خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه_ فاطمه ترکاشوند: به دنبال ورود بوراک اوردمیز، مشهورترین سرآشپز جوان ترکیهای به مسجدالاقصی، تمام دیروز در بخشی از توئیتر فلسطینیها و کاربران عربزبان به بحثی داغ درباره این موضوع گذشت.
بوراک، یک سرآشپز و فودبلاگر جوان ترکیهای است که به خاطر لبخندهای خیره و بیوقفهاش به سمت دوربین در حین آشپزی مشهور شده و در مدت زمان کوتاهی با حمایت پدرش توانسته، مجموعه رستورانهای زنجیرهای را در ترکیه دایر کند.
این سلبریتی در اینستاگرام بیش از ۳۳ میلیون فالوئر، در تیکتاک بیش از ۵۷ میلیون فالوئر و کانال یوتیوبش هم ۵ میلیون دنبالکننده دارد. از همین جا میتوان دانست که در منطقه یکی از مشهورترینها به حساب میآید.
* استقبال پرشور انتقادبرانگیز!
داستان اما این بار اینجاست که بوراک، عصر روز جمعه وارد مسجدالاقصی شد و استقبال پرحرارت بخشی از فلسطینیها از او در جوار مسجد الاقصی، حرفوحدیثهای زیادی را در شبکههای اجتماعی ایجاد کرده است. در عکسها و ویدئوهایی که خود او و برخی کاربران از این استقبال منتشر کردهاند، جمعیت، گرد او جمع شده و تلاش میکند همراه با او سلفی بگیرد یا از نزدیک با او دیداری داشته باشد.
این موضوع به خودی خود، برای ما که در این سالها با پدیده سلبریتی خو گرفتهایم چیز جدیدی نیست اما ماجرا آنجا داغ میشود که بدانیم هیچ مسافری نمیتواند برای زیارت مسجدالاقصی بدون داشتن روادید رژیم صهیونیستی وارد این منطقه شود.
* ورود با اجازه اشغالگران؟!
رژیم صهیونیستی تنها به شهروندان کشورهایی جواز ورود به بیتالمقدس را میدهد که چیزی به نام «اسرائیل» را به رسمیت شناخته باشند و در نتیجه دولتهای این کشورها باید نوع رابطهشان را به سمت «عادیسازی روابط با رژیم اشغالگر قدس» سوق داده باشند. حتی خود فلسطینیهای ساکن دیگر مناطق سرزمینهای اشغالی غیر از بیتالمقدس (اورشلیم) هم قادر به ورود به این منطقه نیستند. بنابراین بوراک از جواز اسرائیلی برای ورود به مسجدالاقصی استفاده کرده است.
یک کاربر فلسطینی از غزه در توئیترش ضمن بازنشر ویدئوی استقبال از بوراک نوشته است: «روشن است که هر فردی که تابعیت فلسطینی نداشته باشد و خارج از فلسطین زندگی کند و برای ورود به مسجد الاقصی باید انگشتنگاری شود، اعم از خلیجی، هندی، ترکی و غیره… بوراک تابعیت فلسطینی ندارد اما در چشم بهم زدنی به الاقصی آمده است! در حالی که من فلسطینی ساکن فلسطین هستم اما در عمرم مسجد الاقصی را ندیدهام!!»
پسزمینه دیگری این اتفاق را بحثبرانگیزتر میکند؛ رژیم صهیونیستی تنها به شهروندان کشورهایی جواز ورود به بیتالمقدس را میدهد که چیزی به نام «اسرائیل» را به رسمیت شناخته باشند و در نتیجه دولتهای این کشورها باید نوع رابطهشان را به سمت «عادیسازی روابط با رژیم اشغالگر قدس» سوق داده باشند.
* عادیسازان را بیرون بیندازید!
ترکیه یکی از اولین کشورهایی بود که از سال ۲۰۱۶ تدریجاً به سمت عادیسازی روابط خود با اسرائیل حرکت کرد تا اینکه سال گذشته دیدارهای رسمی دیپلماتیک بین سران ارشد دولتی ترکیه با سران رژیم صهیونیستی، رسماً از آغاز روابط خبر داد.
به دنبال ترکیه برخی دیگر از کشورهای عربی همچون امارات و بحرین هم مسیر عادیسازی روابط را علیرغم واکنش منفی ملتهای مسلمان و خصوصاً ملتهای خاورمیانه در پیش گرفتند.
بنابراین بوراک برای فلسطینیها در واقع بیش از آنکه یک سلبریتی ساده، یک سرآشپز مشهور یا یک فودبلاگر فعال اجتماعی خندان و مهربان باشد، نماد عادیسازی روابط ترکیه با رژیمی است که سرزمینشان را غصب کرده است.
