌شود.
بضاعت استان اصفهان یک دهم حوزه دانش پایه و دانش بنیان کشور است و در این زمینه پس از پایتخت در رتبه دوم کشور قرار دارد.
دانش‌بنیان اشاره‌ای است به شرکت‌هایی که در حوزه بکارگیری علم، دانش و فناوری کار می‌کنند. دانش بنیان بودن به یک محصول تعلق می‌گیرد اما هر فعالیتی را که بر پایه علم و دانش باشد می‌توان در زمره مجموعه دستاوردهای کشور در این حوزه قلمداد کرد.
اصفهان ظرفیت بسیار بی نظیری در زمینه شرکت‌های دانش بنیان و فناور دارد که اینها گردش مالی بسیار خوبی دارند. از سوی دیگر بزرگترین پارک علم و فناوری کشور نیز هم اکنون در مجموعه شهرک علمی -تحقیقاتی اصفهان است و تجربه و پایه گذاری پارک‌های علم و فناوری در اصفهان بوده است.
رهبر انقلاب در صحبت‌های ۲۶ آبان سال گذشته فرمودند که دانش بنیان‌ها در کشور ما کمتر از یک درصد در اقتصاد کلان نقش دارند و تاکید و خواسته ایشان این بود که باید این عدد در مدت سه -چهار سال به حدود پنج درصد برسد.
*سهم شرکت‌های دانش بنیان و فناور شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان در اقتصاد چقدر است؟
هم اکنون نقش دانش بنیان‌های ما در اقتصاد اصفهان حدود سه درصد است و بنابراین نسبت به متوسط کشور خیلی خوب است ضمن اینکه اصفهان دارای تجربه قبلی در حوزه تولیدات دانش بنیانی، دانشگاه‌های خوب و صنایع بزرگی است؛ به بیان دیگر ظرفیت و استعداد لازم، همه در این استان وجود دارد و استان اصفهان می‌تواند در مدت سه- چهار سال آینده اقتصاد دانش بنیان خود را از سه درصد به ۱۰ تا ۱۵ درصد برساند. این مهم دور از دسترس نیست.
حتی شهر اصفهان باید برنامه ریزی داشته باشد که درمدت زمانی برای مثال بازه ۱۰ ساله از یک اقتصاد صنعتی به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت و جایگزین کند. اشتغال در حوزه صنایع و تولیدات باید متکی به فناوری شود و درحقیقت اشتغال‌زایی که انتظار داریم از صنایع و کارخانه‌های عادی انجام شود توسط شرکت‌های دانش بنیان و فناور تأمین شود.
استان اصفهان استعداد و تجربه بسیار خوبی در زمینه فناوری و شرکت‌های دانش بنیان دارد، تنها همت و حمایت مدیران و مسئولان و همه دست اندر کاران را می‌طلبد که شعار سال را تحقق دهند.
*اشاره کردید که این شرکت‌ها گردش مالی بسیار خوبی دارند، درآمد حاصل از تولید و صادرات محصولات شرکت‌های دانش بنیان اصفهان در یک سال اخیر با وجود تورم چقدر بوده و چه میزان رشد داشته است؟
بله. فروش محصولات یا خدمات شرکت‌هایی که عضو شهرک علمی - تحقیقاتی اصفهان هستند در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹، ۳.۵ برابر شده و به بیش از پنج هزار میلیارد تومان رسیده است و صادرات خارجی این شرکت‌ها به ۵۴ میلیون دلار رسید که این عدد به نسبت خوبی است.
سه درصد صادرات استان اصفهان در سال گذشته از تولیدات شرکت‌های فناور و دانش بنیان بود که اگر صادرات فلزی استان را در نظر نگیریم، تولیدات دانش بنیان در سال گذشته حدود ۱۰ درصد از صادرات غیرفلزی را به خود اختصاص دادند.
