خبرگزاری مهر- گروه استانها: قلم‌زنی یکی از صنایع‌دستی قدیمی ایران است که در گروه فلزکاری قرار می‌گیرد. قلم‌زنی در واقع هنر تزئین و کندن نقش و نگار مختلف روی اشیای فلزی به‌خصوص مس، طلا، نقره و برنج به‌کمک قلم و ضربه چکش است.
یکی از هنرمندان این صنعت، «بهروز هاشم‌خانی» است که با او و هنر قلم‌زنی در این مصاحبه بیشتر آشنا خواهیم شد.
لطفاً خودتان را معرفی کنید، تحصیلات؟ و چه مدت است که به این حرفه مشغول هستید؟
بهروز هاشم‌خانی هستم. ساکن خرم‌آباد، دارای مدرک دیپلم اقتصاد و یک دیپلم فنی که سه سال سابقه کار قلم‌زنی دارم.
هنر قلم‌زنی چیست؟ و چه صنایعی مشمول آن می‌شود؟
هنر-صنعت قلم‌زنی عبارت است از تزئین و نقش کردن روی فلزات و این هنر شامل همه انواع فلزات می‌شود از جمله مس، برنج، ورشو، نقره و طلا را می‌توان قلم‌زنی کرد.
چگونه این هنر را فرا گرفتید؟
از ابتدا به هنر نقاشی علاقه داشتم که تأثیر زیادی در پیشرفت کارم در رشته قلم‌زنی داشت و برای اولین بار سفری به استان اصفهان داشتم در آنجا به‌صورت اتفاقی با آثار زیبای قلم‌زنی آشنا شدم و به سمت این هنر گرایش پیدا کردم و خداوند متعال لطف کرد این هنر را فراگرفتم.
آیا فقط آموزش کافی بود یا تجربه هم‌لازم است؟
قطعاً آموزش مؤثر است و به عقیده بنده برای موفقیت در هر رشته هنری در درجه اول علاقه شخص مهم است دوم آموزش صحیح و سوم تمرین، ممارست و پشتکار می‌تواند باعث موفقیت هنرمند شود.
آیا در حال حاضر آیا کارگاهی برای آموزش دارید؟
در مجموعه تاریخی- فرهنگی قلعه فلک‌الافلاک یک غرفه دائم دارم که مشغول به آموزش و تولید صنایع‌دستی هستم.
چه تعداد هنرجو دارید؟
افرادی که در این رشته فعالیت دارند، انگشت شمار هستند که در کارگاه مستقر در باغ گلستان مشغول به کار آموزش، تولید و عرضه مستقیم این هنر- صنعت هستیم.
هنرجویان پس از آموزش و خلق آثار برای عرضه آنها با مشکل مواجه نیستند؟
خیر، من این را بارها مطرح کرده‌ام که آثار هنرجویان را خودم خریداری می‌کنم و آنها هیچ مشکلی در این زمینه نخواهند داشت و پس از ۱۰ جلسه آموزش مقدماتی می‌توانند آثار خوبی خلق کنند مشروط بر اینکه پشتکار و علاقه داشته باشند.
بیشترین مشتری‌های شما از چه کسانی هستند؟
خرید ظروف هنری عمدتاً سلیقه‌ای است و گاه ظروف کاربردی بیشتر خریداری می‌شوند البته ظروف تزئینی و دکوراسیون هم مشتریان خاص خود را دارند. در کل همه قشری از ما خرید می‌کنند و خوشبختانه مردم ما از دیرباز با هنر قلم‌زنی آشنایی دارند که در سبد سوغات گردشگران هم به چشم می‌خورد.
مواد اولیه این صنعت را از کجا تهیه می‌کنید؟
مواد اولیه این هنر-صنعت در کارگاه ما به طور معمول به صورت خام در قالب بشقاب، جام و سایر ظروف مورد نیاز از استان‌های اصفهان و زنجان تهیه می‌شود و یا به‌صورت مقطعی از برخی از فروشگاه‌های داخل استان خریداری می‌کنیم. البته خرید سه ماهه یا شش ماهه از استان‌های بزرگ مانند اصفهان برای ما صرفه اقتصادی بهتری دارد.
برای جوانان و علاقه‌مندان به این حرفه چه پیشنهادی دارید؟
به جوانان علاقه‌مند به هنر و خصوصاً رشته قلم‌زنی توصیه می‌کنم پشتکار و همت داشته باشند و با تمرین و ممارست قطع به یقین موفق خواهند شد زیرا این کار علاوه بر ارزش و غنای هنری و فرهنگی یک شغل محسوب می‌شود و می‌تواند منبع کسب درآمد خوبی برای آنان باشد.
آیا سایر محصولات کاربردی هم درست می‌کنید؟
بله اخیراً به‌صورت تجربی در زمینه «مرصع‌کاری» کار می‌کنم و ان‌شاءالله درصدد هستم برای اولین بار در سطح کشور هنر مرصع‌کاری را احیا کنم. مرصع‌کاری یا جواهرکاری‌از زمان‌های قدیم به صورت خلق تزئینات خاص روی اشیایی مثل خنجر و شمشیر و کلاه رواج داشته است که امروزه نیز می‌تواند با تکنیک‌خاصی روی ظروف یا اشیا کاربرد داشته باشد.
چه خواسته و انتظاراتی از مسئولان و دستگاه‌های متولی خصوصاً میراث فرهنگی دارید؟
خواسته‌ای ندارم جز اینکه انشاالله مسئولان میراث‌فرهنگی توجه ویژه‌ای به حفظ، احیا، استمرار، و ارتقا صنایع‌دستی و بومی استان لرستان داشته باشند. از اساتید بنام رشته‌های صنایع‌دستی به منظور توسعه آموزش در کارگاه‌های صنایع‌دستی استفاده کنند. بخش دولتی و خصوصی در زمینه مشارکت‌ها و سرمایه‌گذاری اهتمام بیشتری داشته باشند. در زمینه توسعه و تجهیز بازارچه‌های ثابت صنایع‌دستی در جوار اماکن تاریخی اقدام کنند تا انشاالله شاهد برندسازی و صادرات صنایع‌دستی زیبا و منحصر به فرد استانمان باشیم. در آخر از شما تشکر می‌کنم که زحمت می‌کشید و از شما که وقت گذاشته پای درد دل هنرمندان صنایع‌دستی می‌نشنید و برای معرفی بیشتر این قشر تلاش می‌کنید تشکر می‌کنم.