بر این اساس، رفتار بخشی از اهالی بیت المقدس در استقبال از بوراک توسط بسیاری از کاربران فلسطینی، مصری، ایرانی و حتی سعودی و دیگران مورد انتقاد قرار گرفته است.
* سابقه برخورد فلسطینیها با عادیسازان
جالبتر از همه آنکه بخشی از کاربران، ویدئوهایی را یادآوری کردهاند که فلسطینیها سال گذشته در برخورد با سایر زائران مسجدالاقصی از امارات و بحرین و قطر منتشر کرده بودند. در بسیاری از ویدئوها، فلسطینیها با تحت فشار قرار دادن این زائران، آنان را از مسجد و محوطه آن بیرون میکنند.
یک کاربر سعودی، ویدئوی بیرون انداختن چند زائر اماراتی از مسجد الاقصی توسط فلسطینیها را که در آن با عبارت «عادیسازها بروید بیرون! عادیسازها بروید بیرون» را علیه آنان به کار میبرند، بازنشر کرده و به طعنه نوشته است: «یک اماراتی دارد میرود در اقصی نماز بخواند، و بفرمائید! این استقبال فلسطینیها از اوست! دقیقاً شبیه استقبالی که از بوراک کردند! دورش را گرفته بودند و برایش سجاده قرمز پهن میکردند درحالی که میدانستند بحرین و امارات، آخرین دولتهایی هستند که عادیسازی را در پیش گرفتند اما ترکیه اولین دولتی بود که با یهود وارد رابطه شد».
یک کاربر مصری هم در توئیتی با طعنه با رفتار بخشی از اهالی بیتالمقدس در استقبال از بوراک نوشته است: «فلسطینیها از آشپز ترکی استقبال میکنند درحالی که بوراک و کشورش دیروز همچنان در بیعت با اسرائیل بود. این سطح درک مردمی است که آزادی فلسطین به آنها سپرده شده، درکی در سطح آشپزی!»
* وقتی سلبریتیسم خطرناک میشود
بدیهی است که این برخورد تنها محدود به جمعیتی اندک از فلسطینیان است که در ویدئوها هم از چند صد نفر تجاوز نمیکنند. اما این رفتار قابل نقد و قابل تأمل در نقض روند تحت فشار قرار دادن عادیسازان روابط با اسرائیل در خاک سرزمینهای اشغالی موضوعی است که وجدان دیگر ملتهای منطقه را درد آورده و آنان را وادار به واکنش کرده است.
حالا سوال یا انتقاد دیروز و امروز کاربران فضای مجازی، این بوده است که چرا با بوراک، برخورد متفاوتی نسبت به سایر عادیسازان شده است؟ آیا این اتفاق به پدیده سلبریتیسم باز میگردد؟ آیا ممکن است استقبالکنندگان از این مسئله اطلاع نداشته باشند؟ آیا علاقه به یک چهره مشهور، آنان را از تصمیم درست در لحظه ناتوان کرده است؟
به هر حال در حالی که جامعه فلسطینی تحت آپارتاید اسرائیل در هر نقطه از خاک خود، به سختی زندگی میکند و هر روز خبر بازداشت و شهادت فلسطینیها و حتی نوجوانان آنها در شبکههای خبری جهان مخابره میشود و واکنشهای زیادی را برمیانگیزد، ضروری است که تصویری نزدیکتر از گروههای مختلف این جامعه داشته باشیم تا شگردهای رژیم صهیونیستی در استراتژی پیشرونده عادیسازی را حتی در قلب بیتالمقدس بهتر بشناسیم.
یک کاربر عربی در همین رابطه در توئیتر نوشته است: «روزی قدس را زیارت خواهیم کرد و در اقصی نماز خواهیم خواند، در حالی که فلسطین به اذن خدا از طریق یک دولت فلسطینی آزاد شده باشد. اما سفر بوراک تحت حمایت و امکانات اسرائیلی، یک عادیسازی تمام عیار است! اتفاقی که امروز در استقبال از سرآشپز بوراک و در آغوش گرفتن او و بلند کردنش روی شانهها رخ داد، اشتباه بسیار فاحشی است که باید مورد نقد و اعتراض قرار گیرد تا عادیسازی، تسهیل نشود، چه از جانب یک فرد مشهور باشد و چه از جانب افراد عادی.»
بوراک به عنوان یک فعال اجتماعی در حوزههای انسان دوستانه شناخته میشود. او پیش از این هم در حمایت از فلسطین، ضمن آشپزی حمایت خود را اعلام داشته بود. اما ممکن است اقدام اخیر او، به واسطه دیدارهای متعددی که طی سالهای گذشته با اردوغان و سران کشورهای عربی چون امارات داشته، کنش سیاسی تلقی شود.