این همان ظرفیتی است که در استان اصفهان وجود دارد. رشد ۳.۵ برابری در یک سال به ما نشان می‌دهد اگر در این حوزه سرمایه گذاری و تجاری سازی کنیم، به نتایج مطلوب‌تری نیز خواهیم رسید.
همچنین اگر یک بازه سه ساله را در نظر بگیریم بر اساس تجربه قبلی؛ فروش شرکت‌های دانش بنیان شهرک علمی و تحقیقاتی ۱۰.۵ برابر شده است. در صادرات نیز در این بازه سه ساله رشد داشته حدود ۱۰ برابر است یعنی از ۴.۷ میلیون دلار به ۵۴ میلیون دلار در سال گذشته رسیده است.
اگر یک بازه سه ساله را در شهرک علمی-تحقیقاتی اصفهان نگاه کنید رشد اقتصادی شرکت‌های دانش بنیان بیش از ۱۰ برابر بوده است هم ریالی و هم ارزی و دلاری. این مهم نشان می‌دهد که اینجا (شهرک علمی-تحقیقاتی اصفهان) معدن طلاست و شرکت‌هایی وجود دارد که تجربه و ظرفیت دارند، صنایع و دانشگاه‌های خوب در استان وجود دارد. از این رو ما باید این افق را برای سه سال آینده ترسیم کنیم که بین ۶ تا ۱۰ برابر دیگر رشد اقتصاد دانش بنیانی استان را ارتقا دهیم که اگر محقق شود به ۲۰ درصد از اقتصاد استان خواهیم رسید و این عدد قابل ملاحظه خواهد بود.
به نظر من امسال که رهبر انقلاب در زمینه تولید و اشتغال دانش بنیان تاکید کردند و شعار سال «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال افرین» سرلوحه امور کشور قرار گرفته می‌تواند به این هدف ما کمک ویژه کند و خواسته ما این است که مدیران اجرایی، مدیران صنایع بزرگ، دانشگاه‌ها و کسانی که در این مسیر هستند به شرکت‌های فناور کمک کنند.
شهرک علمی - تحقیقاتی وظیفه ذاتی دارد و دیگران هم نیاز است که کمک کنند تا این مأموریت را در راستای خواسته‌های رهبر انقلاب و اهداف تعیین شده کشوربه خوبی محقق کنیم.
*چه موانعی در برابر شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از ظرفیت‌های دانش پایه در استان اصفهان و کشور وجود دارد؟ به نظر می‌رسد که استفاده از تکنولوژی و تولیدات دانش بنیانی به نفع برخی دستگاه‌ها و بخش‌ها نباشد و بر همین اساس در استفاده از این ظرفیت‌ها کارشکنی می‌کنند مانند همان طرح فناورانه بایوجمی که برای احیای تالاب انزلی مورد توجه دولت و سازمان محیط زیست قرار گرفت اما با غوغاسالاری رسانه‌ای عده‌ای که مخالف این فناوری بودند، طرح متوقف شد اما کره جنوبی از این فناوری ایران استقبال کرد!
بله درست است؛ طرح بایوجمی که در کشورمان مورد تردید قرار گرفت کره‌ای ها از آن استقبال کردند و این فناوری به کره جنوبی انتقال یافت.
نخستین مانع شرکت‌های دانش بنیان نبود باور و اعتقاد به این حوزه است؛ اکنون نقش شرکت‌های فناور و دانش بنیان در اقتصاد کلان خیلی عدد کمی است، در استان اصفهان حدود سه درصد اما سراسر کشور زیر یک درصد است. یکی از موانع در واقع کوچک بودن اقتصاد دانش بنیان نسبت به اقتصاد کلان است. این مانع باعث می‌شود شرکت‌های بزرگ مانند صنعت نفت و گاز، پتروشیمی، فولادسازها و خودروسازها و … به فناوری داخلی همچنان باور و اعتماد نکنند.
