به گزارش خبرنگار مهر بر اساس جزو «۱» بند الف تبصره ۳ قانون بودجه ۱۴۰۱ به منظور توسعه و تکمیل مسیرهای صادراتی کشور و در راستای ارتباط با همسایگان مبلغ ۲ میلیارد یورو از محل تسهیلات خارجی (فاینانس) در اختیار شرکت راه آهن قرار می‌گیرد تا جهت اتصال راه آهن ایران با همسایگان هزینه شود.
در حال حاضر یکی از مهمترین پروژه‌های ریلی که به اتصال شبکه ریلی ایران به همسایگان می‌انجامد، راه آه شلمچه - بصره میان راه آهن ایران و عراق است.
خط‌آهن شلمچه-بصره به طول ۳۲ کیلومتر شامل مسیر ریلی یک خطه بین شلمچه تا بصره و یک پل بازشونده بر روی اروندرود (پل ریلی بازشو به طول ۸۰۰ متر) است.
حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان نیز در بازدیدی که در ایام تعطیلات نوروز از ایستگاه راه آهن سرخس داشت، بر توسعه کریدورهای ترانزیتی ریلی تأکید کرد.
در این بازدید که با حضور رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی انجام شد، سید میعاد صالحی معاون وزیر راه و مدیر عامل راه آهن از مسیر شلمچه- بصره به عنوان یکی از کریدورهای ریلی کشور نام برد و گفت: امیدواریم با اتصال باقی مانده مسیر شلمچه- بصره به زودی شاهد قطار تهران- کربلا باشیم.
مدیرعامل راه آهن (۲۱ اسفند ۱۴۰۰): موانعی بر سر راه ساخت خط آهن شلمچه-بصره وجود دارد
صالحی همچنین در سفری که اواخر اسفند گذشته به عراق و دیدار با همتای عراقی خود داشت، موضوع راه آهن شلمچه-بصره را پیگیری کرده بود و در حاشیه این سفر اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که در این سفر به آن پرداخته شد، مربوط به بحث احداث خط ریلی شلمچه-بصره است که با احداث این خط، ارتباط ریلی ایران با عراق برقرار می‌شود و به کمک آن امکان بهره مندی اجتماعی و اقتصادی و منافع اقتصادی ریلی برآمده از اقتصاد ریلی برای هر دو کشور و مردم ایران و عراق فراهم می‌شود.
مدیرعامل راه آهن عنوان کرد: این پروژه به طور طبیعی مثل هر پروژه دیگری موانعی دارد که باید گام به گام بررسی و برطرف شوند که در این زمینه بررسی‌های لازم انجام شده و تیم‌های عملیاتی که برای هر کدام از حوزه‌های مربوطه تشکیل دادیم. امیدواریم به حول و قوه الهی در آینده موانع یک به یک برطرف خواهند شد.
مدیرعامل راه آهن (۵ دی ۱۴۰۰): با عراق بر سر تدوین نقشه راه ساخت خط آهن شلمچه-بصره توافق کردیم
این اظهار نظر مدیرعامل راه آهن نسبت به وجود موانعی بر سر راه احداث خط آهن شلمچه-بصره در حالی است که اوایل دی ماه گذشته نیز صالحی به همراه وزیر راه و شهرسازی سفر دیگری به عراق برای پیگیری راه آهن شلمچه-بصره داشت و در پایان این سفر از توافق دو کشور نسبت به آغاز عملیات اجرایی پروژه اتصال ریلی شلمچه-بصره بر اساس نقشه راه تفاهم شده بین ایران و عراق خبر داده بود.
وزیر راه (۵ دی ۱۴۰۰): تا یک ماه آینده امکان احداث خط آهن شلمچه بصره فراهم می‌شود
رستم قاسمی نیز در سفر اوایل دی ماه به عراق که در رأس هیئتی به این کشور رفته بود، پس از این سفر درباره راه آهن شلمچه-بصره گفت: «طلسم سال‌ها تفاهم‌نامه و مذاکره شکسته شد. این توافقنامه (جدید) دارای یک زمان‌بندی مشخصی بوده و یکی از بندهای آن این است که طی یک ماه آینده عملاً عملیات اجرایی شروع خواهد شد.»