شرکت‌های فناور اصفهان در زمینه امنیت غذایی، دام و کشاورزی تا حدودی توانستند خوب ورود کنند اما مخاطب آن بخش خصوصی و صنایع کوچک و متوسط اند. در صنایع بزرگ، مانع «باور نداشتن وبی اعتمادی» است؛ باور نداشتن به اینکه یک بخش اقتصادی کوچک توانِ داخلی می‌تواند نیاز فناورانه را رفع کند. اگر از این مانع عبور کنیم گام مهمی برداشتیم.
*فکر می‌کنید چرا صنایع و کارخانه و سایر بخش‌ها بر توان داخلی برای رفع نیازها بی اعتمادند و به ان باور ندارند؟
این ناباوری بر توان فناوری داخلی ریشه تاریخی دارد؛ ببینید کارخانه‌ها و آنچه که به عنوان صنایع داریم با پول دلارهای نفتی ایجاد شدند و برای آنها ماشین آلات، لایسنس، تجهیزات و دانش فنی خریداری و نصب کردیم، حتی گاهی وقت‌ها نصب توسط خود خارجی صورت گرفته است تمام قطعات و فناوری نیز وابسته است.
مثال؛ ما در حال حاضر در صنعت نساجی بالای ۹۰ درصد وابستگی داریم زیرا همیشه دلار ارزان قیمت برای اینکه به صنعت نساجی کمک شود در اختیار صاحبان این صنایع قرار گرفته و آنان نیز ماشین آلات خریداری و نصب کردند، حتی مواد شیمیایی و پنبه و الیاف را هم خریداری کردند و از این رو تولید کننده داخلی از بین رفته است.
به بیان دیگر زنجیره اولیه تولیدات نساجی، صنعتی که کشورمان در طول تاریخ در این زمینه پیشرو و متبحر بوده اکنون وابسته است. در صنعت دام و طیور و تولید نهاده‌های دامی و تجهیزات نیز چنین است، دامداری‌های صنعتی ما تجهیزات خارجی وارد کردند در حالیکه ایران در طول تاریخ یک کشور دامپرور بوده است، طبیعتاً این مهارت‌ها که در تاریخمان بوده اکنون با وابستگی از بین رفته است.
در صنعت نفت و گاز و فولاد و خودروسازی نیز چنین است؛ در صنعت نفت مان نیز در هر واحد نفت پالایشگاهی که در ایران نصب شده لایسنس (دانش فنی) خریداری شده است. قیمت لایسنس معمولاً بین پنج تا ۱۰ درصد کل پروژه است اما در حقیقت این بخش همه آن ۹۰ درصد دیگر را مدیریت می‌کند. یعنی در لایسنس نوشته شده که موتور را از چه کسی بخرید، یک پیچ را از کجا، ژنراتور را از کجا و …. به بیان ساده‌تر با خرید لایسنس ۱۰ درصدی، ۹۰ درصد وابستگی به کشور آوردیم.
در تمام واحدهای پالایشگاهی و تولید بنزین در طول بیش از ۱۰۰ سال تاریخ نفت ایران لایسنس خریداری کردیم اما چینی‌ها چکار کردند!؟ چند بار لایسنس خریدند اما پس از آن خودشان از لایسنس‌ها الگوبرداری کردند آن را تغییر دادند و اکنون کمپانی‌هایی دارند که لایسنس می‌فروشند یا کشور مالزی که اصلاً نفتی نیست یک بار لایسنس خریده اما پس از آن لایسنس تولید کرده. یعنی دانش فنی طراحی و مهندسی را تولید کرده است. دانش بنیانی باید اینجا نفوذ کند تا دانش در طراحی و در فرآیند و ایجاد صنعت پیاده شود.
از این رو معتقدم یکی از موانع تجربه تاریخی ما است در برخورد با صنعت. در واقع ما صنعت نداریم یکسری کارخانه داریم که خریداری کردیم و هر وقت خواستیم حتی به دانش فنی زنجیره مواد اولیه یا فرآیند محصول و فروش آن ورود کنیم، نتوانستیم زیرا آنهایی که به ما کارخانه‌ها و دانش فنی را فروختند مواظب بودند که ما زنجیره تولید محصولات را به دست نیاوریم و به قول معروف فوت کوزه گری را هرگز منتقل نمی‌کنند و همه قراردادهایی که تحت عنوان فروش، انتقال فنی، انتقال فناوری و اینها بسته شده، اینها همه شعار و بی پایه اساس است.
البته این موضوع دلیل فنی هم دارد بنابراین زمانی انتقال فناوری صورت می‌گیرد که دو طرف از نظر علمی همتراز باشند.
مانع دوم و مهم‌تر سیطره تاریخی وابستگی ما به خارج کشور در زمینه وارد کردن کارخانه‌های صنعتی بزرگ است، آنچه که امروز به آن تولید صنعتی می‌گوئیم. با وجود اینکه صنعتی که در کشورمان وجود دارد ارزشمند است و اینها طی سال‌ها محصول تولید و به مردم عرضه کردند مانند فولاد و آهن و نساجی اما صنعتی بر پایه دانش نداشتیم.
برای مثال می‌توان لایسنس یک پالایشگاه را خرید اما برای پالایشگاه‌های دیگر خودمان لایسنس تعریف کنیم وقتی لایسنس مال خودمان باشد قطعات انتخابی هم از شرکت‌های خودمان خواهد بود.
ضمن اینکه وقتی توان طراحی و علمی داشته باشیم لازم نیست همه چیز را خودمان تولید کنیم و بخشی را می‌توان انتقال داد و بخشی از فناوری‌ها را وارد کرد و در واقع با تبادل علمی و فناوری با کشورهای صاحب فناوری همتراز می‌شویم. مانند فناوری بایوجمی که به کره جنوبی منتقل شد.
*از نظر مالی، شرکت‌های دانش بنیان و فناور برای راه اندازی خط تولید چقدر حمایت می‌شوند؟
کمبود منابع اعتباری، تأمین مالی و بانک‌ها اتفاقاً یکی از موانع دانش بنیان‌ها است.
حمایت مالی از دانش فنی ممکن است ریسک بیشتری نسبت به ارائه تسهیلات برای خرید خودرو و تجهیزات داشته باشد؛ در دنیا این را صندوق‌های خطر پذیر یا ریسک پذیر، بانک‌ها و دولت‌های آنان تأمین می‌کنند. از این رو در کشورما نیز سازوکارهای بانک‌ها باید به سمت تأمین مالی‌های ریسک پذیر بروند. وقتی یک محصولی بار اول تولید می‌شود و خط تولیدی با دانش ملی و داخلی راه اندازی می‌شود همه را نباید به عهده صنعت گذاشت، نباید همه را به عهده شرکت‌های دانش بنیان گذاشت، صندوق‌های ریسک پذیر و دولت نیز باید در این رابطه ورود کنند.
*شاخص ترین فناوری‌هایی که شرکت‌های دانش بنیان شهرک علمی - تحقیقاتی اصفهان تولید و عرضه و یا صادر کردند، چه بودند؟
فناوری‌های بسیار زیادی داریم در زمینه تجهیزات پزشکی، شتاب دهنده‌های خطی (پرتو درمانی بیماران سرطانی)، دستگاه ایکس کامپیوتری، سی تی اسکن‌ها و انواع دیگر از جمله ترمیم زخم و پوست‌هایی که دچار عوارض سوختگی و تصادف می‌شوند که این دستگاه اکنون مجوز صادرات اروپایی گرفته است و صادر می‌شود.
همچنین انواع ماشین آلات صنعتی و کشاورزی و دامداری، تجهیزات هیدرولیکی و سیستم‌های مکانیکی که در صنایع نفت، گاز، فولاد و دفاعی کاربرد دارند، تجهیزات آب و تصفیه پساب و فاضلاب و نیز نانوفناوری، الکترونیک IT و ICT، دستگاه‌های فرآوری میوه که صادر می‌شود و ۸۰ شرکت داریم که تجهیزات نفتی تولید می‌کنند.