وی همچنین افزود: «در یک ماه آینده بناست که نیروهای متخصص در دو سوی پل برای شروع عملیات مطالعاتی و اجرایی مستقر شوند.»
در حال حاضر حدود ۳ ماه از سفر وزیر راه به عراق می‌گذرد؛ اما تا کنون و در راستای اجرای وعده داده شده از سوی وزیر راه، هنوز خبری از شروع عملیات و ورود افراد و تجهیزات ایرانی به عراق جهت احداث راه آهن شلمچه-بصره منتشر نشده است.
خروج بنیاد مستضعفان و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل از راه آهن شلمچه-بصره
به نظر می‌رسد پس از ابلاغ دستورالعمل رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی به سید میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه آهن مبنی بر انتقال پروژه‌های ریلی از شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به شرکت راه آهن، دیگر نه شرکت ساخت مسئولیت احداث این پروژه را دارد و نه بنیاد مستضعفان به عنوان سرمایه گذار این پروژه شناخته می‌شود.
این در حالی است که خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اوایل مرداد ماه سال گذشته و در واپسین روزهای دولت دوازدهم درباره آخرین وضعیت خط‌آهن شلمچه-بصره گفته بود: قرارداد سرمایه‌گذاری این خط ریلی در داخل کشور با سرمایه‌گذاری خصوصی (شرکت فدک) منعقد شده است. در این‌باره اراضی تجهیز کارگاه در منطقه آزاد اروند به مساحت ۴۰ هکتار در اختیار سرمایه‌گذار قرار داده شد.
به گفته معاون وزیر راه، در ملاقاتی که با طرف عراقی داشتیم، اعلام شد که شرکت راه‌آهن عراق موضوع تملک اراضی مسیر ریلی مذکور را آغاز کرده است و در جهت اجرایی کردن پروژه فعالیت‌هایی انجام دادند.
هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۲ شهریور ۱۳۹۹، پیشنهاد تغییر سرمایه‌گذار برای قرارداد مشارکت در اجرای پروژه راه آهن شلمچه-بصره را با هدف تسریع در آغاز عملیات اجرایی فرآیند تأمین مالی پروژه به تصویب رساند.
به موجب مصوبه فوق، شرکت ارزش آفرینان فدک به عنوان سرمایه‌گذار و تأمین کننده مالی ۱۰۰ درصدی اجرای پروژه مذکور تعیین شد؛ پیش از این بنیاد مستضعفان سرمایه‌گذار این پروژه معرفی شده بود.
آل اسحاق: تقریباً اجرای پروژه از نظر عراقی‌ها قطعی شده است
یحیی آل اسحاق عضو هیئت امنای بنیاد مستضعفان و رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره نظر عراقی‌ها نسبت به اجرای پروژه ریلی شلمچه-بصره گفت: این موضوع یک مسأله ۲۰ ساله است و ۲۰ سال است که قرار است انجام شود.
وی افزود: خوشبختانه در مذاکرات اخیری که رستم قاسمی وزیر راه با طرف عراقی داشت، آن دسته از مسئولان عراقی که در انی زمینه مؤثر هستند، موافقت کردند تا پروژه انجام شود.
آل اسحاق با بیان اینکه تقریباً کار این پروژه از نظر تصمیم گیری قطعی شده تا انجام شود ادامه داد: طرف ایرانی برای ساخت راه آهن شلمچه-بصره مصمم است؛ از قبل هم مصمم بوده است؛ ضمن اینکه پیمانکار پروژه تعیین و بودجه مورد نیاز نیز تأمین شده است.
این فعال اقتصادی تأکید کرد: در اجرای پروژه، در حال انجام مقدمات هستیم ولی امیدواریم این بار این پروژه اجرایی شود؛ البته در حال حاضر طرف عراقی ظاهراً دیگر مشکلی برای اجرای این پروژه ندارد.
وی درباره خروج بنیاد مستضعفان از پروژه خاطرنشان کرد: بنیاد مستضعفان یک زمانی مسئولیت اجرایی را در دولت قبل قبول کرده بود.