*با توجه به اینکه استان اصفهان و کشور چالش‌های محیط زیستی فراوانی در حوزه آب و هوا و خاک دارد، شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه چه فناوری‌هایی دارند؟
شرکت‌های دانش بنیان خوبی در حوزه آب و محیط زیست داریم. شرکت‌های دانش بنیان و فناور شهرک علمی-تحقیقاتی اصفهان تجهیزات برای پایش و مانیتورینگ آلودگی هوای شهرها، کارخانه‌ها و خودروها دارند، سیستم‌های گزارش و پایش نظارت بر آلاینده‌های هوای خوبی داریم که مجوز صادرات اروپایی نیز دارند و برای صادرات به اروپا تولید می‌شود.
همچنین شرکت‌های ما سیستم‌هایی برای تصفیه و تهویه هوای آلوده و کاهش آلودگی هوا، صنایع و خودروها، تجهیزات خیلی خوبی دارند.
*بیان کردید که در شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان در زمینه کاهش آلودگی هوا و الایندگی صنایع، خودروها و تهویه هوای شهرها تجهیزات فناورانه خوبی تولید شده؛ برای استفاده از این تکنولوژی‌های بومی در کاهش معضلات محیط زیستی از جمله بحران آلودگی هوای شهر اصفهان، چقدر از سمت مدیریت استان و صنایع اعلام نیاز و همکاری شده است؟
زیاد توجهی نمی‌کنند از سوی استان.
*چرا؟
دلیل دارد؛ وقتی واحدی صنعتی یا بخشی می‌خواهند این تجهیزات را استفاده کنند باید سرمایه گذاری کنند و پول بدهند اگر سرمایه گذاری نکنند چه اتفاقی می‌افتد!؟ هیچ! برای همین نیازی به سرمایه گذاری و حتی فرهنگسازی نمی‌بینند.
*اما پاییز و زمستان‌ها که بحث آلودگی هوا داغ می‌شود با وجود مطالعاتی که سهم الایندگی بخش‌های مختلف از جمله صنایع بزرگ و کوچک را مشخص کرده، صنایع، نیروگاه‌ها و پالایشگاه و … یا زیر بار آلایندگی خود نمی‌روند یا مدعی هستند که به دلیل تحریم و نوسانات ارزی امکان خرید تکنولوژی و دستگاه‌های فیلتر هوا را از خارج ندارند!
نه هیچ بحث تحریم نیست زیرا ما همه این تجهیزات را در شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان داریم؛ اگر نیاز بیشتری باشد شرکت‌های جدید ایجاد می‌کنیم در حالی که اگر نیاز و تقاضا نباشد همان یک شرکت تولیدکننده هم وقتی بازاری ندارد تعطیل می‌شود.
در آلودگی هوای اصفهان، فقط صنایع بزرگ که نیستند، صنایع آجر، گچ، فولادی و ریخته‌گری ها و … نیز نقش دارند. اصفهان شهری است که تعداد بسیار بسیار زیادی کارگاه‌های صنعتی درون و حومه و اطراف آن وجود دارد. همه این کوره‌های گچ و آجر نیاز است که سیستم تهویه و فیلتراسیون هوا نصب کنند. کاتالیست خودرو هم داریم اما باید سرمایه گذاری شود و صنایع مجبور به کاهش آلایندگی شوند.
این یکی از همان بخش‌هایی است که نیاز به سیاستگذاری محکم دارد تا فرهنگسازی.
زیرا در واقع آلوده کردن محیط زیست ارزان قیمت است و به همین دلیل چندان استقبالی در این حوزه نمی‌کنند؛ صنایع بزرگ تا حدودی سعی دارند سرمایه گذاری کنند اما کوچک مقیاس‌ها نه.
*نظر شما درباره شعار امسال چیست؟
خیلی خوشحال هستیم که دانش بنیانی یک نقطه قوت در سال ۱۴۰۰ بیان شده و در سخنرانی مقام معظم رهبری تولید دانش بنیان به عنوان یک هدف و سرلوحه تعیین شده است؛ شعار «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» در واقع خط مشی عبور از تولید کارخانه‌ای به تولید متکی به دانش و فناوری بومی را مشخص می‌کند و کشور را به این سمت و سو سوق می‌دهد. و این مهم برای ما مایه مسرت و خوشحالی است زیرا کمک می‌کند آن نقطه ضعف و سهم کمی که اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد کلان داشته برطرف کنیم؛ البته اگر همه وظایف خود را در راستای این شعار به درستی انجام دهند و باور داشته باشند، کمک می‌کند که جهش‌های بزرگی را در اقتصاد دانش بنیان تجربه کنیم.
یکی از ویژگی‌های تولید دانش بنیان متکی بودن به دانش و فناوری بومی است و به اعتقاد من استان اصفهان بهترین فرصت را دارد که از یک صنعت سنتی کارخانه‌ای به سمت صنعت و تولید دانش پایه و دانش بنیان حرکت کند زیرا همه ظرفیت‌ها، امکانات و شرایط را دارد و امکان این را دارد که جهشی بسیار خوب در این زمینه داشته باشد.
*شعار امسال بر دانش بنیانی و اشتغال آفرینی تاکید دارد؛ تولید دانش بنیان چقدر می‌تواند اشتغال آفرین باشد؟
فرق دیگر تولید دانش بنیان با تولید کارخانه‌های سنتی همین موضوع است.
ببینید امروز در شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان ۷۸۰۰ نفر مشغول به کارند، از این تعداد نیروی انسانی شاغل در شهرک علمی- تحقیقاتی بیش از ۶۰۰ نفر دارای مدرک دکترای تخصصی، بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر کارشناسی ارشد و بالای ۹۰ درصد مدارک دانشگاهی دارند. گردش مالی حاصل از فعالیت این افراد بالغ بر پنج هزار میلیارد تومان در یک سال اخیر بوده است. این عدد و میزان اشتغال نسبت به فروش نسبت بالایی است و افراد زیادی مشغول فعالیت هستند زیرا این اقتصاد متکی به دانش افراد و علم و نرم افزار است.
در حالیکه برای ایجاد اشتغال این تعداد نفر در تولیدی کارخانه‌ای به تقریباً پنج برابر سرمایه گذاری در حوزه دانش بنیان نیاز است؛ از این رو تولید و اقتصاد دانش بنیان یک ظرفیت بی نظیر برای ایجاد اشتغال برای قشر تحصیل کرده و دانشگاهی است و با سرمایه گذاری‌های محدود نسبت به کارخانه‌ها می‌توان اشتغال بیشتری ایجاد کرد.
ویژگی دیگر اقتصاد دانش بنیان ایجاد اقتدار ملی است. وقتی دانش را داشته باشید صاحبان فناوری و تکنولوژی خارجی نیز به سمت شما می آیند تا بخشی از فناوری را از شما بگیرند و بخشی را به شما انتقال دهند. زمانی انتقال فناوری اتفاق می‌افتد که همترازی به لحاظ علمی وجود داشته باشد وقتی به یک فناوری در سطح بین المللی رسیم که محصول متکی بر فناوری داخلی باشد اقتدار ملی اتفاق می‌افتد و در نتیجه در مسائل اقتصادی، تولید، صادرات و واردات قدرت چانه زنی پیدا می‌کنیم.
صنایع بزرگ آهن و فولاد، نفت و گاز در این استان مجموعه‌های بسیار بزرگی هستند به علاوه حمل و نقل ریلی، حوزه سلامت و تجهیزات پزشکی که اگر این حوزه‌ها بخش‌هایی از صنعت و تأمین مواد و تجهیزاتشان را از مسیر شرکت‌های فناور انجام دهند، شعار سال محقق می‌شود.